علي، آينه اي خدا نما

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: View Full Version : علي، آينه اي خدا نما SeaN | PauL18-09-2009, 08:49 PMعلي، آينه اي خدا نما خوانشي بر مطلع غزل معروف استاد شهريار نويسنده: سينا علي محمدي امروز روز شعر و ادب فارسي و بزرگداشت استاد محمدحسين شهريار است، شاعري كه اغراق نيست اگر بگوييم عمده شهره شدنش را وامدار شعر معروف «هماي رحمت» است و چه مناسبت زيبايي است كه امسال سالروز بزرگداشت او با ماه مبارك رمضان و شهادت مولاعلي(ع) تقريبا تقارن پيدا كرده است. اين مناسبت باعث شد تا نگاه و خوانشي كوتاه به مطلع همين غزل معروف داشته باشيم، مطلعي كه مي توان در ارتباط با آن ساعت ها نوشت و سخن گفت: علي اي هماي رحمت تو چه آيتي خدا را كه به ما سوا فكندي همه سايه هما را دل اگر خداشناسي همه در رخ علي بين به علي شناختم من به خدا قسم خدا را در برخورد نخست با اين دو بيت بايد به وزني كه شهريار براي آن برگزيد، اشاره كرد: فعلات فاعلاتن فعلات فاعلاتن اين همان وزني است كه شهريار برمي گزيند براي روايت ارادت خود به مولاعلي(ع) وزني دوري، مرسوم و متعارف كه بر دو پايه هم استوار است: 1 علي اي هماي رحمت 2 تو چه آيتي خدا را. اين وزن جداي از داشتن اختيارات خوب براي شاعر وزني طرب انگيز است، وزني كه نه خيلي حماسي است و نه صرفا عاشقانه كه شهريار در همين مطلع و در ادامه خيلي ماهرانه از ظرفيت هاي آن بهره مي گيرد و شايد بتوان گفت در برخورد با اين وزن حتي از سعدي بزرگ نيز موفق تر نشان مي دهد، چراكه سعدي در آن شعر معروفش مي فرمايد: سرآن ندارد امشب كه برآيد آفتابي چه خيال ها گذر كرد و گذر نكرد خوابي اين بيت هم دقيقا در همين وزن فعلات فاعلاتن سروده شده است، اما به دليل استفاده و تكرار هجاهاي زير (كسره اي) آن روح طرب انگيز و كوبنده از غزل گرفته شده است؛ اما شهريار در همين وزن و بويژه به علت به كارگيري مصوت هاي بلند (خاصه الف) توانسته جداي از ساختن فضايي به نسبت حماسي كه در راستاي اقتدار و بلندي نام علي(ع) است، در عين حال موسيقي جذابي را هم در شعر ايجاد كند تا مخاطب آن را تا انتها به حالت دوري و ضربي بخواند و حتي بتواند آن را در خلوت نيز زمزمه كند. اما برويم سراغ محتوا و تركيب سازي ها و اشارات كه شعر با يك تشبيه آغاز مي شود. تشبيه مولاعلي به هماي رحمت. شايد بتوان گفت يكي از بهترين كلماتي كه شهريار مي توانست در ميان بي شمار واژگان فارسي انتخاب كند همين هما بود و اين شايد پاسخي باشد به برخي كه بيت نخست اين غزل را بنا به بعضي روايات متعلق به شخص ديگري مي دانند كه در آن به جاي هماي از سحاب استفاده كرده بود. خلاقيت شهريار درست در همين هما خودش را نمايان مي كند. در ادبيات فارسي هما را مظهر فرّ و شكوه مي دانند و آن را دقيقا مايه رحمت و فال نيك پنداشته اند. مثلافردوسي مي گويد: تو فرّ همايي و زيباي گاه تو تاج كياني و پشت سپاه يا فرخي مي گويد: نيكوتر از بهاري، زيباتر از نگاري چابك تر از تذروي فرخ تر از همايي اما درباره صفت رحمت و نسبت آن با علي(ع) بايد گفت مولااميرالمومنين جانشين پيامبر و رسول خداست، رسولي كه رحمت للعالمين است، همان طور كه خداوند در سوره انبياء مي فرمايد: و ما ارسلناك الارحمه للعالمين. مگر مي شود كسي مانند علي(ع) كه نزديك ترين يار و ياور پيامبر اسلام بوده و نخستين مردي كه به او و خدايش ايمان آورده از رحمت الهي بي بهره باشد يا مصراع دوم كه به طور كامل اشاره به ليله المبيت و شب تاريخي و بزرگ دارد كه علي حتي همه هستي و جان خودش را در راه پيامبر اسلام به خطر مي اندازد. اما پيش از آن كه به بيت دوم بپردازيم بايد بگوييم انبياء و معصومين به عنوان انسان كامل مظهر اسماء و صفات الهي هستند و يكي از اوصاف خداوندي همان طور كه در قرآن و بويژه سوره الحشر آمده «مومن» است: «هُوَ اللَّهُ الَّذِي لَا اِلَهَ اِلَّا هُوَ المَلِكُ القُدُّوسُ السَّلَامُ المُومِنُ المُهَيمِنُ العَزِيزُ الجَبَّارُ المُتَكَبِّرُ سُبحَانَ اللَّهِ عَمَّا يُشرِكُونَ» و علي نيز نخستين مرد مومن در اسلام است مومن و انسان كاملي كه مي تواند آينه اي خدانما باشد همان طور كه حضرت اباعبدالله مي فرمايد: المومن مرات المومن. در واقع مومن، هم مومن به خدا است و هم يكي از صفات و اسماء الهي. حال با اين پيش ذهنيت برويم به سراغ شعر شهريار: دل اگر خداشناسي همه در رخ علي بين به علي شناختم من به خدا قسم خدا را اين گونه است كه مي توان علي را همچون آينه اي شفاف و نوراني در نظر گرفت و از اين آينه براي رسيدن به شناخت حضرت باريتعالي بهره گرفت. سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 341]