از سياسي كاري در خدمات شهري پرهيز كنيمتندروها فقط تندرو هستند

واضح آرشیو وب فارسی:موج: از سياسي كاري در خدمات شهري پرهيز كنيمتندروها فقط تندرو هستند
خبرگزاري موج - گروه اقتصاد اجتماعي .

آزاده محمدي
ارايه خدمات بهينه با ميزان دسترسي آسان همواره در اولويت هاي برنامه هاي مديران شهري در سراسر دنيا به شمار مي آيد.در اين ميان كلان شهرهايي كه در آنها مديريت واحد شهري به واقع عينيت يافته است روند ارايه خدمات و تنوع آن بيشتر به چشم مي خورد."تهران"به عنوان يكي از كلان شهرهاي جهان و پايتخت ايران نيزبه منظور توسعه و ارتقاي شاخص خدمات به شهروندان ناچار به طي طريق كلان شهرهاي موفق در جهان است.عصر حاضر ،عصر رقابت است و عدم صرف فعل توسعه پايدار كشورها را در سياه چاله عقب ماندگي پرتاب خواهد كرد.جابجايي و دسترسي آسان شهروندان با مدت زمان مشخص و از قبل تعيين شده به مراكز مختلف اداري ،تجاري ،خريد ،كسب و كار،تفريحي و ... هرگز از پديده شهر نشيني جا نبوده و نيست.فعاليت شبكه حمل و نقل درون شهري بهينه در تعيين شاخص رضايت مندي شهروندان بسيار تاثير گذار است .تاثير گذاري آن را مي توان از استفاده حداقل يك بار در روز 98 درصد شهروندان از سيستم حمل و نقل جستجو كرد.در حال حاضر تنوع سيستم هاي حمل و نقل درون شهري توانسته است مديران شهري را جهت ارايه خدمات هر چه بيشتر و بهتر ياري كند.تاكسي،ميني بوس،تراموا،قطار هوايي(منوريل)، مترو، خطوط پر سرعت و ويژه را مي توان از جمله سيستم هاي رايج مورد استفاده در بيشتر شهر هاي دنيا نام برد.
توسعه حمل و نقل درون شهري و افزايش سرانه جا به جايي از جمله وظايف اصلي مديران شهري به شما مي آيد. براي نخستين‌بار در سال 1920 ميلادي سيستم حمل‌ونقل عمومي در تهران راه‌اندازي شد.در حال حاضر تهران داراي چهار پايانه‌ اتوبوس در حاشيه‌هاي شرقي، مركزي و غربي و جنوبي شهر است و روزانه از طريق اين پايانه‌ها حدود 130 هزار ورودي به شهر صورت مي‌گيرد. حمل و نقل در تهران توسط سرويس حمل ونقل عمومي و اعم از مترو و اتوبوس ، تاكسي و مسافربرهاي شخصي صورت مي گيرد.خطوط اتوبوس راني با بيش از 300 خط روزانه و 30 خط شبانه بيشترين نقش جابجايي مسافران رابرعهده دارد و ارزان ترين وسيله حمل و نقل محسوب مي شوند.در حال حاضر از 9 خط مترو طراحي شده3 خط آن به طول 90 كيلو متر به بهره برداري رسيده است . اما با اين اوصاف نياز حمل و نقلي كلان شهر تهران بيش از وضعيت موجود است.
مديران شهري هر يك در طول دوره فعاليت هاي خود يك طرح ماندگار را در پرونده كاري خود به ثبت مي رسانند.در اواخر دهه 60 و مديريت شهري غلامحسين كرباسچي شهروندان تهراني از وي به عنوان" مرد عمران "پايتخت ياد مي كنند.به دهه 80 كه قدم مي گذاريم محمود احمدي نژاد شهردار سابق و رييس جمهور حاضر را لقب "مرد دور برگردان ها" مي نامند و در حال حاضر مي توان پيش بيني كرد كه پايتخت نشينان از محمد باقر قاليباف در آينده به عنوان "مرد مسلط برچالش هاي تهران و بنيانگذار سيستم جديد حمل و نقليBRT " ياد خواهند كرد.
كلان شهرها با توجه به موقعيت استراتژيك خود در تمامي عرصه هاي اقتصادي،سياسي، فرهنگي و اجتماعي داري پيچيدگي هاي خاص خود هستند .در اين ميان مديريت شهري آنها نيز خاص تر و دشوارتر خواهد بود. مديريت شهري علم و هنر مديريت بر شهر است.بديهي است كه شهرها به علت برخورداري از پويائي و رشد و توسعه و يا ركود و زوال ، از پيچيدگي بسيار بالاتري، از ساير پديده ها و روابط برخوردار هستند و علم و هنر ، به تنهائي نمي توانند در مديريت شهري به توفيق دست يابند، بدين منظور علم و هنر مديريت شهري بايد دست به دست هم داده و پويائي و تحرك شهرها را در تمامي جوانب ، تحت اداره و كنترل درآورند. در ايران شهرها، از ماهيت و ويژگيهاي بسيار متفاوتي از ساير شهرهاي توسعه يافته و يا نوع آرماني خود برخوردار هستند، چرا كه نه بر اساس ويژگيها و ضروريات و چارچوب هاي محيطي و فرهنگي خود رشد يافته اند و نه به صورت سرمايه داري و مدرن جهاني در آمده اند.احداث و بهره برداري از خطوط پر سرعت (brt) براي نخستين بار در ايران طي سال گذشته با حركت و مديريت جهادي شهرداري تهران نقطه عطفي در كاهش زمان سفر درون شهري به شمار مي آيد كه نيم نگاهي به زواياي اجرايي مختلف اين طرح و تاثير توسعه آن بر ناوگان حمل و نقل عمومي شهر تهران را ضروري مي سازد.
BRT تلفيقي از همه روش‌هايي است كه تاكنون براي افزايش سرعت اتوبوس‌ها استفاده مي‌شد.اين اتوبوس‌ها چندان هم پرسرعت نيستند و ميانگين سرعت آنها در كشورهاي مختلف بين 19 تا 49 كيلومتر در ساعت است.با اين حال حسن‌هاي فراوان "سيستم اتوبوس‌‌هاي پرسرعت" سبب شده استفاده از اين سيستم روز به روز در دنيا گسترده‌تر شود يكي از بزرگترين حسن‌هاي اين سيستم است. آنها مي‌گويندكه استفاده از خطوط ويژه به اتوبوس‌ها اجازه مي‌دهد كه در فضايي ايمن رفت و آمد كنند و نگران تصادف نباشند زيرا رانندگان اتوبوس‌ها در اغلب كشورهاي دنيا جز زبده‌ترين رانندگان هستند. يكي ديگر از دلايل آنها قابليت BRT براي استفاده از راه‌هاي عادي و موجود است. در اغلب كشورهاي جهان استفاده‌كنندگان از اتوبوس كساني هستند كه از دريافت خدماتي با كيفيت پايين چندان آزرده نمي‌شوند به همين دليل مي‌توانند ايستگاه‌هاي سرباز اتوبوس را تحمل كنند، اما در سيستم BRT اين رويكرد تغيير مي‌كند. هم‌اكنون در جهان تعداد زيادي ايستگاه مدرن براي اتوبوس‌هاي سيستم BRT طراحي شده كه با درهاي ويژه به اتوبوس متصل مي‌شوند. همچنين مسافران مي‌توانند از كارت‌هاي اعتباري به جاي بليت، براي پرداخت هزينه اتوبوس استفاده كنند.يكي از ايستگاه‌هاي اتوبوس‌هاي پرسرعت در برزيل حتي اتوبوس‌هاي مدرن هم به پيشواز مسافران مي‌آيند تا خدمات بهتري به آنها ارائه دهند.
لزوم تنوع در بهره گيري از سيستم هاي حمل و نقل عمومي در تعامل با برنامه هاي پنج ساله شهرداري تهران از دلايلي است كه مديريت شهري تهران را براي تجربه و احداث اين خطوط ويژه طي سال گذشته تشويق كرد و با بهره برداري از اولين خط آن ازپايانه آزادي تا پايانه چهار راه تهرانپارس به رغم تمامي مشكلات و برخي كاستي ها(شائبه هاي سياسي،عدم همكاري برخي از دستگاهها و وزارتخانه ها،....) توانست تا حدودي شاخص رضايتمندي شهروندان را ارتقا دهد.در اين ميان ادامه اين پروژه از پايانه آزادي تا افسريه با حداقل سازي طول اجراي طرح تا بهره برداري حاكي از عزم راسخ شهرداري تهران براي ساماندهي حمل و نقل عمومي پايتخت و پاسخگويي به نياز تهران نشينان به رغم تمام بي مهري ها و حمايت هاي ناكافي دولتي است.
در اين ميان صرفه هاي اقتصادي حاصل از خطوط تندرو نبايد از زاويه ديد كارشناسان در بررسي عملكرد هاي اين پروژه پنهان بماند و به عبارت ديگر فقط كاستي ها را نديد.BRT يك روش مدرن در كاهش ترافيك به شمار مي آيد كه به عنوان تجربه اي موفق در بسياري از كلان شهرهاي جهان از جمله بوگوتا در آمريكاي جنوبي و شانگهاي در آسياي شرقي نيز به اجرا درآمد هاست. كمك به كاهش آلودگي هواي ، بهبود وضعيت ترافيك و تامين آسايش و رفاه حال مسافران را از جمله مزيت هاي BRT به شمار مي آيند. توسعه BRT با جذابيت هايي كه دارد عملا باعث مي شود كه شهروندان وسايل نقليه عمومي را به وسيله نقليه شخصي خودشان ترجيح دهند.از سوي ديگر خطوط پر سرعت با افزايش سرعت و راحتي سبب كاهش اتلاف وقت و مصرف سوخت شده و در واقع بهترين روش استفاده بهينه از امكانات و ظرفيت هاي موجود است. بر اساس تحقيقات صورت گرفته استفاده از سيستم BRTدر تهران سبب صرفه جويي روزانه 9 ميليون دقيقه در وقت شهروندان تهراني مي شود.صرفه هاي گوناگون اين طرح در كنار برخي معايب آن سبب شد كه شهروندان تهراني خطوط و اتوبوس‌هاي BRT از جمله ابتكارات جالب در شهرداري دانسته و از آن در هنگان افتتاح اوليه به عنوان «هديه شهرداري به مردم تهران» ياد كنند.
با اين تفاسير مي توان گفت:كارنامه توسعه حمل و نقل عمومي در تهران طي سه دهه اخير به رغم تمامي ناملايمت هاي ساختاري ، سازماني ،اقتصادي وسياسي تا كنون هنوز مشروط نشده است.اما آنگونه كه از عملكرد مديران دولتي برداشت مي‌شود، آنها در تلاش هستند تا برنامه‌ريزي‌ها و سياست‌هاي پيش‌برنده در توسعه حمل‌ونقل عمومي را با شكست مواجه كنند و با به ميان كشيدن بحث‌هاي حاشيه‌اي به دلايل ذهنيت هاي موجود سياسي در جامعه از انرژي مديريتي در اداره امور بكاهند.در اين ميان عدم همگام سازي منابع ،اختيارات،وظايف در بدنه خرد و كلان اجرايي توسعه ناوگان حمل و نقل عمومي انبوه در تهران را با شائبه هاي بسياري مواجه خواهد كرد و به طور قطع فاصله شاخص مطلوب سرانه خدمات شهري در بخش حمل و نقل عمومي انبوه را در سند چشم انداز 20 سال و افق 1404 با روند موجود را فاحش خواهد ساخت.اين در حالي است كه نگاه تك بعدي به بخش حمل و نقل عمومي كاملا اشتباه است زيرا بدنه شهر و فضاي آن در ارتباط تنگانگ با تقاضاي شهروندان نيازمند تنوع سيستم هاي حمل و نقل عمومي انبوه است.به عبارت ديگر هر از سيستم هاي حمل و نقل عمومي انبوه رايج چون اتوبوس،تاكسي،مترو،تراموا و منوريل با سهم خواهي هاي متفاوت خود شموليت خود را بر ناوگان جابجايي اثبات خواهند كرد.البته ذكر اين نكته ضروري است كه بكارگيري هر يك از سيستم هاي رايج بايد متناسب با فضاي شهري و پتانسيل هاي موجود باشد و فقط با نگاه اقتصادي به پروژه ها نگريست و از بد اخلاقي هاي سياسي كه اكنون در سطح جامعه به شدت رواج يافته است پرهيز كرد.
يکشنبه 16 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: موج]

[مشاهده در: www.mojnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 300]