به بهانه پخش از تلويزيون/همجواري عقل و جنون بر بستري تازه در اثبات

واضح آرشیو وب فارسی:مهر: به بهانه پخش از تلويزيون/همجواري عقل و جنون بر بستري تازه در "اثبات"
فيلم خارجي "اثبات" ساخت جان مدن كه ديروز از برنامه سينمايك پخش شد، هر چند بر محور آشناي همجواري عقل و جنون در زندگي يك نابغه رياضي حركت مي‌كند، اما مي‌تواند از اين تعريف اوليه فراتر رفته و آن را بر بستري خاص مورد توجه قرار دهد.

به گزارش خبرنگار مهر،‌ فيلم "اثبات" جذابيت اصلي خود را از ترسيم بخشي پنهان از زندگي يك نابغه رياضي مي‌گيرد و در لايه‌هاي دروني خود عقل و جنون را به چالشي عميق وامي‌دارد.

در سينماي جهان فيلم‌هاي متعدد درباره زندگي نوابغ رياضي ساخته شده كه به وجوهي پنهان چون جنون در زندگي واقعي و شخصي آنها مي‌پردازد و "ذهن زيبا" با بازي راسل كرو نمونه اي از آنهاست. فيلمي كه در آن تأثيرات جنون يك نابغه رياضي به زندگي شخصي و حرفه‌اي‌اش مورد توجه قرار گرفته و در انتها نيز توهم و ديوانگي همچون يك همزاد و همراه هميشگي در كنار قهرمان فيلم باقي مي‌ماند.

اما "اثبات" يك ويژگي ديگر علاوه بر نكات اشاره شده دارد و آنهم اينكه مي‌تواند از وراي اين تصوير آشنا و تا حدي تكراري به تقابل ميان عقل و ديوانگي بپردازد و اين وجه را نه لزوماً در كاراكتر اصلي بلكه در شخصيتي وابسته و تأثيرگرفته از او ترسيم كند. رابرت (آنتوني هاپكينز) يك رياضيدان نابغه است كه در اواخر عمر دچار اختلالات رواني شده كه زندگي او را تحت تأثير قرار داده است.

فيلم بدون پيشزمينه‌اي خاص از سكانسي آغاز مي‌شود كه با پايان گرفتن آن مخاطب هم غافلگير شده و در عين حال درگير براي پيگيري ماجرا مي‌شود. سكانس اول اختصاص يافته به گفتگوي دو نفره رابرت و كاترين (گوئينت پالترو)، دخترش كه به گونه‌اي به بروز اختلال ذهني پدر در طي همين گفتگوي كوتاه پرداخته مي‌شود. اما نقطه جذاب اين سكانس جايي است كه در انتها معلوم مي‌شود اين يك گفتگوي خيالي در ذهن كاترين بوده و رابرت تازه از دنيا رفته است.

با اين آغاز در مقطعي پس از مرگ رابرت، علاوه بر طرح موقعيت او تا هنگام مرگ، پرداخت پررنگ فيلنامه متوجه كاراكتر كاترين مي‌شود كه به نظر مي‌آيد ميراث‌دار جنون پدر است. اين ميراث‌داري به تدريج و با پيشرفت داستان، پتانسيل بخش اعظم فيلم را به خود اختصاص مي‌دهد چرا كه كاترين هم اختلال ذهني و هم نبوغ پدر را در خود دارد و اين آغاز ماجرا براي اوست كه بايد متحمل نگاه و رفتارهاي مشابه اطرافيان باشد.

هر چند تلاش شده بروز بيروني كاترين همچون پدرش به طور برجسته سوال برانگيز و ... نباشد، اما انتخاب زاويه ديد او در ترسيم بخش عمده ماجراها و اتفاقات كه به نوعي هوشمندانه از طرف نويسنده و كارگردان انجام شده موجب مي‌شود تا او به عنوان قهرمان اصلي هم وامدار موقعيت و مصائب پدر باشد و در عين حال پويايي جذاب را براي اثبات خودش به همراه داشته باشد.

با اين تمهيد روايت فيلم چرخشي بدون نظم دارد در واقعيت جاري در زندگي روزمره و ذهنيات او كه اين وجه همچون ذات جنون ادواري گاه و بيگاه به سراغش مي‌آيد و كاترين را به مرور خاطرات گذشته و يا حتي توهم حضور واقعي پدر در موقعيت زمان حال وامي‌دارد.

اين شيوه كمك مي‌كند تا روايت خطي فيلم به گونه‌اي غير ساختارمند شكسته شود كه ويژگي ذهن آشفته قهرمان فيلم است. بعلاوه انتخاب مقطعي كه رابرت از دنيا رفته و حضور ناگهاني خواهر كاترين (كلر) كه از نيويورك براي مراسم خاكسپاري آمده، موقعيتي فراهم مي‌كند تا جايگاه و موقعيت كاترين و به نوعي پدر در مناسبات خانوادگي هم مورد توجه قرار بگيرد و فيلم تنها بر محور رياضي و مسائل متأثر از آن محدود نشود.

پرداخت رابطه اين دو خواهر وجهي از شخصيت كاترين را برجسته مي‌كند كه درگير و دار وابستگي به پدر حتي تحصيلات دانشگاهي خود را نيمه‌تمام رها كرده و نگهداري و پرستاري از او را بر هر چيز ارجحيت داده است. با چنين پيشزمينه‌اي است كه مي توان واكنش افسار گسيخته او را در مراسم خاكسپاري پدر كه همه را مورد اتهام قرار مي‌دهد، تنها واكنش يك ذهن بيمار و مجنون تلقي نكرد بلكه آن را بازتاب همه آنچه دانست كه كاترين متحمل شده و او را در شرايطي بحراني قرار گرفته است.

گريزهايي كه در فيلم گاه و بيگاه بر حواس‌پرتي كاترين و فراموشي برخي بديهيات زده مي‌شود، پيشزمينه‌اي ايجاد مي‌كند تا وقتي كاترين مدعي مي‌شود دستنوشته نهايي و اثبات يك فرمول تازه، كار اوست نه پدر، دانشجوي پدر (هان - جيك جيلنهال) و كلر و مهمتر از آنها خود كاترين هم در صحت آن ترديد كنند و در واقع فيلم بدل شود به كنكاشي براي اثبات خود كاترين.

در واقع در كنار مسير علمي كه هان براي اثبات اهميت فرمول رياضي و تعلق اين دستنوشته به رابرت يا كاترين طي مي‌كند، اين كاترين است كه با مرور خاطرات گذشته خود در پيچ و خم‌هاي ترديد به خود فرو مي‌رود و درست جايي كه جنون خود را مي‌پذيرد و آماده رفتن و زندگي مطابق برنامه‌هاي خواهرش مي‌شود، تحقيقات هان او را به بازبيني در تعبيراتش وامي‌دارد.

فيلم "اثبات" هر چند بر محور آشنا همجواري عقل و جنون در زندگي يك نابغه رياضي حركت مي‌كند اما مي‌تواند از اين تعريف اوليه فراتر رفته و به نوعي اين محور را بر بستري خاصتر مورد توجه قرار دهد. در واقع تصويري كه از رابرت در گذشته تصوير مي‌شود در تعاملي چند جانبه با زندگي دختر جوانش در زمان حال قرار مي‌گيرد.

"اثبات" ساخته جان مدن پنجشنبه 13 تيرماه ساعت 22 در قالب برنامه سينمايك از شبكه يك پخش شد. اين فيلم محصول سال 2005 آمريكا بر مبناي نمايشنامه برنده جايزه پوليتزر نوشته ديويد اوبرن است. آنتوني هاپكينز، گوئينت پالترو و جيك جيلنهال در اين فيلم نقش آفريني مي‌كنند.

"اثبات" يكي از چند فيلمي است كه درباره رياضيدان‌هاي نابغه ساخته شده و با روياي كاترين، دختر رياضيداني نابغه به نام رابرت كه به تازگي مرده آغاز مي شود. مدن فيلم تحسين‌شده "شكسپير عاشق" را در كارنامه دارد كه پالترو براي بازي در آن سال 1999اسكار را به خانه برد در حاليكه مدن نيز نامزد اسكار كارگرداني بود. "خانم براون" و "ماندولين كاپيتان كورلي" ديگر ساخته‌هاي اين فيلمسازهستند.
جمعه 14 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: مهر]

[مشاهده در: www.mehrnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 295]