گزارشي از سخنراني پيتر جي اشتوكر در تهران پلي بين كميته صليب سرخ و جامعه ايراني

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: گزارشي از سخنراني پيتر جي اشتوكر در تهران پلي بين كميته صليب سرخ و جامعه ايراني
گروه سياسي، مريم مهدوي اصل؛ مي گويند يكي از مخوف ترين چهره هاي جنايتكار جنگي كه تاريخ به خود ديده است، صدام حسين تكريتي رئيس جمهور معدوم عراق است. هر چند جنايتكاران جنگي در تاريخ از نام سياهي برخوردار هستند و مرور زمان نيز قادر به از ياد بردن آنان از ذهن تاريخي بشر نيست؛ ولي هيچ جنايتكار جنگي در طول تاريخ بشر به اندازه صدام حسين تكريتي رهبر سابق حزب بعث عراق مبادرت به نقض حقوق بشردوستانه طي 8 سال جنگ تحميلي عليه مردم ايران نكرده است. نه تنها وي به همسايه خود رحم نكرده بلكه هنوز با پيدا شدن گورهاي دسته جمعي كه حاصل حمايت هاي همه جانبه امريكا، انگلستان، فرانسه، آلمان، ژاپن، كشورهاي عربي منطقه خليج فارس و خاورميانه و... از زمامداري وي بوده، نقض كامل قواعد حقوق بشردوستانه به وضوح قابل مشاهده است. چهره يي مخوف تر از يك ديو كه هنوز حرص و آز قدرت طلبي اش بر عمق وجود و ذهن مردم ايران و عراق سايه افكنده و حتي ساقط شدن وي توسط كساني كه به حمايت همه جانبه از او در برابر ايران مبادرت كرده بودند از تيرگي اين ابر سياه وحشت و بيزاري نكاسته است. آلام به جا مانده از آثار جنايت هاي صدام را هنوز مي توان در دم و بازدم مردم شيميايي شده ايران ديد و از خس خس نفس هاي آنان به عمق جنايات صدام پي برد.مي توان از خاطره خفه شدن جنين 9 ماهه يي در بطن مادر كه پزشكان از تولد وي سر باز زدند و بر ذهن و قلب تاريخ نشسته است؛ جويا شد و بارها و بارها آن را با وجدان بشري به دادگاه كشانيد.سخنراني رئيس نمايندگي كميته بين المللي صليب سرخ در تهرانپيتر جي اشتوكر زاده كشور سوئيس و رئيس نمايندگي كميته بين المللي صليب سرخ در جمهوري اسلامي ايران است. وي به همراه ماركوس كوت هماهنگ كننده امور ارتباطي دفتر كميته بين المللي صليب سرخ در ايران و به دعوت انجمن ايراني روابط بين الملل 26 خردادماه، مبادرت به ارائه سخنراني درخصوص نقش و كاركردهاي بين المللي كميته صليب سرخ و حقوق بين المللي بشردوستانه در تهران و منطقه كردند. خلاصه يي از سخنراني مسوولان كميته بين المللي صليب سرخ به شرح زير است؛ جايگاه كميته بين المللي صليب سرخ(ICRC) در حقوق بين الملل ويژه است. كميته بين المللي صليب سرخ براساس Civil Code سوئيس تشكيل شده و از سوي اعضاي كنوانسيون ژنو اختيارات لازم را گرفته است. همين طور صليب سرخ بين المللي و كنفرانس هاي هلال احمر نيز به آن اختياراتي داده اند. كميته بين المللي صليب سرخ در مجمع عمومي سازمان ملل موقعيت ناظري دارد، در اتحاديه عرب، اتحاديه اروپا، سازمان دولت هاي امريكايي، IACHR ناظر است. كميته همواره با طرف هاي درگير در منازعات رابطه برقرار مي كند و در كمك به آسيب ديدگان موقعيت خاصي دارد. كميته بين المللي صليب سرخ و ايراناولين بار در سال 1963 از كميته درخواست شد از دانشجويان زنداني بازديد كند. سازمان هاي دانشجويي در دوران شاه سابق ايران اين درخواست را مطرح كرده بودند. در آن زمان به كميته گفته شد در امور داخلي ايران دخالت نكند. در 1977 اولين ماموريت كميته در ايران آغاز شد. در آن سال كميته بين المللي صليب سرخ حدود 80 ملاقات با بازداشتي هاي سياسي داشت.در آن زمان شرايط براي كار در ايران سخت بود. در سال 1980 و بعد از انقلاب، فعاليت هاي ICRC معطوف به زندانيان جنگي شد. در اين سال كميته 88 ملاقات با زندانيان جنگي داشت. طي سال هاي 2003- 1988 ماموريت اصلي كميته نظارت بر بازگشت زندانيان جنگي بود. علاوه بر اين كميته بين المللي صليب سرخ در ساختن بيمارستان ها و ساير كمك ها فعال بوده است مخصوصاً در زمينه كمك به آسيب ديدگان سلاح هاي شيميايي.معضلات كميته صليب سرخ در ايراندر سال 1992 از كميته خواسته شد دفتر خود در ايران را ببندد و اين يك شوك براي كميته بود. در سال 2003 و در آستانه حمله امريكا به عراق، فعاليت هاي اين كميته در غرب ايران به مركزيت كرمانشاه آغاز شد. در سال 2004 مذاكراتي براي بازگشت كميته به ايران آغاز شد و در ادامه كميته مجدداً به ايران بازگشت.البته امروزه بدون حضور در ايران امكان حضور كميته در عراق وجود ندارد. وضعيت امنيتي در عراق وخيم است و ما نمي توانيم خدمات ارائه دهيم. هدف ما از سال 2004 اين است كه پلي بين كميته و جامعه ايراني باشيم و به همين دليل تلاش مي كنيم ديدگاه ها و ارزش هاي خود را با يكديگر تبادل كنيم. هدف ما اين است كه به مسائل از زواياي مختلف نگاه كنيم. حقوق بين الملل بشردوستانهو چالش هاي آندر حال حاضر حقوق بين الملل بشردوستانه با چالش هاي چندي مواجه است كه عبارتند از؛1- بين سياست و حقوق بين الملل بشردوستانه نمي توان مرز شفافي قائل شد.2- جنگ ايران و عراق نمونه كلاسيك جنگ بود. اما امروزه با انواع منازعات مواجهيم كه كار كمك رساني را مشكل تر مي كند. امروزه به راحتي نمي توان منازعه را تعريف كرد.3- مبارزه جهاني با تروريسم. موضوع گوانتانامو يكي از نگراني هاي اصلي كميته تا سال 2006 بود. 4- مشاركت مستقيم در خصومت ها 5- حقوق بين الملل بشردوستانه و حقوق بشرامروزه حقوق بين الملل بشردوستانه كه به حقوق زمان جنگ مي پردازد با حقوق بشر درآميخته است، مثل مورد منازعه اعراب- اسرائيل. براساس اين چالش هاي موجود ما اميدواريم كه 1- حقوق بين الملل بشردوستانه به حقوق عرفي تبديل شود . 2- بين فرهنگ ها و مذاهب گفت وگويي صورت گيرد. امروزه بسياري از كشورها احساس مي كنند حقوق بين الملل بشردوستانه تعارضي با اديان و فرهنگ آنان دارد. 3- عمومي كردن حقوق بين الملل بشردوستانه. منشاء شكل گيري صليب سرخدر حالي كه نمايندگان كميته بين المللي صليب سرخ به دليل مسائل افغانستان و عراق در ايران فعال شده اند، اما ايران در زمان جنگ تحميلي عراق كه مورد بيشترين تجاوزات نظامي عليه مردم غيرنظامي خود قرار گرفت از كمك هاي حقوق بين المللي و حقوق بشردوستانه برخوردار نشد. به منظور شناخت بهتر عملكرد اجراي اين كميته به شرح مختصري از منشأ و نوع عملكرد آن مي پردازيم. كميته بين المللي صليب سرخ 24 ژوئن 1859 با تصميم يك فرد سوئيسي بنيان گذاشته شد. هنگامي كه نيروهاي نظامي اتريش و فرانسه در جنگ سهمگيني گرفتار شده و پس از 16 ساعت نبرد، زمين با 40 هزار كشته و زخمي پوشيده شده بود، هنري دونان سوئيسي به قصد تجارت از آن منطقه مي گذشت كه با ديدن هزاران سرباز هر دو نيرو كه نيازمند كمك هاي پزشكي بودند، به خود لرزيد. دونان پس از بازگشت به سوئيس كتاب خاطرات سولفرينو را چاپ كرد و در آن دو درخواست مطرح كرد؛ايجاد جمعيت هاي امدادي در زمان صلح با پرستاراني كه براي كمك به مجروحان در زمان جنگ آماده باشند و وجود داوطلباني كه براي كمك در ارائه خدمات پزشكي به نيروها فراخوانده شوند و از طريق موافقتنامه بين المللي مورد شناسايي قرار گرفته و حمايت شوند. ]...[ دولت سوئيس در سال 1864، كنفرانس ديپلماتيكي در ژنو برگزار كرد. نمايندگان 12 دولت در اين كنفرانس شركت كرده و معاهده يي را با عنوان «كنوانسيون ژنو براي بهبود شرايط مجروحان و نيروهاي مسلح در ميدان نبرد» به عنوان نخستين معاهده «حقوق بشردوستانه» تصويب كردند.حقوق بين الملل بشردوستانه چيستحقوق بين الملل بشردوستانه كه به حقوق درگيري هاي مسلحانه يا حقوق جنگ نيز معروف است، مجموعه قواعد مربوط به زمان جنگ است كه از افرادي كه در درگيري ها شركت نداشته يا ديگر شركت نمي كنند، محافظت مي كند. اين حقوق، روش ها و ابزارهاي جنگي را محدود مي كند. هدف اصلي اين حقوق پيشگيري و محدود كردن آلام بشري در طول درگيري هاي مسلحانه است. اين قواعد هم بايد از سوي دولت ها و نيروهاي مسلح آن و هم از سوي گروه هاي مسلح مخالف و طرف هاي ديگر درگيري رعايت شود. كنوانسيون هاي چهارگانه ژنو 1949 و دو پروتكل الحاقي 1977 به آن، اسناد اصلي حقوق بشر دوستانه را تشكيل مي دهند. ساير متون بشردوستانه شامل پروتكل 1925 ژنو در ممنوعيت استفاده از گاز، كنوانسيون 1980 در مورد برخي سلاح هاي متعارف و كنوانسيون 1977 اتاوا در مورد ممنوعيت مين هاي ضدنفر مي شود.نقش صليب سرخ هنگام بروز نقضاگر كميته بين المللي صليب سرخ، متوجه نقض مقررات جنگ شود، به طور محرمانه با مقامات مسوول حادثه وارد صحبت مي شود. در مواردي كه نقض بسيار شديد و مكرر بوده و حضور محرمانه در نزد مقامات نتواند وضعيت را بهبود بخشد، كميته مي تواند كوتاهي در رعايت حقوق بشردوستانه را به طور علني اعلام كند به شرط آنكه به نظر كميته، علني كردن چنين مساله يي به نفع افراد مورد تهديد باشد. چنين اقدامي، عملي استثنايي است.وظيفه كميته بين المللي صليب سرخ تعقيب و تحقيق در مورد جرائم نيست. دولت هاي عضو كنوانسيون هاي ژنو موظفند مقرراتي در قوانين ملي خود براي سركوب موارد نقض حقوق بين الملل بشردوستانه از جمله تعقيب يا استرداد جنايتكاران جنگي وضع كنند. مجرمان را مي توان هم در دادگاه هاي ملي دولت هاي مختلف و هم در ديوان بين المللي محاكمه كرد. اساسنامه 1998 دادگاه بين المللي كيفري كه در جولاي 2002 لازم الاجرا شد، راهي بود براي ايجاد يك نهاد پذيرفته شده بين المللي براي محاكمه مرتكبان جنايت جنگي كه به دلايلي از محاكمه در سيستم هاي قضايي داخلي فرار كرده اند. برخي از قواعد عرفي حقوق بين الملل بشردوستانهطبق قواعد عرفي حقوق بين الملل بشردوستانه استفاده از سم يا سلاح سمي ممنوع است. 1(IAC/NIAC) استفاده از سلاح هاي بيولوژيك و سلاح هاي شيميايي ممنوع است. استفاده از روش ها يا ابزارهاي جنگي به قصد ايراد صدمه شديد، گسترده و طولاني مدت بر محيط زيست يا هنگامي كه احتمال برود چنين خسارت هايي وارد آيد، ممنوع است. نابودي محيط زيست نمي تواند به عنوان يك سلاح مورد استفاده قرار گيرد. مورد بحث است هنگام استفاده از مين هاي زميني بايد دقت ويژه يي براي به حداقل رساندن تاثيرات بدون تفكيك آن به عمل آيد. يك طرف درگيري كه از مين هاي زميني استفاده مي كند بايد مكان كارگذاري آنها را تا حد امكان ثبت كند. در پايان مخاصمات فعال، طرف درگيري كه از مين هاي زميني استفاده كرده بايد آنها را پاكسازي يا به گونه يي بي خطر براي غيرنظاميان كرده يا پاكسازي آن را تسهيل كند. نيازهاي حمايتي خاص، بهداشتي و كمكي زنان متاثر از درگيري هاي مسلحانه بايد مورد احترام قرار گيرد. افراد مسن، معلول و نوزادان متاثر از درگيري هاي مسلحانه از احترام ويژه و حمايت برخوردار مي شوند. دولت ها نمي توانند ارتكاب نقض حقوق بين الملل بشردوستانه از سوي طرف هاي درگيري را مورد تشويق قرار دهند. دولت ها بايد از توان خود در حد ممكن براي متوقف كردن نقض حقوق بين الملل بشردوستانه استفاده كنند. نقض شديد حقوق بين الملل بشردوستانه، جنايات جنگي هستند. دولت ها حق دارند به دادگاه هاي ملي خود در خصوص جنايات جنگي، صلاحيت جهاني اعطا كنند. مرور زمان نسبت به جنايات جنگي اعمال نمي شود. دولت ها بايد همه تلاش خود را براي همكاري با يكديگر تا حد امكان به منظور تسهيل تحقيق جنايات جنگي و تعقيب مظنونان به كار گيرند. موارد ياد شده از جمله قواعد ثبت شده در حقوق بين الملل بشردوستانه است كه توسط صدام حسين، رئيس جمهور سابق عراق و حاميان غربي و عربي او در زمان جنگ عليه ايران اتفاق افتاده است.كميته صليب سرخ در ايرانكميته بين المللي صليب سرخ براي اولين بار در سال 1356 فعاليت خود را در ايران آغاز كرد. دفتر اين سازمان در طول جنگ عراق عليه ايران به فعاليت هاي خود در جمهوري اسلامي ادامه داد و پس از وقفه يي 9ساله بار ديگر و در سال 1380 براي پشتيباني از عمليات امدادرساني در افغانستان و سپس در عراق، فعاليت خود را در كشور از سرگرفت. همكاري با مقامات مسوول براي روشن شدن سرنوشت اسراي مفقودالاثري كه در طول جنگ عراق عليه ايران توسط كميته ثبت نام يا از طريق پيام هاي صليب سرخ شناسايي شده اند، ادامه دارد. اين كميته با جمعيت هلال احمر در زمينه هايي از قبيل ترويج حقوق بين الملل بشردوستانه، اجراي برنامه كاوش حقوق بشردوستانه و آموزش مقابله با خطرات مين همكاري مي كند.موخرهكميته بين المللي صليب سرخ در حالي دارد از خاك و امكانات ايران براي كمك هاي بشردوستانه به كشورهاي افغانستان و عراق بهره مي برد كه حمله نظامي به عراق بدون مجوز شوراي امنيت سازمان ملل متحد و توسط امريكا صورت گرفت و به گفته نماينده رسمي كميته بين المللي صليب سرخ در ايران، كشور عراق از وضعيت وخيمي در زمينه حقوق بين الملل بشردوستانه برخوردار است و اين در حالي است كه با نيست شدن صدام حسين توسط دولت نومحافظه كار بوش اما همچنان مردم اين كشور دارند از اثرات اين روابط دوجانبه غيرانساني و غيرمنطقي دولت ها رنج مي برند. هرچند ايران به عنوان پايگاهي براي ياري رساندن به پناهندگان، مجروحان، آوارگان و... هميشه خدمات انساني خود را ارائه كرده، اما همواره متهم به حمايت از شبه نظاميان و گروه هاي تروريستي در كشورهاي عراق و افغانستان شده است. به راستي حقوق بين الملل بشردوستانه كه از دل آرام ترين كشور غرب (سوئيس) زاده شده است، آيا از سوي كشورهاي مورد تجاوز قرار گرفته يي مثل ايران نقض مي شود يا از سوي مدعيان حقوق بشر جهاني مثل امريكا كه مي خواهند دموكراسي و حقوق بشر را به كشورهاي منطقه خليج فارس و خاورميانه بياورند؟ آيا شواهد ثبت شده تاريخي در جنگ تحميلي عراق به ايران كه از حمايت هاي گسترده بين المللي غرب برخوردار بود، خود گوياي موجه تري براي نقض حقوق بين الملل بشردوستانه نيست كه هيچ گاه در آن زمان به شكايات ايران به سازمان ملل درخصوص استفاده از سلاح هاي شيميايي توسط صدام حسين عليه مردم غيرنظامي ايران رسيدگي نشد و...پي نوشت ؛--------------------------1-حروف اختصاري IAC به قواعد عرفي قابل اعمال بر درگيري هاي مسلحانه بين المللي و حروف اختصاري NIAC به قواعد عرفي قابل اعمال بر درگيري هاي مسلحانه غيربين الملل اشاره دارد كه تمامي موارد ياد شده را دربرمي گيرد.* منابع در روزنامه موجود است.
پنجشنبه 13 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 331]