مباحث چک

واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: View Full Version : مباحث چک france25-02-2009, 08:50 PMچک سفید امضاء و ماهیت حقوقی آن قانونگذار چک را وسیله پرداخت فوری و جایگزین پول قرار داده است تا در معاملات خصوصا داد و ستدهای تجاری نقش تسریع و تسهیل کننده را ایفاء نماید. از اینرو هر اقدام و عاملی که دستیابی به این هدف را با مشکل مواجه یا غیر ممکن سازد منع شده است. از جمله این موارد صدور چک به صورت «سفید امضاء» است. این چک که با امضای صادر کننده تاسیس و واگذار میشود به دلیل عدم قید مبلغ در آن و احتمالا عدم تکمیل دیگر مندرجات و نیز فراهم بودن زمینه سوء‌استفاده بیشتر، نمی‌تواند منظور قانونگذار را تامین و عملی سازد. لذا بموجب ماده 13 اصلاحی قانون صدور چک 1355،‌صدور چک سفید امضاء ممنوع اعلام شده و صادر کننده آن تحت شرایط مقرر قانونی قابل مجازات است. در این مقاله با توجه به اهمیت مساله و ممنوعیت صدور این نوع چک و مجازات مربوط به آن و نیز لزوم ارائه تعریف و شناخت دقیقتر چک سفید امضاء و تمیز و تفکیک آن از چکهای مشابه، به بررسی مختصر موضوع پرداخته شده است. ابتدا پس از بیان سیر تطور قانونی چک بلامحل و سفید امضاء چک سفید امضاء تعریف شده و سپس ضمن بررسی ماهیت حقوقی آن،‌نتیجه بحث نیز ذکر گردیده است. مقدمه در قانون صدور چک مصوب سال 1355 و قانون اصلاح قانون مذکور مصوب سال 1372 از چک «سفید امضاء» نام برده شده است. اکنون مطابق مقررات قانونی موجود، صدور چک سفید امضاء همانند چکهای تضمینی، وعده دار و مشروط ممنوع و صادر کننده آن تحت شرایط قانونی قابل تعقیب و مجازات می باشد. از میان چکهای نامبرده در ماده 13 قانون صدور چک 1372 چک سفید امضاء‌کمتر مورد بحث و گفتگوی حقوقدانان قرار گرفته است. هر چند برای معرفی و شناسایی این چک تعاریف گوناگونی ارائه شده است اما بنظر می رسد برای شناخت بهتر و دقیقتر آن نیاز به بررسی و تامل بیشتری می باشد. همچنین لازم است پیرامون ماهیت حقوقی چک سفید امضاء و تحقیق و تدقیق بیشتری انجام شود تا تفاوت آن با سایر چکها و از جمله چکهای صرفا بدون تاریخ یا بدون درج نام ذینفع مشخص گردد. به هر حال چک مذکور موضوع حکم قانونی قرار گرفته است. و اجرای صحیح حکم و مقررات مربوط نیز بدون شناخت دقیق موضوع و تعیین حدود آن ممکن نخواهد بود. از اینرو در این مقاله سعی شده است ضمن بیان سیر تطور قانونی چک بلامحل و سفید امضاء تعریفی از چک سفید امضاء‌ارائه شود و سپس ماهیت حقوقی این چک مورد بررسی قرار گرفته و در خاتمه فایده و نتیجه بحث ذکر گردد. الف – سیر تطور قانونی چک بلامحل و سفید امضاء مقررات مربوط به چک در قانون تجارت ایران ضمن مواد 310 الی 317 بیان گردیده است. در این قانون به جنبه کیفری صدور چک بلامحل، سفید امضاء (1) وعده دار و ... اشاره نشده، لیکن اول بار در قانون مجازات عمومی مصوب 23/10/1304، ماده 238 صدور چک بلامحل از مصادیق کلاهبرداری شناخته شد. در تاریخ 8/5/1312، ماده 238 مکرر قانون مجازات عمومی به تصویب قانونگذار رسید که بموجب بند اول آن «هر کس بدون داشتن محل، اعم از وجه نقد یا اعتبار، چک صادر کند به جزای نقدی معادل عشر وجه چک محکوم میشود و اگر کمتر از مبلغ چک باشد جزای نقدی به نسبت تفاوت محل موجود و مبلغ چک اخذ خواهد شد و در هر صورت میزان جزای نقدی نباید کمتر از 000/200 ریال باشد». همچنین به موجب بند (ب) ماده مذکور «هر کس از روی سوء نیت بدون محل یا بیشتر از محلی که دارد چک صادر کند و یا پس از صادر کردن چک تمام یا قسمتی از وجهی را که به اعتبار آن چک صادر کرده به نحوی از انحاء از محال علیه پس بگیرد به حبس جنحه ای از 6 ماه تا 2 سال و به تادیه جزای نقدی که نباید از دو برابر وجه چک بیشتر و از ربع آن کمتر باشد محکوم خواهد شد». چنانکه ملاحظه می شود این قانون با چک بدون محل دو نوع برخورد داشته است: بند (الف) ناظر به اصدار چک بدون محل در حالت عادی بوده اما در بند (ب) اشاره به سوء نیت صادر کننده نموده است. از این زمان صدور چک بدون محل و یا کمتر از وجه چک عنوان و جنبه جزایی پیدا کرده است. در سال 1331 به موجب یک لایحه قانونی بعضی مفاد قانون مجازات عمومی تغییر کرد ولی سرانجام در تاریخ 16/12/1337 لایحه قانونی راجع به چک بی محل شامل 14 ماده و 4 تبصره به تصویب مجلسین وقت رسید. این قانون نیز با گذشت زمان عدم کارایی خود را نشان داد و در سال 1344 لغو گردید. در خردادماه آن سال قانون صدور چک که مشتمل بر 19 ماده بود به تصویب رسید. خصوصیات این قانون عبارت بود از اینکه: اولا، جنبه عمومی جرم صدور چک بلامحل از بین رفت و شاکی خصوصی در صورت شکایت می توانست صادر کننده چک بلامحل را تحت تعقیب قرار دهد. ثانیا، با گذشت شاکی در هر مرحله از مراحل دعوی،‌موجب موقوفی تعقیب متهم می گردید. همچنین در صورتیکه صادر کننده چک، حسن نیت خود را به اثبات می رساند، تعقیب متوقف می شد. چون قانون یاد شده نیز از کارایی لازم برخوردار نبود و نتوانست ا زحجم پرونده های مربوط بکاهد قانون جدید صدور چک در تاریخ 16/4/1355 تصویب و جایگزین آن قانون گردید. در قوانین مربوط به چک، قبل از سال 1355 مقرراتی راجع به چک سفید امضاء دیده نمی شود اما مطابق ماده 12 قانون صدور چک اخیر الذکر، صادر کننده چک در موارد زیر قابل تعقیب کیفری نبود: 1- در صورتکیه ثابت شود چک، سفید امضاء داده شده است. 2- هر گاه در متن چک وصول آن منوط به تحقق شرطی شده باشد (چک مشروط) 3- هرگاه در متن چک قید شده باشد که چک بابت تضمین معامله یا تعهدی است. (چک تضمینی) 4- هرگاه بدون قید در متن چک ثابت شود که وصول آن منوط به تحقق شرطی بوده و یا چک بابت تضمین انجام معامله یا تعهدی است. 5- در صورتیکه ثابت شود چک بدون تاریخ صادر شده و یا تاریخ واقعی صدور چک مقدم بر تاریخ مندرج در متن چک باشد. بدین ترتیب عنوان چک «سفید امضاء» همراه با عناوین چکهای مشروط، تضمینی، بدون تاریخ و وعده‌دار صراحتا مورد توجه قانونگذار قرار گرفت لیکن جنبه کیفری از آنها سلب گردید. فقدان جنبه جزائی چکهای موصوف، متاسفانه زمینه را برای سوء استفاده برخی شیادان و متخلفین فراهم نمود و سندی که می بایست به عنوان ابزار جایگزین پول مورد استفاده قرار گیرد و موجب اطمینان ذینفع از وصول مبلغ شود، وسیله کلاهبرداری و فرار از مجازات قرار گرفت. این بود که قانون مذکور در تاریخ 11/8/72 اصلاح شد. مطابق ماده 5 قانون اصلاحی مزبور صدور چک سفید امضاء و نیز چکهای تضمینی، تامین اعتبار،‌وعده دار و مشروط ممنوع اعلام و مقرر گردید در صورت عدم پرداخت هر یک از چکهای نامبرده و شکایت شاکی، صادره کننده آن قابل تعقیب باشد و به مجازات از 6 ماه تا 2 سال حبس و یا جزای نقدی از یکصدهزار تا ده میلیون ریال محکوم گردد. ب – تعریف چک (سفید امضاء) در مورد چک سفید امضاء‌تعاریف گوناگونی از سوی نویسندگان حقوقی ارائه شده است که به بعضی از آنها اشاره می شود: - چک سفید امضاء چکی است که صادر کننده آن را فقط امضاء کرده و به طرف مقابل می دهد تا وی بتواند هر زمان که اراده می کند سایر مندرجات آن راتکمیل و آن را به بانک بدهد(2) - - چک سفید امضاء،‌چکی است که فقط صاحب چک آن را امضاء‌نموده، بدون اینکه مبلغ و گیرنده وجه را تکمیل نماید و تکمیل آن برعهده دارنده چک محول می شود تا هر زمان که مایل باشد آن را نوشته و به بانک محل علیه آرائه دهد. (3) - چک سفید امضا‌ء چکی است که فاقد مبلغ می باشد.(4) - چک سفید امضاء، چکی است که در آن مبلغ تعیین نشده است. از این چک اغلب زمانی استفاده می شود که دین بطور کامل و درست معین نیست و به ذینفع اجازه می دهد تا آن را تکمیل نماید. با اینحال، ذینفع ممکن است مبلغ بالایی را با نوشتن مثلا فلان دلار (مبلغ) روی چک، بر دیگری تحمیل نماید(5) - چک سفید امضاء چکی است امضاء شده که به شخصی جهت نوشتن هر مقدار وجهی که مایل به دریافت آن باشد، داده شده است. (6) - چک سفید امضاء، چکی است که پر نشده است. چکی است که فقط دارای امضاء بوده و به حامل آن اجازه می دهد تا هر مبلغی را در آن بنویسد. چکی است که اجازه می دهد مبلغ نامحدودی پول مورد استفاده قرار گیرد. (7) با عنایت به تعاریف مذکور و آنچه از برخی مقررات قانونی استفاده می شود، چنانچه بخواهیم تعریف دقیقتری از چک سفید امضاء بدست دهیم باید آن را چکی بدانیم که حداقل فاقد درج مبلغ باشد خواه تاریخ صدور و ذینفع آن مشخص شده یا نشده باشد. این تعریف را می توان چنین توجیه نمود: شرایطی که مطابق مقررات قانون تجارت، قانون صدور چک و فرمهای چاپی چک باید در ورقه آن درج شود عبارتست از: امضای صادر کننده، تاریخ و محل صدور،‌تعیین ذینفع یا حامل،‌مبلغ،‌بانک محال علیه، شماره حساب جاری صاحب حساب و نام و نام خانوادگی او. در حال حاضر معمولا نام و نام خانوادگی صاحب حساب در چک درج نمی شود و تنها به درج شماره حساب جاری او اکتفا می گردد. همچنین محل صدور نیز نوشته نمی شود و چنین فرض می شود که محل صدور و محل پرداخت محل واحد است. (8) نام بانک محال علیه نیز بوسیله همان بانک ارائه کننده دسته چک با استفاده از مهر در قسمت بالای ورقه چک درج می شود. بنابراین با امضای چک توسط صادر کننده که شرط اساسی تاسیس و صدور سند و قبول تعهد او محسوب می شود سه شرط دیگر باقی می ماند که صورتهای زیر در مورد آنها قابل تصور است: 1- اگر مندرجات ورقه چک تکمیل شده و تنها تاریخ صدور نوشته نشده باشد، نمی توان آن را چک سفید امضاء دانست بلکه باید چک را بدون تاریخ به حساب آورد، همانگونه که قانونگذار در ماده 12 قانون صدور چک مصوب سال 1355،‌این نوع چک را از چک سفید امضاء‌تفکیک کرده و در بند جداگانه‌ای ذکر کرده بود. 2- اینکه مندرجات برگه چک کامل باشد و تنها نام ذینفع در آن قید نشده باشد. در این مورد هر چند بعضی معتقدند چنین چکی را باید سفید امضاء به حساب آورد لیکن این عقیده صحیح بنظر نمی رسد و باید آن چک را در وجه حامل تلقی نمود. زیرا اولا، مطابق ماده 312 قانون تجارت،‌چک ممکن است در وجه شخص معین یا به حواله کرد شخص معین و یا در وجه حامل باشد. بنابراین زمانی که چکی با رعایت سایر شرایط قانونی صادر شده و تنها نام ذینفع آن مشخص نباشد. چون در وجه شخص معین یا به حواله کرد شخص معین محسوب نمی شود می تواند عنوان «در وجه حامل» بر آن صادق باشد مگر اینکه ذینفع ا زاختیاری که قانونا و عرفا بدست آورده است نام شخص معینی را به عنوان ذینفع در آن قید نماید. ثانیا،‌اداره حقوقی دادگستری طی نظریه شماره 1797/7 مورخ 10/4/71 در پاسخ به این سوال که آیا در چکهای که فقط نام خانوادگی ذینفع در آن نوشته شده،‌قابل پرداخت به آنها می باشد یا خیر؟ و آیا چکهای مزبور به صرف امضاء در ظهر آن به اشخاص ثالث قابل انتقال و پرداخت خواهد بود یا نه؟ چنین اظهار نظر نموده است: «اینکه صادر کننده چک حتما مکلف باشد که نام و نام خانوادگی کسی را که وجه چک در حق او صادر شده قید کند الزام قانونی ندارد بلکه برعهده بانک است که هنگام پرداخت مشخصات دارنده را قید نماید و اصل هم بر این است که همان دارنده، مالک چک است مگر آنکه خلافش ثابت شود...» ثالثا، مطابق ماده 5 قانون متحدالشکل ژنو، چک بدون ذکر نام ذینفع، در وجه حامل تلقی می شود.(9) 3- حالتی که مندرجات چک کامل باشد و تنها مبلغ در آن نوشته نشده باشد در اینصورت است که باید چنین چکی را سفید امضاء به حساب آورد. زیرا صرفنظر از آنکه عنوان قانونی دیگری بر آن قابل اطلاق نیست،‌مهمترین موضوع سند که عبارت ا زمبلغ آن (دستور پرداخت مبلغی معین) می باشد به گیرنده تفویض اختیار شده که آن را مطابق توافق و رابطه حقوقی میان طرفین درج نماید و این قدر مشترکی است که در همه تعریفها وجود دارد. بنابراین اطلاق عنوان سفید امضاء به چک، زمانی صحیح و موجه است که آن چک حداقل از نظر مبلغ سفید باشد و صادر کننده تعیین و درج مبلغ را مطابق قرارداد فیمابین در اختیار ذینفع قرار داده باشد. البته ممکن است چک صادره تنها واجد امضای صادر کننده و از لحاظ سایر مندرجات سفید باشد که در این حالت نیز چک مزبور سفید امضاء‌محسوب می شود. زیرا شرط تحقق عنوان سفید امضاء عدم درج مبلغ ذکر شد که در اینصورت نیز چنین شرطی وجود دارد هر چند دیگر مندرجات (به جز امضاء‌صادر کننده) تکمیل نشده باشد. این چک را نمیتوان بدون تاریخ یا در وجه حامل دانست زیرا هر چند تاریخ صدور و ذینفع آن مشخص نشده است اما آنچه از عنوان چک بدون تاریخ و یا در وجه حامل به ذهن خطور می کند چکی است که سایر مندرجات آن کامل باشد لیکن حسب مورد تاریخ صدور یا ذینفع آن مشخص نشده باشد حال آنکه در چک مورد بحث درج مبلغ نیز که از مهمترین شریط به حساب می آید مشخص نشده و این امر است که موجب تحقق عنوان سفید امضاء‌در چک می گردد. در واقع چنین موضوع مهمی سبب می شود قبل از آنکه چک را بدون تاریخ یا در وجه حامل بدانیم، آن را سفید امضاء تلقی کنیم. در هر صورت چکی که حداقل فاقد مبلغ باشد سفید امضاء‌محسوب می شود خواه تاریخ صدور یا نام ذینفع در آن درج شده یا نشده باشد. چنین چکی مشمول ماده 13 قانون صدور چک خواهد بود و همانگونه که گفته شد صادر کننده آن تحت شرایط مقرر درماده مذکور قابل تعقیب می باشد. ج – ماهیت حقوقی چک سفید امضاء مطابق ماده 310 قانون تجارت : «چک نوشته ایست که به موجب آن صادر کننده وجوهی را که در نزد محال علیه دارد کلا یا بعضا مسترد یا به دیگری واگذار می نماید.» (11) در مورد ماهیت حقوقی چک، همانند برات نظرات مختلفی از سوی حقوقدانان ارائه شده است که اختصارا به آنها اشاره می کنیم: بعضی،‌ماهیت حقوقی این سند را «وکالت در پرداخت» از سوی بانک دانسته اند. به این معنا که صادر کننده بانک را وکیل خود قرار می دهد تا مبلغ معینی را از حساب او به دارنده بپردازد. برخی دیگر این ماهیت را بر اساس عقد حواله، از آن جهت که د رماده 310 مذکور از کلمه «محال علیه» استفاده شده، توجیه می نمایند. عده‌ای هم ماهیت حقوقی چک را تعهد یکطرفه به نفع شخص ثالث و «دستور پرداخت» می دانند و سرانجام دسته دیگری سعی کرده اند با ترکیب دو نظر عقد و ایقاع به ماهیت حقوقی این سند دست یابند.(12) واقع مطلب اینکه توجیه ماهیت حقوقی چک بر مبنای نظرات ابراز شده (که نقد و بررسی آن عنوان بحث مستقلی را می طلبد) بی اشکال و خالی از ایراد نیست. منبع:سایت حقوق ایران france25-02-2009, 08:52 PM1 – مقدمه و تشريح ضرورت آشنايي با قوانين و مقررات كيفري و حقوقي چك : يكي از مهمترين قواعد حقوق كه در اغلب سيستمهاي حقوقي مورد قبول قانونگذاران قرار گرفته قاعده اي است كه اعلام مي دارد « جهل به قانون رافع مسئوليت نيست » ، همچنين يكي از الزاماتي كه حقوق عموم جامعه بر حاكمان دارند آن است كه هيچ قاعده الزام آوري را قبل از اعلان عموم و اطلاع به عمومي جامعه بعنوان مجازات به مورد اجرا نگذارند. اصطلاحاً در فقه و حقوق از اين قاعده به « قبح عقاب بلا بيان » ياد ميشود و مفهوم آن بدان معني است كه بايستي قبل از بار نمودن مجازات بر يك فرد او را از جرم بودن آن آگاه ساخت. در جمهوري اسلامي ايران قوانين مصوب مجلس يا مراجع قانوني ديگر پس از 15 روز از زمان نشر در روزنامه رسمي كشور لازم الاجرا ميشوند و بدين منظور قرينه اي قانوني براطلاع همگان تلقي ميشود. نماي كلي – مباحثي پيرامون قانون چك 1 - مقدمه و تشريح ضرورت آشنايي با قوانين و مقررات كيفري و حقوقي چك 2 – تعريف چك و ريشه لغوي ، ادبي و قانوني آن 3 – سابقه تاريخي قوانين مربوط به چك 4 – تفكيك قواعد كيفري و حقوقي و ثبتي چك به طور مختصر 5 – انواع چك 2 بخش مي باشند : الف – در قوانين تعريفي از آنها به عمل آمده ب – در قوانين تعريفي از آنها به عمل نيامده 6 – اسناد تجاري 7 – تفاوت چك با ساير اسناد تجاري ( سفته – برات – حواله ) 8 - مراجع صالحه در رسيدگي به چك 9 – شرايط شكل چك 10 – شرايط اساسي براي عمل صدور چك 11 – شرايط رسيدگي به جرم چك 12 – پرداخت در چك 13 – شرايط منع تعقيب 14 – مسئوليتهاي كيفري و مدني اصحاب چك 15 – قواعد مسئوليت اشخاص حقيقي و حقوقي 16 – شرايط اساسي شكايت 17 – طرز وصول چك از طريق حقوقي 18 – طرز وصول چك از طريق اداره ثبت اسناد و املاك ضرورت آشنايي با مسايل چك از آن جهت حائز اهميت است كه امروزه بسياري از روابط اقتصادي و مالي از طريق چك انجام ميشود و بخاطر مشكلاتي كه نقدينگي در گردش براي افراد جامعه فراهم مي آيد سعي وافر دولتها براين قرار گرفته كه از چك ابزاري بسازند كه جايگزين پول و نقدينگي باشد و به آن چنان اعتبار و اهميتي بدهند كه افراد اجتماع به راحتي آنرا در روابط مالي خود بكار گيرند. حقيقت امر آن است كه نقش اقتصادي چك بسيار سرنوشت ساز و خطير مي باشد. زيرا اين تأسيس حقوقي كاركردهاي خاصي را بر عهده گرفته است كه الزاماً به تعدادي از آنها اشاره ميشود. 1 – وجود نقدينگي در دست بانكها باعث رونق اقتصادي جامعه ، جلوگيري از تورم ، اطمينان در كاهش سرقت وجوه و نيز سرمايه گذاري كلان بخش بانكي در بخشهاي صنعتي ، كشاورزي ، خدماتي ميگردد. 2 – امكان كنترل مالياتي ، در برخي كشورها از طريق الزامي كردن برخي پرداختها از طريق صدور چك وجود دارد. بعنوان مثال بموجب قانون اصلاحي 1957 در فرانسه پرداختهاي بالاتر از 1000 فرانك تجار، بوسيله صدور چك الزامي است و نيز پرداختهاي بيش از 2500 فرانك از حسابي به حساب ديگر و هزينه هاي دولتي بيش از 4000 فرانك بين بانكها بايد از طريق چك باشد و همچنين برابر قانون سال 1966 صدور چك در معاملات حيوانات زنده الزامي شده است. 3 – آنچه مسلم است اگر قوانين چك بطور دقيق تنظيم نگردد ، فلسفه وجودي اين قواعد كه جلوگيري از گردش نقدينگي در بازار مي باشد ناديده گرفته ميشود و نه تنها باعث بروز حس بي اعتمادي در جامعه ميگردد ،مشكلات اجتماعي ديگري ناشي از زنداني كردن صادر كننده و بروز فساد اقتصادي و اجتماعي را در پي خواهد داشت. 4 – عدم استفاده از چك باعث كثرت كار بانكها ، تعليق جريان روابط و عدم توازن عرضه و تقاضا در گردش پولي شده و افزايش هزينه هاي چاپ اسكناس ، افزايش فقر و بيكاري را در پي خواهد داشت. لذا اين اهميت باعث شده تا تشريح قوانين مربوط به چك براي عموم جامعه علاوه بر آنكه سودمند باشد باعث رواج فرهنگ صحيح استفاده از چك گردد . در اين صورت افرادي كه با چك سرو كار دارند مي بايست از قواعد قانوني و الزام آور مملكتي در خصوص چك آگاه بوده تا گرفتار درگيريهاي قضايي و حقوقي چك نگردند. اين بحث بيشتر بصورت كاربردي ، آكادميك ارائه ميشود و سعي شده تا جايي كه امكان دارد بنحوي بيان شود كه مفيد فايده علاقه مندان قرار گيرد. 2 – تعريف چك و ريشه لغوي ، ادبي و قانوني آن 1 – چك كلمه اي فارسي است به معني نوشته اي كه بوسيله آن از پولي كه در بانك دارند مبلغي دريافت داشته يا به كس ديگري حواله دهند. فرهنگ دكتر محمد معين چاپ پنجم سال 1362 صفحه 1299 2 – چك در كتابهاي قديم فارسي به معني قباله ، حجت ، منشور ، عهدنامه و برات هم بكار رفته و معرب آن صك جمع صكوك است فرهنگ عميد انتشارات امير كبير سال 1357 صفحه 405 در ادبيات فارسي قديم از چك نام برده شده است. از جمله شاعر نامدار و بنام ايراني ، حكيم ابوالقاسم فردوسي در شاهنامه گفته : زهيتال تا پيش رود ترك به بهرام بخشيد و بنوشت چك به قيصر سپارم هم يك به يك از اين پس نوشته فرستيم و چك يا شاعر قصيده سراي ايراني معزي چنين سروده است : آن بزرگان گر شوندي زنده در ايام او چك دهندي پيش او بر بندگي و چاكري برهان قاطع ، دكتر محمد معين ، انتشارات امير كبير 1361 همچنين برخي معتقدند كه كلمه چك يك كلمه انگليسي است كه زبان فارسي از آن اقتباس كرده است ولي تحقيقاً كلمه چك در سال 1788 از زبان انگليسي به فرهنگ فرانسه وارد شده است. تعريف چك در ماده 310 قانون تجارت « چك نوشته اي است كه به موجب آن صادر كننده وجوهي را كه نزد محال عليه دارد كلاً يا بعضاً مسترد يا به ديگري واگذار مي نمايد. france25-02-2009, 08:52 PMتعريف چك از نظر دكترين حقوقي 1 – چك عبارت است از برگ خاصي كه يكي از بانكها براي استرداد وجه يا اعتبار قابل استفاده يا واگذاري آنها به ديگري در اختيار صاحب يا صاحبان حساب واگذارده است. دكتر گلدوزيان ، حقوق جزاي اختصاصي چاپ ششم سال 78 صفحه 175 2 – چك سندي است به منظور پرداخت مبلغ معين كه در حساب صادر كننده موجود است و بر روي بانك كشيده ميشود تا در وجه يا به حواله كرد ( با حق انتقال به غير دارنده يا حامل )پرداخت گردد. اركان چك : صادركننده ، محال عليه يا بانك ، دستور پرداخت وجه ، دريافت كننده 3 – سابقه تاريخي قوانين مربوط به چك مقررات بخش حقوقي چك در حقوق مدون ايران از ماده 310 تا ماده 317 قانون تجارت ( مصوب 13/2/1311) آمده و در اين قانون اركان و ابعاد حقوقي مختلف آن بصورت جامع پيش بيني شده لكن با مداقه در سوابق امر ملاحظه ميشود در جنبه جزايي آن قانون مجازات عمومي مصوب 1304 از توجه به اين امر ساكت ميباشد ، ولي قانونگذار اين نقيصه را در چارچوب مباحث كلاهبرداري كه در ماده 238 قانون مذكور است بر طرف نموده و به همين منظور ماده الحاقيه اي به نام ماده واحده 238 مكرر قانون مجازات عمومي در 8/5/1312 تصويب و آنرا بصورت مستقل جرم قلمداد نموده است. مضافاً در سالهاي 1331 و 1332 قوانين ديگري در مورد چكهاي بلامحل و تضميني به تصويب رسيد، نهايتاً قانون چك بلامحل مصوب 4 خرداد ماه 1344 جانشين آن شد و بالاخره در حال حاضر قانون صدور چك مصوب 16 خرداد 1355 با اصلاحات سالهاي 72 و 76 و 82 كه تغييراتي از نظر توسعه كيفري چك و قبول قاعده تأخير تأديه به تصويب قانونگذار رسيده مورد عمل محاكم ميباشد. از نظر قواعد بازرگاني بين المللي يك تفاهم نامه بين الدولي در 11 مارس 1931 در ژنو به منظور سهولت در بازرگاني بين المللي در مورد قانون متحدالشكل چك و تعارض قوانين چك و حق تمبر مورد موافقت كشورهاي متعاهد پذيرفته شده است . دولتهايي كه كنوانسيون ژنو را امضاء و در قوانين خود اصلاحاتي در مورد قوانين چك انجام داده اند عبارتند از ( آلمان ، اتريش ، بلژيك ، دانمارك ، فنلاند ، يونان ، مجارستان ، ايتاليا ، ژاپن ، موناكو ، نروژ ، هلند ، لهستان ، پرتقال ، سويس ) لكن دولتهاي ديگري كه كنوانسيون ژنو 1931 را امضاء ننموده ولي با الهام از كنوانسيون ژنو قوانين داخلي خود را اصلاح و يا تدوين كرده اند عبارتند از ايران ، روماني ، چكسلواكي ، � سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سایت ریسک]

[مشاهده در: www.ri3k.eu]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 4076]