واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: ارزش بـازي
يكي از فرضيههاي روانشناختي رشد اين است كه بازي، رشد هوشي كودكان را تسريع ميكند. در تأييد اين فرضيه، مطالعاتي انجام گرفته است. براساس نتايج اين مطالعات، كودكان در هنگام بازي، آزادانه آزمايش ميكنند و براساس نتايج آزمايش خود، تجربه مياندوزند. و باز، از طريق بازي تجربياتشان را جذب ميكنند. سه نوع يادگيري در فرآيند بازي حاصل ميشود:
1) يادگيري دربارة خودشان به انضمام رشد يك خودپندارة مثبت و احساس شايستگي؛
اين ارزش يا اين كاركرد، وقتي اهميت خود را جلوهگر ميكند كه به ياد آوريم كودكان بايد دربارة خودشان احساس خوبي داشته باشند و بتوانند احساس استقلال و خودانضباطي را در خود رشد دهند.
2) دربارة ديگران و جهان اطرافشان ياد ميگيرند. همچنين توانايي توسعه دادن آگاهي خود نسبت به ديگران را ميآموزند. به عبارتي ديگر، مهارتهاي اجتماعي ارتباطهاي گوناگون و شركت در جهان پيرامون، همچون قدرداني از ارزشهاي والدين و جامعة بزرگتر را بازي به كودكان ميآموزد.
3) يادگيري حل مسائل؛ اين آموزش با يك نياز اساسي انساني در ارتباط است. نياز به توانمندي انساني، توانمندي هوشمندانه و اجتماعي براي پيش بردن اهداف و نيل به آنها. اين نياز از طريق حل مسائل برآورده ميشود و بازي امكان حل مسائل را به كودكان ميآموزد. كودكان بايد بدانند كه چگونه حدس بزنند، تجربه كنند و در بحثها مشاركت جويند. در همان حال بايد سازگاري داشته باشند و بتوانند در گروه عضو شوند.
لذا هر زمان كه انگيزههاي آنان به طريقي اصولي راهنمايي شود و فرصت مناسب براي فعاليت به آنان داده شود، آنها توانايي يادگيري مطالب بسياري را دارند و به تدريج قادر به كشف و حل مشكلات خواهند شد. بنابراين ميتوان نتيجه گرفت كه سه عامل براي يادگيري ضرورت دارد، استعداد يادگيري، فرصت و امكان يادگيري و راهنماييهاي درست براي سريع و خوب يادگرفتن. در بازي است كه كودك فرصت مييابد تا نيروهاي بالقوه خود را به نيروهاي بالفعل تبديل كرده و با راهنماييهاي مناسب بر يادگيريهاي خود بيفزايد.
ارزش اجتماعي بازي
بازيها در اجتماعي شدن كودكان سهم بسزايي دارند. كودكان اغلب براي اولين بار از راه بازيهاي جمعي به ارزش كودكان ديگر، كه بازي بدون آنها مقدور نيست، پي ميبرند. به وسيلة بازي آنها ياد ميگيرند كه چگونه يكديگر را قبول داشته باشند. دربارة قوانين بازي توافق كنند و به طور گروهي به بازي بپردازند. مفاهيم همكاري، پيروزي بر رقيب، شكست، همچشمي و برتريطلبي، اغلب در بازيهاي جمعي استنباط شده و رشد مييابد. از سوي ديگر، كودك در ضمن بازي با رفتار بزرگسالان، و نقشي كه خود او در آينده بايد ايفا كند، آشنا ميشود و قدرت جسماني، بياني، ذهني و استعداد خود را، در برقراري ارتباط با ديگران گسترش ميبخشد. طي بازي است كه كودكان ارزشهاي اجتماعي جامعهاي را كه بدان تعلق دارند، دروني ميسازند و در نهايت، بازي به سازگاري كودك با محيط اجتماعي او كمك ميكند.
ارزش اخلاقي بازي
بازي، يكي از مهمترين عوامل مؤثر در تربيت كودك است. زيرا در هنگام بازي، او درمييابد كه اگر بخواهد فرد قابل قبولي محسوب شود، بايد درستكار، راستگو و عادل باشد. به علاوه، نفس خوب يا بد بودن و چگونگي آن از طريق بازي پي برده ميشود.
خصايص اخلاقي كه در ضمن بازي شكل ميگيرد، بر رفتار كودك در زندگي روزانهاش تأثير ميگذارد و در عين حال، صفات و خصايصي كه كودك در تعاملهاي روزمرهاش با همسالان و بزرگسالان كسب ميكند، در بازي تكامل يافته و مستقيماً تجربه ميشود.
همچنان كه بازي، حس مسئوليت در مقابل جمع، حس دوستي و رفاقت و تفاهم، هماهنگي براي رسيدن به هدف مشترك، حس انجام وظيفه، روش عادلانة حل مناقشات، حس احترام به بزرگترها و مهرباني نسبت به كوچكترها را در كودك رشد ميدهد. همچنين، رعايت ادب و نزاكت، ابراز نيكخواهي، كمك به دوستان، ابراز دلسوزي، شريك كردن ديگران در وسايل بازي و شاديهاي خويش، مواظبت از ديگران و مشاركت در غمهاي آنها، در بازي شكل ميگيرد و كودك را براي زندگي در جامعه بزرگتر آماده ميكند. از اين روست كه ميتوان گفت: كودك، نيك و بد رفتار و اعمال خود را در بازي بهتر درك ميكند.
ارزش اقتصادي بازي
اولين درس اقتصادي بازي، مصرف مطلوب و صحيح انرژي انساني است. در صورتي كه اين انرژي در راههاي نامطلوب مصرف شود، نتيجهاي جز زيان به بار نخواهد آورد. به علاوه، فراهم كردن فرصت و امكان بازي براي كودكان، خود بزرگترين و انسانيترين طريقة حفاظت از بهترين نيروي انساني و آيندهساز است.
بازي از دو طريق در رشد عاطفي كودك تأثير دارد: يكي اين كه به او ميآموزد چگونه عواطف خود را در حالات مختلف و در زمانها و مكانهاي متفاوت بروز دهد، ديگر آن كه كودك ياد ميگيرد كه چگونه عواطف خود را در اختيار بگيرد.
سه شنبه 11 تير 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: اطلاعات]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 234]