محبوبترینها
از کجا بفهمیم قاشق چنگال اصل است | قاشق چنگال تقلبی نخرید!
با چاپ روی وسایل یک کسب و کار پرسود بسازید
قیمت دیگ بخار و تولیدکننده اصلی دیگ بخار
معروف‌ترین هدیه و سوغاتی یزد مشخص شد!
آشنایی با انواع دوربین مداربسته ضد آب
پرداخت اینترنتی قبوض ساختمان (پرداخت قبض گاز، برق و آب)
بهترین دوره آموزش سئو محتوا در سال 1403 با نام طوفان ۱۴۰۳ در فروردین ماه شروع می شود
یک صرافی ارز دیجیتال چه امکاناتی باید داشته باشد؟
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
تعمیرگاه مجاز تعمیر ماشین لباسشویی در شرق تهران
جراحی و درمان ریشه دندان عفونی با خانم دکتر صفوراامامی
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1799180456
پول الكترونيكي: صفر و يك هاي گران بها
واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: پول الكترونيكي: صفر و يك هاي گران بها
تا زماني كه فايده ايجاد شده از انجام مبادلات با استفاده از پول كاغذي، از هزينه هاي بهره برداري از آن بيشتر باشد، استفاده از آن اقتصادي است.
نگار نجفيان-از زمان شكل گيري اجتماعات مردمي، مبادله به عنوان يكي از اركان اصلي حيات جوامع بشري محسوب شده است. در اين جريان كه طي نسل هاي متمادي تكميل شده، بشر به تجربه دريافت كه به دليل تعدد كالاها و خدمات توليد شده، بهتر است به جاي مبادلات تهاتري، يك كالاي مرجع را به عنوان وسيله مبادله مورد استفاده قرار دهد. اين سير كه ساليان سال طول كشيده، باعث شده كه ما امروز براي مبادلات اقتصادي خرد يا كلان از پول استفاده كنيم. پول امروزه هسته اصلي فعاليت هاي اقتصادي محسوب مي شود و فعاليت هايي كه براي حذف آن از مناسبات اقتصادي صورت گرفته، تاكنون بي نتيجه بوده كه بارزترين آن را مي توان شكست برنامه لنين، رهبر شوروي سابق براي حذف روبل روسي از صفحه اقتصاد آن كشور دانست كه البته مبناي نظري آن، آراي ماركس درباره پول به عنوان منشا انحطاط جوامع بشري بود.
پول نيز مانند هر كالاي ديگري داراي هزينه هاي فردي و اجتماعي است. هزينه هاي چاپ و نشر پول، بازيافت، تغييرات واحد پول و... هزينه هاي اجتماعي، هزينه حمل و نقل پول، هزينه زمان صرف شده براي شمارش پول، هزينه هاي نگهداري و... نيز از جمله هزينه هاي فردي بهره گيري از پول به عنوان وسيله مبادله هستند.
تا زماني كه فايده ايجاد شده از انجام مبادلات با استفاده از پول كاغذي، از هزينه هاي بهره برداري از آن بيشتر باشد، استفاده از آن اقتصادي است. اما در دنياي مدرن با پيشرفت فناوري اطلاعات و ارتباطات، به تدريج استفاده از پول كاغذي غيراقتصادي شده و در كشورهاي توسعه يافته، پول از شكل كلاسيك آن به پول الكترونيكي تغيير شكل داده است.
پول الكترونيكي چيست؟
پول الكترونيكي يا پول ديجيتالي، ارزش واحدهاي پول منتشر شده از سوي دولت يا بخش خصوصي است كه به شكل مجازي روي يك وسيله الكترونيكي ذخيره شده است. نشر گسترده پول الكترونيكي، آثار تجاري، اقتصادي، سياسي و اجتماعي قابل توجهي دارد كه مهم ترين اثر آن بر عرضه پول به سياست هاي پولي و بانك مركزي اختصاص دارد و در ادامه با توسعه بازارهاي پول، سرمايه، كار و كالا ايجاد نسل هاي جديد اقتصادي را به دنبال خواهد داشت.
با توجه به قابليت پول الكترونيكي براي جايگزيني به جاي اسكناس و مسكوك، اين امكان وجود دارد كه پول الكترونيكي به تدريج جايگزين پول بانك مركزي شود و بدين ترتيب موقعيت انحصاري بانك مركزي در زمينه هاي سياست گذاري پولي، نظارت بانكي، نظارت بر نظام پرداخت ها، ثبات نظام مالي و به ويژه استقلال آن با خطر مواجه شود. پول الكترونيكي نوعي ابزار مالي الكترونيكي است كه حداقل از عهده انجام همه وظايف پول برمي آيد. بنابراين پول الكترونيكي مي تواند جانشين بسيار نزديكي براي پول بانك مركزي باشد.
ارزش پولي ذخيره شده روي وسيله الكترونيكي با اجازه مصرف كننده درگير معاملات پرداختي، مي تواند به وسيله الكترونيكي ديگري انتقال يابد. اين روش با سيستم هاي پرداخت الكترونيكي مرسوم، نظير كارت هاي پرداخت و اعتباري و نقل و انتقالات كابلي كه هر كدام معمولا نيازمند اخذ مجوز مستمر هستند و ممكن است در هر معامله متضمن بدهكار يا ستانكار كردن حساب هاي بانكي باشند، متفاوت است.
بر خلاف پول بانك مركزي كه پول بيروني است، پول الكترونيكي مانند يك سپرده ديداري يا چك مسافرتي پول دروني به حساب مي آيد. پول دروني طلب قانوني دارنده آن از ناشر آن است، در حالي كه پول بيروني متضمن چنين طلبي نيست. به عبارت ديگر، موجودي پول الكترونيكي يك طلب جاري بر عهده ناشر آن است كه با هيچ حساب خاصي ارتباط ندارد.
تولد پول الكترونيكي
زمان شروع پرداخت الكترونيكي در دنيا به سال 1918 برمي گردد، يعني هنگامي كه بانك هاي فدرال رزرو آمريكا به انتقال وجوه از طريق تلگراف مي پرداختند. اما اين زمان در كشور ما به سال 1350 برمي گردد. در آن زمان بانك تهران با در اختيار گرفتن بين 7 تا 10 دستگاه خودپرداز (ATM) در شعبه هاي خود نخستين تجربه پرداخت اتوماتيك پول را اجرايي كرد. اين دستگاه ها وظيفه پرداخت اتوماتيك پول را تنها در همان شعبه نصب شده بر عهده داشتند.
ولي از آن زمان، روند گسترش پول الكترونيكي به صورت بسيار كند آغاز شد تا اين كه در سال 1370 با آغاز به كار عابربانك سپه، اولين نمونه از كارت ها با قابليت برداشت از پايانه هاي خودپرداز در اختيار مشتريان شبكه بانكي قرار گرفت.
يازده سال بعد، يعني سال 1381 شبكه كارت هاي بانكي كشور با آغاز فعاليت شبكه تبادل اطلاعات بين بانكي (شتاب) به عنوان سوئيچ ملي كارت به صورت يكپارچه آغاز به كار كرد و به گفته مسؤولان بانك مركزي، در حال حاضر همه كارت هاي صادره بانك ها در همه پايانه هاي نصب شده در سرتاسر كشور پذيرش مي شوند.
مزاياي پول الكترونيكي
امروزه در كشورهاي توسعه يافته مردم و دولت هر دو، تمايل فراواني براي جايگزيني پول الكترونيكي به جاي پول كاغذي دارند و در زمينه سرمايه گذاري و سياست گذاري، تلاش هاي قابل توجهي صورت داده اند. بررسي گسترده مراكز اقتصادي نشان داده كه عوامل زير بيشتر تاثير را در افزايش انگيزه ساكنان كشورهاي توسعه يافته براي استفاده از پول الكترونيكي داشته است: 1. كاهش هزينه مبادلات و ساير عمليات پولي: شايد اولين نكته اي كه توجه همه را در اين زمينه به خود جلب مي كند، پايين بودن زمان و هزينه ارائه خدمات پولي از طريق فناوري است. سرعت انجام مبادلات، عدم نياز به مراجعه مستقيم افراد به بانك ها براي انجام امور بانكي، كاهش هزينه هاي نيروي انساني در بانك ها و... از عواملي هستند كه بخش خصوصي را به بهره گيري از پول الكترونيكي ترغيب مي كنند. كاهش هزينه هاي چاپ، نگهداري و نشر اسكناس، هزينه هاي امنيتي و... نيز محرك دولت ها و بانك هاي مركزي براي سياست گذاري در جهت استفاده عمومي از پول الكترونيكي هستند.
2. افزايش عرضه سپرده هاي ديداري: هنگامي كه شخصي تصميم به استفاده از پول الكترونيكي در مبادلات روزمره خود مي گيرد، بدين معني است كه بيشتر موجودي نقدي خود را به صورت سپرده ديداري نزد بانك هاي عامل نگهداري مي كند. بخش عمده اي از عرضه پول در بازار و از طريق تجهيز سپرده هاي ديداري مردم توسط بانك هاي تجاري تامين مي شود. در اين حالت، اگر اكثريت جامعه تصميم به استفاده از پول الكترونيكي بگيرند، سپرده هاي ديداري افزايش مي يابد و مي تواند تاثيرات فراواني بر گردش اقتصادي جامعه بگذارد.
به طور كلي بايد توجه داشت كه فرآورده هاي پول الكترونيكي مبتني بر كارت هاي هوشمند، براي تسهيل پرداخت هاي با ارزش كوچك در معاملات خرد و رو دررو طراحي شده اند. بنابراين انتظار مي رود كه فرآورده هاي پول الكترونيكي مبتني بر كارت هاي هوشمند، استفاده از پول بانك مركزي و نيز در حد كمتر استفاده از كارت هاي اعتباري و پرداخت را براي پرداخت هاي مستقيم كاهش دهد. همچنين، استفاده از چك، كارت هاي پرداخت و كارت هاي اعتباري در پرداخت هاي غيرمستقيم، يعني پرداخت هاي به هنگام را نيز كاهش خواهد داد.
فرآورده هاي پول الكترونيكي مبتني بر نرم افزار رايانه اي نيز از طريق كاهش هزينه هاي مبادلاتي با تسهيل نقل و انتقال پول ميان انواع مختلف حساب ها، بانك ها و كشورها و نيز سرريز هاي يادگيري، تقاضاي سپرده هاي ديداري را تحت تاثير قرار داده و آن را كاهش خواهد داد.
سرريزهاي يادگيري به مهارتي مربوط مي شود كه افراد در طي زمان ضمن استفاده از نرم افزارهاي مالي شخصي و فناوري هاي ارتباطي براي مديريت بهينه برنامه هاي مالي شخصي و فناوري هاي ارتباطي براي مديريت بهينه برنامه هاي مالي خود كسب مي كنند.
مهمترين ويژگي پول الكترونيكي يعني فرامليتي يا بي مرز بودن آن نقش مهمي در اثرگذاري بر ساير متغيرهاي اقتصادي ايفا مي كند. اگر چه اين ويژگي ازنظر دولت ها منشا برخي تبعات منفي نشر گسترده پول الكترونيكي تلقي مي شود، اما به ارتقاي سطح كارايي مبادلات بين المللي نيز كمك قابل ملاحظه اي مي كند.
طبيعتا با استفاده از پول الكترونيكي، هزينه نقل و انتقال بين المللي وجوه به طور قابل توجهي كاهش خواهد يافت.
البته با افزايش بي سابقه كارايي پرداخت هاي بين المللي، ممكن است بي ثباتي نظام پولي جهاني افزايش يابد و به بروز كشمكش بين ناشران و استفاده كنندگان پول الكترونيكي از يك سو و بانك هاي مركزي كشورها از سوي ديگر منجر شود.
ويژگي ديگر پول الكترونيكي، پول قانوني يا پول رايج نبودن آن است كه اين امر در مراحل اوليه نشر، مقبوليت عمومي آن را كاهش مي دهد. علاوه براين پول الكترونيكي برخلاف اسكناس و مسكوك و ديگر وسايل مبادله امروزي ، مستلزم حضور فيزيكي پرداخت كننده و دريافت كننده وجه براي قطعيت پرداخت نيست، زيرا موجودي پول الكترونيكي مي تواند از طريق شبكه هاي رايانه اي به صورت به هنگام انتقال يابد.
پول الكترونيكي در اقتصاد ايران
همه ما دستگاه هاي خودپرداز را كه در نقاط مختلف شهرهاي تهران نصب شده ديده ايم. مدتي است كه استفاده از اين دستگاه ها و كمك گرفتن از كارت هاي اعتباري براي انجام مبادلات روزمره در ايران رايج شده است. اين موضوع به سادگي بيان گر تغيير رفتار مردم و سيستم پولي كشور در انجام عمليات پولي است. در واقع، راه اندازي شبكه هاي هوشمند پولي و سيستم هاي پرداخت اينترنتي مانند "شتاب" گامي اساسي در جهت ايجاد زيرساخت ها و تجهيزات لازم براي بهره برداري از بانكداري الكترونيكي به شمار مي رود. اما در اين ميان بايد توجه داشت كه حجم مبادلات انجام شده با استفاده از پول الكترونيكي چه نسبتي از كل مبادلات اقتصاد ملي را تشكيل مي دهد؟
با وجود پيشرفت هاي روز افزون فناوري و تاثيرات ICT بر مبادلات اقتصادي، تعاملات اقتصادي دولت با مردم و در بدنه دولت همچنان با استفاده از سيستم سنتي بانكداري صورت مي گيرد كه با توجه به دخالت هاي اقتصادي گسترده دولت، موضوعي قابل تامل است.
نتايج ارزيابي آثار گسترش كاربرد پول الكترونيكي بر اقتصاد ايران نشان مي دهد كه نشر گسترده پول الكترونيكي اثر ناچيزي بر حجم پول، قدرت كنترلي بانك مركزي و سياست هاي پول به همراه خواهد داشت. البته واكنش هاي بانك مركزي در قبال نشر پول الكترونيكي، نقش بسيار مهمي در چگونگي تاثيرگذاري گسترش كاربرد پول الكترونيكي بر اقتصاد دارد. اگرچه تا كنون اقتصاددانان تعريف جامع و مانعي از پول، كه بتواند همه ويژگي ها و وظايف پول را پوشش دهد، ارائه نكرده اند، اما مي توان با كمي اغماض پول را به عنوان وسيله اي براي داد و ستد تعريف كرد كه مورد قبول عموم افراد جامعه باشد. اين طور كه منابع آگاه گزارش داده اند، يك مقام مسؤول به تازگي با بيان اين مطلب كه هم اكنون نزديك به 19 ميليون كارت، شش هزار و 200 دستگاه خودپرداز و 120 هزار پايانه فروش (POS ) در كشور وجود دارد، اعلام كرده ماهيانه مبلغي نزديك به 10 هزار ميليارد ريال پول الكترونيكي در كشور مبادله مي شود كه 10 درصد از اين رقم در شبكه شتاب صورت مي گيرد. با توجه به وجود شش هزار و 200 دستگاه ATM در كشور، شبكه بانكي هم اكنون توانايي پرداخت ماهانه 18 هزار و 600 ميليون ريال پول الكترونيكي را دارد.
اين مقام مسؤول خاطرنشان كرد كه بر اساس برنامه ريزي هاي صورت گرفته تا پايان سال گذشته 21 ميليون كارت هوشمند در سراسر كشور صادر شده است و كه البته براي ارائه سرويس به اين كارت ها به 10 هزار و 500 عدد دستگاه خودپرداز نياز است.
در حوزه كارت هاي الكترونيكي، بانك هاي ملي، صادرات و سپه به ترتيب با داشتن بيش از چهار، سه و دو ميليون كارت مقام هاي اول تا سوم را دارند. بانك هاي ملت، صادرات و سپه نيز با داشتن 1139، 1136 و 925 دستگاه خودپرداز رتبه اول تا سوم را در اين حوزه به خود اختصاص داده اند.
در بخش پايانه هاي فروش نيز بانك هاي پارسيان، سامان و صادرات به ترتيب با داشتن بيش از 50، 24 و 11 هزار دستگاه POS مقام هاي اول تا سوم را كسب كرده اند.
به طور كلي بايد توجه كرد كه برخلاف رشد سرسام آور تجارت الكترونيكي در جهان، توسعه اين پديده در ايران با تناقضات و مشكلات پيچيده اي دست و پنجه نرم مي كند و اميدي به شكل گيري صحيح آن در كوتاه مدت نمي رود. طي سال هاي گذشته حركت هاي قابل تقديري در عرصه شبكه بانكي و رواج پول الكترونيكي صورت گرفته است، ولي به دلايل مشكلات زيرساختي، اين روند نتيجه مطلوبي در پي نداشته است.
با توجه به اينكه پول الكترونيكي با اينترنت عجين است، اينكه پول الكترونيكي در چهار ديواري مرز و بوم ايران و فقط براي جابه جايي ريال در نظر گرفته شود يك نقض غرض است و ماهيت پول الكترونيكي را دچار محدوديت مي كند. در حال حاضر چهار شبكه عمده Visa، MasterCard، DinnerClub و DinnersClub بيشتر گردش پول الكترونيكي جهان را به عهده دارند.
اين شبكه ها به صورت اعتباري در حال سرويس دهي به كاربران خود هستند و در مبادلات بين المللي خدمات صرافي را به صورت اتوماتيك و بر اساس نرخ مشخصي كه در رسانه هاي رسمي اعلام مي شود، ارائه كرده و هنگام خريد كالا يا خدمات روي اينترنت موانع تبديل پول را به سادگي مرتفع مي كنند. چنانچه موسسه اي در نظر داشته باشد كالا يا خدماتي را در سطح بين المللي عرضه و در آمدي كسب كند، موسسات اعتباري ياد شده با دريافت كارمزد تقريبي ۳ الي ۴ درصد نسبت به گردآوري مبالغ واريزي مشتريان اقدام و در زمان هاي مشخص به حساب فروشنده واريزخواهد كرد.
در حال حاضر به دليل مشكل تحريم اقتصادي ايران، اين حركت در سطح بين المللي نمي تواند به جريان بيفتد و تنها مي تواند در داخل كشور كاربرد داشته باشد. مشكلات زيرساختي از قبيل عدم توسعه شبكه مخابراتي وعدم وجود باور و فرهنگ رواج تجارت الكترونيكي در داخل كشور بازار ايران را در به جريان انداختن پول الكترونيكي دچار مشكل كرده و ميزان هزينه ها از در آمدهاي آن بيشتر شده است.
آمارهاي جهاني
بر اساس تحقيقات انجام شده، مزاياي بي شمار موجود در پول الكترونيكي باعث شده است تا گردش مالي جهان در سال ۲۰۰۲ به واسطه تجارت الكترونيكي معادل دو هزار و 500 ميليارد دلار باشد و از آن سال تاكنون هرساله ۵۰ درصد به حجم آن افزوده شود. اين افزايش به گونه اي بود كه اين رقم در سال ۲۰۰۶ به 12 هزار و ۶۰۰ ميليارد دلار رسيد.
همچنين معادل 70 درصد مبادلات تجاري در جهان از طريق پول الكترونيكي انجام شده، ۲۰ درصد از طريق چك و اسناد بهادار و ۱۰ درصد از طريق اسكناس و پول نقد صورت پذيرفته است.
سالانه ۴ درصد گردش مالي كارت هاي اعتباري سوخت مي شود و كارشناسان اقتصادي برآورد كرده اند كه اگر هزينه سوخت گردش مالي كارت هاي اعتباري تا ۷ درصد هم باشد، باز به صرف اقتصاد جامعه است كه اين روش پرداخت و دريافت در مبادلات تجاري جريان داشته باشد. □
دوشنبه 10 تير 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: هموطن سلام]
[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 422]
-
گوناگون
پربازدیدترینها