جهان - سايه اما و اگرها بر صلح بيروت ـ تل‌آويو

واضح آرشیو وب فارسی:واحد مرکزي خبر: جهان - سايه اما و اگرها بر صلح بيروت ـ تل‌آويو
جهان - سايه اما و اگرها بر صلح بيروت ـ تل‌آويو

سارا معصومي: رژيم صهيونيستي سفره مذاكره با كشورهاي همسايه را گسترده است. آتش‌بس شكننده ميان حماس و اسرائيل با وجود تمام مشكلاتش همچنان پابرجاست، تركيه هنوز هم براي باز كردن باب مذاكره ميان اسرائيل و سوريه تلاش مي‌كند و اين در حالي است كه تل‌آويو پيشنهاد مذاكره با مقامات لبناني را هم مطرح كرده است؛ پيشنهادي كه تاكنون بارها مطرح و هر بار با مخالفت بيروت مواجه شده است. به نظر مي‌رسد كه ايهود اولمرت، نخست وزيري اسرائيل تمام تلاش خود را براي حل همزمان چندين معماي پيچيده منطقه‌اي به كار گرفته است. پارلمان اسرائيل به اولمرت سه ماه زمان بخشيده است و از سوي ديگر جورج بوش نيز با وداع با قدرت كمتر از شش ماه فاصله دارد. بدين ترتيب نه‌تنها ايهود اولمرت كه جورج بوش هم براي انجام مذاكرات در منطقه لحظه‌شماري مي‌كند؛ صلحي كه بي‌شك بيش از آنكه به نفع كشورهاي مقابل اسرائيل باشد به نفع تل‌آويو خواهد بود. اسرائيل به اين نتيجه رسيده كه زمان خروج از انزوا فرا رسيده است. اما سوال اينجاست كه آيا صلح با لبنان رويايي غيرقابل تحقق است يا مسيري اندك دشوار كه با كوتاه آمدن طرفين از مواضع خصمانه و فراموش كردن گذشته طي آن ممكن خواهد بود؟ پاسخ كوتاه به اين سوال يك جمله است؛ صلح اسرائيل و لبنان غيرممكن است. سابقه خصومت ميان تل‌آويو و بيروت به ده‌ها سال قبل يعني سال 1948 بازمي‌گردد. خصومت ميان طرفين نه تنها در اختلافات دوجانبه ريشه دارد كه از ناآرامي‌هاي منطقه‌اي هم تاثير گرفته است. بدين ترتيب صلح ميان تل‌آويو و بيروت تنها در شرايطي ممكن خواهد بود كه راهكاري منطقه‌اي براي حل اختلافات دوجانبه يافت شود. راهكارهاي پيشنهادي از جانب هر كشوري كه باشد بايد حداقل سه مولفه زير را در خود جا داده باشد.

پيش‌شرط‌هاي مذاكره ميان لبنان و اسرائيل درست مانند ذات اين امر غيرقابل دسترس مي‌نمايد:
1- بحران ميان دو كشور حل نخواهد شد مگر آنكه جامعه بين‌المللي به مشكلات فلسطين و ساكنان كرانه باختري و نوار غزه پايان داده باشد. در حال حاضر 400 هزار فلسطيني با عنوان پناهنده در خاك لبنان زندگي مي‌كنند، اين رقم چيزي در حدود 10 درصد از جمعيت لبنان را در برمي‌گيرد. فلسطيني‌هاي ساكن لبنان به هيچ وجه از شرايط حاكم بر اين كشور رضايت ندارند. تقسيم‌بندي‌هاي قومي و مذهبي در ساختار سياسي لبنان در طول اين سال‌ها هرگز نتوانست جمعيت فلسطيني ساكن اين كشور را جذب كند. بدين ترتيب در طول 60 سال گذشته پناهندگان فلسطيني چه آنها كه از نسل اول مهاجران بودند و چه فرزندان آنها نتوانستند از حقوق شهروندي برخوردار باشند. كمپ‌هايي كه دولت لبنان در اختيار فلسطينيان قرار داده، درست مانند آتش زير خاكستر است كه هر لحظه امكان طغيان و آشوب وجود دارد. جامعه جهاني در طول چند سال گذشته ظاهرا تمام تلاش خود را براي برقراري صلح ميان اسرائيل و فلسطين به كار گرفته اما همچنان امكان برقراري آتش‌بس دائمي ميان طرفين بسيار ضعيف است. حتي طرح جورج بوش براي برقراري صلح بيش از آنكه جنبه‌هاي كاربردي داشته باشد به سناريويي شبيه بود كه رهبران فعلي فلسطين و اسرائيل قادر به ايفاي نقش در آن نيستند. بر اساس راهكارهاي پيشنهادي از سوي جامعه بين‌المللي تنها در شرايطي صلح ميان اسرائيل و فلسطين برقرار خواهد شد كه مادر ترزا نخست وزير اسرائيل باشد و ماهاتما گاندي رئيس جمهوري فلسطين. بسياري از كارشناسان بر اين باورند كه درهاي پيش روي طرفين براي مذاكره به سرعت و پشت سر هم بسته مي‌شود. زماني كه كشوري مستقل به نام فلسطين وجود نداشته باشد، پناهندگان فلسطيني هم جايي جز لبنان براي زندگي نخواهند داشت.
2- برقراري صلح ميان اسرائيل و سوريه هم از جمله مقدماتي است كه بايد پيش از آغاز مذاكره ميان تل‌آويو و بيروت فراهم شود. مقامات لبنان تاكنون بارها در پاسخ به پيشنهادهاي اسرائيل براي مذاكره اعلام كرده‌اند كه اين كشور آخرين سرزميني است كه با اسرائيل وارد مذاكره خواهد شد. بدين ترتيب تا زماني كه نمايندگان دمشق و تل‌آويو در مقابل دوربين خبرنگاران دست‌هاي همديگر را به نشانه دوستي نفشارند، لبنان حاضر به مذاكره نخواهد شد. جرقه‌هاي مذاكره ميان اسرائيل و لبنان شايد كمتر از 24 ساعت پس از آشتي تل‌آويو و دمشق زده شود اما 24 ساعت پيش از آن غيرممكن است. دليل لبنان براي طرح چنين پيش‌شرطي كاملا قابل درك است. اكثر كشورهاي عربي مخالف اسرائيل از خاك لبنان براي به تصوير كشيدن مخالفت خود با تل‌آويو استفاده مي‌كنند، زماني كه صلح ميان اسرائيل و تمامي كشورهاي عربي جاري شده باشد، ديگر خاك لبنان هم به كار همسايگان نخواهد آمد.
اما آيا برقراري صلح ميان سوريه و اسرائيل ممكن است؟پاسخ يك كلمه است: شايد. مناقشه تل‌آويو و دمشق ساده‌ترين معادله خاورميانه است. راهكارهاي بسياري هم براي حل آن وجود دارد. اسرائيل بلندي‌هاي جولان را كه در سال 1967 به اشغال خود درآورد به صاحبان اصلي آن بازمي‌گرداند و سوريه نيز در ازاي آن دست از حمايت از حزب‌الله و حماس برمي‌دارد. البته مانع اصلي پيش روي اسرائيل مخالفت يهوديان اسرائيل با پس دادن بلندي‌هاي جولان به سوريه است. ساكنان اسرائيل اهميت استراتژيك بسياري براي بلندي‌هاي جولان قائل هستند و تل‌آويو هم نمي‌تواند بدون جلب رضايت شهروندانش با سوريه وارد مذاكره شود. از سوي ديگر سوريه هم ادعاهاي ايالات متحده و اسرائيل در خصوص همكاري با حزب الله و حماس را قبول نداشته و حاضر به قطع رابطه با اين گروه‌هاي مقاومت نيست.
3- مذاكرات صلح ميان اسرائيل و لبنان بايد با حضور نمايندگان حزب الله انجام گيرد. رهبران اسرائيل هرگز و هرگز نبايد فكر حذف حزب الله از اين مذاكره را هم به سر خود راه دهند. چگونه مي‌توان با لبنان مذاكره كرد و توان نظامي و محبوبيت اجتماعي حزب الله را ناديده گرفت. متاسفانه اسرائيل و ايالات متحده همچنان در برابر پذيرش اين حقيقت مقاومت مي‌كنند. سخنگوي دولت رژيم صهيونيستي تاكنون بارها اعلام كرده است كه اين رژيم خواهان مذاكره با دولت مركزي لبنان است؛ دولتي به رهبري فواد سنيوره كه از حمايت صددرصدي كاخ سفيد و اروپا برخوردار است. اما دريافت كمك از اسرائيل آخرين چيزي است كه فواد سنيوره نخست وزيري لبنان به آن احتياج دارد. سنيوره در حال حاضر هم از سوي منتقدان به چهره حافظ منافع اسرائيل در لبنان تشبيه مي‌شود. بسياري از كارشناسان داخلي لبنان بر اين باورند كه آنچه سنيوره را تاكنون در قدرت نگاه داشته است نه محبوبيت عمومي اوست و نه اقتدارش بلكه طناب نجات نخست وزير، حمايت بي‌شائبه كاخ سفيد از او است.
آخرين تلاش‌هاي اسرائيل و ايالات متحده براي برقراري صلح با لبنان تبديل به سناريويي در تاريخ اين كشور شد. سال 1982 بود كه اسرائيل با كسب مجوز از ايالات متحده به لبنان حمله كرد. در آن زمان اسرائيل تمام تلاش خود را براي روي كار آوردن رهبر شبه نظامي و طرفدار اسرائيل به نام بشير جميل به كار گرفت. يكي از نخستين وظايف بشير پس از به دست گرفتن قدرت در لبنان برقراري صلح با اسرائيل بود. در شرايطي كه اسرائيل گمان مي‌كرد تا خوشبختي فاصله چنداني ندارد، بشير ترور شد. مرگ بشير پايان راه نبود بلكه تنها مقدمه‌اي بود براي آغاز جنگ داخلي در لبنان؛ جنگي كه هنوز خاطرات آن اشك را در چشمان نسل قديم اين كشور جمع مي‌كند.
دوشنبه 10 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: واحد مرکزي خبر]

[مشاهده در: www.iribnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 185]