سفير پيشين چين در ايران طي گفتگو با آفتاب تشريح كرد: چين مانند ساندويچ مابين ايران و آمريكا قرار گرفته است

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: سفير پيشين چين در ايران طي گفتگو با آفتاب تشريح كرد: چين مانند ساندويچ مابين ايران و آمريكا قرار گرفته است
طي ملاقاتي كه با سفير ايران داشتم به صراحت به وي گفتم كه چين بين آمريكا و ايران مانند يك ساندويچ گرفتار شده است و بهترين راه اين است كه چين كمك كند تا خصومت ايران و آمريكا پايان پذيرد در غير اينصورت چين شرايط سختي را در پيش‌روي خواهد داشت.
آفتاب: جمهوري خلق چين در شرايطي پرجمعيت‌ترين و يكي از وسيع‌ترين كشورهاي جهان محسوب مي‌شود كه يك پنجم جمعيت جهان را در خود جاي داده است. اين كشور پس از تاسيس حزب كمونيست در سال 1921 ميلادي و متعاقب آن تاسيس جمهوري خلق چين در سال 1949 ميلادي دوران پرنشيب و فرازي را سپري كرده است. هرچند كه چين كمونيست توانست حمله ژاپني‌ها به اين كشور و نيز اثرات جنگ جهاني دوم را پشت‌سر بگذارد ولي نظام ايدئولويك حاكم در مقابل ميليون‌ها فرد گرسنه و فقير ناچار به اتخاذ تدابير جديدي شد.

از سال 1979 ميلادي و به دنبال وضعيت ناگوار اقتصادي در چين كه مصادف با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران بود. سياست درهاي باز و اصلاحات كه از سوي «تنگ شيائوپنگ» مطرح شده بود توانست مسيري را بر روي آينده چين هموار كند كه اكنون اين كشور پس از گذشت 3 دهه به يكي از غول‌هاي اقتصادي جهان تبديل شود و اگر رشد اقتصادي چين همچنان ادامه پيدا كند اين كشور از نظر اقتصادي بزرگترين اقتصاد جهان يعني آمريكا را پشت‌سر خواهد گذاشت. به طور حتم براي نيل به چنين مقصودي سياست خارجي چين و استراتژي دستگاه ديپلماسي اين كشور نقش به سزايي در تحولات اقتصادي اين كشور ايفا كرده است.

«هوا ليمينگ» سفير اسبق جمهوري خلق چين در ايران و مديركل اسبق خليج‌فارس وزارت امور خارجه اين كشور، طي گفتگو با خبرنگار سرويس بين‌المللي آفتاب، به تشريح سياست‌هاي اقتصادي چين و نقش اين كشور در پرونده هسته‌اي ايران پرداخته است.

آقاي «هوا ليمينگ» در سال‌هاي پيروزي انقلاب اسلامي طي سال‌هاي 1978 تا 1983 ميلادي به عنوان يك ديپلمات جوان در دستگاه‌ ديپلماسي چين در ايران مشغول به فعاليت شد. وي كه پس از عزيمت به چين توانست تا پست مديركل خليج‌فارس وزارت امورخارجه چين سير صعودي پيشرفت را طي كند در سال‌هاي 1991 تا 1995 به عنوان سفير جمهوري خلق چين در ايران تصدي نمايندگي دستگاه ديپلماسي دولت پكن را در تهران برعهده گرفت. آقاي ليمينگ پس از حضور در ايران تا سال 1998 به عنوان سفير چين در امارات متحده‌عربي حضور داشت و آخرين پست ديپلماتيك خود را در سفارت اين كشور در هلند سپري كرد. آقاي «هوا ليمينگ» اكنون به عنوان كارشناس ارشد امور ايران در دفتر مطالعات وزارت امورخارجه چين مشغول به فعاليت است.

دستگاه ديپلماسي چين براي اينكه اين كشور بتواند به اهداف برنامه چشم انداز مصوب تا سال 2025 ميلادي دست پيدا كند با چه مشكلات عديده‌ايي مواجه است؟

اين سوال سختي است. چين با جمعيت 3/1 ميليارد نفر حدود يك پنجم جمعيت جهان را در خود جاي داده است. اين جامعه تا 30 سال پيش كمترين ثروت را در اختيار داشتند و در واقع اكثر آنها فقير بودند. براي اينكه يك پنجم جمعيت جهان از فقر رهايي پيدا كنند و بتوانند پيشرفت داشته باشند سياست اصلاحات و درهاي باز را به اجرا درآورديم. البته در اين زمينه نيز موفق بوده‌ايم و توانسته‌ايم اين كشور را به رتبه چهارمين اقتصاد بزرگ جهان برسانيم. هرچند كه با مشكلات داخلي و خارجي فراواني مواجه هستيم. به اين دليل كه تجربه اين همه سرعت را نداشتيم و قادر به پيش‌بيني مشكلات اين جريان سريع رشد اقتصادي نبوديم. بخصوص اينكه در 10 سال اخير مشكلات زيادي پيش آمده است.

اگر اقتصاد چين را به يك كيك تشبيه كنيم در 30 سال گذشته اين كيك خيلي كوچك‌تر از امروز بود. مسئله‌ايي كه امروز با آن مواجه هستيم اين است كه اين ثروت، بايد متوازن ما بين تمامي افراد تقسيم شود. اكنون گروه اقليتي از قسمت بيشتر اين كيك استفاده مي‌كنند در حالي كه اكثريت با توجه به اينكه زندگي آنها بهتر شده است ولي از سهم كمتري از اين كيك برخوردار هستند.

طي سال‌هاي طولاني نظام ايدئولوژيك جمهوري خلق چين عرصه اقتصاد اين كشور را تحت كنترل قرار داده بود. چگونه اين كشور توانست بدون تغيير در نظام سياسي شرايط را براي اصلاحات اقتصادي مهيا كند؟
نظام اقتصادي چين تا 30 سال گذشته به صورت برنامه‌ايي اداره مي‌شد ولي براي اينكه بتوانيم اقتصاد چين را از آن شرايط خارج كنيم مجبور بوديم كه سياست برنامه‌ايي را تغيير دهيم. خوشبختانه در سال 1978 و همزمان با انقلاب ايران، رهبر هوشمند و فهيم چين اين تصميم را گرفت. در دوراني كه بسياري از درهاي اقتصاد جهان به روي ايران بسته شد، در همين دوران چين شروع به باز كردن درهاي خود نمود و مسير اقتصاد برنامه‌ايي به سوي اقتصاد بازاري طي شد. اين فرايند باعث شد تا مردمي كه 30 سال گذشته به دنبال مبارزات سياسي وايدئولوژيكي

” طي اين مدت سياست خارجي كشورمان نيز سعي كرد تا سياست‌هاي كشورمان كمتر رنگ و بوي ايدئولوژي داشته باشد. به همين دليل ديگر سعي نكرديم كه در عرصه سياست خارجي الگويي براي ساير كشورها باشيم.... “

بودند اكنون در پي رشد اقتصادي و منافع شخصي خود باشند. اين روند طي سه دهه باعث رشد سريع سرمايه گذاري خارجي و انفجار در اقتصاد چين شد.

پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، غرب و بخصوص ايالات متحده علاقه‌مند نبودند تا يك نظام كمونيستي به يكي از غول‌‌هاي اقتصادي جهان تبديل شود. مقامات ارشد چيني با چه راهكارهايي توانستند از تقابل با آمريكا به تفاهم و همكاري برسند؟ موج دوم جهاني شدن فرصت مناسبي براي چين فراهم آورد. در دهه 90 كشورهاي صنعتي مانند آمريكا، اروپا كه به آخرين مرحله صنعتي شدن رسيده بودند و مي‌خواستند اين جامعه صنعتي را به جامعه اطلاعاتي تبديل كنند طي اين فرايند آنها تصميم گرفتند كه بخش عمده‌ايي از صنايع خودشان را به جاهايي منتقل كنند كه نيروي كار و مواد خام ارزانتر و نيز محيط سرمايه مناسب‌تر وجود داشته باشد. در چنين شرايطي چين درهاي خودش را باز كرد و سرمايه فراواني از سوي ژاپن، آمريكا و اتحاديه اروپا به چين سرازير شد و طي 2 دهه اقتصاد چين توانست پيشرفت فراواني داشته باشد. البته اين فرايند يك سري مسائل را به همراه داشت. ميليون‌ها كشاورزي كه تا ديروز در روستاها كار مي‌كردند براي دستمزدهاي بسيار كم آواره شهرها شدند. مسئله ديگري كه با آن مواجه شديم آلودگي محيط زيست و افزايش فراوان مصرف نفت و گاز است.

براي اينكه چين بتواند در عرصه اقتصادي به چنين موفقيتي دست پيدا كند به يك دستگاه ديپلماسي قوي و منسجم نيازمند است. براي نيل به چنين مقصودي اولويت‌هاي سياست خارجي چين برپايه چه اصولي طراحي شد؟
پس اينكه اصلاحات و سياست درهاي باز در چين به اجرا درآمد. ايجاد محيط صلح‌آميز به نفع بازسازي اين كشور وظيفه عمده سياست خارجي چين قرار گرفت. طبق اين سياست خارجي، سعي مي‌كنيم كه با همه كشورها دوست باشيم تا ساير كشورها علاقمند به سرمايه‌گذاري در چين باشند. اين شرايط سختي بود غرب و بخصوص آمريكا خوشحال بودند كه توانسته اند صنايع را به چين منتقل كنند و اقتصاد اين كشور بازاري شود ولي انتظار داشتند كه پس از فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، چين نيز نظام سياسي خودش را عوض كند ولي اين اتفاق روي نداد به اين دليل كه اصلاحات اقتصادي كمك كرده بود تا مردم پولدار شوند.

طي اين مدت سياست خارجي كشورمان نيز سعي كرد تا سياست‌هاي كشورمان كمتر رنگ و بوي ايدئولوژي داشته باشد. به همين دليل ديگر سعي نكرديم كه در عرصه سياست خارجي الگويي براي ساير كشورها باشيم و يا اين رژيم را به ساير كشورها صادر كنيم و اين تفكرات را فقط براي خودمان نگه داشته‌ايم.

در شرايطي كه چين براي تامين تقاضاي رو به تزايد انرژي، نيازمند نفت و گاز ايران است. طي چند سال اخير روند مناسبات اقتصادي و فرهنگي دو كشور شاهد چه

” از دوستان ايراني خواهش مي‌كنم تا در صحنه بين‌المللي تصويري از ايران ايجاد كنند تا اكثريت سازمان ملل متحد با شما باشند و آمريكا نيز در انزوا قرار گيرد.... “

دستاوردهايي بوده است؟
طي مدت 10 سال اخير رابطه اقتصادي ايران و چين به سرعت رشد پيدا كرده است. در زماني كه به عنوان سفير چين در ايران حضور داشتم با تمام تلاشي كه انجام مي‌دادم حجم مبادلات تجاري مابين چين و ايران بيش از 400 ميليون دلار نبود. علي‌رغم تمايل ايراني‌ها براي خريد اجناس چيني ولي مشكلي كه در آن دوران وجود داشت اين بود كه آنها ارز لازم را براي خريد كالا و تجهيزات چيني را نداشتند. مذاكرات فراواني انجام داديم كه به جاي پول، به چين نفت ارسال شود ولي در اين زمينه مشكلات فني وجود داشت. درصد گوگرد نفت خاورميانه و ايران خيلي بالا است و پالايشگاه‌هاي چين نمي‌توانستند آنها را تصفيه كنند البته پس از پايان ماموريت بنده در ايران، پالايشگاه‌هاي جديد در چين ساخته شد كه مي‌توانستند نفت سنگين را پالايش كنند.

طبق آخرين آماري كه در سال گذشته منتشر شده است حجم مبادلات دو كشور به 20 ميليارد دلار رسيده است. اكنون ايران سومين صادركننده نفت و گاز بعد از آنگولا و عربستان سعودي به چين است. به هر حال با توجه به اينكه حجم مبادلات اقتصادي دو كشور ايران و چين خيلي زياد شده است و توريست‌هاي ايراني به چين سفر مي‌كنند ولي دو ملت ايران و چين همديگر را به درستي نمي شناسند. به همين دليل بايد گروهي به ايران فرستاده شود تا از طريق تهيه سريال‌هاي تلويزيوني مردم چين با نحوه زندگي مردم ايران آشنا شوند. اكنون تعداد زيادي از چيني‌هايي كه به ايران سفر كرده‌اند مي‌گويند كه ايراني كه متصور بوديم به اين شكل نبود. بنابراين خيلي مهم است كه چيني‌ها از نزديك نسبت به ايران شناخت پيدا كنند.

پس از افزايش بحران در پرونده هسته‌اي ايران، چين براي تامين نيازهاي نفت و گاز خود به جاي ايران به عربستان سعودي و ساير كشورهاي نفت‌خيز چشم دوخته است. تا چه اندازه حجم بالاي تجاري چين با آمريكا در اتخاذ چنين تصميمي موثر بوده است؟
بيشترين مشكلات موجود مابين دو كشور درباره پرداخت‌ها است. در واقع نفت به دلار ارزيابي مي‌شود و پرداخت ها هميشه از سوي بانك‌هاي آمريكايي است. اكنون آمريكا فشار مي‌آورد كه تحريم‌هاي بانكي عليه ايران گسترده شود و متعاقب آن آمريكا به چين فشار زيادي وارد مي‌كند كه اين كشور با ايران رابطه دلاري نداشته باشد. البته شرايط چين و آمريكا با تعامل آمريكا و شوروي در زمان جنگ سرد خيلي متفاوت است. با توجه به خصومتي كه دو ابرقدرت با يكديگر داشتند ارتباط تجاري و اقتصادي آنها خيلي كم بود ولي با اينكه چين و آمريكا در

” برقراري رابطه بين آمريكا و ايران به طور كامل به نفع چين است. متاسفانه اتحاديه اروپا ميانجي‌گر خوبي در پرونده هسته‌اي ايران نيست. در مقابل چين مي‌تواند نقش بهتري را برعهده گيرد.... “

گذشته ملاحظاتي داشتند ولي اقتصاد دو كشور در يكديگر بافته شده است و هر طرف تحمل ضربه وارد شدن رابطه را نمي‌تواند تحمل كند.

به نظر مي‌رسد چين با اتخاذ سياست عدم تنش در دستگاه ديپلماسي و همراهي با منافع آمريكا براي رسيدن به شاخصه‌هاي رشد اقتصادي، مواضع غيرمنصفانه‌اي را در فرآيند پرونده هسته‌اي ايران اتخاذ كرده است. شما اين تحليل را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
در مسئله كره‌شمالي، چين به عنوان ميزبان شرايطي را براي مذاكرات 6 كشور فراهم كرد ولي در مورد پرونده هسته‌اي ايران، چين به سه قطعنامه تحريمي ايران راي موافق داده است. وقتي كه در پكن حضور داشتم هميشه سفير ايران گله مي‌كرد كه چرا شما شريك آمريكا شده‌ايد و عليه ايران به قطعنامه تحريمي راي داديد؟ در همين شرايط نيز مقامات سفارت آمريكا در چين طي جلساتي كه با آنها داشتيم گله مي‌كردند كه چرا اثرات تحريم عليه ايران را كم مي‌كنيد؟

طي ملاقاتي كه با سفير ايران داشتم به صراحت به وي گفتم كه چين بين آمريكا و ايران مانند يك ساندويچ گرفتار شده است و بهترين راه اين است كه چين كمك كند تا خصومت ايران و آمريكا پايان پذيرد در غير اينصورت چين شرايط سختي را در پيش‌روي خواهد داشت. علت اينكه چين به قطعنامه‌هاي تحريم ايران راي مثبت داد اين بود كه 15 عضو شوراي امنيت به اتفاق آراء به اين قطعنامه‌ها راي دادند و همانطور كه به سفير ايران گفتم آيا امكان‌پذير است كه چين در اين شرايط تنها كشوري باشد كه راي وتو به قطعنامه‌هاي تحريمي ايران دهد؟ چين با استفاده از حق وتو، حق اظهارنظر در اين موضوع را از دست مي‌داد ولي طي مذاكراتي كه چين با روسيه و آمريكا داشت تلاش نمود تا اثرات تحريم‌هاي آمريكا كم‌تر شود و اين تحريم‌ها بيشتر جنبه سمبليك پيدا كنند.

برخلاف اظهارات شما اثرات سوء اين تحريم‌ها در اقتصاد ايران ديگر وجه سمبليك ندارد و مردم كشورمان با تمام وجود اثرات اين تحريم‌ها را حس مي‌كنند. آيا چين را در ايجاد چنين شرايطي مسئول نمي دانيد؟
اگر چين تلاش نمي‌كرد امروز شاهد تحريم‌هاي گسترده‌تري عليه ايران بوديم. به هر حال از دوستان ايراني خواهش مي‌كنم تا در صحنه بين‌المللي تصويري از ايران ايجاد كنند تا اكثريت سازمان ملل متحد با شما باشند و آمريكا نيز در انزوا قرار گيرد ولي اكنون ايران در انزوا قرار گرفته است. مي‌دانم كه رهبري و مقامات ارشد نظام جمهوري اسلامي در فكر تخاصم نيستند ولي برخي از مطالب رئيس‌جمهور كشور شما باعث شده است تا تصويري از ايران در جهان ارائه شود كه ايران دشمن خيلي از ملت‌هاي دنيا است.

برخي از كشورها از عدم رابطه ايران با آمريكا سود مي‌برند و نمي‌خواهند

” متاسفانه دولت بوش در اختيار نئومحافظه‌كاران قرار گرفته است و هدف آنها تغيير رژيم ايران است البته آنها بايد بدانند كه اين تفكر محال است ولي با انتخاب اوباما مي‌تواند فرصت خوبي براي دو كشور فراهم شود.... “

تنش مابين دو كشور كاهش پيدا كند ولي به گفته شما در اين زمينه چين متحمل خسارت شده است به همين دليل چرا نقش چين در كاهش تنش مابين ايران و آمريكا بسيار كم‌رنگ است؟
برقراري رابطه بين آمريكا و ايران به طور كامل به نفع چين است. متاسفانه اتحاديه اروپا ميانجي‌گر خوبي در پرونده هسته‌اي ايران نيست. در مقابل چين مي‌تواند نقش بهتري را برعهده گيرد. اكنون چين با آمريكا و ايران رابطه خوبي دارد و معتقدم كه برقراري رابطه مابين ايران و آمريكا به مراتب راحت‌تر از برقراري رابطه مابين آمريكا و كره شمالي است. حتي در اوايل انقلاب آمريكا به ايران تسليحات فروخته است. در حادثه 11 سپتامبر نيز آقاي خاتمي جزء اولين كساني بود كه به آقاي بوش تسليت گفت و پس از حمله آمريكا به افغانستان، ايران با اين كشور همكاري كرد ولي متاسفانه دولت بوش در اختيار نئومحافظه‌كاران قرار گرفته است و هدف آنها تغيير رژيم ايران است البته آنها بايد بدانند كه اين تفكر محال است ولي با انتخاب اوباما مي‌تواند فرصت خوبي براي دو كشور فراهم شود.

اكنون آمريكا در دوراهي حساسي قرار گرفته است تا براي اولين‌بار يك سياه‌پوست را به عنوان رئيس‌جمهور اين كشور انتخاب كند. وقتي كه در آمريكا به رسانه‌ها و افكار عمومي توجه مي‌كنيم همگي مي‌گويند كه بايد از سياست تبعيض نژادي دست كشيده شود ولي وقتي تك‌تك آمريكايي‌ها به پاي صندوق‌ راي مي‌روند آيا حاضر هستند كه يك سياه‌پوست را انتخاب كنند؟ آيا آمريكا در اين مقطع زماني آماده شده است تا يك سياه‌پوست را به عنوان رئيس‌جمهور انتخاب كند؟ اين سوالات مهمي است كه بايد منتظر پاسخ‌هاي آنها باشيم.

به نظر شما با انتخاب آقاي اوباما چه تغييراتي در جهت‌گيري دستگاه ديپلماسي آمريكا در قبال ايران شاهد خواهيم بود؟
آقاي اوباما در سخنراني انتخاباتي كه داشته‌اند قول داده‌اند كه اگر به عنوان رئيس‌جمهور آمريكا انتخاب شوند بدون هيچ پيش‌شرطي با ايران وارد مذاكره خواهند شد. در واقع اگر آقاي اوباما به اين وعده خودش عمل كند خيلي از مشكلات موجود مابين ايران و آمريكا حل خواهد شد.

همانطور كه شما اشاره كرديد اروپائيان در پرونده هسته‌اي ايران ميانجي‌گران خوبي نبودند. چرا چين به عنوان يك عضو شوراي امنيت سازمان ملل حضور پررنگي در موضوع پرونده هسته‌‌اي ايران بر عهده نمي‌گيرد؟
آمريكا و اتحاديه اروپا از چين نخواسته‌اند تا نقشي را برعهده بگيرد. به عنوان نمونه در مسئله كره ‌شمالي هر دو كشور آمريكا و كره‌ شمالي به چين پيشنهاد ميانجي‌گري دادند و اين كشور نيز به عنوان ميانجي حضور پيدا كرد. معتقدم كه اگر موضوع ميانجي‌گري كشورچين در موضوع پرونده هسته‌اي ايران و برقراي مناسبات با آمريكا پيشنهاد شود اين موضوع توسط سران كشورمان به صورت جدي پيگيري خواهد شد. در واقع خوشحال خواهيم شد تا مناسبات ايران و آمريكا به مراتب بهتر شود.

آمريكا در رابطه دوجانبه ايران و چين نقش تاثيرگذاري را بر عهده دارد همانطور كه آمريكا در رابطه دوجانبه ايران و روسيه تاثيرگذار است. افكار عمومي داخل چين خيلي طرفدار ايران است چون با روش آمريكا در مقابل ايران موافق نيستند.
يکشنبه 9 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 290]