سردرگمي دولت بوش در مقابله با فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: سردرگمي دولت بوش در مقابله با فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران
در حالي كه حدود شش ماه تا پايان دوره رياست‌جمهوري جورج بوش باقي مانده است، موضوع فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران به عنوان يكي از مسائل حل نشده در سياست خارجي وي خودنمايي كرده و به موضوع اصلي انتقادها عليه عملكرد تبديل شده است. بر اساس برخي از اين انتقادها، نفوذ سياسي و اقتصادي ايران در منطقه با تضعيف حكومت‌هاي متخاصم در عراق و افغانستان گسترش يافته و جنگ عليه تروريسم نقش خنثي‌كننده خود را نيز پيدا كرده است.

اكنون اين سوال مطرح است كه آيا بوش و چني كاخ سفيد را در حالي كه ايران از 7 سال پيش تاكنون قوي‌تر شده است، به اخلاف خود خواهند سپرد، يا اين كه پيش از سر رسيدن اين موعد، اقدامي عاجل را در دستور كار قرار خواهند داد؟ اقدامي كه به نظر مي‌رسد محتمل‌ترين وجه آن مي‌تواند تدارك يك حمله نظامي عليه ايران باشد.
در حال حاضر پالس‌هاي مختلف و بعضا متناقضي از سوي دولت بوش در اين مورد مخابره مي‌شود. برخي اظهارنظرها از سوي مقام‌ها آمريكايي حكايت از اين دارند كه تلاش‌هاي ديپلماتيك براي متوقف ساختن برنامه‌هاي هسته‌اي ايران در سال جاري ميلادي به هيچ نتيجه‌اي نخواهند رسيد. بيشتر اين اظهارها مبتني بر تاثيرهاي ضعيف و حتي عدم كارآيي تحريم‌هاي اقتصادي عليه ايران هستند.
افزايش لابي‌ها براي اقدام نظامي
اين موضوع باعث شد كه فشار مقام‌هاي اسرائيل و لابي آنان در آمريكا طي ماه‌هاي گذشته به دولت بوش افزايش پيدا كند. يكي از بارزترين نشانه‌هاي وجود اين روند انجام يك مانور نظامي از سوي اسرائيل مبتني بر انهدام اهدافي مشابه در ايران بود.
اين فشار دو دليل عمده دارد؛ اول اين كه ممكن است عمر دولت بوش در حالي كه هنوز هيچ تصميم قاطعي در مورد برنامه‌هاي هسته‌اي ايران اتخاذ نشده است، به زودي به پايان برسد و دوم اين كه هر گونه تهاجم نظامي از سوي اسرائيل مستلزم حمايت پنتاگون خواهد بود، زيرا آمريكا كنترل بسياري از مناطق هوايي اطراف ايران را در اختيار دارد و اسرائيلي‌ها بدون كمك نيروي هوايي آمريكا هرگز قادر به انجام حمله‌اي موثر با كمترين ميزان تهاجم‌هاي تلافي‌جويانه از سوي ايران نيست.
با اين حال به گزارش روزنامه نيويورك تايمز به نقل از دو مقام آمريكايي، دولت اين كشور حتي هنوز هم تمايل ندارد كه حمله‌اي عليه ايران صورت گيرد. اين سخنان نيز مبتني بر برخي نشانه‌ها است كه تلاش‌هاي اخير براي جلوگيري از انجام هر نوع تهاجم نظامي عليه ايران توسط اسرائيل با وجود اظهارات جنگ طلبانه اخير ايهود اولمرت و تاكيد بوش بر يك چارچوب همه جانبه پيرامون موضوع ايران در سفر اروپايي اخير خود از جمله اين نشانه‌ها هستند .
اين وضعيت باعث شده است كه برخي از كارشناسان رفتارها و اقدامات دولت بوش درباره موضوع ايران را در ماه‌هاي آتي بر اساس وقايع پيش رو پيش‌بيني كنند. يكي از اين وقايع انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا و انتقال قدرت در اين كشور است.
انتخابات مهم براي ايران
اين انتخابات از آن جهت اهميت دارد كه افزايش احتمال پيروزي يكي از دو نامزد راه يافته به مرحله نهايي مي‌تواند در تصميم‌گيري دولت بوش براي تهاجم به ايران يا همراهي در يك حمله نظامي مشابه از سوي اسرائيل بسيار تاثيرگذار باشد.
پيش‌بيني مي‌شود كه در صورت پيروزي مك‌كين، نامزد ‌جمهوريخواهان در اين انتخابات تغيير محسوسي در شيوه مواجهه با ايران در سياست خارجي آمريكا تا پيش از پايان دوره بوش به وجود نخواهد آمد. مك كين در مبارزات انتخاباتي خود بارها اعلام كرده است كه همچنان نيروهاي آمريكايي را در عراق و افغانستان حفظ خواهد كرد.
البته با توجه به تهديداتي كه وي در برخي از سخنراني‌هاي انتخاباتي خود در مورد حمله به ايران كرده است، احتمال در دستور كار قرار گرفتن يك اقدام نظامي عليه ايران از سوي دولت مك كين رد نمي‌شود. به ويژه اين كه چنين اقدامي باعث خواهد شد كه موقعيت حزب‌جمهوريخواه با توجه به انتظاري كه راي‌دهندگان از اين حزب در انتخابات ماه نوامبر داشته‌اند، مستحكم‌تر شود.
به همين دليل به نظر مي‌رسد در صورتي كه بوش از پيروزي مك كين در انتخابات آتي اطمينان داشته باشد،‌ترجيح خواهد داد كه موضوع ايران در دولت آتي جمهوريخواهان پيگيري شود.
از سوي ديگر برخي از مفسران سياسي در آمريكا معتقدند كه در صورت پيروزي باراك اوباما در مرحله نهايي انتخابات رياست‌جمهوري آمريكا در ماه نوامبر احتمال اين كه بوش به طرح حمله نظامي عليه ايران چراغ سبز نشان دهد، زياد است.
به گفته دانيل پايپس، يكي از نئو محافظه كاران سرشناس آمريكايي، بوش از يك طرف با اين اقدام نشان خواهد داد كه در طول زمامداري خود نسبت به موضوع ايران بي تفاوت نبوده و بالاخره اقدامي را در اين مورد به انجام رسانده است و از طرف ديگر باراك اوباما را در يك كار انجام شده قرار خواهد داد.از سوي ديگر بيل كريستول، يكي از نويسندگان فاكس نيوز گفته است كه در صورت افزايش احتمال پيروزي اوباما در انتخابات ماه نوامبر بوش حمله به ايران را در دستور كار قرار خواهد داد، اما در صورتي كه مشخص شود مك كين گوي سبقت را از اوباما خواهد برد، تصميم‌گيري در اين مورد را به وي واگذار خواهد كرد.
گزارش‌ها حاكي هستند كه باراك اوباما توانسته است اختلاف خود را با جان مك كين در تازه‌ترين نظرسنجي‌ها تا 15‌درصد افزايش داده و احتمال فايق آمدن خود را بر اين رقيب در انتخابات آتي تقويت كند.
طرح دست‌هاي تميز
از سوي ديگر به گفته برخي از منابع موثق در واشنگتن ابتكار اخير به منظور ايجاد يك بخش حفاظت از منافع آمريكا در تهران پس از 27سال از قطع روابط تهران و واشنگتن آن هم از سوي دولت‌جمهوريخواه بوش با اين قصد انجام مي‌گيرد كه كاخ سفيد نشان دهد به هيچ وجه گزينه حمله به ايران را در برنامه‌هاي خود ندارد و دست‌هايش در تهاجم احتمالي اسرائيل به سايت‌هاي هسته‌اي ايران كاملا تميز است.
عملي كردن اين ابتكار با قوت از سوي كاندوليزا رايس، وزير خارجه آمريكا و نيكلاس برنز، معاون سابق وي در حال پيگيري است كه درز خبر آن به رسانه‌ها گواهي بر حمايت همه جانبه اين طرح از سوي كاخ سفيد است.
با اين حال برخي از تحليل گران معتقدند كه بروز چنين تهاجمي از سوي اسرائيل به ايران، مي‌تواند نتيجه منفي براي نامزد‌ جمهوريخواهان در انتخابات به همراه آورده و پيش از ماه نوامبر تير خلاصي عليه وي محسوب شود. اما جان بولتون، سفير سابق آمريكا در سازمان ملل به اين‌ ترديد پاسخ داد.
وي چندي پيش گفت كه چنين حمله‌اي احتمالا پس از اعلام نهايي انتخابات 2008 آمريكا و پيش از مراسم توديع بوش صورت خواهد گرفت. وي تصريح كرد كه اسرائيلي‌ها بي‌شك دوست نخواهند داشت كه چنين حمله‌اي به ضرر ‌جمهوريخواهان تمام شود.
بر اساس اين تحليل تا آن زمان موقعيت براي انجام چنين اقدامي از سوي بوش نيز مهيا خواهد شد. به نوشته روزنامه نيويورك تايمز بسياري از كارشناسان سياسي اكنون به دولت آينده آمريكا چشم دوخته‌اند تا رويكردي جديد در مورد به بن بست رسيدن نحوه رفتار با ايران اتخاذ شود.
به نوشته اين روزنامه به نقل از ولي نصر، برخي اروپاييان به اين نتيجه رسيده‌اند كه رويكرد چماق و هويج ديگر كارآيي ندارد و سياست ديپلماسي در قبال ايران بايد كاملا تغيير كند.
به نظر مي‌رسد در حال حاضر با توجه به فشارهايي كه اكنون عليه دولت بوش در مورد مساله ايران وجود دارد، انجام يك اقدام قهرآميز همچنان يكي از گزينه‌هاي مورد توجه واشنگتن است. هر چند كه وجود برخي نشانه‌ها حكايت از اين دارند كه انتخاب اين گزينه فعلا در دستور كار دولت بوش قرار ندارد، اما به نظر مي‌رسد كه وجود برخي متغيرها از جمله انتخابات رياست‌جمهوري 2008 آمريكا نقش تعيين‌كننده‌اي در تغيير اين روند طي 6 تا 7 ماه آينده ايفا خواهند كرد.
يکشنبه 9 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 157]