كيشلوفسكي، ذهن زيباي سينما

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: "كيشلوفسكي"، ذهن زيباي سينما
تهران-خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا): فيلم هاي هنري شناسه، سينماي فرهنگي و خاص به شمار مي روند و فيلمسازان اين عرصه مولفان ذهن زيباي تصوير معرفي مي شوند، سينماگراني چون "كريشتف كيشلوفسكي" كه سالها پس از مرگشان نيز آثارشان تازگي حياتشان را دارد.

اين دست سينماگران با جهان بيني خاص و برداشت معرفتي از فلسفه وجودي، سينما را ابزاري براي خلق تصوير از ذهن درگير خود مي داند كه جستجوي حقيقت را در هزارتوي سئوالات بي جواب دستمايه كار دارد.
ساخت فيلم هاي هنري كه بعضا، ذهن مخاطب را به دليل نوع مضمون و ساختار درگير و او را با مخاطرات فيلمساز همراه مي كند.
كيشلوفسكي از فيلمسازان آوانگارد سينما بوده كه فلسفه خاص خود در آثارش را پي جويي و مخاطبان سينمايي را به تامل در بودن و رفتن واداشته است.
كيشلوفسكي 27ژوئن ( 6 تيرماه) سال 1941 در ورشو پايتخت لهستان متولد شد. او از دوران كودكي اش خاطرات چندان خوشي نداشت و با گذر از اين دوره، نوجواني خود را با تحصيل در رشته آتش نشاني آغاز كرد.
دوره اي كه به اعتقاد خودش دوره پخمه گي اش بود، اما تلاش او براي معافيت از خدمت نظام وظيفه چيزي بر خلاف اين گفته را نشان مي دهد و نشانه اي از هوش آميخته با طنز اوست. كيشلوفسكي براي فرار از خدمت سربازي، در جلسه كميسيون پزشكي شركت مي كند و در زماني حدود شش ساعت به توصيف اين مسئله مي پردازد كه چگونه به مادرش براي استفاده از يك پريز برق كمك كرده و به اين ترتيب باعث مي شود به عنوان يك شيزوفرن حاد از خدمت نظام وظيفه معاف شود.
معافيت اش از خدمت نظام با پذيرش او در مدرس? سينمايي لودز همزمان شد، مدرسه اي كه بارها در امتحان ورودي آن شركت كرده اما هر بار در مرحله آخر مردود شده بود. او به مدرسه اي مي رفت كه در آن آندري وايدا ، كريشتف زانوسي و رومن پولانسكي تحصيل كرده بودند.
كيشلوفسكي از سال 1964 تا 1968 در اين مدرسه به تحصيل پرداخت و به عنوان پايان نامه،فيلمي مستند به نام از شهر لودز را ارايه داد.
او كارش را با ساخت فيلم هاي مستند شروع كرد، فيلم هايش در آغاز دهه 70 و در زماني ساخته مي شدند كه فيلم مستند و سازندگان آنها نقش مهمي در زندگي اجتماعي لهستان داشتند.
در آن زمان به دليل سانسور موجود در دولت كمونيستي لهستان، فيلمسازان قادر به نمايش حقايق به آن شكل كه در خور نام فيلم مستند باشد نبودند. همين مسئله موجب شد كه مستندسازان براي بيان عقايدشان و ارايه پيام مورد نظرشان، از كنايه هايي استفاده كنند كه به عنوان كدهاي مشترك بين آنها و تماشاچيان عمل كند، بدون آنكه دولت كمونيست بتواند جلوي آنها را بگيرد.
كيشلوفسكي مدتي را در استوديو هاي فيلم مستند كار كرد و در سال 1969 نخستين كارش را براي تلويزيون ساخت كه مستندي به نام عكس بود. او در سال 1974 در انجمن توليد فيلم تور مشغول به كار شد و در سال 1984 نايب رئيس اين انجمن شد.
از مشهورترين فيلم هاي مستند او كارگران (1971) است، فيلم نخستين عشق كيشلوفسكي در سال 1974 ، جايز? اژدهاي طلايي جشنوار? فيلم هاي كوتاه كراكو را دريافت كرد.
سال هاي فعاليت كيشلوفسكي در زمينه ساخت فيلم هاي مستند، رد پايش را بر آثار بعدي او ، حتي آخرين كارهاي داستاني اش بر جا گذاشته است. موضوع اصلي براي او نحو? ديدن و طرز نگرش به دنياست.
با اين حا ل او مستند سازي را رها كرد و يك حادثه سبب شد كه او از اين كار دست بكشد. هنگامي كه در ايستگاه مركزي قطار ورشو براي نخستين بار صندوق امانات نصب شد، او تصميم گرفت با مخفي كردن يك دوربين از عكس العمل مردم در برابر اين پديد? تازه، فيلمبرداري كند. چند روز بعد با دخالت پليس و ضبط فيلم ها معلوم شد كه زني مادرش را كشته و جسد او را قطعه قطعه كرده و در دو چمدان جا داده و همان شب در يكي از صندوق ها گذاشته است. البته تصوير اين زن ميان فيلم هاي كيشلو فسكي نبود اما امكان اجبار به خبر چيني، آنچنان براي او چندش آور بود كه ساخت فيلم مستند را كنار گذاشت.
نخستين فيلم داستاني كيشلوفسكي "كاركنان" نام دارد كه در سال 1975 براي تلويزيون ساخته شد. نخستين فيلم سينمايي او "هم جاي زخم" در سال 1974 ساخته شد، اين فيلم جايزه نخست جشنوار? فيلم مسكو را دريافت كرد و موقعيت او را به عنوان فيلمسازي كه دغدغه اخلاق دارد در سينماي لهستان تثبيت كرد.
فيلم بعدي او "بخت كور" همزمان با ايجاد جنبش همبستگي ساخته شد، اما نمايش آن بعد از اعلام حكومت نظامي در دسامبر سال 1981 ممنوع شد و تا 1987در توقيف ماند.
در همين سالها بود كه با "كريشتف پيه شيه ويچ" آشنا شد ، نخستين محصول همكاري آنها فيلم "بي پايان" ساخته شده در سال 1984 بود. او در سال 1988با پيشنهاد پيه شيه ويچ، مبني بر كار روي ده فرمان تورات متشكل از ده فيلم پنجاه دقيقه اي براي تلويزيون است كه داستان هر كدام از آنها بر اساس يكي از ده فرمان موسي ساخته شده است بدون آن كه قصد ترويج پيام هاي اخلاقي را داشته باشد. از دو فرمان اين مجموعه ، كيشلوفسكي با تدوين اندك متفاوت دو فيلم سينمايي هم ساخت؛ فيلمي كوتاه دربار? كشتن (فرمان پنجم )، فيلمي كوتاه دربار? عشق (فرمان ششم ).
همكاري بعدي كيشلوفسكي و پيه شيه ويچ، فيلم "زندگي دو گانه ورونيك" (1993) است، فيلم در فرانسه و لهستان فيلمبرداري شد. اين فيلم به عقيده بسياري از منتقدان سينمايي نخستين فيلم كيشلوفسكي به شمار مي رود كه نشان دهنده دنياي جديدي از ذهنيات اين فيلمساز است.
موفقيت زندگي دو گانه ورونيك در مجامع سينمايي و مطلوب بودن شرايط كاري آن براي كيشلوفسكي سبب مي شود كه او بپذيرد، يك سه گانه را بر اساس رنگ هاي پرچم فرانسه و با استفاده از شعار انقلاب فرانسه آزادي، برابري، برادري بسازد.
اين سه گانه باز هم با همكاري پيه شيه ويچ نوشته شد و در 1993 تا 1994 به نام هاي آبي، سفيد، قرمز به تصوير درآمد. اين سه گانه به اعتقاد نويسندگان سينمايي ادامه منطقي ده فرمان است چرا كه هر دوي اين دو مجموعه اشاره به اخلاق و ارزش هاي انساني دارند.
فيلم قرمز كه آخرين فيلم از سه گانه سه رنگ به حساب مي آيد و در جشنوار? كن سال 1994 به نمايش در مي آيد و درست در زماني كه همه چشم ها به اين فيلم و سازند? آن دوخته شده است، كيشلوفسكي اعلام مي كند كه سينما را كنار خواهد گذاشت و قرمز آخرين فيلم اوست. كريشتف كيشلوفسكي در 13 مارس سال 1996 بر اثر حمله قلبي درگذشت و پروژ? نهايي اش را كه كار بر روي كمدي الهي نوشته دانته بود، ناتمام گذاشت؛ پروژه اي كه قرار بود سه گانه اي ديگر شود.
كيشلوفسكي دنيايي را به تصوير مي كشيد كه توانسته بود بشناسد، دغدغه اخلاقي كيشلوفسكي فارغ از لحن غمناك آثارش، در ظاهر فيلم هاي او نمايان است.
چهارشنبه 5 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 256]