تلاش‌ براي نجات خرس‌هاي قطبي‌

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: تلاش‌ براي نجات خرس‌هاي قطبي‌
جام جم آنلاين: خرس‌هاي قطبي با بدني سفيدرنگ و بزرگ از پستانداران زيباي مناطق سرد شمالي هستند؛‌ اما چندي است كه اين جانور زيبا در معرض خطر انقراض قرار گرفته و شرايط كنوني آن صداي اعتراض طرفداران محيط زيست را بلند كرده است. تلاش براي قراردادن اين گونه جذاب در فهرست گونه‌هاي در حال انقراض با يك تلاش جمعي بين‌المللي همراه شد كه الگوي موفقي را براي تلاش‌هاي سازمان‌هاي غيردولتي در مقابله با مشكلات محيط زيست شكل داد.

خرس‌‌هاي قطبي فقط در مناطق سرد شمالي زندگي مي‌كنند؛ جايي كه آنها بيشتر زمان زندگي خود را روي تكه يخ‌هاي شناور قطبي مي‌گذرانند. اين جانور بزرگترين گوشتخوار خشكي است. طول يك خرس قطبي نر 6/2 متر و ماده 2 متر است.

وزن خرس نر 400 كيلوگرم و ماده 250 كيلوگرم و رنگ بدنشان هم سفيد است با چشم‌ها، بيني و دهان مشكي. در يك روز تميز و آفتابي از فاصله خيلي دور با يك دوربين دوچشمي مي‌توان بيني مشكي خرس‌هاي قطبي را در ميان سرزمين‌هاي برفي شناسايي كرد.

خرس‌هاي قطبي سازگاري منحصر به فردي با سرماي مناطق سرد شمالي دارند. جالب است بدانيد آنها شناگران خوبي هستند و گاهي مشاهده شده است كه آنها حدود 80 كيلومتر را در آب‌هاي اقيانوس شمالي شنا كرده‌اند.

خرس‌هاي قطبي در 4 تا 8 سالگي به بلوغ جنسي مي‌رسند. ماده‌هاي باردار پناهگاهي حفر مي‌كنند تا وقتي توله خرس‌ها به دنيا آمدند، در آنجا از بچه‌هايشان مراقبت كنند. آنها تمام زندگي‌شان را روي قطعات يخ مي‌گذرانند و زندگي‌شان وابسته به اين يخ‌هاست.

خرس‌هاي قطبي معمولا به تنهايي زندگي مي‌كنند. آنها خواب زمستاني ندارند، ولي در زمستان براي دوري از آب و هواي بسيار سرد و توفاني عمدتا در پناهگاه‌هاي خود باقي مي‌مانند.

خرس‌هاي قطبي در خطرند

زندگي خرس‌هاي قطبي به تكه يخ‌هاي شناور مناطق سرد شمالي و سيل‌ها (فك‌ها)‌ وابسته است، اما آلودگي‌هاي ناشي از فعاليت‌هاي انسان و گازهاي گلخانه‌اي باعث‌ گرم شدن زمين شده‌اند.

با گرمايش جهاني و تغييرات آب و هوايي كه كره زمين را در بر گرفته است، يخ‌هاي قطبي در حال ذوب شدن هستند و از حجم و اندازه اين يخ‌ها كاسته مي‌شود. به اين ترتيب، خرس‌هاي قطبي مسكن طبيعي‌شان را از دست مي‌‌دهند و اين روند همچنان ادامه دارد.

از طرفي آلودگي‌ها، آب‌ها را نيز آلوده كرده و زندگي هزاران جانور دريايي را در معرض خطر قرار داده است. سيل‌ها هم كه زندگي‌شان وابسته به آب است از اين آلودگي و خطرات در امان نبوده و هر روز از تعداد آنها كم مي‌شود. از بحث در خطر بودن سيل‌ها كه بگذريم، مي‌بينيم خرس‌هاي قطبي علاوه بر مسكن طبيعي‌شان، غذاي روزانه و اصلي خود را نيز از دست مي‌دهند.

در حال حاضر25 هزار خرس قطبي در مناطق شمالي زندگي مي‌كنند. آنها علاوه بر قطب شمال در مناطق سرد شمالي كانادا و آلاسكا نيز پراكنده‌اند. دانشمندان پيش‌بيني كرده‌اند اگر اين روند ادامه يابد تا سال 2050 ميلادي حدود دو سوم از جمعيت كل خرس‌هاي قطبي نابود خواهند شد.

با وجود تمامي اين عوامل و خطرات جدي براي خرس‌هاي قطبي، هنوز دولت آمريكا (كه به واسطه ايالت آلاسكا، زيستگاه تعدادي از اين جانوران در خاك آن كشور است)‌ نام اين جانور را در فهرست جانوران در معرض خطر انقراض قرار نداده بود و نه تنها اهميتي به اين مساله نمي‌داد، بلكه خطر ديگري را هم به ديگر خطرات اضافه كرد.

در فوريه دولت بوش در مناطقي از آلاسكا كه محل زندگي خرس قطبي است، حق عمليات حفاري نفت و گاز و توسعه دادن اين صنعت را به شركتي فروخت و با اين كار نابودي صددرصدي اين جانوران زيبا را تضمين كرد و حتي براي ظاهرسازي هم نام اين جانور را در ليست قرمز قرار نداد. كانادا هم نام خرس قطبي را در ليست موجودات در خطر قرار نداد، با اين كه محل زندگي 15 هزار خرس قطبي است.

اينجا بود كه ديگر طرفداران محيط زيست نتوانستند ساكت بمانند و جنبش بين‌المللي براي نجات خرس قطبي آغاز شد.

تلاش براي نجات خرس‌هاي قطبي‌

كتي زوئي، مديرعامل اتحاديه حفاظت از تغييرات آب و هوايي، در سايتي كه راه‌اندازي كرده است اطلاعيه‌اي براي كمك به خرس‌هاي قطبي ارائه كرد. در اين اطلاعيه از تمامي طرفداران محيط زيست در سراسر دنيا خواسته شده كه براي نجات خرس قطبي يك راي مثبت بدهند.

در اين بيانيه هر فردي يك امضا مي‌دهد و از دولت آمريكا درخواست مي‌كند كه نام خرس قطبي را در ليست قرمز قرار دهد. چون اگر نام اين جانور وارد ليست قرمز شود، مي‌توان براي نجات آن اقداماتي انجام داد و از فعاليت‌هاي ضدمحيط‌زيستي جلوگيري كرد.

جالب اين بود كه يك هفته پس از درج بيانيه 136 هزار نفر دوستدار طبيعت در اين سايت امضا دادند وحمايت خود را از خرس‌هاي قطبي و عمل كتي‌زوئي اعلام كردند! و اين تعداد روز به روز افزايش يافت تا سرانجام دولت بوش وادار شد نام خرس قطبي را در ليست قرمز جانوران در معرض خطر قرار دهد، اما هنوز طرفداران محيط‌زيست موفق نشده‌اند؛ چون سياست و بازي‌هاي سياسي دست از سر محيط‌زيست و حيات وحش برنمي‌دارد و هنوز مشكلات زيادي بر سر راه طبيعت دوستان وجود دارد.

جان كوستياك از فدراسيون ملي حيات وحش آمريكا اعلام كرده است: مطمئنا ميان منابع آلودگي گرمايش جهاني و از بين رفتن مسكن طبيعي خرس‌هاي قطبي رابطه مستقيمي وجود دارد. علاوه بر آن، كاملا مشخص است كه خرس‌هاي قطبي در مناطقي كه نفت و گاز استخراج مي‌شوند، كاملا با خطر مواجهند. به نظر مي‌رسد دولت بوش مايل است بنشيند و ببيند كه خرس‌هاي قطبي در حال انقراض و نابودي‌اند.

آقاي كمپتورن، يكي از مديران محيط‌زيست آمريكا اظهار كرده است: درست است كه ما با نظر طرفداران محيط‌زيست موافقت كرديم و خرس قطبي را در ليست قرار داديم، ولي اين ليست و اعتراضات ديگر تغييرات جهاني آب و هوايي را متوقف نمي‌كنند و از ذوب شدن يخ‌هاي قطبي جلوگيري نخواهند كرد.

با اين فعاليت‌ها بازهم روند گرمايش جهاني ادامه خواهد يافت و تنها مساله‌اي كه مي‌تواند اين روند را متوقف كند يا حداقل كاهش دهد، اتحاد تمامي اقتصاددانان و سياستمداران جهان است. آنها بايد به كمك همديگر به داد اين معضل جهاني برسند و همگي ما به همكاري بيشتر دولت‌هاي سراسر جهان براي حفاظت از گونه‌هايمان نياز داريم. دولت به گوشزدهاي دانشمندان توجه كرده است، اما اين حركت فعالان محيط‌زيست در آينده‌اي نه چندان دور محدود خواهد شد!

با اين كه آقاي كمپتورن اعلام كرده است سياست به هيچ وجه وارد برنامه‌هاي تغييرات آب و هوايي نخواهد شد؛ اما اين جملات نشان مي‌دهند دولت بوش فقط ظاهرا اين ليست را تهيه كرده است و اهداف ديگري را در سر دارد.

در اين ميان، اندرو وزلر از موسسه حمايت از منابع طبيعي اعلام كرد: حمايت جهاني كه از خرس‌هاي قطبي شد، حركت بزرگ و مهمي است، اما ظاهرا دولت بوش قصد دارد از طريق راه‌هاي گريز قانوني خود را از اين مساله برهاند. در واقع دولت بوش مي‌خواهد با استفاده از قانون به كارهاي ضدمحيط زيستي خود ادامه دهد و با اجازه قانوني همچنان خرس‌هاي قطبي و محل زندگيشان را به نابودي بكشد. اما مطمئنا مبارزه ما هم ادامه خواهد يافت.

آقاي كمپتورن در پاسخ اين بيانات اعلام كرد: با وجود توسعه نفت و گاز در آلاسكا، باز هم مي‌توانيم خرس‌هاي قطبي را نجات دهيم. براي اين كار نيازمند آگاهي از تعداد خرس‌هاي قطبي آلاسكا و همكاري ديگر دولت‌ها هستيم.

اما طرفداران محيط‌زيست گفته‌اند اين كارها كافي نخواهد بود و بايد فعاليت‌هاي آلاسكا متوقف شود. يك قاضي فدرال هم به دولت آمريكا دستور داده كه در خصوص پيامدها و اعتراضات نسبت به اين مساله فورا تصميم‌گيري كنند. اما دولت بوش هنوز موضع دقيق خود را مشخص نكرده و عده زيادي را نگران وضعيت خرس‌هاي قطبي كرده است.

كتي‌زوئي در پاسخ به حركت مقتدرانه دوستداران محيط‌زيست گفته است: تصميم و حركت امروز ما قدم بزرگي براي حفاظت از گونه‌هايمان است. خرس قطبي نياز به حمايت و حفاظت همه‌جانبه دولت و مردم دارد. اين حركت با استقبال بي‌نظير مردم دنيا روبه‌رو و موجب خرسندي و اميد ما شد، اما ما در اين راه با مشكلات زيادي روبه‌رو خواهيم بود و براي رويارويي با اين موانع حركت ما نيازمند رهبري بي‌باك و آگاه است كه بر تمام مسائل احاطه داشته باشد و فوريت‌ها و ضرورت‌هاي اين معضل را بشناسد و بتواند حل كند....

خانم زوئي مي‌داند كه چه مشكلاتي بر سر راه او و ساير طرفداران طبيعت در سرتاسر دنياست. او مي‌داند كه براي ادامه اين مبارزه به حمايت‌هاي مردمي نياز دارد.

اگر شما هم خرس‌هاي قطبي و محيط‌زيست را دوست داريد، مي‌توانيد به سايت زير مراجعه كنيد و عضو سايت شويد و براي حل مشكلات جهاني محيط‌زيست با ساير طبيعت دوستان همكاري كنيد.

www.wecansolveit.org

جنگ بر سر خرس‌هاي قطبي‌

خرس قطبي شناگر ماهري است و مي‌تواند با سرعت 10 كيلومتر در ساعت شنا كند. خرس‌هاي قطبي موهاي ميان‌تهي دارند. اين موهاي ميان‌تهي به همراه چربي بدن آنها، به خرس‌ها كمك مي‌كند در آب شناور بمانند. خرس‌هاي قطبي شناي سگي دارند به اين معني كه موقع شنا سر و بيشتر قسمت پشتي بدنشان بيرون آب مي‌ماند.

موهاي بدن خرس‌هاي قطبي سفيدرنگ است، اما گاهي اوقات ديده شده خرس‌هايي كه در باغ‌وحش‌‌ها نگهداري مي‌شوند، به دليل آب و هواي گرم‌تر اين مناطق، داخل موهاي ميان‌تهي‌شان، رگه‌هايي از رنگ سبز ديده مي‌شود و كم‌كم خاكستري به نظر مي‌رسند. خاصيت موهاي ميان‌تهي اين است كه هنگام شنا به هم نمي‌پيچند و وز نمي‌شوند.

موهاي سفيد خرس‌هاي قطبي در ميان يخ و برف سفيد قطب به استتار بيشتر آنها كمك مي‌كند. اين جانور قدرتمند وقتي به‌دنيا مي‌آيد تقريبا به اندازه يك موش صحرايي است و حدود نيم كيلوگرم وزن دارد. توله‌خرس‌ قطبي دندان ندارد و پوستشان بدون مو است و به مراقبت مداوم مادر نياز دارد. توله‌ها پس از 3 ماه كه براي نخستين‌بار از لانه‌شان بيرون مي‌آيند، حدود 13 كيلوگرم وزن دارند! ‌چون شير خرس قطبي 9 برابر بيشتر از شير گاو چربي دارد و همين مساله باعث رشد سريع توله‌ها مي‌شود. آنها 25 تا 30 سال عمر مي‌كنند.

گرم‌شدن زمين در سال‌هاي اخير باعث شده كوه‌هاي يخ و تكه يخ‌هاي شناور كه محل زندگي خرس‌هاي قطبي است، ذوب شوند. اين موضوع باعث كم شدن غذاي مورد نياز و زيستگاه خرس‌هاي قطبي شده است. در سال 2004 دانشمندان در پي تحقيقي دريافتند كه خرس‌هاي قطبي به دليل كم‌شدن طعمه‌شان، يعني سيل‌ها، يكديگر را مي‌كشند و مي‌خورند. چون در آن سال 3 لاشه خرس قطبي كه قسمتي از آن خورده شده بود، پيدا شد. اما تحقيقات ديگري درخصوص رفتارشناسي اين جانوران نشان مي‌داد كه خرس‌هاي قطبي معمولا براي تنظيم جمعيت، ازدياد و قلمروطلبي يكديگر را مي‌كشند، اما كشتن همنوع براي به دست آوردن غذا بندرت در آنها ديده مي‌شود.

24 سال تحقيق روي خرس‌هاي قطبي منطقه شمال آلاسكا و 34 سال تحقيق در شمالغرب كانادا، هيچ موردي از تعقيب، كشتار يا خوردن خرس‌هاي قطبي به دست يكديگر را نشان نمي‌داد، اما تمام اين يافته‌‌ها يك چيز را اثبات مي‌كرد؛ گرمايش جهاني باعث نابودي صددرصدي خرس‌هاي قطبي خواهد شد.

در سال 2005 مركز تنوع زيست‌شناسي آمريكا از دولت خواست كه نام خرس‌هاي قطبي را در فهرست گونه‌هاي در معرض خطر انقراض قرار دهد، اما اين اتفاق نيفتاد. اين جنجال‌ها بر سر خرس‌هاي قطبي همچنان ادامه داشت تا اين‌كه امسال بالاخره در طي نظرخواهي كه از تمامي دوستداران خرس قطبي در سرتاسر دنيا انجام شد، نام خرس قطبي در فهرست قرمز قرار گرفت. تلاش اين دوستداران طبيعت تا اينجا نتيجه داده و اولين اقدام، انجام شده است؛ اما موانع و مشكلات سياسي بسياري بر سر راه آنها قرار دارد.

دولت بوش مناطق و مساكن طبيعي زندگي خرس‌هاي قطبي در آلاسكا را به يك شركت نفتي فروخته و حال كه نام خرس قطبي در ليست قرمز قرار گرفته است، به اجبار بايد دست از كارهاي پالايشگاهي خود بردارد و براي همين هم مساله خرس‌هاي قطبي در آمريكا سياسي شده و درگيري‌هاي زيادي را ميان طرفداران محيط زيست و سياستمداران ايجاد كرده است؛ اما دوستان خرس‌هاي قطبي دست از تلاش‌هاي خود بر نمي‌دارند و مرتب فراخوان عمومي براي حمايت از خرس‌ها مي‌دهند.

مهشيد نظري‌
سه شنبه 4 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 349]