فراگيرشدن آموزش قرآن؛ پاسخي به اشتياق ساكنان خاوردور

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: فراگيرشدن آموزش قرآن؛ پاسخي به اشتياق ساكنان خاوردور
گروه بين‌الملل: آموزش زبان عربي در كشور چين از سال‌هاي 1940 آغازشد و در سال‌هاي 1990-1937 نيز دوازده ترجمه كامل و جديد از قرآن كريم به‌طور رسمي در اين كشور منتشرشد؛ اين‌ها نشانه‌هايي بود از شروع موج جديدي از گرايش به اسلام و فراگير شدن آموزش قرآن در چين.
آوازه اسلام و رهنمودهاي انسان‌سازش همواره و در طول تاريخ انسان‌هايي را شيفته خود كرده است، قرآن به‌عنوان كتاب انسان‌ساز و راهنماي بشريت شهره جهانيان است، به طوري كه شيفتگاني را در سرزمين چين مجذوب خود كرده كه هر روز براي شناخت اين منبع عظيم الهي مشتاق‌تر مي‌شوند.

به گزارش خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) به نقل از ISESCO، آموزش اصول اسلامي در سرزمين چين از ابتداي فرمانروايي سلسله «مينگ» در قرن نهم هجري توسط يكي از انديشمندان جامعه مسلمانان هويي(Hu’i) به نام «هودينگ چو»(Ho Ding Chu) كه بعدها نام خود را به «محمد عبدالله الياس» تغيير داد، آغاز شد.

با گسترش اسلام در چين آموزش اصول اسلامي نيز به تدريج در اين كشور رايج شد و مساجد به اماكني براي آموزش احكام اسلامي و پاسخ به نيازهاي ديني مسلمانان تبديل شدند؛ در مدارس اسلامي واقع در مساجد، امام جماعت به‌عنوان مدرس به فعاليت مي‌پرداخت و قرآن موضوع اصلي آموزش بود، اين روش آموزشي با مدارس قرآني سنتي كه در آن، زبان محلي به موازات زبان عربي مورد استفاده قرار مي‌گرفت، شباهت بسيار داشت.

آموزش اصول اسلامي در مساجد به تعليم و تربيت اسلامي در كشور چين وجهه ملي داد، بدين ترتيب فرهنگ اسلامي به هم‌زيستي با فرهنگ چيني ادامه داد و آموزش تعليمات ديني در مناطق مختلف گسترش يافت؛ جذب مدرسين از ميان افراد بومي و همچنين اتباع ساير كشورهاي اسلامي به تشكيل هئيت علمي متخصص آموزش دروس اسلامي در اين كشور منجرشد.

اين آموزش‌ها شامل ارائه دروس متفاوتي چون توحيد، منطق، علوم حديث، فلسفه، قواعد دستور زبان و ادبيات عرب و تفسير قرآن است و از آنجا كه در اين روش آموزشي بر منابع عربي تآكيد مي‌شود، اين امر موجب هدايت مردم چين در يادگيري زبان و ادبيات عرب و نيز آشنايي با فرهنگ اسلامي و علوم قضايي شده است.

نگاهي به ترجمه و تفاسير قرآني در چين

آغاز ترجمه مفاهيم قرآن به زبان چيني به دوره فرمانروايي سلسله «مينگ» و «چينگ»(Dynasties Ming et Ching) باز مي‌گردد، پيش از اين دوران مطالب ترجمه شده به تعدادي از آيات قرآن محدود مي‌شد كه به شكل مقاله‌هايي براي بيان معاني قرآن به علاقه‌مندان قرائت ارائه مي‌شد؛ در آن زمان تفسير قرآن فقط توسط ائمه جماعات انجام ‌مي‌شد و عامه مسلمانان به همين تفاسير كه يقيناً تفاسير كاملي نبودند، قناعت كرده و در اين زمينه وابستگي تام به درك مطالب از سوي ائمه جماعات داشتند.

ضرورت نياز به ترجمه قرآن به زبان چيني، جامعه «هويي»(Hu’i ) را برآن داشت كه به استفاده از زبان چيني در اين زمينه بپردازد، در پايان اقتدار سلسله «مينگ» و آغاز فرمانروايي سلسله «شينگ»، انديشمندان مسلمان چيني نظير «وانگ داي يوي»(Wang Da’i Yu’i)، «ماچو لي اچاي»(Machu Lee o Chai ) ضرورت ترجمه مفاهيم قرآن به زبان چيني را احساس ولي به‌دليل عظمت و بزرگي اين كار بسيار محتاط عمل كردند.

هدف از ترجمه قرآن، شناساندن و استفاده از دستورات حيات‌بخش اين كتاب آسماني به مسلمانان بود، به‌همين منظور اولين كتاب «تينگ چيانگ»(Ting Chiang) انديشمند مسلمان چيني با عنوان «تفسير و ترجمه قرآن» منتشرشد، سپس كتاب ديگري با نام «تفسير دقيق اولين سوره قرآن» توسط «داوين»(Da Win) يكي ديگر از انديشمندان مسلمان چين در سال 1941 نوشته و توسطه كانون چيني «هنگ كنك» به چاپ رسيد؛ همچنين «ما دا او»(Ma Dao)، از انديشمندان مسلمان چين، اولين سوره قرآن كريم (الفاتحه) و آياتي از سوره بقره را ترجمه كرد كه اين ترجمه توسط كانون مسلمانان «الدعوة» به‌چاپ رسيد.

همچنين انتشار كتاب «دوره آموزش كامل قرآن» در مراسمي با نام «ميدخايتي» يا «كاينيت»(Midkhaiti ou Kaïnite) جشن گرفته شد، در اين كتاب آيات قرآن به شكلي فصيح ترجمه شده و به خواننده امكان روان‌خواني و همچنين بهره‌برداري از مفاهيم قرآن را مطابق با نيازهاي روزمره مي‌دهد، اين كتاب در دو نسخه به چاپ رسيده كه اولين نسخه شامل صد و پنج بخش، موضوعات اصلي قرآن را مورد بررسي قرار مي‌دهد و توسط «يانگ بين سانگ»(Yang Bin Sang) امام جماعت مسجد پكن نوشته شده و بانظارت امام«چينگ كوانگ ون»(l’imam Ching Kuang Wan) بازبيني و در سال 1992 توسط كانون اسلامي پكن به چاپ رسيده است.

دومين نسخه، مجموعه‌اي باعنوان «گلچيني از تعاليم قرآني» است كه به دو بخش جامع با عناوين «زندگي مادي» و «زندگي معنوي» تقسيم مي‌شود، اين نسخه به تأييد و امضاي «ليوفي مااو»(Lio Fi Mao)، «ناجينگ ون»( Najing Won)، «لين تا او»( Lin Tao) و «دان يانگ لي»(Dan Yang Li) رسيده و سپس در سال 1993 توسط انتشارات «القومية»( Al Kawmiyat) منتشر شده است.

در ميان ساير كتاب‌هاي ترجمه شده مي‌توان به اثر «كا او هاران»( Kao Haran) با نام «مطالعه روزانه قرآن» اشاره كرد، اين كتاب در سال 1987 توسط مركز تحقيقات اسلام و قرآن منتشر شده و در برگيرنده منتخبي از آيات قرآن به‌منظور قرائت، تفكر و تأمل روزانه در رهنمودهاي قرآني است؛ در اين كتاب متن ترجمه آيات به زبان چيني در مقابل متن اصلي عربي قرار داده شده است.

به نظر مي‌رسد كه ترجمه كامل مفاهيم قرآني تا پيش از سال 1927 به خوبي صورت نگرفته است و اكنون اين كار بزرگ توسط نسل جوان و فرهيخته مسلمان انجام مي‌شود، افرادي چون «مافو چو و»( Mafu Chue o) مترجم تفسير معتبر قرآن كريم كه اين كتاب ارزشمند را به شاگردش «سو خطيب»( Su Khatib) سپرد، او نيز پس از نسخه‌برداري از آن و پيش از عزيمت به سفر حج آن مكتوب گران‌بها را به مؤسسه اسلامي چين اهداء كرد و اين مؤسسه با افزودن مقدمه و مؤخره‌اي به كتاب اقدام به نشر آن نمود، اين مكتوب جزء آثار ناياب به‌شمارمي‌رود.

از سوي ديگر ترجمه مفاهيم قرآن كريم به زبان چيني قديم، با نظارت «هان چينگ وتان»( Han Ching Wotan) و «چان يوو»(Chan Yow) و با همكاري «محمد مكين» نوشته و در سه جلد توسط انجمن فرهنگستان اسلام منتشر شد؛ از آن پس رساله‌هاي متعددي در اين زمينه به رشته تحرير درآمد كه مي‌توان به اين نمونه‌ها اشاره كرد: «ترجمه مفاهيم قرآن كريم» توسط «تي جيو»( Ti Jiu)، «مقدمه‌اي بر ترجمه قرآن كريم» توسط «لي بوي چينگ»(Li Bo’i Ching) و «يانگ شانگ مينگ»(Yang Shang Ming)، «ترجمه گزيده‌هايي از آيات قرآن كريم» توسط «لانگ كاو چينگ»(Lang Kau Ching)؛ همچنين بايد به دست‌نوشته‌هاي «تانگ چينگ» باعنوان «قرآن مقدس به زبان محلي چيني» اشاره كرد كه علي‌رغم ابتكار عمل دانشجويان مدرسه «شانگ دا»(Shang Da) كه اقدام به جمع‌آوري اين اثر مهم نمودند، هرگز به‌چاپ نرسيد.

در سال‌هاي 1990-1937 دوازده ترجمه كامل از قرآن كريم به‌طور رسمي در چين منتشرشد، اين متون گران‌قدر توسط انديشمندان برجسته مسلمان چون «تيت چاي فانگ»(Tit Chai Fang)، «جو جيو مي»(Jo Jiow Mi)، «وانگ جينگ چاي»(Wang Jing Chai)، «ليو جيين بيآ»(Lio Jien Bi’a)، «سانگ مينگ»(Sang Ming)، «چاي سي چو»(Chai Si Chou)، «محمد مين»(Muhammad Main)، «لينگ سونگ»( Lin Song)، «تونگ داو شانگ»(Tong Dao Shang) و ديگر بزرگان به نگارش در آمد.

آموزش زبان عربي؛ ره‌آورد احياء اسلام در سرزمين چين

علاوه بر قرآن متون ديگري نيز به زبان چيني ترجمه شد، در اين مورد مي‌توان به ترجمه «ال بوردا»(Al Burda ) متعلق به «شرف الدين محمد البويسري»(Charafuddine Muhammad Al Buayciri) اشاره كرد، اين متن توسط «مافوچوف»(Mafuchof) جوان محقق مسلمان در سال 1896 با نام «شعر اسلامي» يا «حماسه اسلامي» ترجمه شد.

علاقه و گرايش مردم چين به دين اسلام و تمايل آنان به فراگيري زبان عربي به‌منظور درك بهتر مفاهيم قرآني و اصول اسلامي دليلي بر احياء اين دين آسماني در اين كشور پهناور است.

احياء و تجديد حيات اسلام در كشور پهناور چين در دهه‌هاي اخير بسيار چشمگير بوده و اين رشد نه تنها در زمينه آموزش اصول اسلامي بلكه در ساير زمينه‌ها نظير ساخت و احداث مساجد، ترويج آموزش زبان عربي، برگرداني و ترجمه قرآن و ساير كتب اسلامي به زبان چيني نيز قابل توجه بوده است.

تأسيس فرهنگستان زبان و ادبيات عرب در چين

آموزش زبان عربي در كشور چين از سال‌هاي 1940 در اين كشور آغازشد كه همگي مرهون تلاش و همت انديشمندان و فرهيختگاني همچون «ماجيانگ محمد مكين»(Majiang Mohammed Makin)، «عبدالرحمان نانچونگ»(Abdurrahmane Nanchong) و «ادوروان لي يونگ يانگ»(, édoRuane Li Yong Yang Ro’i) است؛ اين آموزش‌ها در چين از پيشرفت چشمگيري برخوردار شده و توجه بسياري از جوانان چيني را به خود جلب كرده است، به نحوي كه تعداد كثيري از دانشجويان به فراگيري زبان و ادبيات عربي اقدام كرده و تحصيلات عاليه خود را تا سطوح كارشناسي ارشد و دكتري در اين رشته ادامه مي‌دهند؛ اين استقبال چنان بود كه در سال 1998 بيش از سي دانشجوي چيني موفق به كسب ديپلم عالي زبان و ادبيات عرب شدند.

همچنين در اكتبر 1984 فرهنگستان زبان و ادبيات عرب در چين با هدف ارتقاء سطح آموزش و پژوهش در اين زبان تأسيس شد و از خدمات متخصصين چيني زبان عربي بهره بسياري برد؛ به اهتمام اين فرهنگستان، نشست‌‌ها و دوره‌هاي تكميلي آموزش زبان عربي در سطح وسيعي در كشور چين برگزارشد و در اكثر شهرهاي مهم اين كشور گسترش يافت.

اين فرهنگستان همچنين به‌منظور آشنايي مردم چين با فرهنگ، خط، زبان و ادبيات عرب، با همكاري سازمان‌ها و مؤسسه‌هاي كشورهاي عربي به برگزاري دوره‌هاي آموزش كاربردي زبان عربي اقدام كرده كه از روش‌هاي نوين آموزشي در اين‌باره بهره‌مند مي‌شود و با برگزاري منظم نشست‌هاي تخصصي و جلب همكاري افراد چيني مسلط به زبان عربي اقدام به ترويج آموزش اين زبان نموده است.

گسترش فرهنگ اسلامي در سال‌هاي هشتاد و نود كه دوران اصلاح و نوآوري در كشور چين به‌شمار مي‌رود، بسيار چشمگير بوده است و جوانان چيني علاقه خود را به يادگيري زبان عربي و شناخت بهتر فرهنگ اسلامي و همچنين مطالعه شاهكارهاي ادبيات عرب و آشنايي با تفكر و تاريخ مسلمانان به وضوح ابراز كرده‌اند.

ساخت مساجد هم‌زمان با گسترش فرهنگ اسلامي در چين

ترجمه زبان عربي به زبان چيني همانطور كه در دانشگاه‌ها شكوفا شده، در مؤسسات علمي و فرهنگستان‌هاي شهرها و بخش‌هاي مختلف چين نيز مورد استقبال چشمگير قرار گرفته است.

در قرون گذشته مسلمانان چين اقدام به ساخت تعداد زيادي مسجد در شهرهاي مختلف اين كشور نمودند، كه مهم‌ترين آن‌ها مسجد «اينوجي»(Yi-no Ji) واقع در خياباني به همين نام است؛ از ديگر مساجد معروف چين مي‌توان از مسجد«آنگزيـي»(Angxi) كه در زمان امپراطوري «مينگ»( Ming) بنا شده است نام برد، اين مسجد شامل كتابخانه بزرگي است كه نسخه‌هاي دست‌نويس كتاب‌هاي قديمي عربي و همچنين يك نسخه قرآن متعلق به سال 718 هجري قمري در اين مكان نگهداري مي‌شود؛ مؤسسه اسلامي و انجمن مسلمانان پكن نيز در اين مسجد قراردارد.

مسجد معروف و تاريخي «هوآيشانج»(Hua’i Change) كه به معناي گرامي‌داشت سنت پيامبر(ص) است در منطقه «كو آنگ چو»(Kuang Cho) ـ يكي از معروف‌ترين مناطق هنر معماري اسلامي در جهان اسلام و كشور چين ـ در دوران امپراطوري تانگ(Tang) بنا شده‌است، اين مسجد داراي مناره‌اي با برجي بلند است كه توسط ديوارهاي ضخيمي محصور شده و نمونه‌اي از هنر و معماري اسلامي است، كتابخانه بزرگ و باشكوه، سالن اجتماعات و سالن استقبال از مدعوين از ديگر بخش‌هاي اين مسجد است.

متأسفانه گذشت زمان سبب فرسودگي اين بناي مشهور شده كه در چند مرحله اقدام به مرمت و بازسازي آن شده است؛ بيشترين تعميرات در سال 1924 صورت پذيرفته است؛ همچنين با مساعدت و هم‌ياري «انجمن منطقه‌ا‌ي گسترش اسلام درچين»(l’Association de Canton pour le développement de l’islam en Chine») و ياري مسلمانان چيني اين مسجد به گونه‌اي بازسازي شد كه به‌عنوان مركز اسلامي براي فعاليت‌هاي مذهبي مسلمان مورد بهره‌برداري قرار گرفته است.

همچنين بخش امور مذهبي شوراي دولتي و دولت مردمي «گوآنگ زو»(Guangzhou) سخاوتمندانه در طرح بازسازي اين مسجد همكاري كردند و اين مسجد در سال 1997 به‌عنوان يكي از بناهاي تاريخي ميراث فرهنگي كشور چين به ثبت رسيد.
دوشنبه 3 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]