اقتصاد - توليد و مصرف انرژي در كشورهاي نفت‌خيز

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: اقتصاد - توليد و مصرف انرژي در كشورهاي نفت‌خيز
اقتصاد - توليد و مصرف انرژي در كشورهاي نفت‌خيز

ايران يكي از كشورهاي ثروتمند جهان است. ايران از نظر حجم ذخاير نفتي در جهان رتبه سوم و از نظر حجم ذخاير گازي رتبه دوم را دارد. اين كشور سالانه سهم زيادي از نفت و گاز توليدي خود را به مصرف داخلي مي‌رساند كه اين مسئله نه‌تنها در ايران بلكه در ديگر كشورهاي نفت‌خيز خاورميانه نيز رايج است. مطالعات نشان مي‌دهد در اغلب كشورهاي نفت‌خيز دنيا نفت اصلي‌ترين منبع انرژي اين كشورهاست و همين مسئله مي‌تواند در حجم مصرف از اين منبع انرژي تاثير بسزايي داشته باشد. در سال 2007، توليد نفت در سراسر جهان به طور متوسط روزانه 85 ميليون بشكه در روز بود و نزديك به نيمي از اين توليدات يعني معادل 43 ميليون بشكه توسط تانكرها از راه‌هاي دريايي جابه‌جا شدند. بازار انرژي جهان به شدت به امنيت حمل و نقل وابسته است.

در ايران نيز همچون ديگر كشورهاي نفت‌خيز جهان يارانه‌هايي براي مصرف منابع انرژي در نظر گرفته شده است تا به موجب آن مردم با پرداخت هزينه كمتري از ثروت ملي خود استفاده كنند. همين يارانه‌ها موجب افزايش مصرف در اين كشورها شده است تا آنجا كه گزارش‌ها از رشد تقاضاي منابع انرژي در اين كشورها در سال‌هاي اخير خبر داده است. مطالعات نشان مي‌دهد همين يارانه‌هاي دولتي زمينه را براي رشد مصرف انرژي در كشورهاي مختلف فراهم كرد و با توجه به بحران ايجادشده در بازار نفت بسياري از دست‌اندركاران بازار نفت و اقتصاددانان و سياستمداران از كشورهاي نفت‌خيز خواستند تا اين يارانه‌ها را حذف كنند. حذف يارانه‌هاي انرژي سبب مي‌شود تا مردم قيمت واقعي اين فراورده‌هاي ارزشمند دنيا را بپردازند و به موجب آن در مصرف آنها تا حد امكان صرفه‌جويي كنند. موضوع حذف يارانه‌هاي نفتي در شرايطي كه قيمت نفت تا مرز 140 دلار آمريكا افزايش يافته است از اهميت بيشتري برخوردار است.
انتظار مي‌رود حذف يارانه‌ها سبب شود تا تقاضاي نفت و منابع نفتي در دنيا سير كاهشي داشته باشد و يكي از فاكتورهاي موثر در رشد قيمت نفت از بين برود. ايران يكي از اعضاي اوپك است و جزء سه كشور اول جهان از نظر منابع انرژي محسوب مي‌شود، ايران در ميان كشورهاي عضو اوپك بيشترين صادرات انرژي را بعد از عربستان سعودي دارد و در جهان پس از عربستان سعودي، روسيه و نروژ بزرگترين صادر كننده نفت خام است. نيمي از مصرف انرژي داخلي در ايران را گاز طبيعي تشكيل مي‌دهد و اين در حالي است كه تقريبا نيم ديگر آن توسط نفت تامين مي‌شود. بخش عظيمي از برنامه توسعه صنعت گاز طبيعي ايران در پروژه پارس جنوبي در خليج فارس در حال اجراست. 49 درصد از انرژي داخلي مصرفي توسط گاز طبيعي 48 درصد از اين انرژي توسط نفت، 1 درصد زغال‌سنگ و 2 درصد توسط نيروگاه‌هاي هيدروالكتريك تامين مي‌شود. توليد نفت ايران در رده چهارم جهان است و اين درحالي است كه پانزدهمين مصرف‌كننده بزرگ نفت در جهان ايران است. توليد زغال‌سنگ ايران در رده چهل و سوم جهان است و در مصرف الكتريسيته اين كشور در رده 19 بين‌المللي قرار دارد.
روسيه دومين منابع انرژي جهان را در اختيار دارد. اين درحالي است كه توليد نفت خام اين كشور در رده اول جهان است و چهارمين مصرف‌كننده بزرگ انرژي در جهان است. روسيه دومين صادركننده بزرگ نفت در جهان است و نهمين صادركننده نفت به ايالات متحده به حساب مي‌آيد. توليد گاز طبيعي روسيه در رده اول جهان است و بزرگترين صادركننده گاز طبيعي در جهان به شمار مي‌رود. البته روسيه سومين مصرف‌كننده بزرگ انرژي در جهان نيز به شمار مي‌رود. روسيه يكي از اصلي‌ترين توليدكنندگان نفت جهان به شمار مي‌رود كه حتي گاهي توليد بيشتري از عربستان سعودي دارد.
در كنار نفت و گاز طبيعي، اين كشور معادن زغال‌سنگ زيادي دارد و توليد زغال‌سنگ روسيه در رده پنجم جهان قرار دارد. از نظر نيروگاه‌هاي توليد برق كشور روسيه در رده چهارم است كه البته صنعت برق اين كشور نيازمند سرمايه‌گذاري و بازسازي است. در سال 2006، مصرف برق در اين كشور از مصرف گاز طبيعي پيشي گرفت.
دوشنبه 3 تير 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 207]