- جيراني: اگر «قصه پريا» را دوباره مي‌ساختم، از تلخي آن مي‌كاستم

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون : نمايش و نشست نقد و بررسي فيلم سينمايي «قصه پريا» در غالب هفتمين برنامه خانه فيلم فردوس با حضور «فريدون جيراني» (كارگردان)، «مرتضي شايسته» (تهيه‌كننده)، «رحمان سيفي‌آزاد» و «ليلا لاريجاني» (نويسندگان)، «عزيزالله حاجي‌مشهدي» (مهمان ويژه) و «محمدرضا لطفي» (مجري و منتقد) در فرهنگسراي فردوس برگزار شد. * جيراني: من و «شايسته» تصميم داشتيم تا در يك فيلم با هم همكاري داشته باشيم بنابراين گزارش، در ابتداي اين نشست «محمدرضا لطفي» از «فريدون جيراني» درباره ساخت يك فيلم ملودرام در فضايي كه آكنده از فيلم‌هاي كمدي است، سوال كرد و او ضمن تأكيد بر لزوم توليد فيلم با رويكردهاي متفاوت، پاسخ داد: كار را با «مرتضي شايسته» شروع كرديم و تصميم داشتيم تا با هم يك همكاري داشته باشيم و چون پاي ستاد مبارزه با مواد مخدر در ميان بود مي‌خواستم كه قصه فيلم با بحث اعتياد همخواني داشته باشد، اين بود كه اين فيلمنامه را به شايسته ارايه دادم و مقدمات كار شكل گرفت. * شايسته: «قصه پريا»، سفارشي نيست و در بخش خصوصي ساخته شده است در ادامه «محمدرضا لطفي» خطاب به «مرتضي شايسته» پرسيد كه اين بحث حضور ستاد مبارزه با مواد مخدر در خيلي از جاها مطرح شده است و اين پرسش براي خيلي‌ها شكل گرفته كه بالاخره «قصه پريا» يك فيلم سفارشي است يا توليد يك فيلم در بخش خصوصي محسوب مي‌شود؟ كه شايسته پاسخ داد: در همين جا عرض مي‌كنم كه «قصه پريا» يك فيلم كاملاً خصوصي محسوب مي‌شود و به هيچ وجه اثر سفارشي نيست. وي در ادامه افزود: ستاد مبارزه با مواد مخدر هيچ دخالتي در كارگردان و فيلمنامه نداشته و حضور آنها تنها به شكل اسپانسر بوده و اصلاً قبل از اين كه اين ستاد در فيلم اسپانسر شود ما كار را شروع كرده بوديم و فيلمنامه توسط «فريدون جيراني» به دست من رسيده بود. در نتيجه حتي اگر آن‌ها هم حضور پيدا نمي‌كردند ما باز هم اين اثر را مي‌ساختيم. * سيفي‌آزاد: سه مرتبه كار را بازنويسي كرديم در ادامه اين نشست مجري و منتقد برنامه توضيح داد كه در كشور ما معمولاً فيلمنامه به طرق مختلفي به مرحله توليد مي‌رسد و يا به سفارش كارگردان يا تهيه‌كننده نوشته مي‌شود يا توسط نويسنده بر روي كاغذ مي‌آيد و به مورد تاييد تهيه‌كننده قرار مي‌گيرد. وي ادامه داد: سپس تهيه كننده براي آن كارگردان انتخاب مي‌كند يا نويسنده آن را به كارگردان ارايه مي‌دهد و كارگردان براي آن به دنبال تهيه‌كننده مي‌رود. سپس از «سيفي‌آزاد» سوال كرد كه «قصه پريا» به كدام شيوه‌هايي كه ذكر شد به مرحله توليد رسيد؟ كه سيفي آزاد هم پاسخ داد: ما فيلمنامه «قصه پريا» را نوشته بوديم و بعد آن را در اختيار «فريدون جيراني» قرار داديم و خود آقاي جيراني با آقاي شايسته براي ساخت آن به توافق رسيدند و كار شروع به بازنويسي شد كه حدود سه مرتبه آن را بازنويسي كرديم. * حاجي‌مشهدي: لحن «قصه پريا» دچار اغتشاش است برپايه اين گزارش، «محمدرضا لطفي» از «عزيزالله حاجي‌مشهدي» درخواست كرد تا تحليل‌اش را درباره اين فيلم بگويد كه وي هم اين گونه توضيح داد: ژانر مورد علاقه «فريدون جيراني» ملودرام است، خصوصاً ملودرام اجتماعي و عاشقانه كه مصداق بارز اين فيلم است. اين منتقد در ادامه افزود: احساس مي‌كنم فيلم در تدوين دچار نوعي سردرگمي است و البته روايت غير خطي اين فيلم از نكات مثبت آن به حساب مي‌آيد.هم نوع روايت كه حديث از طريق نوار وارد قصه مي‌شود جاي بحث دارد. به اعتقاد من ضرباهنگ قصه خوب است، اما لحن روايت دچار اغتشاش شده است. * شايسته: «قصه پريا» هشدار به خانواده‌هاست در ادامه اين نشست «محمدرضا لطفي» از «مرتضي شايسته» پرسيد شما به عنوان يك تهيه‌كننده معتبر در سينماي ايران تا چه اندازه اعمال نظر تهيه‌كننده را در يك پروژه مجاز مي‌دانيد؟ كه شايسته پاسخ داد: من نه تنها در اين فيلم كه عموماً در همه كارهايي كه توليد مي‌كنم بنا را بر مشورت مي‌گذارم و با كارگردان كاملاً در تعامل هستم و با هم‌فكري هم كار را جلو مي‌برم. وي ادامه داد: بر اين باورم كه سينماي ايران خيلي با سينماي آمريكا كه در آن حتي تهيه‌كننده بازيگر را هم انتخاب مي‌كند و سپس آن را در اختيار كارگردان مي‌گذارد، فرق دارد. پس از اين پاسخ مجري و منتقد برنامه بار ديگر از «مرتضي شايسته» سوال كرد كه چرا با اين كه از ديرباز ژانر مورد علاقه مردم در كشور ما چه در ادبيات و چه در سينما ملودرام بوده،اما امروزه مردم به سينماي كمدي بيشتر روي خوش نشان مي‌دهند؟ كه «شايسته» بار ديگر پاسخ داد: اين موضوع به شرايط اجتماعي و حال و هواي جامعه برمي‌گردد كه امروزه به شدت نياز به تفريح و خنديدن و شاد بودن دارند. اما در مورد «قصه پريا» بايد بگويم كه اين فيلم يك هشدار به خانواده‌هاست و فيلمي است كه شايد جوان‌ها دوست نداشته باشند تا خانواده‌هايشان آن را ببينند. «قصه پريا» معضل نسل جوان است. * سيفي‌آزاد: انتخاب اين نوع روايت به خاطر ضرورت داستان بود در ادامه اين نشست، مجري برنامه خطاب به نويسندگان كار سوال كرد كه آيا احساس نمي‌كنيد از ريز قصه‌ها خيلي سريع عبور شده است و فقط با اين ريز قصه‌ها فضا را پر كرده. در طول كار ما چند جا شاهد هستيم و حس مي‌كنيم كه بالانس در كليت به خوبي وجود ندارد و ما هر چه در ابتدا روي قصه تعمق داريم، هر چه به انتها نزديك مي‌شويم اثر شتابزده مي‌شود به سرعت از موضوعات عبور مي‌كنيم. در اين بخش «لاريجاني» توضيح داد: از همان ابتدا قرار گذاشته بوديم كه وارد ريز قصه‌ها نشويم و فكر مي‌كنم اگر بيشتر وارد آنها مي‌شديم، اين ريز قصه‌ها ما را از قصه اصلي كه قصد بيان آن را داشتيم دور مي‌كرد. در مورد سوال دوم هم بايد توضيح دهم كه اين چيزي كه شما مي‌گوييد يك حس است و حداقل ما فكر نمي‌كنيم چنين اتفاقي افتاده باشد و از ابتدا تصميم داشتيم با قصه را به همين شكلي كه مي‌بينيد، پيش ببريم. لطفي پس از آن توضيح داد معمولا اين تفكر در ميان كارشناسان وجود دارد كه استفاده از نريشن و اين كه يك شخصيت راوي قصه مي‌شود و آن را تعريف مي‌كند راهي براي فرار از مهندسي يك فيلمنامه است و فيلمنامه‌نويس با اين عمل كار خود را ساده مي‌كند، اما در آثار قبلي «فريدون جيراني» هم ما شاهد اين نوع روايت هستيم و گويا سبك مورد علاقه «فريدون جيراني» است و خوشبختانه در اين فيلم چنين حسي به بيننده دست نمي‌دهد. وي سپس خطاب به «رحمان سيفي‌آزاد» پرسيد كه آيا با انتخاب اين شيوه نمي‌ترسيديد كه به چنين موردي متهم شويد؟ كه وي هم پاسخ داد: ما در اين فيلم قصد نداشتيم تا حداقل در روايت يك كار معمولي انجام دهيم و انتخاب اين نوع روايت به خاطر ضرورت داستان بود. اگر قصه به صورت خطي و به شكل ساده روايت مي‌شد تبديل به يك اثر معمولي تلويزيوني مي‌گشت و ما نمي‌خواستيم كه چنين اتفاقي رخ دهد و طبق اصول معمول داستان نويسي كار روايت شود. وي ادامه داد: ضمن اين كه طراحي ما در اين كار به گونه‌اي بود كه استفاده از روايت توسط كاراكتر الزامي بود، جزيي از كار محسوب مي‌شد و به كار چسبيده بود. * جيراني: همان روايت فيلمنامه را تدوين كرديم نه كم‌تر و نه بيشتر در ادامه «فريدون جيراني» هم در ادامه اين بحث توضيح داد كه من اين نوع روايت كه در هم ادغام مي‌شود، دوست داشتم و بايد بگويم كه اين ايده در همان فيلمنامه شكل گرفته بود و همان روايت فيلمنامه تدوين شد و ما چيز خاصي كم يا اضافه نكرديم. وي ادامه داد: من ملودرام خانوادگي را دوست دارم و معتقدم حرف‌هاي زيادي با اين گونه سينمايي مي‌توان زد. پس از اين صحبت‌ها نوبت به پرسش تماشاگران از ميهمانان شد كه بسياري از حاضران در سالن از كارگردان و نويسندگان فيلم سوال داشتند. حجم پرسش‌ها به حدي بود كه وقت براي مطرح شدن همه آنها در جلسه فراهم نشد.تقريبا بيش از دو سوم حاضران دست خود را براي پرسش از دست اندركاران فيلم بالا برده بودند. در ميان اين سوال‌ها يكي از تماشاگران درباره حجم بسيار بالاي موسيقي از «فريدون جيراني» سوال كرد كه وي پاسخ داد: فضاي اين فيلم به گونه‌اي بود كه اين نوع و مقدار از موسيقي را مي‌طلبيد، روزي كه با «كارن همايون‌فر» براي ساخت موسيقي اين فيلم ملاقات كردم در همان ابتدا به او گفتم كه حدود پنجاه، شصت دقيقه موسيقي براي اين فيلم مي‌خواهم و قصد داشتم تا به سبك اين نوع فيلم‌هاي آمريكايي كه موسيقي سهم زيادي در فيلم دارد و قطع نمي‌شود، كار كنم. وي ادامه داد: همان طور كه گفتم نوع فيلم خودش به كارگردان و آهنگساز مي‌گفت كه موسيقي خود بايد تبديل به شخصيت شود. اين به نوع خود فيلم برمي‌گردد، مثلاً من در فيلم جديدم چيزي حدود دو دقيقه موسيقي دارم. در ادامه اين پرسش و پاسخ‌ها هم شخص ديگري سوال كرد كه قصه فيلم شما تلخ است و شما حاضر بوديد كه قصه‌تان را از دست بدهيد تا درام را از دست ندهيد. چرا در فيلم هيچ روزنه‌اي نگذاشتيد؟ «فريدون جيراني» هم در پاسخ اين تماشاگر فيلم توضيح داد كه اين انتقاد را قبول مي‌كنم و اگر دوباره اين فيلم را مي‌ساختم از تلخي آن مي‌كاستم. وي ادامه داد: قبول دارم كه بايد در فيلم روزنه‌اي هم وجود داشت تا از اين تلخي خارج مي‌شد.هر چند كه ورژن اوليه آن، اين تلخي را نداشت. در پايان اين جلسه «محمدرضا لطفي» از «عزيزالله حاجي‌مشهدي» خواست تا براي جمع‌بندي نكات مثبت و كمبودهاي فيلم را به‌طور خلاصه بيان كند و حاجي مشهدي هم اذعان داشت كه «فريدون جيراني» نقد اجتماعي را مي‌داند و قشر متوسط را خوب مي‌شناسد. اين مدرس دانشگاه ادامه داد: به اعتقاد من دو چيز در اين فيلم زياد بود، يكي باران‌هاي داخل فيلم و ديگري موسيقي فيلم كه با اين كه موسيقي «كارن همايون‌فر» را دوست داشتم، اما به نظرم زياد بود. وي ادامه داد: نكته ديگر حفره‌هاي موجود در فيلم بود كه بعضي جاها اثر را غيرقابل باور مي‌كرد. به عنوان مثال، آمدن آمبولانس و بردن يك مريض در آن حال و عدم حضور پزشك و اين كه حديث با اف.‌اف به راننده خبر مي‌دهد كه «سياوش مسرور» تمام كرده، به شدت غيرقابل باور بود و جاي سئوال داشت. حاجي‌مشهدي ادامه داد: بر اين باورم كه هر چند فيلمنامه، اثر خوبي است اما آن چنان كه بايد در نيامده است به اعتقاد من كارگرداني و ميزانسن‌هاي «فريدون جيراني» در فيلم خيلي خوب است و نكته‌هاي ريزي در كار وجود دارد كه به فيلم تشخص داده است. به عنوان نمونه ما صحنه دعوا را محو مي‌بينيم و مانند فيلمفارسي‌هاي قديم روي آن متمركز نمي‌شويم. اين منتقد در ادامه خاطرنشان كرد: شيوه استفاده از نوار را هم در كار بسيار دوست دارم و همچنين بازي «بيژن امكانيان» و «ستاره اسكندري» هم از نقاط قوت فيلم به حساب مي‌آيد اما بر اين باورم كه «سياوش» به شكل و شيوه‌اي خيلي ناگهاني معتاد مي‌شود و اين براي آدمي كه ما در فيلم مي‌بينيم كه روزنامه‌نگار است و صاحب انديشه و روشنفكر، اصلاً باورپذير نيست. وي ادامه داد: ضمن اين كه اين نكته را هم بگويم كه نبايد تعارف كنيم، كاملاً مشهود است كه فيلم به لحاظ حذف و تعديل و سانسور لطمه ديده است. اين جلسه در ساعت 22 و 30 دقيقه با تجليل از عوامل و ميهمانان به كار خود پايان داد اما حجم پرسش‌ها از سوي تماشاگران به‌قدري زياد بود كه عوامل فيلم بعد از جلسه و در محوطه فرهنگسرا تا يك ساعت پس از جلسه ماندند و به سوالات مردم پاسخ دادند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 582]