جهان - مثله كردن ليبراليسم

واضح آرشیو وب فارسی:تابناک: جهان - مثله كردن ليبراليسم
جهان - مثله كردن ليبراليسم

سونر جاگاپتاي٭/ ترجمه: امير ايرانشهر: حزب حاكم تركيه يعني حزب عدالت و توسعه به خاطر بررسي پرونده‌اش در دادگاه قانون اساسي كه اتهاماتي همچون فعاليت‌هاي ضدسكولار و نقض قانون اساسي تركيه به آن متوجه است در معرض مبارزه براي بقا قرار گرفته است. اما AKP اگر بتواند ثابت كند كه يك حزب ليبرال و نه يك حزب اسلامگرا است مي‌تواند خودش را نجات دهد، اگرچه بسياري مي‌گويند كه AKP بنا به سنت‌هاي اروپايي حزبي ليبرال است اما شواهد بيان مي‌دارند كه ليبراليسم AKP ليبراليسمي يكپارچه نيست. يعني از زماني‌كه اين حزب در 2002 بر سر كار آمد مذهب و محافظه‌كاري سياسي را به طريقي به هم آميخته كه ارزش‌هاي ليبرال خاصي را نمايندگي مي‌كند در حالي‌كه ساير ارزش‌هاي ليبرال را به رسميت نمي‌شناسد. AKP در مسائل اقتصادي ليبرال ظاهر شده است. سياست‌هاي حامي بازار AKP كمك كرده تا اقتصاد تركيه در فاصله سال‌هاي 2003 تا 2007 رشد سالانه‌اي بيش از 5 درصد را تجربه كند. با اين وجود اما اين ليبراليسم اقتصادي وقتي با حقوق كارگران مواجه مي‌شود درجا مي‌زند. در ماه مي پليس تركيه هزاران نفر از اعضاي اتحاديه‌هاي كارگري را كه در گردهمايي صلح‌آميزي در استانبول به مناسبت روز كارگر گرد آمده بودند به باد كتك گرفت. اين حملات يادآور هشدار رجب طيب اردوغان به اعضاي مكدر اتحاديه‌هاي كارگري بود كه گفته بود: «در جاهايي كه پاها بر سرها حكومت مي‌كنند قيامت مي‌شود.» موضع AKP در خصوص مسائل اجتماعي نيز يادآور ارزش‌هاي سنتي است، در حالي‌كه AKP قانون الغاي ممنوعيت حجاب در دانشگاه‌ها را به مثابه يكي از اركان حقيقي آزادي دين از تصويب مجلس گذراند ساير آزادي‌هايي كه در جهان غرب بديهي فرض مي‌شود را تحت فشار قرار داده است. براي مثال فرهنگ استفاده از مشروبات الكلي در تركيه به دوره امپراتوري عثماني برمي‌گردد. AKP پس از رسيدن به قدرت ماليات مصرف مشروبات را سه‌برابر كرد و به 2/3 ليره در هر ليتر رساند و بدين‌سان استفاده از مشروب را به يكي از گرانترين تفريحات تركيه بدل كرد. بدين‌سان بين سال‌هاي 2006 و 2007 مصرف مشروبات در تركيه از 4/23 ميليون ليتر به 8/22 ميليون ليتر سقوط كرد. AKP همچنين اقدامات ديگري عليه فروش الكل تحت حكومت‌هاي محلي خودش به اجرا درآورد، بدين‌گونه يافتن مشروبات الكلي در بيرون از شهرهاي بزرگ تركيه بسيار سخت شد. مابين سال‌هاي 2002 تا مارس 2008 شمار مجوزهاي فروش مشروبات الكلي در بارها و رستوران‌ها از 13 هزار به 9 هزار كاهش يافته است. همچنين تحت سال‌هاي حكومت AKP جامعه تركيه درجه مساوات كمتري را شاهد بوده است. در سال‌هاي پيش از ظهور AKP زنان ترك به مصادري همچون؛ قاضي كل، نخست‌وزير، وزير خارجه و كشور رسيده بودند. حدود 30 درصد از پزشكان و 33 درصد از وكلاي تركيه زن بودند. اما پس از به قدرت رسيدن AKP زنان به شدت از مناصب تصميم‌ساز در دولت حذف شدند و نيروي كارشان تنزل پيدا كرد به امور خانه‌داري. در روز هشتم مارس يا روز جهاني زن اردوغان به كنايه عقايدش در خصوص زنان را اين‌گونه بيان كرد: «تمام زنان حداقل بايد سه فرزند داشته باشند.» اگرچه اين واقعيت دارد كه شمار زنان در پارلمان تركيه افزايش يافته اما اين نيز واقعيت دارد كه در دموكراسي پارلماني تركيه، دولت فرآيند قانونگذاري را كنترل مي‌كند. اين دردآور است كه تنها يك زن در كابينه AKP مشاهده شود- كه تازه او مسوول امور زنان است- و حتي يك زن در ميان 19 معاون وزيري كه توسط دولت AKP انتخاب مي‌شوند به چشم نخورد. به گزارش گروه مدافع حقوق زنان IRIS در آنكارا در سال 1994 ميزان حضور زنان در مناصب قوه مجريه 1/15 درصد بود. هم‌اكنون اين ميزان 8/11 درصد است. تصميم AKP براي كنار گذاشتن زنان در فرآيند استخدام و اشتغال بدون پيامد نبوده است. مطالعه‌اي توسط انجمن تاجران و صنعتگران تركيه نشان مي‌دهد كه درصد حضور زنان در ميان نيروي كار تركيه از 29 درصد در سال 2000 به 22 درصد در سال 2007 تنزل پيدا كرد. در نتيجه سياست‌هاي اقتصادي AKP، اقتصاد تركيه ميانگين 1/1 درصد رشد استخدام سالانه را بين سال‌هاي 2003 تا 2007 تجربه كرد. اما به گزارش فدراسيون كارپردازان تركيه و جهان تجارت در حالي‌كه نرخ اشتغال زنان 8/0 درصد كاهش يافته، نرخ اشتغال مردان 8/1 درصد افزايش يافته است. نقش غرب نيز بايد اينگونه باشد كه هر آنچه از ساير ليبرال دموكراسي‌هاي اروپايي انتظار دارد از AKP نيز انتظار داشته باشد. يكي از دوستان ديپلمات زماني به من گفت: «تركيه مدل خوبي است، زيرا اسلامگرايانش در مصر نقش دموكرات‌ها را ايفا خواهند كرد.» درست است اما در حالي‌كه عمده جمعيت تركيه همچون مصر و ساير كشورهاي اسلامي خاورميانه مسلمان‌اند اما نظام سياسي‌اش همچون كشورهاي اروپايي يك دموكراسي سكولار است. مقايسه تركيه با كشور مسلمان اما غيردموكراتيك مصر مقايسه‌اي مع الفارق است و مانند اين است كه ايالات متحده را با كشور مسيحي اما غيردموكراتيك بلاروس مقايسه كنيم همچنان‌كه تركيه به دنبال يك دموكراسي سكولار و ليبرال است معيار سياسي‌اش براي ليبراليسم بايد ايتاليا و فرانسه باشد و نه مصر و عربستان سعودي.

٭سونر جاگاپتاي عضو ارشد موسسه واشنگتن براي خاور نزديك و مدير پروژه تركيه اين موسسه است.
منبع: نيوزويك، 23 ژوئن
جمعه 31 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تابناک]

[مشاهده در: www.tabnak.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 177]