نخستين همايش بين‌المللي «خويشاوندي در ايران و در كشورهاي همسايه» آغاز شد

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: نخستين همايش بين‌المللي «خويشاوندي در ايران و در كشورهاي همسايه» آغاز شد
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: ايران شناسي

نخستين همايش بين‌المللي «خويشاوندي در ايران و در كشورهاي همسايه» صبح امروز (31 خردادماه) با همكاري انجمن ايران‌شناسي فرانسه در ايران در مركز دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي آغاز شد.

به گزارش خبرنگار بخش ايران‌شناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، كاظم موسوي بجنوردي ـ رييس مركز دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي ـ در آيين گشايش اين همايش كه در مركز دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي برگزار شد، گفت: نخستين پژوهش‌هاي مردم‌شناسي در ايران از اواخر نيمه‌ي نخست قرن بيستم آغاز شدند و باب ايران‌شناسي ازسوي پژوهشگران خارجي در ايران گشاده شد.

وي بيان كرد: مركز دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي در سال 1983 ميلادي تأسيس شد و تحقيقات فرهنگي و توسعه‌يي آن در همه‌ي رشته‌هاي جامعه انجام مي‌شوند. تاكنون 15 جلد از دايرة‌المعارف بزرگ اسلامي و دو جلد از دانشنامه‌ي ايران آماده شده‌اند كه بخش مردم‌شناسي در كتاب‌هاي چاپ‌شده سهم بزرگي دارد و زمينه‌هاي هنرها، مناسك، آيين‌ها، مسكن، پوشاك و بازي‌ها به‌چاپ رسيده‌اند.

او درباره‌ي خويشاوندي در ايران، اظهار داشت: يكي از بنيادهاي اساسي در خانواده‌ها، شبكه‌ي خويشاوندي است و هيچ سازماني تاكنون نتوانسته، جايگزين خانواده شود و به ساختار آن كم‌تر لطمه وارد شده است.

كريستين رومبرژه ـ رييس انجمن ايران‌شناسي فرانسه در ايران ـ نيز گفت: بسيار طبيعي است كه گردهمايي در ايران به موضوع خويشاوندي بپردازد، چون جامعه‌ي ايراني، جامعه‌اي است كه بر مبناي خويشاوندي عمل مي‌كند و درك آن بدون توجه به ارتباطات فرهنگي ممكن نيست.

وي ادامه داد: ايران ميدان مطالعات مناسبي براي بررسي خويشاوندي است، چون پيوندهاي خانوادگي، مهاجرت، كشاورزي و ساختارهاي سياسي در آن مشخص‌اند. بي‌شك ايران، كشوري است كه گذار فرهنگي و تحولات آن بسيار چشم‌گير است. از سال 1985 كه نرخ متوسط فرزند 4/6 بود و در سال 1996 ميلادي به سه فرزند رسيد، امروز مشاهده مي‌كنيم كه تعداد فرزندان يك خانواده به دو فرزند رسيده است.

باقر ساروخاني ـ پژوهشگر ـ نيز درباره‌ي ارتباطات انساني در خانواده‌ي تهراني سخن گفت.

وي بيان كرد: خانواده را بايد به‌عنوان يك ميراث فرهنگي بشناسيم و همان‌طور كه از ميراث فرهنگي مواظبت مي‌كنيم، بايد خانواده را نيز حفاظت و آن‌را به نسل‌هاي بعد منتقل كنيم. خانواده، عمق استراتژيك دارد. فرهنگ نيازمند خانواده است و الفباي دموكراسي در خانواده آغاز مي‌شود.

او افزود: در چرخه‌هاي خانواده‌ مانند تولد نوزادان، حجم ارتباط نيز كم شده است و اين سبب پيدايش طلاق‌هاي عاطفي مي‌شود. پادگاني شدن خانواده و ورود قانون به آن، يكي از عواملي است كه حجم ارتباطات را كم مي‌كند.

به گزارش ايسنا، منيژه مقصودي ـ عضو هيأت علمي دانشگاه تهران ـ نيز درباره‌ي قوانين عرفي ازدواج بين تركمن‌هاي ايران سخنراني و اظهار كرد: در مطالعات فرهنگي كه در ايران انجام مي‌دهيم، بايد به تنوع قومي، تنوع فرهنگي كه به‌واسطه‌ي تنوع قومي شكل گرفته است و تنوع قوانين عرفي در رابطه با خانواده و ازدواج در ايران توجه كنيم.

وي ادامه داد: مهريه، نقشي خاص و كليدي در ازدواج ميان اقوام تركمن دارد، به‌شكلي كه در روز عقد و هنگام بردن عروس به خانه‌ي همسر به‌طور كامل پرداخت مي‌شود. اين هزينه به‌صورت غرامتي از پدر داماد به پدر عروس به‌خاطر از دست دادن يك نيروي كاري فعال داده مي‌شود.

او گفت: ازدواج درون‌روستايي و برون‌روستايي مقدار مهريه را تعيين مي‌كند و اگر تركمني با فردي غير از تركمن‌ها ازدواج كند، از خانواده طرد مي‌شود. همچنين مهريه‌ي بيوه‌زن دو يا سه برابر مهريه‌ي دختران است، چون بيوه‌زنان نيروي كار فعال‌تري هستند و سرعت آن‌ها در قالي‌بافي و ساير كارها بيشتر است.

مقصودي افزود: ازدواج يك دايره‌ي تبادلي بين خانواده‌ي عروس و داماد است كه براي تداوم تيره و طايفه انجام مي‌شود.

كريستين رومبرژه نيز درباره‌ي «انتخاب درست هم‌پيمانان: درون‌همسري و برون‌همسري در گيلان» سخن گفت.

وي بيان كرد: خويشاوندي در گيلان چند ويژگي چشم‌گير دارد؛ نرخ بسيار پايين ازدواج با خويشاوند هم‌خون، راهكارهاي زناشويي با هدف ايجاد تنوع در شبكه‌ي ارتباطات با روستاها و شهرها برخلاف جوامع روستايي در فلات كه هدف تقويت انسجام تيره و طايفه است.

او اظهار داشت: هنگام ازدواج، نوعي پيش‌پرداخت از ارث به دختر داده مي‌شود و خويشاوندي راه اصلي يافتن شغل است.

وي توضيح داد: در نتايج نمونه‌گيري‌ها ديده شده است كه در گيلان، ازدواج با خانواده‌هاي نسبي و سببي بسيار كم است؛ اين درحالي است كه در نقاط ديگر ايران، ترس از ناشناسان وجود دارد و مردم بر اين باورند كه وقتي ديگران را نمي‌شناسيم، بهتر است با اقوام خويش ازدواج كنيم.

ناهيد سخاييان ـ كارشناس ارشد پژوهشكده‌ي مردم‌شناسي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري ـ نيز درباره‌ي «ازدواج‌هاي خويشاوندي در مناطق شهري و روستايي سنگسر در استان سمنان» به سخنراني پرداخت.

وي بيان كرد: عشاير سنگسري 800 خانوار هستند و تعداد آن‌ها به 3200 نفر مي‌رسد كه محل سكونت آن‌ها از اقامتگاه‌هاي اوليه‌ي آريايي‌ها بوده است. شيوه‌ي معيشت مردم سنگسر مبتني بر دامداري و صنايع دستي است.

او اضافه كرد: خويشاوندي، دين، طبقه‌بندي اجتماعي، مهريه، شير بها و سن در ازدواج اهميت دارند و از موارد مؤثر در همسرگزيني‌اند. همچنين شيوه‌ي سنتي ازدواج به‌صورت زن به زن، ريش‌سفيدي، نشان كردن و ناف‌بري است.

كريستين مارتو دوتري ـ پژوهشگر فرانسوي ـ در اين همايش درباره‌ي «ازدواج با خويشان يا بيگانگان: راهكارهاي پيوند زناشويي در ميان تاجيك‌هاي سمرقند» گفت: در ميان جمعيت تاجيك‌هاي سمرقند در ازبكستان، با وجود موازين زناشويي كه ازدواج برون‌همسري را تشويق مي‌كنند، مطالعات نشان مي‌دهند كه ازدواج‌هاي درون‌همسري، به‌ويژه با دايي‌زادگان و خاله‌زادگان و اقوام مادري در اولويت قرار گرفته است.

او اظهار داشت: بررسي ازدواج‌ها در يكي از محلات سمرقند، حاكي از آن است كه زنان در روند شكل‌گيري پيوند زناشويي نقشي اساسي ايفا مي‌كنند. در جامعه‌اي كه منع ازدواج ميان عموزادگان و عمه‌زادگان و اقوام پدري با نظام اقامت در خانه‌ي قوم شوهر همراه است، انتخاب نامزد برعهده‌ي خانواده‌ي جوان است.

وي افزود: اكنون به‌دليل بي‌ثباتي اقتصادي كشور، بيشتر جوانان در جست‌وجوي كار، مهاجرت كرده‌اند. از اين رو، راهكارهاي زناشويي در تقويت ازدواج‌هاي درون‌همسري بر شبكه‌ي اقوام مادري استوار شده‌اند.

انتهاي پيام
جمعه 31 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 187]