طرح‌هاي تكراري كه بارها و بارها خريداري شدند! يك كارشناس: مسوولان وزارت صنايع و معادن پاسخگو باشند معاون وزير: بخشي از تكنولوژي‌ها انحصاري است

واضح آرشیو وب فارسی:ايسنا: طرح‌هاي تكراري كه بارها و بارها خريداري شدند! يك كارشناس: مسوولان وزارت صنايع و معادن پاسخگو باشند معاون وزير: بخشي از تكنولوژي‌ها انحصاري است

خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران
سرويس: صنعت و معدن

تب ساخت كارخانه‌هاي سيمان در كشور طي سال‌هاي اخير به شدت بالا گرفته است. در واقع كمبودهايي كه در كشور به وجود آمد، تقاضا براي دريافت مجوز احداث كارخانه سيمان را نيز به شدت افزايش داد؛ به طوري كه برخي از كارشناسان حتي در اين زمينه اعلام خطر كرده و گفته‌اند كه ممكن است ايران در سال‌هاي نه چندان دور حتي با مازاد سيمان نيز روبه‌رو شود.

اما در اين‌جا مي‌توان يك سوال مطرح كرد و آن اين‌كه در خريد ماشين‌آلات يك كارخانه سيمان به چه ميزان از توان داخلي استفاده شده و چه ميزان از تجهيزات مورد نياز از خارج وارد كشور مي‌شود؟

يك كارشناس صنعتي در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در اين باره مطرح مي‌كند: نحوه احداث كارخانه‌هاي سيمان در كشور را مي‌توان نمونه بارز ضعف مديريت خريد در بخش صنعت و معدن كشور دانست، زيرا در هيچ‌يك از كارخانه‌هاي‌ سيماني كه در كشور در حال احداث هستند، در بخش‌هاي اصلي انتقال تكنولوژي انجام نشده و همواره بخش‌هاي ساختماني و تجهيزات بسيار ساده نظير سيلوهاي بتني، مخازن و انتقال‌دهنده‌ها به عنوان كار ايراني محسوب شده است.

وي مي‌افزايد: ظرف سال‌هاي گذشته (1382 تا 1384) براي ساخت بيش از 40 كارخانه سيماني به ارزش بيش از يك ميليارد و 300 ميليون دلار تخصيص ارز شد، بدون اين‌كه از اين پتانسيل بسيار عظيم خريد به نفع توليد و ساخت داخلي استفاده شود، بنابراين براي همه كارخانه‌هاي در حال احداث، تجهيزات مشابهي مانند آسياب، كولر، كنترل و ابزار دقيق، الكتروموتورها، دستگاه‌هاي نمونه‌گيري و بسته‌بندي به ارزش تكراري 30 ميليون دلار براي هر واحد تخصيص ارز شده و از خارج كشور وارد شده است.

او اضافه مي‌كند كه تجهيزات ياد شده عمدتا از كشورهاي دانمارك و آلمان وارد كشور مي‌شوند كه بعضا به سفارش آن‌ها در كشورهاي هند و چين ساخته و به ايران حمل مي‌شوند.

وي با اين ادعا كه در هيچ جاي دنيا مديريت خريد تكنولوژي و سرمايه‌گذاري مانند ايران ضعيف نيست، تصريح مي‌كند: اگر مديريت جامع‌نگر و با برنامه‌اي در بخش‌هاي صدور مجوز در صنعت و معدن كشور وجود داشت، مي‌شد با طرف‌هاي خارجي قبل از خريدهاي ميلياردي به اين توافق رسيد كه در مورد اقلام تكرارپذير، امكان انتقال تكنولوژي و ساخت در داخل كشور فراهم شود، اما به نظر مي‌رسد در اين زمينه اقدامي انجام نشده است.

در همين رابطه يكي از مديران عامل واحدهاي توليدي سيمان در كشور نيز مي‌گويد: در زمينه ساخت كارخانه‌هاي سيمان در كشور بايد انتقال تكنولوژي انجام مي‌شد و عده‌اي هم براي دستيابي به اطلاعات و تكنولوژي به خارج از كشور اعزام شدند (توسط شركت سيمان فارس و خوزستان)، اما نمي‌دانم چرا بعد از مدت كوتاهي اين موضوع به بايگاني فرستاده شد!

وي مي‌افزايد: به عنوان مثال در زمينه ساخت آسياب انتقال تكنولوژي انجام شد، اما به مرحله ساخت نرسيد.

اما به راستي آيا نمي‌توان به جاي خريد تجهيزات صنعت سيمان آن را در داخل توليد كرد؟

در اين زمينه محسن صادقي - معاون پژوهشي جهاد دانشگاهي واحد علم و صنعت - به خبرنگار ايسنا توضيح مي‌دهد: بخش عمده‌اي از تجهيزات صنعت سيمان قابل ساخت در داخل كشور بوده و مي‌توان با برنامه‌ريزي دقيق و حمايت از توليدكنندگان و محققان داخلي خريدهاي خارجي را در اين زمينه به حداقل رساند.

وي با اشاره به اين‌كه طي 7 تا 10 سالي كه در كشور، مسوولان مشغول به افزايش ظرفيت توليد سيمان بودند، مي‌شد در كنار اين موضوع صنايع داخلي را با ارز كمتر نيز توسعه داد، مي‌افزايد: در صنايع ديگري نيز مانند نفت‌ و گاز پتروشيمي و صنايع حمل‌ونقلي و ريلي توليدكنندگان داخلي توانايي‌هاي زيادي داشته و نبايد خريدهاي خارجي را تنها ملاك قرار داد.

صادقي تصريح مي‌كند: مسوولان بايد از خريدهاي بزرگ و عمده به عنوان يك فرصت استفاده كرده و اين در شرايطي است كه شركت‌هاي خارجي نيز در خريدهاي عمده حاضر به دادن امتيازهايي در زمينه انتقال تكنولوژي هستند.

وي با اذعان به اين‌كه در هر صورت تلاش‌هاي خوبي براي ساخت كارخانه سيمان و افزايش ظرفيت توليد اين محصول استراتژيك در كشور انجام شده است، ادامه مي‌دهد: اگر اين كار با برنامه‌ريزي بهتر انجام شود، مي‌توان از توان توليكنندگان داخلي نيز براي ساخت كارخانه‌هاي سيماني بهره بيشتري گرفت.

براي دريافت پاسخ‌هاي روشن و رفع ابهامات به وجود آمده در زمينه عدم انتقال تكنولوژي در ساخت كارخانه‌هاي سيماني و خريدهاي تكراري به سراغ معاون امور معدني و صنايع معدني وزارت صنايع و معادن رفتيم.

محمدمسعود سميعي نژاد در اين باره معتقد است كه براي ساخت يك كارخانه توليد سيمان در كشور بين 120 تا 150 ميليارد تومان هزينه پرداخت و در حال حاضر حدود 15 تا 20 درصد از تجهيزات موردنياز براي احداث يك كارخانه سيمان در كشور از خارج وارد مي‌شوند.

وي توضيح مي‌دهد: با توجه به اين كه تكنولوژي توليد تجهيزات وارداتي براي ساخت كارخانه‌هاي سيماني در داخل كشور در اختيار چند شركت سازنده خارجي است و اين تكنولوژي نيز تاكنون بيرون نيامده، در حال حاضر تمام دنيا وابسته به اين شركت‌هاست. به عنوان مثال در بخش گيربكس مجبور به واردات از خارج هستيم و صلاح هم نيست كه سرمايه‌گذاري سنگيني براي توليد اين قطعه در كشور براي تعداد محدودي كارخانه سيماني انجام دهيم.

سميعي‌نژاد يادآور مي‌شود: داخلي‌سازي تجهيزات موردنياز براي احداث كارخانه‌هاي سيماني در كشور از 20 درصد شروع شده و هم اكنون به حدود 80 تا 85 درصد نيز رسيده است.

معاون وزير صنايع و معادن در پاسخ به اين سوال كه آيا نمي‌شد در خريد 40 طرح احداث كارخانه سيماني در كشور، طرف‌هاي خارجي را مجبور كرد كه دست كم در چند مورد تكنولوژي را انتقال بدهند؟ پاسخ مي‌دهد: شركت‌هاي بزرگ سازنده در جهان نيز همه قطعات لازم را خودشان توليد نمي‌كنند. به عنوان مثال شركت پولوزيوس كه يك شركت مهندسي و طراحي است، ممكن است يك قطعه را خود بسازد، اما بقيه قطعات را به شركت‌هاي ديگر مانند اف ال اسميت دانمارك يا فلندرز براي ساخت مي‌دهد و يا مثلا زماني كه به شركت‌هاي آلماني براي ساخت تجهيزات سفارش داده مي‌شود، آن‌ها براي ساخت گيربكس از شركت فلندرز كمك مي‌گيرند.

او اضافه مي‌كند: در حال حاضر از نظر برق و اتوماسيون كارخانه‌هاي سيماني تقريبا خودكفا شده‌ايم و اگر شركتي نخواهد وابسته به خارج باشد، تمام اين بخش را مي‌توانيم در داخل توليد كنيم و اين در حاليست كه پيش‌تر اين بخش به صورت 100 درصد از خارج وارد مي‌شد.

معاون وزير صنايع و معادن همچنين تاكيد مي‌كند: در هر صورت حدود 15 درصد از تجهيزات موردنياز براي احداث كارخانه‌هاي سيماني در كشور، تجهيزاتي محسوب مي‌شوند كه هنوز نتوانسته‌ايم براي ساخت آن‌ها انتقال تكنولوژي انجام دهيم و دليل اصلي اين امر نيز اين است كه شركت‌هاي خارجي اصلا تكنولوژي آن را به ما نمي‌دهند.

در پايان دوباره اين سوال مطرح مي‌شود كه چه كساني بايد پاسخگوي خريدهاي تكراري آن‌هم در يك طرح مشابه از خارج باشند و پاسخ اين سوال را بدهند كه آيا نبايد مجتمع‌هاي صنعتي بزرگي نظير ماشين‌سازي اراك و آذرآب، فولاد آلياژي اصفهان، يزد و اسفراين و بيش از 100 واحد ماشين‌ساز توانمند در اين خصوص و در ساخت تجهيزات مورد نياز كارخانه‌هاي سيماني مشاركت داده مي‌شدند؟

انتهاي پيام
جمعه 31 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايسنا]

[مشاهده در: www.isna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]