هشدار ! وباي اولتور را جدي بگيريد

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اين بيماري رابطه مستقيمي با بهداشت و رعايت كامل آن دارد. خانم دكتر موسوي مسئول بهداشت شهرداري منطقه 22 تهران كه در جنوب آن همچنان گزارش مي شود سبزي جات را با فاضلاب آبياري مي كنند ، و اين وضعيت در دشت ورامين نيز بسيار ديده و گزارش شده است ، در ياددداشتي اين بيماري را معرفي و راههاي مبارزه و مقابله با آن را توضيح داده است . بيماري اسهالي مناطق گرمسيري (يا در فصول گرم مناطق ديگر) است كه توسط باكتريي بنام ويبريوكلرا ايجاد مي‌شود كه منحصراً انسان را مبتلا مي كند و علايم آن ناشي از سمي است كه توسط ميكروب در روده انسان ترشح مي گردد. انتقال بيماري از طريق دست هاي آلوده، تماس با مواد دفعي و استفراغ بيماران و ملافه ها و لوازم آلوده، همچنين آب آلوده به مدفوع، سبزي و ميوه هاي خام آلوده يا شسته شده با آب آلوده و يا غذاي آلوده شده توسط دست يا مگس امكان پذير است. اين باكتري بر روي مخاط دستگاه گوارش انسان تأثير گذاشته و دفع مايع را از راه مدفوع افزايش مي دهد. وباي التور يك بيماري حاد اسهالي است كه بيماران وبائي بطور مشخص دچار اسهال آبكي همراه با دهيدراتاسيون مي‌شوند. اين بيماري به شدت مسري مي باشد. ويژگي مشخص وبا آغاز ناگهاني اسهال جهنده بدون فشار و آبكي است كه به دنبال آن استفراغ ، كم آب شدن سريع ، گرفتگي ماهيچه ها و كم شدن ادرار فرا مي رسد. ميزان كشندگي بيماري در صورت عدم جايگزيني سريع مايعات و الكتروليت بدن 30 الي40 درصد مي باشد. وبا را مي‌توان با مايع درماني خوراكي يا تزريقي و جايگزيني الكتروليت‌ها بصورت موفق درمان كرد. معمولاً وبا از طريق آب يا غذاي آلوده به مدفوع و يا حتي بزاق فرد آلوده منتقل مي‌شود. آموزش مردم درباره غذا و آب سالم و شتشوي دستها پس از استفاده از توالت يا آبريز از بروز موارد جديد جلوگيري مي‌كند. علائم و نشانه ها وبا طيف وسيعي دارد. تقريباً 75 درصد از افرادي كه دچار عفونت با ويبريوكلرا مي شوند هيچ نشانه اي از بيماري ندارند، 20 درصد ديگر دچار اسهال مي شوند كه از اسهال ايجاد شده توسط ديگر ارگانيسمها قابل افتراق نيست. در 2 تا 5 درصد از افراد مبتلا، عفونت اسهال آبكي ، استفراغ و از دست رفتن آب بدن رخ مي دهد. در برخي موارد حتي تا 25 ليتر آب را در روز دفع مي شود ، اگر اين آب از دست رفته جبران نشود براي فرد خطرناك و مرگ آور خواهد بود. وباي علامت دار با اسهال آبكي حجيم بدون تب و زورپيچ شكم آغاز مي گردد. مدفوع بيماران وبايي ظاهر مايع شفاف آغشته به موكوس سفيد رنگ مي گيرد كه مدفوع آب برنجي نام دارد. معمولاً بدون بو بوده يا بوي ماهي را دارد. استفراغ و كرامپ هاي دردناك در پاها شايع مي باشد. در موارد شديد بيماري زورپيچ در معده و درد در دستها و پاها ممكن است وجود داشته باشد. پوست بدن در افراد مبتلا، چروكيده و ادرار آنان كم و بسيار غليظ مي شود. علائم خطر : عطش فراوان استفراغ شديد و مداوم تب بسيار بالا دفع بيش از حد اسهال آبكي بي حالي شديد وجود خون در مدفوع عدم توانائي نوشيدن و خوردن وخيم شدن حال بيمار دوره نهفتگي دوره پنهاني وبا از چند ساعت تا 5 روز بوده و بطور معمول 1 الي2 روز است و علائم بيماري 2 تا 3 روز طول مي كشد و در بعضي از بيماران تا 5 روز ادامه مي يابد. شدت علائم بيماري به سرعت و مدت از دست رفتن مايعات بدن بستگي دارد. راه هاي انتقال وبا : بيشترين راه اپيدمي وبا در كشور، افراد ناقل و مبتلا به اين بيماري هستند. انتقال وبا از انسان به انسان از راههاي زير صورت مي گيرد : آب آلوده به مدفوع ( منابع آب بدون نظارت ) شامل : استخرهاي بدون كلر كافي و ...، آشاميدني‌ها و خوراكي‌ هاي آلوده . شايان ذكر است خوردني و آشاميدني آلوده با همه گيري وبا رابطه مستقيم دارد و شيردادن كودكان با بطريي كه با ماده ضد عفوني به خوبي تميز نشده باشد يك عامل خطر چشمگير براي شيرخواران است. توضيح 1: انتقال توسط تماس مستقيم فرد به فرد مانند تماس با بيمار نادر است. توضيح 2: طبق دستور وزارت بهداشت و درمان، در حال حاضر كليه مسئولين استخرهاي سرپوشيده و سر باز ملزم به اضافه نمودن كلر تا اندازه 3.5 ppm مي باشند. ابتلاي به وبا داراي سه مرحله است : الف : مرحله تخليه اي: بيمار ناگهان دچار اسهال شديد، بدون درد و آبكي مي شود كه به دنبال آن ممكن است استفراغ روي داده و مدفوع نماي آب برنجي دارد. ب : مرحله كلاپس: به دليل كم آبي بدن، بيمار به مرحله كلاپس وارد مي شود و بصورت پايين افتادن فشار خون ، نبض خيلي ضعيف ، شكم فرورفته، دست و پاي خيلي سرد ، قطع ادرار و ... نمايان مي شود. (مرحله كم آب شدن بدن) ج : مرحله بهبودي: اگر مايعات بدن بيمار جبران شود فشار خون بيمار رو به افزايش مي رود و علائم حياتي نرمال شده و بيمار از مرگ حتمي نجات مي بايد. تعاريف مورد وبا مورد مشكوك : در مناطقي كه وبا آندميك (بومي) نمي باشد فرد بالاي پنج سال زماني مشكوك به وباست كه دچار دهيدراتاسيون شديد شود. در مناطقي كه همه گيري وبا وجود دارد يا آندميك مي باشد فرد بالاي 5 سال زماني مشكوك به وباست كه اسهال آبكي با حجم زياد و ناگهاني داشته باشد. مورد تأييد شده : هرفرد دچار اسهال كه توسط آزمايشگاه‌هاي معتبر ويبريو كلرا O1 يا O139 از مدفوعش جدا شده، مورد تأييد شده مي باشد. برخي از عوامل مؤثر در همه گيري وبا - عوامل ميزبان كه موجب مقاومت در برابر بيماري وبا مي‌شود شامل ايمني ناشي از عفونت پيشين با ويبريوكلرا و تغذيه شيرخوار با شير مادر مي‌باشند. - گفته مي شود از آنجا كه ويبريوكلرا در محيط اسيدي نمي تواند زندگي كند بيماراني كه آنتي اسيد مصرف مي كنند يا توليد اسيد معده آنها كاهش يافته است به وبا مستعدتر مي باشند. همچنين افراد با گروه خوني O بدلايل نامعلوم علائم شديد بيماري وبا را نشان مي‌دهند. گروههاي سرمي وبا تنها گروه O1 و گروه O139 بعنوان عوامل همه گيري‌هاي وبا شناخته شده‌اند. چگونه بايد با بيمار مبتلا به اسهال برخورد كرد: دفع زياد مايعات از بدن منجر به مرگ مي شود بنابراين درصورت وجود استفراغ، مدت 10 الي20 دقيقه به فرد هيچگونه خوراكي داده نشود. و سپس بتدريج شروع به خوراندن مايعات شود. براي جبران كم آبي بدن بيمار مبتلا به اسهال به طريق زير عمل شود: مايعات مورد نياز براي كودكان (زير 6 ماه): شير مادر ، محلول O.R.S (او.آر.اس) ادامه تغذيه كودك با شير مادر، حتي بيش از گذشته، در هنگام اسهال از اهميت فوق العاده اي برخوردار است. مايعات مورد نياز براي كودكان بالاي 6 ماه و بزرگسالان: سوپ، دوغ، فرني، چاي خيلي كم رنگ و كم شيرين، محلول O.R.S ادامه تغذيه در جريان اسهال باعث بهبود سريعتر مي شود و از مشكلات بعدي جلوگيري مي كند. جهت تغذيه فرد مبتلا به اسهال همراه با بي اشتهايي، بايد كوشش شود كه فرد بيمار به دفعات و مقدار كافي تغذيه شود. كودكاني كه دوران نقاهت پس از اسهال را مي گذرانند لااقل به مدت يك هفته نياز به غذاي اضافي دارند. نكات آموزشي و راه هاي پيشگيري از شيوع بيماري‌هاي عفوني دستگاه گوارش : جهت پيشگيري از بيماري‌هاي قابل انتقال بوسيله آب و مواد غذايي از جمله بيماري‌هاي اسهال و حفظ سلامت خود و اطرافيان در منزل، تفريحگاه‌ها، پارك‌ها و در حين مسافرت به نكات زير توجه فرماييد: 1 - هميشه از آب لوله كشي تصفيه شده استفاده كنيد و چنانچه از سلامت آب در دسترس اطمينان نداريد و از آب چاه، آب تانكرهاي غير كلر زده، آب چشمه ها، آب قنات ها و ... استفاده مي‌كنيد، ابتدا آنرا به مدت نيم ساعت جوشانده و پس از سرد كردن مصرف كنيد و يا كلر زني نماييد. (روش صحيح جوشاندن و كلرزني در ادامه گفته خواهد شد) 2 – از يخ هاي قالبي و كارخانه اي غير بهداشتي استفاده ننماييد زيرا در آب مصرفي ، مراحل توليد و عرضه آن احتمال آلودگي به ميكروب وبا و يا ساير ميكروب ها وجود دارد. 3 - هنگام سفر، آب و غذاي سالم و مطمئن همراه داشته باشيد و يا از نوشيدنيها و غذاهاي با بسته بندي مطمئن و بهداشتي استفاده نماييد و در رودخانه ها يا آبهاي مشكوك به هيچ عنوان شنا نكنيد. 4 - از آشاميدن آب‌هاي مشكوك در پارك‌ها، باغ‌ها و فضاي سبز و از مصرف آب آشاميدني كه در منبع هاي آب و سقاخانه هاي كنار خيابان كه داراي ليوان مشترك هستند و آبي كه در اتوبوس هاي بين شهري كه با استفاده ظروف عمومي و از يخ هاي قالبي براي سرد كردن آن، عرضه مي شود، جداً خودداري نماييد. 5 – براي نوشيدن آب از ليوان شخصي استفاده نماييد. در هنگام غذا خوردن از ظروف و قاشق و چنگال شخصي استفاده نماييد. 6 - از مصرف مواد غذايي آماده، آب ميوه و آب هويج، آب زرشك، معجون، فالوده، بستني هاي غيرپاستوريزه و غير كارخانه‌اي، بلال، فال گردو، ساندويچ، سالاد و ديگر مواد خوراكي و نوشيدني‌هايي كه توسط فروشندگان دوره گرد عرضه مي‌گردد جداً خودداري كنيد. 7 - هميشه از شير و فرآورده‌هاي لبني پاستوريزه استفاده كنيد يا شير را به مدت 20 دقيقه قبل از مصرف بجوشانيد. 8 – حتي الامكان تا برطرف شدن خطر سرايت وبا، از مصرف سبزيجات، كاهو، كلم، خيار، گوجه فرنگي و ... خودداري نماييد و در صورت لزوم آن را طبق روشي كه در ادامه گفته خواهد شد ضد عفوني نموده و سپس مصرف نماييد. 9 - در موقع خريد و حمل مواد غذايي، اقلامي مثل نان را كه قابل شستشو و پختن مجدد نيستند را در كنار ميوه و سبزيجات نشسته و گوشت خام قرار ندهيد. 10 - در مراسم عمومي همانند جشن ها، عروسي ها و ... حتي المقدور از مصرف سبزيجات، سالاد، ميوه و بستني خودداري نماييد مگر آن كه كاملاً از شسته و ضد عفوني شدن و پاستوريزه بودن آنان اطمينان حاصل نماييد. 11 - حتي الامكان از غذاهاي طبخ شده در منزل استفاده كنيد. 12 - غذاها و مواد خوراكي بايد تازه به تازه و به اندازه نياز در يخچال و در ظروف سر بسته، دور از مگس و حشرات نگه‌داري شود. 13 - از قرار دادن سبزي و ميوه‌جات نشسته و ضد عفوني نشده در يخچال جداً خودداري كنيد. 14 - قبل از غذا خوردن و دست زدن به مواد غذايي، دست‌هاي خود را با آب و صابون خوب بشوييد. 15 - قبل از تهيه، توزيع و خوردن غذا و قبل از غذا يا شير دادن به كودك حتماً دستها را با آب و صابون بشوييد. 16 - دستها را بعد از اجابت مزاج (رفتن به توالت)، شستن و تميز كردن كودك و بعد از دست زدن به مواد غذايي خام نظير سبزيجات، گوشت، ماهي و مرغ با آب و صابون بشوييد. 17 - زباله را در كيسه‌هاي مخصوص زباله جمع آوري و از انباشت آن خودداري كرده و در محل مخصوص جمع آوري زباله قرار دهيد. 18 - ضمن رعايت بهداشت فردي، از شنا كردن در استخرها، رودخانه ها، نهر ها و يا جوي هاي آلوده خودداري نماييد. 19 – حتي المقدور از سفر كردن به كشورهاي آلوده (همانند پاكستان، افغانستان، تاجيكستان، عراق، كشورهاي شرق مديترانه و شاخ آفريقا و ...) يا مناطق آلوده داخل كشور خودداري نماييد و در صورت ضرورت سفر توصيه هاي بهداشتي را كاملاً رعايت نماييد. 20 - افرادي كه دچار ضعف عمومي بدن هستند، مانند مبتلايان به ايدز، هپاتيت، پيوند اعضايي‌ها، مصرف‌كنندگان داروهاي شيمي‌درماني و راديوتراپي، دياليزي‌ها، ديابتي‌ها و مبتلايان به بيماري‌هاي قلبي بيشتر در معرض خطر هستند و بيش از ديگران بايد اصول بهداشت فردي را رعايت كنند. 21 - خنك نمودن هواي محيط در حد كمتر از 25 درجه و كم كردن رطوبت هوا به كمتر از 50 درصد در كنترل شيوع وبا كمك مي نمايد. 22 - اسيدي نگه داشتن فضاي معده (مصرف ليمو ترش تازه و دوغ پاستوريزه به همراه غذا) تا حد زيادي ميكروب وبا را از بين مي‌برد. به افرادي كه از داروهاي آنتي‌اسيد استفاده مي كنند توصيه مي شود با نظر پزشك معالج خود براي مدتي مصرف اين داروها را كنار بگذارند. 23 - تجويز آنتي بيوتيك مناسب بايد توسط پزشك صورت بگيرد. 24 - بيماري به مدت 1 تا 3 هفته (يعني زماني كه ميكروب در مدفوع يافت مي شود) مسري است. 25 - با مشاهده هر مورد از ابتلا به اسهال سريعاً به مراكز بهداشتي و درماني مراجعه كنيد. در صورتي كه فرد مبتلا به وبا به موقع به پزشك مراجعه كند درمان قطعي اين بيماري امكان پذير است. 26 - مهمترين مشكل اساسي در بيماري وبا از دست دادن شديد مايعات و الكتروليتهاي بدن مي باشد، لذا پيش از رساندن بيمار به پزشك، خوراندن مايعات فراوان و محلول ORS به بيمار الزامي مي‌باشد. 27 - بدون تجويز پزشك از مصرف قرص هاي ضد اسهال به هر نحو خودداري كنيد. بسياري از افراد به دليل خود درماني و استفاده از برخي داروهاي ضد اسهال در اين بيماري دچار مشكلات حاد شده و باعث از دست رفتن زمان كه برايشان فوق‌العاده حياتي است مي‌شوند. زيرا مصرف اين داروها موجب مي شود ميكروب فرصت بيشتري در روده براي تكثير و دفع سم پيدا كند و بيماري تشديد شود. 28 - گزارش سريع موارد بيماري وبا به مراكز ذيصلاح از مهمترين عوامل پيشگيري است چرا كه نتيجه آن بيماريابي زودرس در جامعه و درمان سريع در مورد بيماري خواهد بود. محلول ORS اصلي ترين راه درمان وبا استفاده از مايعات و جبران آب دفع شده است چرا كه فرد مبتلا در مدت زمان كوتاهي آب بدن خود را از دست مي‌دهد و جبران آب از دست رفته بايد از طريق خوراكي ، استفاده ازORS و سرم هاي خاص صورت گيرد. از اين رو روش تهيه و مصرف ORS در زير توضيح داده شده است: پس از شستن دستها، تمام پودر محتوي يك بسته ORS را در يك ظرف تميز بريزيد و با اضافه كردن يك ليتر (4 ليوان) آب آشاميدني سالم، محلول را خوب به هم بزنيد كه پودر در داخل آن حل شود. اين محلول بايد همه روزه به صورت تازه فراهم و در مدت 24 ساعت مصرف شود. ضمناً محلول حاصل نبايد جوشانده شود. به محلول O.R.S نبايد چيزي اضافه نمود. پس از هر بار دفع مدفوع و تا برطرف شدن علايم بيماري از آن استفاده نمائيد. در مكانهايي كه دسترسي به ORS مقدور نيست، مخلوط ساده اي از يك قاشق چايخوري سرپر (5 گرم) نمك طعام و دو قاشق سوپخوري سر پر (40 گرم) شكر را در يك ليتر آب آشاميدني جوشانده شده حل نموده و تا بدست آوردن ORS مصرف نماييد. گفتني است كشف ORS پيشرفت عمده و علمي در مبارزه با وبا و ديگر بيماريهاي اسهالي بوده است. نحوه پاكسازي آبهاي مشكوك و همچنين تهيه كلر مادر: در موارد مشكوك به آلودگي آب براي ضد عفوني به دو طريق زير عمل نمائيد: 1 - جوشانيدن آب به مدت حداقل 30 دقيقه (از زمان جوش آمدن) 2 - ضد عفوني با محلول كلر ذخيره 1% (كلر مادر) براي آبهاي شفاف ولي مشكوك به آلودگي. طرز تهيه كلر مادر جهت ضد عفوني كردن آب: 15 گرم (سه قاشق صاف مرباخوري) پركلرين70% (هيپوكلريت سديم) را به يك ليتر آب اضافه كرده و براي 2 دقيقه به هم بزنيد. محلول پس از يك ساعت براي ضد عفوني كردن آب هاي مشكوك قابل استفاده است. محلول كلر مادر را در بطري تيره رنگ، در جاي خنك و دور از نور و دسترس اطفال نگهداري نمائيد. اين محلول به مدت يك ماه براي ضدعفوني آبهاي مشكوك قابل استفاده است. نحوه استفاده از كلر مادر: براي ضد عفوني آب هاي مشكوك، با قطره چكان 3 يا 4 قطره از محلول كلر مادر را به هر ليتر آب اضافه نموده، بهم زده و بعد از يك ساعت آن را مصرف نمائيد. آب ضد عفوني شده به اين روش مدت 24 ساعت قابليت استفاده دارد. روش كلي ضد عفوني كردن ميوه جات و سبزيجات : الف) پاكسازي: ابتدا سبزيجات را به خوبي پاك كرده و با آب شستشو دهيد تا گل و لاي آن برطرف گردد. ب) انگل زدايي: سبزيجات را در يك ظرف 5 ليتري آب (بسته به ميزان سبزي) ريخته و به ازاي هر ليتر آب 3 تا 5 قطره مايع ظرفشوئي معمولي به آن اضافه كرده و ظرف را از آب پر كنيد و بهم بزنيد تا تمام سبزي در داخل كفاب قرار گيرد. مدت 5 دقيقه سبزي را در كفاب نگه داريد تا تخم انگلها از آن جدا شوند. سبزي انگل زدايي شده را از روي كفاب جمع آوري وتخليه نمائيد و ظروف و سبزي را مجدداً با آب سالم شستشو دهيد تا باقي مانده مايع ظرفشوئي از آن جدا شود. ج) ضد عفوني: براي ضد عفوني سبزيجات و از بين بردن ميكروبها، يك گرم (نصف قاشق چايخوري) پودر پركلرين 70% را در ظرف 5 ليتري پر از آب (هر 5 ليتر آب 1 گرم پركلرين 70%) ريخته كاملا حل كنيد تا محلول ضد عفوني بدست آيد، سپس سبزي انگل زدايي شده را براي مدت 10 دقيقه در محلول ضد عفوني كننده فوق قرار دهيد تا ضد عفوني گردد. توضيح: اگر پركلرين در دسترس نباشد مي توانيد از هر ماده ضد عفوني كننده مجاز ديگري كه در داروخانه ها، سوپرماركتها و ... عرضه مي شود طبق دستورالعمل مصرف آن، استفاده نمائيد. د) آبكشي : سبزي ضد عفوني شده را مجدداً با آب سالم بشوئيد تا باقي مانده كلر از آن جدا شود و سپس مصرف نمائيد. سبزيجات ضد عفوني شده را از محلول بيرون آورده با آب سالم چندين بار شستشو دهيد شرايط محيطي مناسب براي همه گيري وبا مناطق فاقد آب سالم و بهداشت محيط مناسب در خطر همه گيري وبا مي‌باشند. اين مناطق شامل نقاط شهري كه آب آن بمقدار كافي كلر زني نمي‌شود و مناطق روستايي كه به لوله كشي و چاههاي حفاظت شده دسترسي ندارند و مناطقي كه توالت و سيستم فاضلاب در آنها بطور معمول استفاده نمي‌شود، مي‌باشند. تدابير بهداشت محيط : - افزايش ميزان كلر آب لوله كشي توسط شركت‌هاي آب و فاضلاب كشور تا از ورود و تكثير عوامل بيماري زا جلوگيري شود. - جلوگيري از فعاليت فروشندگان دوره‌گرد مواد غذايي توسط وزارت كشور، شهرداري و استانداري‌هاي سراسر كشور. - با توجه به اينكه در برخي از نقاط حاشيه شهر نظير محدوده جنوب تهران براي آبياري سبزيجات احتمالاً از فاضلاب استفاده مي‌شود، شهروندان حتي‌المقدور سبزيجات مصرف ننمايند و در صورت لزوم مصرف، هيچ نوع سبزي خامي را بدون عمليات پاك سازي و سالم‌سازي ( انگل زدايي، ضدعفوني) مصرف نكنند. - پس از هر اجابت مزاج دست‌ها را كاملا با آب و صابون شست و شو داده و از سلامت آب آشاميدني مصرفي اطمينان كامل داشته باشند. - تامين آب سالم و تصفيه شده، دفع بهداشتي فاضلاب ، بهداشت خوراكيها و آموزش بهداشت به عنوان مؤثرترين روش پيشگيري . - همچنين براي درمان وبا نبايد وقت را از دست داد ، بيماراني كه كم آبي متوسط دارند بايد با مايع خوراكي درمان شوند و به نزديكترين مركز درماني يا بيمارستان منتقل شوند و در راه رسيدن به بيمارستان مايعات خوراكي به آنها داده شود. در موارد كم آبي شديد مستلزم دادن مايع از راه وريدي است كه ميزان مايعات و الكتروليتها توسط پزشك محاسبه و به بيمار تزريق مي شود . - اصل كار اين است كه دادن مايعات خوراكي بايد برابر با ميزان از دست دادن مايعات از راه دفعي باشد. به عنوان درمان كمكي توسط پزشك معالج آنتي بيوتيك داده مي‌شود تا دوره بيماري را كوتاه و مدت دفع ويبريوري وبا از راه مدفوع كم شود. - در نهايت نظارت و كنترل كيفي‌آب شرب شهري و روستايي، كنترل مراكز تهيه و توزيع مواد غذايي، نظارت بر دفع بهداشتي زباله‌ها، نخاله‌ها و فاضلاب شهري، نظارت بر اماكن عمومي همچون استخرها، نظارت بر كارخانجات يخسازي و كنترل پايانه هاي مسافربري را مي توان از اقدامات بهداشتي عنوان كرد. تهرام ا.ص/1666

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 1025]