- ايران و قانون كپي رايت؟!

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

راسخون: كپي رايت يا قانون مولف در جهان امروز به سبب پيوند ناگسستني ان با پيشرفت‌هاي تكنولوژيك نقشي اساسي در حفظ فعاليت‌هاي فرهنگي انسان است. هر چند آغاز حقوق مولف را به اختراع چاپ در اروپا نسبت مي‌دهند اما فن چاپ پيش از آن در چين وجود داشته و به نظر مي‌رسد انديشه مالكيت آثار فكري به سده‌ها پيش از تلاش گوتنبرگ براي اختراع حروف چاپي متحرك برمي‌گردد. رشد همپاي حقوق و قوانين مربوط به حفظ مالكيت آثار فكري و هنري با گسترش جوامع غربي و پيدايش جامعه‌اي بزرگتر زير عنوان جامعه جهاني همواره سبب تدوين قوانين ملي و بين المللي در اين زمينه شده است و لذا در اين راستا برآن شديم تا با زاون قوكاسيان مدرس و منتقد سينمايي به بحث و گفت‌وگو بنشينيم كه در پي مي‌آيد:به نظر جنابعالي اهميت قانون كپي رايت براي چيست؟وقتي به مساله جهاني شدن و حضور در دهكده جهاني مي‌انديشيم خواسته و ناخواسته بايد قوانين آن را بپذيريم. درطول تاريخ امروز اين امر كاملا بديهي است زيرا هنرمندي كه كار مي‌كند انتظار دارد تا حق و حقوقش هم رعايت بشود و پايمال نگردد نويسندگان از روي اين حقوق كپي رايت است كه مي‌توانند ادامه كار بدهند زيرا مطمئن هستند تا براساس اين قانون جهاني كسي حقشان را تضييع نمي‌كند به همين خاطر است كه قانون كپي رايت اهميت دارد و البته اكثر كشورهاي جهان هم به آن پايبند هستند. امروز نويسندگاني مثل مرادي كرماني با همين 10 درصد يا 20 درصد سود حاصل از قانون كپي رايت زندگي شان را مي‌گذرانند چون اثري را خلق كردند و حالا بايد ثمره اش را ببينند.چرا ايران هنوز عضويت دراين قانون را ندارد؟به دليل اين‌كه تيراژ كتاب‌ها و كالاهاي فرهنگي در ايران پايين است به عنوان نمونه تيراژ 2000 كتاب مگر چقدراست كه تازه بخواهيم حق كپي رايت آن را نيز بپردازيم و براي آنها اصلا به صرفه نيست در نتيجه خود به خود به اين مساله عادت كرديم و دنبال آن نبوده‌ايم تا حق فلان نويسنده يا آهنگسازي كه اثري را خلق كرده و ما بدون توجه به حقوقش ان را تجديد مي‌كنيم، را بپردازيم به خاطر همين نويسندگان اروپايي تمايلي ندارند تا آثارشان به فارسي ترجمه بشود چون قانون كپي رايت در ايران رعايت نمي‌شود و براي‌شان به ‌صرفه نيست.اين كار به چه صورت امكان پذير است؟ شما براي اينكه از يك اثر فرهنگي يا هنري اعم از كتاب، رساله، نمايشنامه، تداتر، موسيقي، سيتما و... استفاده ببريد قاعدتا بايد به سراغ توليد كننده اش برويد با آن تماس بگيريد كه اگر مي خواهيم از اين اثر استفاده كنيم چقدر بايد بپردازيم مثلا ناشران ايران ، نشر مركز كتابهايي كه چاپ مي‌كند حق آن اثر بايد با اجازه نشر مركز صورت بگيرد و بايد ياد بگيريم تا حق و حقوق ديگران را رعايت كنيم نويسنده ايراني دوست دارد كتابش به زبان‌هاي ديگر ترجمه بشود چون براساس قانون كپي رايت برايش سودي دارد ولي ما در ايران هنوز به اين مساله اهميت نداده‌ايم آيا تمام كشورها دراين كنوانسيون كپي رايت شركت دارند؟ اكثر كشورها به غير از كشورهاي جهان سوم عضويت دارند و آن هم به این دلیل که از نظر اقتصادي وضع مناسبي ندارند،‌عضويت در اين قانون جهاني را به صرفه نمي‌دانند. به عنوان نمونه در كشور ما يك سي دي فلان خواننده غربي وارد مي‌شود ما چون او را نمي بينيم، ‌بي توجه سي دي او را تكثير مي‌كنيم در صورتي كه در هر كشور ديگر كه سي دي او پخش شود 10 درصد حق كپي رايت مي‌گيرد، تا هزينه توليد اثرش را تامين كند در نتيجه تشويق مي‌شود تا دوباره كارمند و آهنگ بسازداين سهل انگاري به دوش چه كساني است؟ به عهده توليد كننده است مثلا شركت سروش كه مركز پخش سي دي هم است بايد اين حقوق را بپردازد. در خارج از كشور اگر اين بي توجهي‌ها صورت بگيرد، ‌طرف حق دارد از خاطي شكايت كند چون ما آمديم فلان اثر هنر يا فرهنگي را به صورت رايگان استفاده كرديم و حقوقش را در نظر نگرفته ايم البته در ايران قانون مدت بهره برداري از حقوق مادي پديد آوردنده سي سال است و بعد از آن اگر وارثي نداشت اثر آزاد مي‌شود و حقوق نويسنده اثر فرهنگي يا هنري داده نمي‌شود به اين صورت كه حقوق صاحبان واقعي آثار فرهنگي نامشخص است به نظر شما قانون كپي رايت چه مزايايي مي‌تواند به همراه داشته باشد؟حمايت ازمالكيت معنوي در چارچوب مقررات كپي رايت باعث مي‌شود اولا نويسنده يا كسي كه اثري هنري را توليد كرده انگيزه بيشتري پيدا مي‌كند تا كارهاي بيشترو بهتري را توليد كند چون احساس مي‌كند برايش سودي دارد در ثاني خيلي از افراد روي كارهايشان متعصب هستند مثلا فلان نويسنده بلژيكي مي‌گويد اين قانون را بگذاريم تا در ايران اثر به رايگان چاپ نشود زيرا از اوضاع غلط حاكم در كشور ما آگاه است و رغبتي ندارد تا اثرش به فارسي ترجمه شود و البته از نظر شرعي هم كار خوبي است زيرا طرف مقابل از استفاده دوباره ما راضي است و بدون اينكه حقوقش پايمال شود ، آثارش را تكثير مي كنيم . گفت وگو از معصومه طاهري

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 201]