آزادي مهران، لبخندي برلبان من و تو

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: غرور و افتخار هر ملتي بر آزادي و آزادگي سرزمين اش است، شادي و بالندگي هر مردي بر مردانگي و غيرتش است و افتخار هر مادري بر شجاعت و دليري فرزندش است كه تن به ذلت ندهد. در روزگاري كه دستان اهريمن نامرد و پليد براي گرفتن سرزمين پاكمان دراز شد اين مردان و زنان شجاع ايراني بودند كه با از جان گذشتگي و فداكاري و جان گذاشتن خويش در طبق اخلاص شجاعانه از كيان و سرزمين خويش دفاع كردند و همچون رهبر و مقتدايش امام حسين (ع) تن به ذلت و خواري ندادند. شهر مهران 27 ارديبهشت 1365 براي بار دوم به دست ارتش عراق اشغال شد. بار اول كه همزمان با هجوم سراسري به ميهن اسلامي بود، عراق در مهر 1359 وارد مهران شد و آن را اشغال كرد، اما زماني كه عراق در پايان سلسله عملياتهاي بزرگ آزادسازي مناطق اشغالي به دست رزمندگان اسلام، شهر خرمشهر را از دست داد، در يك عقب نشيني سراسري از باقي مانده خاك كشور (نه تمام آن) شهر مهران را نيز خالي كرد و بر روي ارتفاعات شمال و جنوب شهر در داخل خاك ايران مستقر شد. شهر تخليه شده مهران به دليل تسلط دشمن، براي نيروهاي خودي قابل استفاده نبود، تا اين كه در عمليات والفجر 3 شهر مهران و ارتفاعات مشرف بر آن كاملاً آزاد شد. پس از عمليات والفجر ،8 ارتش عراق در جريان اجراي استراتژي دفاع متحرك (كه از 15 فروردين 1365 آغاز شد) بار ديگر شهر مهران را اشغال كرد. اين اقدام بيشتر با هدف بازسازي روحيه شكست خورده ارتش عراق و همچنين جلوگيري از اجراي عمليات بعدي جمهوري اسلامي به عمل آمد. علاوه بر اين، تبليغات سياسي براي پيروزي در مهران از نظر تحت الشعاع قرار دادن عمليات فاو در محيط خارجي نيز مورد توجه تصميم گيرندگان حكومت عراق بود. هنگام حمله عراق، نيروهاي زيادي در خطوط پدافندي منطقه مهران حضور نداشت، اما به نظر مي رسيد پس از تك هاي عراق به محور دربنديخان (15 فروردين 1365)، سومار (22 فروردين 1365)، فكه (10 ارديبهشت 1365) و حاج عمران (24 ارديبهشت 1365) كه به جز حاج عمران، در تمام تك هاي پيش از آن، به طور كامل موفق بود، بايستي آمادگي نسبي براي مقابله با حمله عراق تدارك مي شد، اما چنين نشد و عراق توانست شهر را تصرف كند. در پي آن بلافاصله نيروهاي تيپ اميرالمؤمنين (ع) از لشگر 5 نصر (سپاه پاسداران)، در 28 ارديبهشت 1365 در منطقه نمه كلان بو با دشمن درگير شدند و پس از چند روز نبرد، تيپ 21 امام رضا (ع) و لشگر 41 ثارالله (ع) (از سپاه پاسداران) در 31 ارديبهشت 1365 ارتفاعات 307 ،310، 345 ، 330 و تپه رضا آباد از مجموعه ارتفاعات نمه كلان بو را آزاد كردند. حمله يگانهاي سپاه در اين محور با اين هدف انجام گرفت كه از استقرار عراق بر روي ارتفاعات حساس منطقه و تسلط بر تنگه كنجان چم جلوگيري كنند. در اين درگيريها 70 تن از رزمندگان سپاه شهيد، 666 تن مجروح، 133 تن مفقود و هشت تن اسير شدند. در حمله عراق و تصرف شهر نيز از نيروي زميني ارتش 9 تن شهيد، 180 تن مجروح، 98 تن مفقود شده و 40 تن به اسارت دشمن درآمدند. علاوه بر اين، بيشتر تجهيزات و سلاحهاي سنگين و نيمه سنگين يگانهاي ارتش از جمله توپهاي 203 ميلي متري و شمار زيادي تانك، نفربر و خودرو به غنيمت دشمن درآمد. پس از اشغال مهران، ارتش عراق خود را براي تك در مناطق ديگري آماده كرد و احتمال داده مي شد سومار و قصر شيرين نيز به دست دشمن سقوط كند كه چنين رويدادي قابل پذيرش نبود و ضرورت داشت اين تلاش دشمن به گونه اي مقتضي خنثي شود. افزون بر اين، حضرت امام نيز به طور مكرر مسأله شهر مهران را پيگيري مي كردند، لذا طرح ريزي عمليات آزادسازي مهران به سرعت آغاز شد. پس از ساعتها بحث و گفت و گو درباره طرح مانور و راهكارهاي حمله به مواضع دشمن، سرانجام دو محور براي عمليات در نظر گرفته شد: 1- جاده ايلام - مهران و باغ كشاورزي، 2- جاده دهلران - مهران و ارتفاعات قلعه آويزان به طرف شهر و غرب قلعه آويزان. اجراي اين طرح عملياتي بيش از 30 گردان نيرو نياز داشت، اما چنين تواني آماده نبود. از سوي ديگر، تأخير در اجراي عمليات، ضايعاتي در پي داشت، لذا طرح مانور بر اساس 30 گردان مورد توجه فرماندهان سپاه قرار گرفت. مدتي بعد در سمينار فرماندهان نظامي سپاه در باختران، طرح مانور عمليات بار ديگر بررسي شد و فرمانده سپاه درباره ضرورت سرعت در اجراي عمليات گفت: «امام تأكيد دارند قضيه مهران به سرعت حل شود.» در نهايت مقرر شد به دليل كمبود نيرو و وجود استحكامات دشمن، محور باغ كشاورزي حذف و از محور قلعه آويزان و يالهاي آن رودخانه گاوي تلاش قوي تري انجام شود. سه مرحله براي تحقق اهداف عمليات در نظر گرفته شد: مرحله اول تأمين ارتفاعات قلعه آويزان تا روستاي امامزاده سيد حسن كه مهم ترين محور حمله محسوب مي شد و تأكيد فرماندهي كل سپاه بود. مرحله دوم تأمين انتهاي ارتفاعات حمرين تا شيار ميگ سوخته و در امتداد آن و تأمين روستاهاي بهين بهروزان و هرمزآباد. مرحله سوم، تصرف خاكريز والفجر 3 كه از روستاي فرخ آباد تا زير ارتفاعات 223 قلعه آويزان امتداد داشت. نيروي زميني سپاه پاسداران فرماندهي عمليات را به عهده داشت و قرارگاه نجف نيز با شش لشگر، سه تيپ و يك گردان مستقل زرهي مأمور آزادسازي شهر مهران بود. در مجموع سپاه با 34 گردان پياده، 9 گردان ادوات و تيپ زرهي 38 ذوالفقار و يك گردان زرهي، عمليات كربلاي 1 را آغاز كرد. عراق پس از تصرف مهران، يگانهاي بيشتري را در منطقه مستقر كرد. شهر مهران و اطراف آن تحت مسؤوليت لشگر 17 زرهي از سپاه دوم عراق بود كه با تيپهاي 443 ، 705 و 425 پياده از آن دفاع مي كرد. علاوه بر اين، تيپهاي 70 زرهي، 59 مختلط و 501 پياده در احتياط نزديك و تيپ يك كماندويي كمي عقب تر در احتياط قرار داشتند. در مجموع دشمن در اين منطقه داراي 42 گردان پياده و شش گردان زرهي بود. از غروب دوشنبه 9 تير 1365 كه رزمندگان به سوي دشمن حركت كردند، تيربارهاي دشمن در ميان ناباوري بشدت كار مي كردند و منورها نيز آسمان منطقه را روشن كرده بود، اما ساعتي بعد مشخص شد اين اقدام دشمن نه از روي هوشياري و آگاهي از عمليات، بلكه تنها به دليل يك حساسيت كاذب بوده است. پس از آن، عمليات در ساعت 22 و سي دقيقه با رمز «يا ابوالفضل العباس ادركني» در حين غافلگيري دشمن (در مناطق سومار، قصر شيرين و...) آغاز شد. در اين حمله، خط دشمن در اكثر محورها بدون مشكل خاصي، شكسته شد. تنها در محور لشگر 25 كربلا واقع در ارتفاعات قلعه آويزان كه استحكامات دشمن زياد بود، حركت نيروها كند شد، با اين حال يك ساعت بعد در اين محور نيز خط شكسته شد. همزمان با شروع عمليات، تيپ 4 لشگر 21 حمزه نيروي زميني ارتش به همراه نيروهايي از تيپ اميرالمؤمنين (ع) از لشگر 5 نصر (سپاه) در محور باغ كشاورزي تظاهر به تك و با اجراي آتش توپخانه و تير مستقيم، دشمن را به خود مشغول كردند. حمله موفق يگانها و پيشروي آنها موجب شد صبح عمليات علاوه بر هدفهاي مرحله اول حدود يك سوم از منطقه مرحله دوم نيز تصرف شود. صبح عمليات، تحرك حساب شده و مهمي از دشمن مشاهده نشد. مسأله اي كه براي فرماندهان عملياتي غير منتظره و مشكوك به نظر مي رسيد، اين بود كه تنها تيپ 1 كماندويي سپاه چهارم با نيروها درگير شد كه آن هم منهدم شد. همچنين نيروهاي احتياط عراقي در محور امامزاده سيد حسن پاتك كردند كه نيروهاي لشگر 27 محمد رسول الله (ص) آن را دفع كردند. با روشن شدن هوا، عمليات با سرعت بسياري ادامه يافت، زيرا فرماندهان يگانها با مشاهده وضعيت دشمن درصدد برآمدند پيش از آنكه دشمن خود را بازيابد، كار را يكسره كنند. اين تدبير و اقدام بموقع موجب شد تا پايان روز اول، بسياري از هدفهاي مرحله دوم تصرف شود. در شب دوم عمليات، باقيمانده هدفهاي مرحله دوم تصرف شد و قبل از پايان يافتن شب، رزمندگان بر قسمتي از زمين مرحله سوم نيز مسلط شدند. در جريان عمليات شب دوم، خبرهاي مختلفي از عقب نشيني دشمن در محور باغ كشاورزي، تپه هاي غلامي و پاسگاه دراجي مي رسيد كه فرماندهان را شگفت زده كرده بود. صبح روز دوم مشاهده شد كه بيشتر نيروهاي دشمن در اين محورها عقب نشيني كرده اند. از صبح زود روز دوم عمليات در تمام محورها ادامه يافت و رزمندگان با روحيه اي مضاعف به پيشروي ادامه دادند. از محور باغ كشاورزي خبر رسيد دشمن با سازماني از هم گسيخته در حال عقب نشيني است. لذا رزمندگان با سرعت معبري از ميان ميدان مين باز كرده به كمك تعدادي از نيروهاي ارتش، سوار بر نفربر و بدون درگيري قابل توجه، وارد باغ كشاورزي شدند و حدود صد تن از نيروهاي پراكنده دشمن را به اسارت درآوردند. لشگر 10 سيدالشهدا (ع) نيز با حضور در پشت باغ كشاورزي تعداد ديگري از نيروهاي دشمن را اسير كرد. افزون بر اين، رزمندگان كه در شب گذشته تا پشت ديوارهاي شهر پيش رفته بودند، از دو محور شهر را دور زده و به سوي روستاي فرخ آباد و روستاي رستم آباد پيشروي كرده و با پاكسازي و تصرف آنها، در غرب مهران ضمن الحاق، به احداث خاكريز پرداختند. اين اقدام موجب شد بدون درگيري، شهر مهران محاصره شود. پس از آن رزمندگان اسلام حوالي ظهر از چند محور وارد شهر شدند، درحالي كه دشمن قبل از آن شهر را تقريباً خالي كرده بود. سرانجام تا غروب آفتاب شهر به طور كامل پاكسازي شد. عمليات در شبهاي سوم، چهارم، پنجم و ششم نيز با هدف حضور روي ارتفاعات سركوب و محورهاي ديگري كه بايد تصرف مي شد و نيز تشكيل خط مناسب پدافندي، ادامه يافت. از اين پس، محورهاي پاسگاه دراجي، باغ كشاورزي، تپه هاي غلامي، فرخ آباد و بويژه ارتفاعات قلعه آويزان محل درگيري رزمندگان اسلام و دشمن بود. يگانهاي خودي تلاش فراواني براي تصرف مواضع برتر ارتفاعات قلعه آويزان به كار بستند. سرانجام، در روز ششم عمليات، لشگرهاي 27 حضرت رسول (ع) و 10 سيدالشهدا (ع) موفق شدند يالها و قله اصلي اين ارتفاع را تصرف كنند. بدين ترتيب، عمليات كربلاي 1 با تأمين و تصرف 100 درصد هدفهاي مورد نظر پايان يافت. در اين عمليات در مجموع 40 هزار تن از رزمندگان خودي در برابر 70 هزار نيروي دشمن قرار گرفتند. در عمليات كربلا 1 (تا 16 تير 1365) حدود 70 تن از رزمندگان اسلام شهيد و 4 هزار و 500 تن از آنان مجروح شدند. بيشترين ضايعات مربوط به لشگرهاي 27 حضرت رسول (ص) و 41 ثارالله (ع) بود. مطابق نظر كارشناسان اطلاعاتي سپاه، در اين عمليات بيش از 3 هزار و 400 تن از نيروهاي دشمن اسير و مفقود و حدود 10 هزار تن از آنان كشته و يا زخمي شدند. همچنين 110 تانك و نفربر و تجهيزات زيادي از دشمن منهدم شد و 69 تانك و نفربر، 64 خودرو، 8دستگاه مهندسي و تسليحات و تجهيزات ديگري به غنيمت رزمندگان اسلام درآمد. و امروز پس از سالها از آن همه جنگ و خونريزي و خمپاره و ويراني من و تو مانده ايم با خاطره اي شيرين از ازادي و عزت و سربلندي ميهن عزيزمان و غرور و افتخار آفريني فرزندان شجاع اين مرز و بوم كه ياد و خاطره دلاور مرديهايشان تا همه تاريخ زنده خواهد بود. مهران قهرمان آزاديت مبارك، هميشه سربلند و مانا باد نامت اي ايران. 7177

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 240]