در گفتگو با بروجردي دبير جشنواره تئاتر بانوان :تئاتر بانوان هنوز در جايگاه واقعي خود نيست!

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

هشتمين جشنواره سراسري تئاتر بانوان هفته ديگر در تهران برگزار مي شود. ويژگي اين جشنواره نسبت به جشنواره هاي قبلي چيست؟ شايد بتوان گفت هشتمين دوره جشنواره تئاتر بانوان تولد دوباره جشنواره تئاتر بانوان است. اگر بگوييم هشتمين دوره اولين دوره آن است! سخني به گزاف نگفته ايم. چرا؟ به دليل اينکه بخش تحقيقات و پژوهش اين جشنواره را خيلي قوي کرديم. در واقع به خواست خدا از اين دوره وارد کارهاي اساسي تئاتر بانوان خواهيم شد. چهار بخش نسبت به پارسال به اين جشنواره اضافه شد. مهمترين آن بخش پژوهش و تحقيقات است. آثار خوبي در اين زمينه به دفتر جشنواره آمده است. بخش ديگر مسابقه نمايشنامه نويسي مشاهير زن ايران و جهان است و يک بخش هم احياي نمايش هاي آييني سنتي زنان است که در دوره هاي قبل مثل: فجر و ... زنان در محافل خصوصي خودشان اجرا مي کردند. در اين بخش همه عوامل خانم هستند و تماشاگران آن هم خانم هستند و بعد چاپ پنج نمايشنامه است که منتخب نمايشنامه نويسان مشاهير زن ايران و جهان است که در طول جشنواره چاپ و در اختيار خوانندگان آن قرار مي گيرد. بخش ديگر توليد متون است. از نويسنده ها خواستيم که طرح هايشان را بدهند. چند طرح را تصويب کرديم و نويسنده ها مشغول نگارش هستند که اين آثار هم به صورت نمايشنامه خواني در جشنواره مطرح مي شود و ان شاالله آنها هم به چاپ مي رسد. بيش از950 اثر به دفتر اين جشنواره آمده که متون بسيار خوبي بوده و آنهايي که انتخاب شده خوب بودند و در جهت اهداف تئاتر بانوان پيشرفته اند. اين متون صرفا مربوط به تئاتر بانوان است؟ 640 متن در بخش صحنه اي است،160 متن هم در قسمت خياباني آمده،60 اثر در بخش آييني- سنتي آمده و60 اثر به صورت مسابقه نمايشنامه نويسي مشاهير زن ايران و جهان آمده و نيز50 اثر پژوهشي و تحقيقاتي هم ارسال شده است. دراين دوره قسمت پژوهشي تقويت شده. ما در دوره هاي قبلي آن را پايه گذاري کرديم ولي در اين جشنواره روي آن کار شد. يک بخش هم به عنوان کارگاه تجربي دختران و مادران است به اين نحو که از نمايش و تئاتر براي ايجاد سرگرمي مادران براي دختران و تربيت آنها استفاده شده است. البته اين بخش امسال مطرح شده ولي ان شاالله در سال هاي آ تي به طور اساسي روي آن کار مي کنيم. در اين جشنواره به آن نمي پردازيد؟ به صورت پايه گذاري است يعني نهايتا يک يا دو نمايش در اين حوزه داشته باشيم و در دوره هاي بعدي به خواست خدا آن را تقويت مي کنيم. اين جشنواره در چه تاريخي آ غاز و در چه تاريخي خاتمه مي يابد. ضمن اينکه چند تئاتر در چند سالن اجرا مي شود و تعداد هنرمندان خانم در اين جشنواره چقدر است همچنين به تعداد گروه هاي نمايشي هم اشاره بفرماييد. فعلا در بخش صحنه اي21 اثر انتخاب شده، در بخش خياباني هشت نمايش داريم و در بخش آييني- سنتي12 نمايش اجرا مي شود که6 نمايش نقالي و6 نمايش صحنه اي است. سالن هايي که اين نمايش ها در آن اجرا مي شود: سالن هاي ايرانشهر، مهر و ماه (حوزه هنري)، خانه نمايش و تالار هنر به علاوه فرهنگسراهاي تهران است و28 آبان ماه ( دقيقا هفته بعد) اين جشنواره آغاز مي شود و تا هفت آذر ماه ادامه پيدا مي کند. چند گروه نمايشي و چه تعداد هنرمند خانم در اين جشنواره شرکت مي کنند؟ 60 درصد نويسندگان و60 درصد کارگردانان و80 درصد عوامل خانم هستند. فعلا20 گروه نمايشي صحنه داريم البته مجموعا20 گروه نمايش خياباني و آييني سنتي هم داريم. از مراسم افتتاحيه و اختتاميه و هيئت داوران بگوييد و اينکه چند گروه نمايشي مجوز اجراي عمومي گرفته اند؟ پنج داور داريم. که فقط در بخش صحنه قضاوت مي کنند و در بخش آ ييني سنتي نمايش ها به صورت غير رقابتي برگزار مي شود. مراسم اختتاميه هفتم آ ذر ماه در تئاتر شهر خواهد بود. مجوز اجراي عمومي بعد از جشنواره است که بايد ببينيم نظر شوراي داوري و مخاطبين چيست. ما حداقل به پنج تا ده گروه مجوز اجراي عمومي مي دهيم. مرکز هنرهاي نمايشي به سه گروه کمک هزينه مي دهد و ان شاالله ارگان هاي ديگر هم در اين زمينه کمک مي کنند. وزارت ارشاد چه کمکي به برگزاري اين جشنواره مي کند؟ همان طور که عر ض کردم وزارت ارشاد به سه گروه نمايشي کمک هزينه مي دهد. کارگاه هايي که مرکز هنرهاي نمايشي قول آن را به ما داده است و دو تا سالن در اختيار ما گذاشته است. به طور کلي اهداف برگزاري اين جشنواره از ابتدا چه بوده و شما در دوره هشتم آيا هدف خاصي را دنبال مي کنيد؟ هدف جشنواره تئاتر بانوان تبيين ارزش هاي انساني زنان است چه براي هنرمندان و چه براي مخاطبين. ما وارد مرحله اي مي شويم که بگوييم زن ايراني مسلمان به عنوان الگوي زنان جهان مطرح شود. ما ويژگي هايي در زن مسلمان و هنرمند ايراني مي بينيم که مي تواند الگوي جهاني براي زناني باشد که مي خواهند از ارزش هاي خودشان دفاع کنند. اين هدف نهايي است که ابتدا بايد براي خانم هاي هنرمند و زنان ايراني تبيين بشود و نهايتا بايد آن را به جهان نشان بدهيم. زن ايراني با نمايش نشان مي دهد که دنبال زن سالاري و فمينيسم نيست و داراي ارزش هايي است که او را چنان شايسته مي کندکه هيچ وقت نخواهد مرد باشد. هدف کلي را مطرح کرديد، هدف خاص جشنواره هشتم چيست؟ چون هدف کلي خيلي خاص است ما تلاش مي کنيم هر سال يک قدم به آن نزديک بشويم. شعارمان در اين دوره از جشنواره تئاتر بانوان زن، خانواده و هنر است. يعني هنر زن را در خانواده مطرح و تبيين مي کنيم. بحث بين المللي شدن اين جشنواره هم مطرح شد، نظر شما چيست؟ اين بحث از طرف مديران سازمان فرهنگي و هنري مطرح شد و پيشنهاد دادند که اگر بتواند موقعيت خودش را پيدا کند و براي سال آينده بين المللي شود. البته ما دو سال قبل هم پنج کار خارجي در جشنواره داشتيم. جالب است بدانيد شناسايي تئاتر بانوان در خارج کشور بيش از داخل است يعني آ ن قدر که تئاتر بانوان در جوامع خارجي مطرح است هنوز در ايران جايگاه خودش را پيدا نکرده است! کشورهاي ديگر شناسه تئاتر بانوان ايران را بهتر و قوي از خودمان مي بينند و اين يک موقعيت بسيار خوبي براي جشنواره بانوان است. پنج کشوري را که دو سال قبل به جشنواره تئاتر بانوان دعوت کرده بوديم اين جشنواره براي خانم هايي که در راس گروه هاي نمايشي و سازمان هاي تئاتري در کشورهاي خودشان بودند خيلي جالب بود و کارها برايشان مورد توجه بود. آنها با اين پيشنهاد به کشورشان بر مي گشتند که حتما در کشور خودشان هم جشنواره تئاتر بانوان بر پا بشود. امسال دعوتي از کشورهاي ديگر نداشتيد؟ چند کشور درخواست کردند که بيايند اما با توجه به اينکه واقعا آن را در بودجه خود نديده بوديم، برايمان مقدور نبود ان شاالله در سال هاي آينده حتما اين مسئله مدنظر خواهد بود. تعريف شما از تئاتر بانوان چيست؟ من ابتدا عرض کنم تئاتر زندگي است. به تعبيري مي گويند: عصاره زندگي که آيينه زندگي است. به هر حال زندگي در آن مستتر است و زندگي شامل زن و مرد است. ما هيچ وقت در پي آ ن نبوديم و نيستيم که زن و مرد را در تئاتر جدا کنيم اما شما مي دانيد مسئله زنان در همه جا مورد توجه بوده است و لذا جشنواره تئاتر بانوان پايگاهي است که زنان هنرمند و زنان جامعه ما بتوانند مسائل و شرايطشان را تبيين کنند و حقيقت خودشان را به خودشان و ديگران نشان بدهند. اين چيزي است که من خودم از جشنواره بانوان باور دارم. سطح تئاتر بانوان را در کشورمان چگونه ارزيابي مي کنيد؟ اصلا نمي توانم جدا کنم. بايد ببينيم تئاتر کشور در چه سطحي است تئاتر بانوان هم در همان سطح است. کمتر و بيشتري وجود ندارد. پس سوال بعدي ما اين است که ارزيابي شما از وضعيت تئاتر در کشور چيست؟ بدون رودربايستي بگم؟! بله! خودتان مي دانيد به طور کلي تئاتر شرايط خوبي ندارد اسفناک است! بايد به فکرش بود. چون تئاتر، فرهنگ يک مملکت است. آيا شما ضعف را در نمايشنامه نويسي در کشور مي دانيد؟ ببينيد هيچ چيزي تنها نيست اگر نمايشنامه نويسي ما ضعف دارد علتش تنها نمايشنامه نويس هاي ما نيستند علتش مي تواند خيلي چيزها باشد. مثل...؟ شرايط اقتصادي، اجتماعي مي تواند ملاک باشد که نمايشنامه نويسي ما ضعف داشته باشد ولي مهم اين است که وقتي يک هنرمند شروع به خلق اثري مي کند يک مطلبي در فلسفه داريم و مي گوييم تشبيه به عالم اله. عالم اله همين چيزي است که در جهان هستي مي بينيم از رنگ، بو، خلقت و طبيعت. قرآن هم مي فرمايد: دوباره نگاه کنيد آيا نقصي مي بيني؟ هيچ نقصي وجود ندارد. يعني ما هرچقدر که بخواهيم نزديک بشويم بايد خودمان را از نفس پاک کنيم و وقتي از نفس پاک مي شويم که قوه خيالمان تطهير شده باشد. نويسندگان و هنرمندان، با خيالشان کار مي کنند اما خيال مي تواند تطهير شده يا تطهير نشده باشد. خيالي که تطهير نشده باشد توهم است و خيالي که تطهير شده به سمت عقل و عقل گرايي مي رود يعني آنچه را که مي گويد به حقيقت نزديک تر و زيباتر است. پس هرچه به حقيقت نزديک تر باشد زيباتر است ما اولين مشکلي که داريم خودمان هستيم. يک هنرمند بايد اول روي خودش کار کند و روي خودسازي و خودشناسي کار کند که بعدا بتواند به تبع آن عالم را بسازد و نمايشنامه و بازي خلق کند و اين چيزي است که ما نمي توانيم از خودمان غافل بشويم و فقط به خارج از خودمان بپردازيم و اثر خوبي هم خلق کنيم. اين اتفاق نمي افتد. تئاتر بانوان با چه مشکلاتي مواجه است؟ هر مشکلي که تئاتر در کل کشور دارد تئاتر بانوان هم با همان روبرو است. تئاتر همواره در کشور ما در مقايسه با فيلم و هنرهاي ديگر مظلوم بوده و وقتي هم که اسم بانوان با آن مطرح مي شود اين مظلوميتش به توان مي رسد و چند برابر مي شود. در هر حال آن شرايطي که تئاتر بانوان دارد تحت تاثير مشکلات کلي است. وقتي اسم تئاتر و زنان به ميان مي آيد موضوع خيلي حساس تر و مشکل تر خواهد شد. به چند مشکل تئاتر تيتروار اشاره کنيد. يک) کمبود سالن است. دو) کمي بودجه. نمي دانم چرا به اين موضوع مهم توجه نمي شود. هنرمند تئاتر بايد امسال کار کند دو سال ديگر پول بگيرد و يک هنرمند تئاتر نمي تواند از طريق تئاتر خرج زندگيش را تامين کند بايد تئاتر را پله کند و به سمت سينما و تلويزيون برود. تلويزيون هم مي دانيد که در نهايت عامه پسندي است و نمي تواند زيباتر از آنچه که مي بينيد به شما نشان بدهد، محدود است. همان طور که در قاب محدود است ذهن شما را هم در همان قاب محدود مي کند و باعث رشد و تعالي نمي شود. در سينما هم که فيلمنامه ها آن قدر بد نوشته مي شود که به نظر مي آيد سطح شعور مخاطبين را خيلي پايين فرض مي کنند که بسيار تاسف بار است. معمولا در عرصه فيلم و سينما شاهد هستيم که چهره اي که از خانم ها به نمايش گذاشته مي شود، چهره آدم هاي سطحي و آدم هايي است که دچار روزمره گي هستند آيا در عرصه تئاتر هم اين جو وجود دارد؟ قطعا همين طور است. در بخشي از تئاتر شما اين مسئله را مي بينيد ولي تئاتري که براي خنده اجرا مي شود و در سالن هايي که مخاطب عام دارند و مردم مي روند تا بخندند به اجرا در مي آيد. اما تئاتر در ماهيت حقيقي خودش نمي تواند به اين شکل باشد و نمي تواند آدم ها را فقط در سطح ببيند. اگر در سطح چيزي را نشان بدهد مي گويد که مراقب باشيد! اين طوري نمانيد! تئاتر هميشه هشدار دهنده است؟ بله هشدار مي دهد. آيا نمايشنامه هايي داريم که روي اين مطلب کار کرده باشند؟ بله نمايشنامه هاي امسال جشنواره تئاتر بانوان خيلي خوب بوده است. آيا تمام اين نمايش ها را خودتان ديديد؟ تقريبا، همه اشان را خواندم و خيلي هايشان را هم ديدم. سطح اين جشنواره را نسبت به جشنواره هاي قبلي چگونه ارزيابي مي کنيد؟ خيلي بالاتر است. علت؟ چون متون خوبي انتخاب و نوشته شد و بيشتر آن توسط خانم هاست. آيا بازيگران مرد هم در اين نمايش ها حضور دارند؟ بله تعدادي از کارگردان ها هم مرد هستند ولي موضوع نمايش در ارتباط با زنان است و جالب است بدانيد نمايشنامه نويسان اين دوره بيشتر از زنان انتخاب شدند چون از لحاظ کاري قوي تر بودند. به طور کلي از وضعيت بازيگري تئاتر بانوان چه برداشتي داريد؟ بازيگران خيلي خوبي داريم. آموزش هاي دانشگاهي خوب بوده؟ بله واقعا دارند رشد مي کنند. بيشتر اين رشد زنان بازيگر مرهون دانشگاه هاست يا کلاس هاي آزاد بازيگري؟ من فکر مي کنم همه چيز تاثير دارد و مهمتر خود اين آدم ها هستند. اشاره کرديد که نمايشنامه هاي خوبي نوشته مي شود... بله، واقعا جشنواره تئاتر بانوان مفتخر است که بگويد ده تا دوازده نمايشنامه نويس خوب خانم را توانسته شناسايي کند. از نظر کار بازيگري هم که معتقد هستيد، بازيگران خانم خيلي حرفه اي هستند. بر آيند اين دو مطلب مي تواند منجر به اين شود که فکر کنيم تئاتر بانوان مي تواند آينده خوبي مقابل خود داشته باشد؟ سال اولي که جشنواره تئاتر بانوان را بر پا کرديم به تعداد انگشتان يک دست نويسنده و کارگردان زن نداشتيم. از70 اثري که به دفتر جشنواره آمده بود15 تا خانم کارگردان ونويسنده بود. اينها هم درسطح پايين مطرح شدند و بيشتر در آن دوره، ما روي موضوع نمايشنامه ها تمرکز کرديم ولي امسال60 درصد نمايشنامه نويس ها خانم بودند و60 درصد کارگردان ها هم خانم بودند و سطح اين کارها را حتي با چهار سال پيش هم نمي توانيد مقايسه کنيد. اين تنها در زمينه داخلي است شما مي دانيد در دنيا اين نظر روي زن مسلمان ايراني خيلي مساعد نيست. فکر مي کنند در ايران چه خبر است! اگر جشنواره تئاتر بانوان در دنيا مطرح شود شايد ديدگاه هاي99 درصد آنهايي که بي غرض هستند و اسير تبليغات شده اند عوض شود و مسائلشان حل بشود چون زنان در ايران با آزادي کامل مسائل، خواسته ها، آرزوها و زندگيشان را مطرح مي کنند و اين خيلي مهم است. سخن آخر؟ ان شاءالله روزي برسد که زنان به عنوان انسان در دنيا مطرح بشوند نه به عنوان جنس زنان. واقعيت اين است که ما بايد به سمت انساني شدن حرکت کنيم. ان شاءالله روزي برسد که تئاتر ما جلوه اي از انسانيت انسان ها باشد. از شما متشکرم. /1001/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 234]