واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
رهبری فرزانه انقلاب در مراسم تنفیذ دولتهای دوم روسای جمهور، به صورت مستقیم و غیر مستقیم نسبت به برخی از اقدامات دولت اول واکنش نشان میدهند، از این رو باید منتظر بود و دید که در دوازدهم مرداد 88 ، رهبری گرانقدر انقلاب ، توجه رئیس دولت دهم را به کدامین نقاط حرکت چهارساله گذشته معطوف می کنند. پس از رحلت امام خمینی(ره) در خرداد 68 و رهبری حضرت آیت الله خامنه ای ، جایگاه رئیس جمهور خالی شد. آیتالله خامنهای در حالی مسوولیت رهبری کشور را به عهده گرفتند که آخرین ماههای دور دوم ریاست جمهوری شان را میگذراند. از این رو کشور نیازمند انتخاباتی زودهنگام شد. حدود دو ماه بعد یعنی 6 مرداد 68، انتخابات پنجمین دورهی ریاست جمهوری برگزار شد و هاشمی رفسنجانی توانست در نبود رقیبی جدی به عنوان رئیسجمهور کشور انتخاب شود. مراسم تنفیذ حکم اولین دورهى ریاست جمهورى او در حسینیهی جماران برگزار شد. پس از گذشت چهار سال از ریاست هاشمی، او بار دیگر رئیسجمهور شد اما این بار در رویدادی قابل تامل، آرای وی با کاهش 24 درصدی نسبت به دوره قبل روبرو شد. در این دوره هاشمی با کسب 53 درصد آرا، کمترین میزان آرا را در میان روسای جمهور انقلاب اسلامی به نام خود ثبت کرد. این رکورد حتی تا کنون نیز شکسته نشده است. تحلیلگران سیاسی چرخش سیاسی در جهت گیری های کشور و تورم بالا در دولت اول هاشمی را یکی از دلایل اصلی رویگردانی مردم از او میدانستند چرا که به اعتقاد آنان فشار این تورم در اثر طرحهای اقتصادی دولت به مردم تحمیل شده بود. این در حالی بود که در این سالیان، کم کم مسوولین دولتی منازل خود را از مناطق جنوبی شهر به مناطق شمالی تهران منتقل می کردند و تفرجگاه های آنها در ایام تعطیلات، سفرهای پرخرج به کشورهای حاشیه خلیج فارس می شد. در این شرایط بود که در 12 مرداد 72 ، مقام معظم رهبری حکم هاشمی ریاست جمهوری هاشمی را تنفیذ نمودند. در متن این حکم چند توصیه مهم دیده میشود: "رعایت تقوا و بىاعتنایى به زخارف دنیا"، " حُسنِ سلوک با مردم، بهخصوص قشرهاى ضعیف" و همچنین "گزینش همکاران و مدیرانى که این معیارها را در آنان بازشناخته و ثبات قدم، استحکام روحیه و استقامت فکر آنان را آزموده باشند." مقام معظم رهبری که به نظر می رسد نوع مدیریت کشور در چهارساله اول ریاست هاشمی را مدنظر قرار داده بودند ، پس از تنفیذ حکم او، در بیاناتی ضمن تبیین تفاوتهای نظام اسلامی و نظام سرمایهداری، اساس نظام اسلامی را "رفاه عمومی" و "عدالت اجتماعی" معرفی نمودند. مبنای این تاکیدات حضرت آیتالله خامنهای که نسبت به بیانات ایشان در آغاز به کار دولت اول هاشمی اشاره های موردی به همراه داشت، منش فرهنگی و بینش اقتصادی رئیس جمهور و دولت وی بود. این توصیه های ریشه ای در مقام نتیجه، البته فقط موضوع خطبه های دوم هاشمی در نمازجمعه های تهران را عوض کرد و علیرغم خطابه های وی درباره "عدالت اجتماعی"،سیاست های دولت با ایجاد تورم 49 درصدی در کشور عملا فاصله طبقاتی را تشدید کرد؛ به گونه ای که تحلیلگران، برنامههای دولت ششم را عامل کم نظیر فشار بر مستضعفان جامعه دانستند و از عنوان "له شدن قشر آسیب پذیر ، زیر چرخهای توسعه اقتصادی" برای بیان نتیجه آن بهره گرفتند. در سوی فرهنگی رفتارهای دولت نیز مسابقه دادن در اسراف و تجمل میان مسوولین وقت رویه شده بود و کم نبود اخباری که در این زمینه از تغییرات پرهزینه دکوراسیونهای وزارتخانهها و تفرجگاههای اختصاصی وزرا به رسانه ها درز می کرد. این ها همه علاوه بر رفتارهای غیرقانونی و اختلاس نزدیکان سیاسی هاشمی بود که فراتر از شایعات، دادگاه بعدها هم به آن صحه گذاشت. در همین دوره بود که اطرافیان هاشمی بدعت جدیدی هم گذاشتند و با منابع نامعلوم به راه اندازی یک حزب مبادرت ورزیدند؛"حزب کارگزاران سازندگی". اما به غیر از این موارد، رهبر معظم انقلاب در مراسم تنفیذ رای ده میلیونی مردم به هاشمی رفسنجانی نکات دیگری را هم افزودند: "نظام اسلامى معتقد به یک جامعه ثروتمند است، نه یک جامعه فقیر و عقبمانده. معتقد به رشد اقتصادى است؛ ولى رشد اقتصادى براى عدالت اجتماعى و براى رفاه عمومى، مسأله اوّل نیست. آنچه در درجه اوّل است، این است که فقیر در جامعه نباشد." به موازات اتخاذ رویکرد افراطی در اجرای توصیه های اقتصادی سرمایهداری، عرصه فرهنگی دولت اول هاشمی هم با فضای کلی سیاست های اقتصادی همخوانی داشت و اجرای سیاست های لیبرالیستی فرهنگی باعث شد تا رهبر معظم انقلاب موضوع "شبیخون و تهاجم فرهنگی" را در این زمان مطرح کنند و وظیفه مدیران فرهنگی در این باره را بارها به آنان گوشزد کنند. این مساله به اضافه فشارهای اجتماعی رسانه های انقلابی و متدینین، منجر به استعفای وزیر ارشاد دولت هاشمی در همان دوره اول شده بود. شاید از همین رو بود که رهبر معظم انقلاب در سخنان خود در مراسم تنفیذ حکم هاشمی رفسنجانی موضوع فرهنگ را هم مورد توجه قرار دادند و فرمودند: "اگر ملتى اجازه داد فرهنگ ملىاش پایمال تهاجم فرهنگهاى بیگانه شود، آن ملت از دست رفته است." همچنین ایشان به طور ضمنی به برخی انتخابهای مسئولان اشاره کردند: "این توصیه را مؤکّد مىکنم که گزینش همکاران مهم است. اگر یک مدیر بخواهد حیطه کار خود را سلامت نگه بدارد، باید تا پایینترین ردهاى را که در انجام کار تأثیر دارد، مراقبت کند. نمىشود بگوییم: ما حالا یک وزیر خوب را اینجا گذاشتیم؛ همه چیز تمام شد. نه! آن وزیر هم باید معاونین خوبى بگذارد؛ مدیران خوبى را باید بگمارد." پس از پایان دوران هاشمی، سید محمد خاتمی در حالی توانست در انتخابات پیروز شود که با وجود همخوانی سیاست ها و نیروهایش با سیاستها و یاران هاشمی، اما در برابر شعارهای پی در پی ناطق نوری مبنی بر دنباله روی مشی هاشمی در صورت پیروزی، عامه مردم او را به عنوان رقیب جریان حاکم ارزیابی کردند. چهار سال اول ریاست خاتمی با فراز و نشیبهایی بسیار طی شد تا اینکه او در انتخابات 18 خردادماه سال80 دوباره رئیس جمهور شد. روز 11 مرداد 80 مقام معظم رهبری حکم ریاست جمهوری خاتمی را تنفیذ نمودند. مهمترین توصیههای این حکم عبارت بودند از: "اولویت دادن به نیاز قشرهاى مستضعف،"، "گرامى شمردن ارزشهاى والاى دین و انقلاب"، "اخلاص در عمل" و "بسط عدالت و ارتقاء معرفت و معنویت." کارشناسان سیاستهای لیبرالیستی حاکم بر اندیشههای اقتصادی دولت خاتمی را دلیل تاکید رهبری انقلاب بر "عدالت" ارزیابی نمودند. حضرت آیتالله خامنهای که شکاف عمیقی بین دولت و مردم در چهار سال اول ریاست خاتمی مشاهده کرده بودند، خواستار ارتباط بیشتر و گستردهتر دولت با تودههای مردم شدند. ایشان در سخنانی پس از تنفیذ حکم با اشاره به شرایط حساس آن برهه زمانی، تاکید کردند: "فورىترین کار این است که به مسائل اقتصادى و مسأله معیشت و در رأس همه مسأله اشتغال، با جدیّت پرداخته شود." شاید اختلافات میان مسئولین اقتصادی وقت بود که سبب شد رهبری معظم انقلاب بگویند: "چه مسؤولان ستادى اقتصادى و چه مسؤولان اجرایى بخشهاى گوناگون تولیدى و خدماتى، همه باید یکجهت و یکدل مشغول کار شوند." دیگر تاکید ویژه رهبر معظم انقلاب درباره اوضاع فرهنگی دولت اول خاتمی بود. خاتمی که تجربهای ناموفق در عرصه مدیریت فرهنگی داشت، در دولت خود نیز نتوانست وزارت فرهنگ را در مسیر درست آن قرار دهد. از این رو بود که حضرت آیتالله خامنهای در زمینههایی چون فیلم، موسیقی و کتاب فرمودند: "با شیوع منکرات و با تظاهرِ به آن باید مقابله کرد؛ اجازه ندهید که هوسهاى یک عدّه معدود و یک گروه کوچک و اندک در داخل جامعه، موجب اغواى ذهن و فکر دختر و پسر جوان و مرد و زن مؤمنى شود که هیچ انگیزه فسادى ندارند. شما باید جلوِ آنگونه افراد را بگیرید. همه مسؤولان بخشهاى مختلف کشور در این زمینه مسؤولند...همه باید مسائل فرهنگى را جدّى بگیرند. مظهر این تهاجم، همان اباحیگرى است که از راه خدشه در اعتقادات، تشویق جریانهاى خلافِ اخلاق در جامعه و تشویق و ترویج انواع و اقسام فسادها ایجاد مىشود. اینها چیزهایى است که همه مسؤولان کشور باید به آن بسیار توجّه کنند و فقط مخصوص مسؤولان فرهنگى نیست." موضوع مبارزه با فساد دیگر توصیه رهبری انقلاب به خاتمی بود: "یکى از موانع پیشرفت اقتصادى کشور، وجود گلوگاههاى فساد است که بهشدّت باید از آن ترسید و با آن مقابله و مبارزه کرد. البته کار سختى هم هست. من در جریان آن نامه هشت مادهاى که نوشتم، هم به رئیس جمهور محترم، هم به رئیس محترم قوّه قضایّیه و هم به رئیس محترم مجلس گفتم که بدانید مبارزه با فساد، یک مبارزه جدّى و واقعى است." تحلیلگران فعالیت برخی عناصر دولت خاتمی را در جهت خواستههای دشمن ارزیابی میکردند. امری که این روزها با حضور برخی از اعضای کابینه محمدخاتمی در رسانه هاو سخنان ضدانقلابی آنان، صحت آن بیش از گذشته مشخص شده است. شاید از همین رو بود که این هشدار در سخنان رهبر انقلاب نیز بروز یافت: "دشمنان مىخواستند پیام آزادى، معنویّت، ارزش و فضیلت و کرامت انسانىاى را که در این انقلاب بود، ندیده بگیرند. البته - متأسفانه - یک عده غافل، به صورت پادو در داخل هم همانها را تبلیغ کردند و هنوز هم مىکنند." مقام معظم رهبری در عین حال با اشاره به زمانی که در اثر انتخابات تلف میشود، از مجلس خواستند تا با رئیسجمهور در تشکیل کابینه "نهایت همکاری" را داشته باشد. از همین رو بود که همه اعضای کابینه خاتمی از نمایندگان مجلس رای اعتماد گرفتند. ایشان که انتظار داشتند دولت خاتمی به رهنمودهای مطرح شده عمل کنند، علاوه بر بیانات فوق به فعالان سیاسی و افرادی که تریبونی در اختیار دارند، تاکید کردند: "تهیج سیاسى براى کشور مضر است. فضا باید آرام و متعادل باشد تا دولت و مسؤولان بتوانند به وظایف خود عمل کنند." با این وجود نتایج حاصل از چهارسال دوم ریاست خاتمی نشان داد که تاکیدات رهبر انقلاب همچنان بر زمین مانده است. مهمترین نشانه برای این ادعا قضاوت مردم در انتخابات سال 84 است که طی آن با قاطعیت تمام به سیاست های اتخاذ شده از سوی دولت هشتم "نه" بزرگ گفتند. انتخاب شخصیتی به عنوان رئیس جمهور که چارچوب گفتمانی اش را مولفه هایی چون ساده زیستی، خدمتگزاری،عدالت خواهی و استکبارستیزی شکل می دادند، نشان می داد که مردم اثری از اجرای آنچه که رهبر انقلاب 4سال پیش به خاتمی فرموده بودند، در دولت وی ندیدند و از آن روی برگرداندند. از هین رو بود که رهبری انقلاب در مراسم تنفیذ رای 17 میلیونی مردم به دکتر احمدی نژاد "انتظار مردم از دولت و رئیسجمهور منتخب" را "تلاش و جدیت" دانستند و افزودند :"تصور بنده - با شناختى که در طول این مدت از احساسات مردم دارم - این است که مردم مایلند تلاش و کار و قاطعیت و جدیت را در عمل مسؤولان مشاهده کنند." ایشان افزودند:" من به رئیس جمهور محترم برادرانه توصیه مىکنم؛ در همهى حالات، همین احساسى را که امروز بیان کردید - احساس خدمتگزارى به مردم - براى خودتان حفظ کنید." ارتباط مستمر با مردم، عدالت و خدمتگزاری از جمله این تاکیدات بود که رهبرمعظم انقلاب با تکرار آنها در مراسم تنفیذ احمدینژاد در سال 84، مشخص کردند که اقدام قابل قبولی برای تحقق آن ها در سالیان گذشته صورت نگرفته است. با این حال سخنان رهبر انقلاب در این 4 سال نشان می دهد که روند کلی حرکت دولت از دید شخصیتی که مطابق قانون اساسی، مسوولیت سیاستگزاری کلی کشور را برعهده دارد،مثبت بوده است. بر همین اساس بود که رهبر انقلاب در سومین سال فعالیت دولت، در شهریور ماه 87، به بیان امتیازات رفتاری آن پرداختند و آنها را به ترتیب،" پرکار و تلاش بودن دولت نهم" ، "شعار و گفتمان کلی که منطبق بر گفتمان اصیل انقلاب و امام است" و "روحیه مردمی ساده زیستی رئیس دولت نهم و اعضای آن" دانستند. تحلیلگران سیاسی بر این باورند که رهبری فرزانه انقلاب در مراسم تنفیذ دولتهای دوم روسای جمهور، به صورت مستقیم و غیر مستقیم نسبت به برخی از اقدامات دولت اول واکنش نشان میدهند، از این رو باید منتظر بود و دید که در دوازدهم مرداد 88 ، رهبری گرانقدر انقلاب ، توجه رئیس دولت دهم را به کدامین نقاط حرکت چهارساله گذشته معطوف می کنند. /2759/
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 398]