متكي:تكاپوي قدرتهاي فرامنطقه‌اي براي انزواي ايران بي‌اثر بوده است

واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: متكي:تكاپوي قدرتهاي فرامنطقه‌اي براي انزواي ايران بي‌اثر بوده است
منوچهر متكي روز دوشنبه طي سخناني در هجدهمين همايش بين‌المللي خليج فارس در دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امورخارجه در تهران افزود:
ايران همواره نقش برجسته‌اي در حل و فصل مناقشات منطقه‌اي ايفا نموده و در مقام كشور صلح طلب از تغيير پارادايم سنتي ملهم از اهداف قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي و شكل دهي به سازوكارهاي بومي‌سازي نظام امنيتي خليج فارس مبتني بر همكاري و اعتمادسازي كشورهاي اين حوزه جانبداري مي‌كند. نظر و عمل سياست خليج فارسي جمهوري اسلامي ايران گواه بارز اين خط مشي مي‌باشد .

متكي تصريح كرد: حضور نظامي قدرت‌هاي فرا منطقه‌اي نه تنها گره‌اي از مسايل خليج فارس نگشوده است بلكه به عكس امنيتي كردن محيط سياسي شالوده مشكلات موجود را تشكيل داده و مانع از ترجمه امكانات اين حوزه به سود مردمان آن گشته است . از اين رو قدرت‌هاي فرا منطقه‌اي همواره عامل اصلي ناامني و بي‌ثباتي خليج فارس بوده‌اند .

مشروح سخنان وزير امور خارجه به شرح زير است:
بسم الله الرحمن الرحيم
حضار گرامي ، خانم‌ها ، آقايان . سلام عليكم
در ابتدا مايلم صميمانه به همه شما ميهمانان ارجمندي كه از مناطق جغرافيايي مختلف در هجدهمين همايش بين‌المللي خليج فارس درتهران شركت جسته‌ايد ، خوشامد بگويم .

براي اينجانب مايه مسرت است كه دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه در طول نزديك به ربع قرن از فعاليت‌هاي مطالعاتي و پژوهشي خود هيجده كنفرانس بين‌المللي پيرامون خليج فارس برگزار كرده است .

اين امر پيش از هر امري نشانگر اهميتي است كه وزارت امور خارجه و جمهوري اسلامي ايران براي اين منطقه قائل است . اميد است برگزاري همايش‌هاي خليج فارس در تهران و همايش سال جاري كه به زمينه‌هاي ثبات ، امنيت و همكاري منطقه‌اي در خليج فارس و موضوعات مهمي مانند مقابله با تهديدات و چالش هاي منطقه‌اي ، همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري منطقه‌اي ، زمينه‌هاي نوين همگرايي منطقه‌اي ، ثبات درعراق و نقش رسانه‌ها در همكاري‌هاي منطقه اي اختصاص يافته است ، مفر و مجال مناسبي براي گفت و شنود انديشمندان ، پژوهشگران و صاحب نظران حاضر دراين جلسه فراهم ساخته و رهاوردهاي ارزشمندي براي مردمان اين حوزه در پي داشته و چشم اندازهاي تازه‌اي در افق همگرايي سياسي ، فرهنگي ، اقتصادي و امنيتي منطقه‌اي ترسيم نمايد .

خانم‌ها و آقايان
حضار محترم
طرح ما همكاري در تمامي ابعاد سياسي ، اقتصادي ، اجتماعي ، فرهنگي ، نظامي و امنيتي است ، اين مهم در پيشنهادهاي دوازده گانه رئيس جمهور كشورمان در بيست و هشتمين اجلاس سران شوراي همكاري خليج فارس به روشني بيان شد ، از جمله مي‌توان به همكاري در زمينه‌هاي امنيتي ، اقتصادي و انرژي ، تورسيم ، مبادلات آموزشي ، علمي ، فناوري و پژوهشي ، همكاري در صيانت ازي محيط زيست خليج فارس و درياي عمان ، تامين آب و گاز مورد نياز برادرانمان در جنوب خليج فارس ، سرمايه‌گذاري مشترك در منافع نفت و گاز به صورت دو و چند جانبه ، لغو رواديد و تسهيلات رفت و امد شهر وندان اشاره كرد .

هدف عالي جمهوري اسلامي در پس اين يپيشنهادان و حضور در اجلاس سران شوراي همكاري و هر دعوتي ايجاد چارچوبي مرضي الطرفين براي همكاري و همگرايي است و اين مهم در پيشنهادهاي رياست ممحترم جمهوري خطاب به سران منطقه آمده است .

حضار گرامي
خليج فارس در تاريخ پرفراز و نشيب خود همواره از موقعيت برجسته‌اي در فرهنگ ، سياست ، اقتصاد و امنيت جهاني برخوردار بوده و اينك نيز در نخستين دهه سده بيست و يكم بين‌المللي‌ترين حوزه جغرافيايي كرده زمين تبديل شده و شاهد روندهاي كلان نوظهور و متنوعي است . دراين رهگذر ، برخورداي از بيشترين حجم ذخاير انرژي و اهميت جنبه‌هاي فرهنگي ، اقتصادي ، استراتژيك و ژئوپلتيك و جايگاه بي‌بديل خليج فارس را در كانون توجه ، نفوذ ، مناقشه و رقابت قدرت‌هاي فرا منطقه‌اي قرار داده است .

اين وضعيت به موازات تحت الشعاع قرار دادن معادلات درون منطقه‌اي ، مانع تحقق تمام عيار منطق و همگرايي و همكاري منطقه‌اي كشورهاي خليج فارس گشته است وانگهي ، حضور نظامي قدرت‌هاي فرا منطقه‌اي نه تنها گره‌اي از مسائل خليج فارس نگشوده است بلكه به عكس امنيتي كردن محيط سياسي شالوده مشكلات موجود را تشكيل داده و مانع از ترجمه امكانات اين حوزه به سود مردمان آن گشته است . اين اين رو قدرت‌هاي فرا منطقه‌اي همواره عامل اصلي ناامني و بي‌ثباتي خليج فارس بوده‌اند .

بازسازي و احياي جايگاه تاريخي خليج فارس در عرصه‌هاي فرهنگي ، سياسي و اقتصادي و تبديل اين حوزه به بازيگر اثر گذار در معادلات منطقه‌اي و بين المللي مستلزم شكل دهي به الگوي بومي ، تعامل ، همكاري و همگرايي منطقه اي برمبناي امكانات و مقتضيات فرهنگي ، سياسي و اقتصادي اين حوزه مهم جعرافيايي مي‌باشد .

بديهي است انگيزه‌ها ، عوامل و متغيرهايي مانند همسايگي و هم سرنوشتي ، اشتراكات عميق مذهبي و تمدني ، نزديكي و پيوند متقابل و مستحكم فرهنگ ها و سنت‌ها و ميراث‌هاي تاريخي ارزشمند ملل منطقه ، نويد بخش آغاز فصل درخشان ديگري در تاريخ اين حوزه و زمينه ساز تعامل و همسويي منافع و مصالح كشورهاي خليج فارس عليرغم ميل برخي خواهد بود .

جمهوري اسلامي ايران در مقام پرجمعيت‌ترين كشور خليج فارس با موقعيت ژئواستراتژيك و جايگاه سياسي ، فرهنگي و تاريخي ممتاز و عامل پيوند حوزه هاي جغرافيايي شرق و غرب و شمال و جنوب ، برجسته‌ترين قدرت و شاخص‌ترين بازيگر سياسي ، اقتصادي و فرهنگي خليج فارس محسوب مي‌شود.

به رغم تصويرسازي هاي منفي و تكاپوي گسترده قدرت‌هاي فرا منطقه‌اي جهت انزواي جمهوري اسلامي ايران ، كشورما در مقام بازيگري فعال و صلح طلب با اقدامات مسوولانه خود همواره پيشتاز همگرايي و همكاري منطقه‌اي بوده است .

ايران همواره نقش برجسته‌اي در حل و فصل مناقشات منطقه‌اي ايفا نموده و درمقام كشوري صلح طلب از تغيير پارادايم سنتي ملهم از اهداف قدرت‌هاي فرامنطقه‌اي و شكل دهي به سازوكارهاي بومي‌سازي نظام امنيتي خليج فارس مبتني بر همكاري و اعتمادسازي كشورهاي اين حوزه جانبداري مي‌كند نظر و عمل سياست خليج فارسي جمهوري اسلامي ايران گواه بارز اين خط مشي مي‌باشد .

به اعتقاد ما كشورهاي خليج فارس از امكانات ، توانمندي‌ها و ظرفيت‌هاي كافي و لازم براي ايفاي نقش سازنده و برداشتن گام‌ها ي بلند جهت مديريت موثر معادلات منطقه خود برخوردارند .

منطقه گرايي از اولويت‌هاي نخست سياست منطقه‌اي ايران در آسياي جنوب غربي و خليج فارس به شمار مي‌رود . منظر ايراني منطقه گرايي ، هم سرنوشتي برمبناي اشتراكات فرهنگي را ره آموز توسعه اقتصادي و ثبات سياسي منطقه اي قلمداد مي‌نمايد .

برادران وخواهران گرامي . حضار محترم :
ما درآن سوي آبها به دنبال برادرانمان هستيم . برادراني كه سرنوشت مشتركي با آنها داريم. ما در آبهاي خليج فارس به همراه آنها در درون قايق واحدي نشسته‌ايم و به سوي مقصد و مقصود واحدي در حركتيم و يا به عبارت بهتر همكاري و همراهي ما دراين تعامل نه تنها مفيد كه يك ضرورت است .

ما البته همسايگان خودمان را انتخاب نكرده‌ايم . آنها نيز ما را انتخاب نكرده‌اند . دست تقدير ما را در كنار هم قرارداده است ولي زندگي خوب و توام با امنيت و رفاه براي ملت‌ها و نسل‌هاي آينده ديگر تقدير نيست و اين مهم توسط دست‌هاي خودمان قابل تحصيل است و بايد دراين راه بكوشيم و معادله‌اي را برقرار سازيم كه در آن هيچ طرفي با هر عده بازنده معرفي نشوند .

بازي برد - برد اگر چه در عمل بسيار سخت است ولي محال نيست و در هر صورت چه در تداوم و استمرار و چه در عمق و ريشه پايدارتر است .

ما در خليج فارس به دنبال يك همكاري مشترك با برادران خود در آن سوي آب ها هستيم . ما با همديگر همسايه‌ايم . ما امت واحدي هستيم ، تاريخ مشترك ، دين مشترك ، تمدن مشترك و از همه مهممتر آمال ، آرزوها و آينده مشتركي داريم .

اگر از ما سوال كنند قبله شما كجاست ؟ بي‌درنگ آن سوي آب‌ها را نشانه مي رويم ؟ درست همانجايي كه قبله ديگر ملت‌هاي منطقه است و قبله جز وحدت و اتحاد و همدلي و همراهي و نشاني از حركت به سوي فلاح و رستگاري ماموريتي ندارد و اين مهم هدف ما در برپايي اين كنفرانس‌ها و بالاتر و والاتر در سفرها و دعوت‌ها و استقبال هاست .

حضار گرامي
خانم‌ها وآقايان
جمهوري اسلامي ايران همكاري و همگرايي منطقه‌اي در خليج فارس را در صدر اولويت‌هاي سياست خارجي خود قرار داده است .كشورهاي خليج فارس مي‌توانند با طراحي الگوي بومي ، زمينه تحقق آن را فراهم ساخته و درجهت دهي به معادلات اين منطقه و ارتقاي جايگاه بين‌المللي آن نقش محوري ايفا نمايند .

سفرهاي متعدد مقامات جمهوري اسلامي ايران به جنوب خليج فارس و دعوت از مسوولان اين كشورها جهت بازديد از كشورمان هدفش ارتقاي سطح همكاري هاست ، نه توقع داريم دراين همكاري حقوق شما تضييع شود و نه توقع داريم از ما چنين انتظاري داشته باشد . بلكه توقع ما يافتن راه‌هاي همكاري بيشتر مي باشد به نحوي كه منافع دو طرف را تامين كند .

لذا پيشنهاد مي‌كنيم منافع خود را به نحوي تعريف كنيم كه مخل منافع ساير همسايگانمان نباشد و بلكه امنيت و رفاه و آسايش و ثبات را براي همه فراهم كند . هيچ يك از ما نمي‌تواند امنيت خودش را به تنهايي تضمين كند .

تجارب گذشته را نبايد تكرار كنيم .امنيت در خليج فارس تنها به دست مردان و زنان با كفايت خود منطقه تامين مي‌شود .

امنيت وارداتي معني و مفهوم ندارد .امنيت نيابتي شكست خورده است . امنيت نظامي متكي بر سلاح و عناد نظامي ابرقدرت‌ها اختلاف ، اشغال ، ناامني ، برادركشي و غارت ذخاير نسل هاز امروز و آينده فرزندان اين منطقه را به همراه داشته است .راهي كه در طول سال‌هاي گذشته در امنيت وارداتي و حضور نيرو و سلاح نظامي بيگانه و امنيت نيابتي پيموده شد، نه تنها امنيت را به همراه نياورد بلكه به ناامني و كشتار و غارت بيشتر منتهي شد و اين تجربه قابل تكرار نيست ، نه با روش‌ها گذشته و نه با پيمان‌هاي بلند مدت و نمونه‌هاي جديد كه جز استمرار اشغال و استمرار عارت و استمرار زير پا گذاشتن استقلال و آزادي و حرمت انساني چيز ديگري به همراه نخواهد داشت .

با توجه به تحول مفهوم امنيت در پرتو رخدادهاي اخير ، امنيت مشاركتي متشكل از بازيگران كشورهاي هر حوزه و منطقه به يك پارادايم غالب تبديل شده است . از اين رو بايستي گفتمان تازه‌اي در خصوص ترتيبات امنيت خليج فارس شكل گيرد به نحوي كه معادله‌هاي گذشته مبتني بر حضور بيگانگان و
دوشنبه 27 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 293]