معاون شركت كشتيراني خبر داد بازگشت رونق به حمل‌ونقل دريايي كشور

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
معاون شركت كشتيراني خبر داد بازگشت رونق به حمل‌ونقل دريايي كشور

دامنه بحران مالي جهان همان‌گونه كه پيش‌بيني مي‌شد، مدتي است به حوزه حمل‌و‌نقل دريايي رسيده است و به تبع آن هر روز اخبار تازه‌اي از فسخ قراردادهاي ساخت كشتي و حتي ورشكستگي شركت‌هاي بزرگ كشتي‌سازي دنيا به گوش مي‌رسد. اثرات اين بحران بر صنعت حمل‌و‌نقل دريايي اگرچه به استناد تجربيات اوايل دهه 80 و اواخر دهه 90 ميلادي چندان به درازا نخواهد كشيد، اما تمام فعالان اين حوزه در تلاشند با اتخاذ سياست‌هايي درست، آسيب‌پذيري خود از اين بحران را به حداقل برسانند. دامنه اين بحران و اثرات آن بر صنعت كشتيراني كشورمان بهانه گفت‌و‌گويي شد با دكتر غلامحسين گل‌پرور، معاون بازرگاني شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران، كه از نظر گرامي‌تان مي‌گذرد: بحران مالي جهان تبعات گسترده‌اي داشته است. از جمله بخش‌هايي كه تحت تأثير اين بحران قرار گرفته صنعت كشتيراني است، آيا فعاليت‌هاي كشتيراني جمهوري اسلامي ايران نيز تحت‌تأثير قرار گرفته است؟ همان‌طور كه مي‌دانيد بحران جهاني باعث كند شدن چرخه اقتصاد جهاني شد. به طوري كه اگر به آمار نگاه كنيد در دنيا بيش از 620 ميليون تن سنگ‌آهن و شايد بيش از 180 ميليون تن غلات و ميليون‌ها تن توليدات صنعتي جابه‌جا مي‌شد كه حجم آنها مجموعاً به حدود 8 ميليارد تن مي‌رسيد. بعد از بحران مالي غرب، طبيعتاً كشورها برخي سياست‌هايشان را تغيير دادند و تلاش كردند تا جايي كه ممكن است از توليدات خودشان مصرف كرده و كمتر براي واردات، ارز خارجي‌شان را استفاده كنند تا از اين طريق نقدينگي لازم را براي تزريق به اقتصادشان تأمين كنند. اين اقدام موجب شد ارتباطات تجاري بين كشورها كاهش پيدا كند. كاهش ارتباطات اثر مستقيمي بر حمل و نقل دريايي داشت. جالب است بدانيد از حدود 8 ميليارد تن باري كه سالانه در دنيا جابه‌جا مي‌شود 95 درصدش با كشتي و از طريق درياست. طبيعتاً كشورهايي كه مبادلات تجاري‌شان را كاهش مي‌دهند شايد 600-500 ميليون تن يعني 10 درصد حجم مبادلات را كاهش بدهد اما همين باعث مي‌شود يك ظرفيت اضافه‌اي در بازار بدون مصرف بماند. در دنيا حدود 86 هزار كشتي وجود دارد كه از اين تعداد 45 هزار كشتي تجاري اقيانوس‌پيما هستند. اگر فقط در حد همين 10 درصد يعني 4-3 هزار كشتي بدون بار بماند، موجب مي‌شود دنيا با يك بحران در بخش حمل و نقل دريايي مواجه شود. من حالا به مسائل بانكي و بيمه اشاره نمي‌كنم. ظرفيت اين كشتي‌ها چقدر است؟ برآوردي از ظرفيت‌شان ندارم. اما اين 10 درصد ظرفيتي كه بيكار شدند موجب شد حجم عظيمي از تقاضاي صاحبان كشتي به سمت صاحبان بار سرازير شود و آنها هم طبيعي است از اين فرصت حداكثر سوءاستفاده را كرده و باعث كاهش و حتي سقوط نرخ كرايه حمل شدند. اين افت بازار اگر اشتباه نكنم چند سال قبل هم اتفاق افتاد. بله. اگر منحني بازار حمل و نقل دريايي را مطالعه كنيد، يك منحني سينوسي است كه فاصله نقاط اوج‌اش با نقاط افت‌اش 3 تا 5 سال است يعني هر 3 تا 5 سال يك دوره افت را تجربه مي‌كند و بعد دوباره به نقطه اوج خود مي‌رسد. طي 30 سال گذشته 7 يا 8 بار اين نوسان تكرار شده است. اين روند طبيعي و تحت تأثير اقتصاد جهاني است. يك روز صحبت از صنعت ارتباطات و سوددهي آن مي‌شود و سهام شركت‌هاي ارتباطاتي يك مرتبه 3 برابر مي‌شود. يك روز بحث نفت و يك دوره‌اي هم بحث حمل و نقل. اين صنعت طي چند سال گذشته وضعيت بسيار مطلوبي داشت. بله. صنعت حمل و نقل طي دو سال گذشته بازار طلايي خودش را داشت به طوري كه اين رونق و سود طي 30 سال گذشته سابقه نداشته است. اين دوره طلايي ناشي از رشد اقتصادي چين بود؟ بله، تمام دنيا از رشد اقتصادي چين اثر مي‌پذيرد. چين كه حدود 600 ـ 500 ميليون تن سنگ آهن وارد مي‌كرد تحت تأثيربحران مالي جهان يك مرتبه حجم آن را به 400ـ 300 ميليون تن كاهش داد يعني 300ـ 200 ميليون تن كاهش بار در حمل و نقل دريايي. حالا شما كنسانتره و مواد اوليه و بسياري ديگر از كالاها را هم به اين اضافه كنيد اين بحران موجب شد يك حجم 500 تا 600 ميليون تني از بار دريايي كاسته شود. همان‌طور كه مي‌دانيد چين براي توسعه زيرساخت‌هايش طي 15 سال گذشته بيش از 800 ميليارد دلار هزينه كرده است يعني جاده ساخته، ريل‌گذاري كرده، خانه‌هاي كوچك مدل تايپه – چيني كه همه كاغذي بودند تبديل شدند به برج‌هاي بلند؛ اينها حجم ميليوني آهن را مي‌طلبد و طبيعي بود طي اين سال‌ها تمركز حمل و نقل دريايي بر روي اين كشور بود. اما به دليل بحران اخير يك مرتبه 600 ميليون تن از حجم آن كم شد. ركود قبلي صنعت مربوط به چه دوره‌اي است؟ در سال 2005 – 2004 و در سال 2000 ركودهاي قبلي اتفاق افتادند. عامل اين ركودها چه بود؟ نوسان بازار. هر بازاري روان‌شناسي خودش را دارد. وقتي جنسي رو به گران شدن باشد، همه براي خريد آن هجوم مي‌برند. به دليل زياد شدن مشتري، توليد و عرضه افزايش مي‌يابد، همين باعث افت قيمت مي‌شود و طبيعي است همه مي‌روند به سمت فروش. اين باعث سقوط نرخ مي‌شود. در مورد صنعت كشتيراني، به دليل اين‌كه چين طي دو سال علاقه زيادي به واردات پيدا كرد، بازار خوبي براي خطوط كشتيراني ايجاد شد و همه به فكر توسعه ناوگان افتادند. يك كشتي را از زماني كه تصميم مي‌گيريد سفارش دهيد تا زماني كه ساخته شده و تحويل داده شود، يك پروسه 5 ساله است. طي دو – سه سال گذشته كه بازار حمل و نقل دريايي به دليل افزايش چشمگير واردات چين، به يك بازار طلايي تبديل شد و نرخ 20 هزار دلار كرايه حمل روزانه به 60 هزار دلار رسيد، امكاني ايجاد شد كه سرمايه‌گذاري براي هر كشتي ظرف مدت سه سال برگردد. سود سرمايه معمول در دنيا 15-10 درصد است. اما در صنعت كشتيراني يك مرتبه شرايطي فراهم شد تا صاحبان كشتي طي 3 سال سرمايه‌شان برگردد يعني سود سرمايه به 40 – 30 رسيد. اين باعث شد همه به سمت توسعه ناوگان و خريد كشتي پيش بروند. اين هجوم باعث شد ظرفيت كشتي‌سازي‌هاي چين و كره ظرفيت‌شان را دو تا 3 برابر كنند. اينها باعث شد به نقطه‌اي برسيم كه عرضه كشتي به بازار بيش از بار موجود شود. در دنيا همان‌طور كه اشاره كردم 8 ميليارد تن بار وجود دارد، وقتي ظرفيت كشتي‌ها 5/8 ميليارد تن شود، طبيعتاً تعدادي كشتي بيكار ماند. و اين همزمان شد با بحران جهاني... بله. سقوط بازارهاي مالي اين جريان را تشديد كرد. حالا بتدريج بايد در انتظار تورم شديد جهاني هم باشيم چرا كه تزريق نقدينگي وسيع براي مهار اين تورم، در آينده نزديك به تورم دامن خواهد زد. پس طبيعتاً قيمت كشتي هم كاهش يافته است؟ الان قيمت كشتي چقدر شده است با توجه به كاهش قيمت؟ همين‌طور است. سه سال قبل با رشد شديد قيمت روبه‌رو شديم و امروز با افت قيمت. سه سال قبل يك كشتي كه قيمت‌اش 25-22 ميليون دلار بود يك مرتبه به 70 ميليون دلار رسيد. كشتيراني جمهوري اسلامي ايران در آن دوره 20 فروند كشتي به قيمت هر فروند 29 ميليون دلار سفارش داده بود. 9-8 ماه قبل كه تحويل اين كشتي‌ها آغاز شد، قبل از آغاز بحران، همان جلوي كارخانه 75 ميليون دلار هر فروند كشتي را مي‌خريدند. اما ناگهان شرايط Capacity به شرايط Over capacity تبديل شد يعني اضافه ظرفيت به وجود آمد و دوم اين‌كه بحران اقتصادي پيش آمد. اين بحران چه ميزان ظرفيت مازاد در كشتيراني جهان ايجاد كرد؟ البته در همين شرايط بحران هم حمل‌و‌نقل متوقف نشده و در جريان است. حمل‌و‌نقل كمتر از 7-5 درصد كاهش پيدا كرده، چرا كه به هر حال رشد اقتصادي كشور كند شده، اما ادامه دارد. توليدات و بهره‌برداري از كارخانجات جديد ادامه خواهد يافت، اما يك‌زماني نياز است تا بازار دوباره خودش را پيدا كند. در اين شرايط وضعيت كرايه حمل‌ها چه وضعي پيدا كرده است؟ گفته مي‌شود تا 50 درصد كاهش يافته است. بله، ما خودمان كانتينر از چين به بندرعباس مي‌گرفتيم 2700 دلار، الآن با 1100 دلار مي‌آوريم، يعني كمتر از نصف. يا از برزيل 100 دلار به ازاي هر تن مي‌آورديم، الآن رسيده به 40 دلار. چه ميزان از ظرفيت ايران بار بين‌المللي حمل مي‌كند؟ تقريباً 50 درصد ظرفيت. بنابراين ناچاريم خودمان را با بازارهاي جهاني وفق دهيم. صاحبان كالا در كشور الزامي به حمل بار توسط ناوگان ايران دارند؟ خير. علاوه بر اين ما تعرفه حمايتي هم نداريم. يعني در‌مورد تمام كالاها دولت مثلاً تعرفه واردات را بالا مي‌برد تا از توليد داخل حمايت كند و مصرف‌كننده داخلي را ترغيب به خريد كالاي ايراني كند، اما در‌مورد كشتيراني جمهوري اسلامي ايران چنين چيزي وجود ندارد. با توجه به افت كرايه حمل، درآمدهاي پيش‌بيني شده كشتيراني چه ميزان كاهش خواهد يافت؟ جهت اطلاعتان بايد بگويم كشتيراني جمهوري اسلامي طي 3 سال گذشته ناوگان خود را يك توسعه جهشي داد، يعني سرمايه‌گذاري كرد تا 80 فروند كشتي جديد به ناوگان افزوده شده و ظرفيت از 100 فروند به 180 فروند خواهد رسيد. سال گذشته 18 فروند تحويل گرفتيد. بله، امسال هم 14 فروند و سال آينده فكر كنم 30 فروند تحويل خواهيم گرفت. اين افزايش تعداد كشتي باعث مي‌شود سرجمع درآمدهايمان خيلي آسيب نبيند، ولي كرايه به ازاي هر تن پائين آمده، بنابراين سوددهي‌مان بشدت كاهش خواهد يافت. به موضوع اضافه ظرفيت اشاره كرديد. با توجه به اين‌كه كشتي‌هاي سفارش داده شده ايران به‌تدريج در حال تحويل است، بازاري برايشان وجود دارد؟ اين ظرفيت اضافه كه گفتم ايجاد شده، به‌تدريج در حال كم شدن است. كشتي بعد از 25 سال بايد قراضه شود. در بازار خوب دو سال قبل، كشتي‌هاي فرسوده‌اي را كه بايد مي‌داديم خرد مي‌كردند، مشتريان خارجي به التماس به قيمت بالا اجاره مي‌كردند، چرا؟ چون كشتي كم بود. اين كشتي فرسوده را روزانه 20 هزار دلار اجاره مي‌داديم. الآن شرايط طوري شده كه چنين كشتي را كسي بيشتر از 4-3 هزار دلار اجاره نمي‌كند. ضمن اين‌كه چون بالاي 30-25 سال عمر دارد، هزينه نگهداري‌اش بالا است و نمي‌صرفد آن را نگه‌داريم. اين دقيقاً در تمام دنيا اتفاق افتاده است، يعني صاحبان كشتي دارند كشتي‌هاي قراضه‌شان را از رده خارج مي‌كنند. خرد كردن اين كشتي‌ها در يك دوره 6-5 ماهه باعث مي‌شود ظرفيت كهنه جهان از دور سرويس‌دهي خارج شود. البته ما فعلاً دست نگه داشته‌ايم، نمي‌شود خيلي سريع تصميم گرفت. بايد ببينيم عمق ماجرا چقدر است. چون ممكن است فردا يك اتفاقي در دنيا رخ داده و دوباره بازار رونق بگيرد. اگر زود تصميم بگيريم ممكن است فردا افسوس بخوريم. عين اين داستان را 3 سال و‌ نيم قبل هم داشتيم، 18 فروند كشتي بسيار قراضه داشتيم كه شركت مي‌خواست بفروشد اما گفتيم فعلاً نگه داريم. 5ـ4 ماه بعد بازار رونق گرفت و همين كشتي‌ها، دهها ميليون دلار سود نصيب‌مان كردند. الآن هم منتظر هستيم چند ماهي بگذرد و بازار را ارزيابي كنيم، اگر رونق گرفت كه چه بهتر اگر هم ركود ادامه پيدا كرد مي‌فروشيم. متوسط عمر ناوگان چقدر است؟ متوسط عمر ناوگان كشتيراني جمهوري اسلامي ايران 4 سال قبل به 5/18 سال هم رسيد. الآن با ورود اين كشتي‌هاي نو و فروش كشتي‌هاي كهنه متوسط عمر ناوگان به حدود 13ـ 12 سال خواهد رسيد. طي 5-4 ماه گذشته 7 كشتي را براي فروش گذاشته‌ايم و يكي يكي داريم مي‌فروشيم. طي دو، سه ماه آينده هم 4 فروند كشتي بالاي 30 سال عمر را براي فروش خواهيم گذاشت. با اين حساب از بازار كشتـي‌هاي جديد كه تحويل خواهيد گرفت، اطمينان داريد؟ قطعاً با اين حجم خارج شدن كشتي كهنه، ورود كشتي‌هاي نو و رونق تدريجي تجارت طي يك سال آينده بازار حمل‌و‌نقل دريايي به وضعيت طبيعي بازخواهد گشت. از صحبت‌هاي شما اينطور برداشت مي‌شود كه صنعت حمل‌و‌نقل دريايي الآن هم در شرايط زياندهي نيست، فقط از ميزان سوددهي‌اش كاسته شده است. بله،‌ناوگان جهان به حالت زياندهي متوقف نيستند، اما سود سرشار قبلي را هم ندارند. در حد سربه‌سر در حال فعاليت هستند. پس كشتيراني جمهوري اسلامي ايران نيز زيان نخواهد ديد؟ شرايط ما با بقيه كشورها كمي متفاوت است. اگر كشورهاي ديگر فقط از بحران جهاني ضربه خوردند، ما از دو نقطه ضربه مي‌خوريم. يكي بحران مالي جهان است كه تلاش داريم به هر قيمت شده خودمان را حفظ كنيم و دوم بحث تحريم‌هاست. به طوري كه امريكا از هر طريق ممكن به دنبال ضربه زدن به شركت كشتيراني جمهوري اسلامي ايران است و سعي دارد از تردد منظم كشتي‌هاي ايراني به اقصي نقاط جهان جلوگيري كند. امريكا حتي از طريق تهديد مشتريان خارجي ما به دنبال ساقط كردن بازارهاي خارجي اين شركت است ولي اعتقاد راسخ داريم كه خداوند اين مكر شيطان بزرگ را هم مجدداً به خودش برخواهد گرداند. /1001/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 230]