ارزيابى موافقتنامه امنيتى بغداد -واشنگتن

واضح آرشیو وب فارسی:رسالت: ارزيابى موافقتنامه امنيتى بغداد -واشنگتن
هادى محمدى فر

كارشناس ارشد روابط بين الملل

اشغال عراق و بى‌توجهى به راى شوراى امنيت سازمان ملل متحد و منشور اين سازمان نه تنها موازين حقوق بين‌الملل و سازمان ملل متحد را زيرسوال برد بلكه ارتش آمريكا را گرفتار باتلاقى نمود كه آن كشتار بيش از 4100نظامى آمريكايى به‌طور رسمى و بيش از ده هزار به‌طور غيررسمى بود. علاوه بر آن اختصاص بيش از 500 ميليارد دلار به جنگ عراق نه تنها استراتژى‌هاى پى در پى نئومحافظه‌كاران را با شكست مواجه نمود بلكه زمينه اعتبار آنان را در افكار عمومى ايالات متحده زير سوال برد كه نتيجه آن پيروزى نامزدهاى دموكرات در انتخابات سنا و مجلس نمايندگان بود. پيروزى باراك اوباما نيز در انتخابات درون حزبى دموكرات‌ها و رقابت وى با مك كين راه را براى كاهش نظامى‌گرى در عراق باز نمود. اوباما كه با وعده خروج نظاميان از عراق و تاكيد بر فريب كارى هاى بوش و چنى توانست به پيروزى برسد اميد دارد مقدمات شكست جمهوريخواهان را در انتخابات نوامبر آينده رياست جمهورى فراهم نمايد .

در آن سوى ميدان نيز ياران بوش و رايس بيكار نيستند. آنان سعى دارند با مديريت بحران عراق از شكست ديگر جلوگيرى نمايند. تلاش كابينه بوش و جناح نئومحافظه كار براى امضاى موافقتنامه همكارى‌هاى امنيتى بغداد - واشنگتن در همين راستا قابل ارزيابى است.

تلاش دموكرات‌ها و نانسى پلووسى رئيس نمايندگان پارلمان آمريكا براى قانونمند كردن تمامى هزينه‌هاى نظامى و اقدامات نئومحافظه كاران موجب شد كه دولت بوش در گام اول از انعقاد معاهده يا كنوانسيون )convention( براى همكارى با بغداد دورى جديد چرا كه انعقاد معاهده يا كنوانسيون نيازمند تصويب پارلمان مى‌باشد. برخلاف موافقت‌نامه يا )agreement( كه داراى بار حقوقى كمترى نسبت به معاهده مى‌باشد و امضاى روساى دولت‌ها مى‌تواند آن را به مرحله اجرايى درآ‌ورد. بوش و چنى براى مقابله با افكار عمومى ايالات متحده،اختيارات رئيس جمهورى و قدرت دولت نئومحافظه كار روى آوردند .

موافقتنامه همكارى‌هاى امنيتى بغداد واشنگتن كه هنوز جزئيات آن منتشر نشده است تا حدى ارزيابى حقوقى را مشكل مى‌كند اما از ‌آنجا كه اين موافقتنامه حاكميت‌ ملى عراق را نقض و كشور عراق فاقد اقتدار و حاكميت تام مى‌باشد تحت هر شرايطى نوعى استعمار محسوب مى‌شود . چرا كه عراق كشورى اشغالى است وانعقاد هرگونه موافقتنامه دراز مدت خود نوعى نقض حقوق بين‌الملل عرفى محسوب مى‌شود.

ايالات متحده آمريكا بعد از جنگ سرد در راستاى استراتژى كلى خود يعنى “ پيش به سوى يكجانبه‌گرايي” توانست در بسيارى از مناطق جهان با كشورهاى طرف همكارى خود قرارداد همكارى‌هاى امنيتى را امضا كند. در كشورهاى حاشيه خليج هميشه فارس با امارات‌نشين‌هاى عربى قراردادهاى امنيتى دو جانبه امضاكرد. بعد از اشغال ژاپن و فاجعه ضد بشرى هيروشيما و ناكازاكى توانست براى هميشه پايگاه نظامى در ژاپن ايجاد نمايد و اكنون نيز در عراق سعى دارد كه به منظور تحت‌الحمايه قرار دادن اين كشور نفتخير قرارداد همكارى امنيتى را امضا كند. تا اولا به اشغال خود وجاهت قانونى بدهد ، ثانيا منابع نفتى عراق را تحت كنترل خود درآورد. در اين ميان ايالات متحده از قرارداد همكارى‌هاى امنيتى با بغداد سعى دارد با ايجاد پايگاه‌هاى هوايى در كشور عراق بويژه نواحى كردنشين شمال عراق از وابستگى به پايگاه هوايى اينجرليك در تركيه بكاهد ثانيا بامحاصره جغرافيايى ايران اسلامى بتواند از اين پايگاه‌ها در موقع لزوم استفاده نمايد . بويژه آنكه جمهوريخواهان با حمايت قاطع از ايده ضد ايرانى جان مك كين نامزد خود درصددند تا در صورت لزوم از اين استراتژى بهره‌بردارى نمايند.

تامين منابع نفتى ايالات متحده براى ساليان طولانى يكى از اهداف اصلى سياست خارجى ايالات متحده چه جمهوريخواه و چه دموكرات است. اين موافقتنامه مى‌تواند يك پيروزى براى جمهوريخواهان باشد آنان اميد دارند با تصويب اين موافقت‌نامه مك كين را براى پيروزى در مراحل بعدى يارى نمايند چون از نظر آ‌نان اين جمهوريخواهان بودند كه منافع نسل‌هاى آينده ايالات متحده را تامين كردند.

فاكتور ديگر در تحليل و ارزيابى موافقتنامه امنيتى بغداد - واشنگتن فشار لابى صهيونيسم و كميته روابط خارجى اسرائيل و آمريكا يا همان ايپك باشد )AIPAC( امنيت مرزهاى اسرائيل و تلاش براى شناسايى رسمى اسرائيل از مهمترين اهداف اين كميته است و همه روساى جمهورى ايالات متحده از آغاز موجوديت غيرمشروع اسرائيل تاكنون از آن حمايت كرده‌اند. باراك اوباما و جان مك كين هر دو خود را متعهد به حمايت از اسرائيل و امنيت اين رژيم غيرمشروع نموده‌اند به طورى كه مايكل باراك اوباما تنها دوازده ساعت پس از پيروزى بر رقيب درون حزبى خودخانم هيلارى كلينتون در سخنان رسمى در اجلاس ساليانه ايپك رسما اعلام نمود كه از اسرائيل حمايت خواهد نمود و براى انزواى حماس تلاش خواهد نمود. موافقتنامه همكارى امنيتى آمريكا وعراق يا بغداد-واشنگتن يك پيروزى بزرگ براى لابى صهيونيسم نيز قلمداد مى‌شود .آنان در صورت انعقاد اين موافقتنامه با اعمال فشار بر دولت عراق مى‌توانند بر كشور سوريه كه دشمن اصلى اسرائيل مى‌باشد فشار آورند و موازنه منطقه‌اى مثبتى با دولت جديد عراق در منطقه عليه جريان‌هاى ضد اسرائيلى پديد آورند .

آينده موافقت‌نامه همكارى‌هاى امنيتى آمريكا و عراق با توجه به موضع گيرى صريح آيت‌الله سيستانى مرجع عاليقدر شيعه و افكارعمومى عراق چندان اميدوار كننده نيست. ملت عراق ملتى ضد استعمارى و سال‌ها تجربه مبارزات ضد استعمارى دارد و همواره در خط مقدم جنگ اعراب و اسرائيل بوده است. ايجاد پايگاه‌هاى نظامى در اين كشور متفاوت از ژاپن خواهد بود و معادلاتى فراتر ازروابط ژاپن و آمريكا در بر دارد در حالى كه ژاپن درصدد قدرت برتر اقتصادى درجهان است. عراق با عملكرد صدام و بوش به كشورى ويران تبديل شد و ملت مسلمان عراق چيزى براى از دست دادن ندارد.

پارلمان عراق نيز كه نماد اراده واقعى ملت عراق است امضاى موافقتنامه را معادل تزلزل در موقعيت دولت نورى المالكى مى‌داند و با توجه به موضع‌گيرى صريح آيت‌الله سيستانى بعيد به نظر مى‌رسد كه نورى المالكى موافقتنامه همكارى‌هاى امنيتى را به امضا برساند . افكار عمومى جهان وسازمان‌هاى غيردولتى )NGO( و سازمان‌هاى مدافع حقوق بشر نيز امضاى هر گونه موافقتنامه را با دولت تحت اشغال مغاير اصول حقوق بين‌الملل مى‌داند و از اين حيث ليبرال دموكراسى غربى كه تا ديروز نماد برابرى و آزاديخواهى بود با امضاى اين موافقت‌نامه ماهيت دروغين خود را عيان خواهد نمود .

آمريكا كه اكنون مخالف عضويت در شوراى حقوق بشر سازمان ملل متحد والحاق وامضاى اساسنامه ديوان كيفرى بين‌المللى است با تلاش براى امضاى موافقتنامه همكارى‌هاى امنيتى با عراق نشان داد كه در صدد است كه سياست بين‌الملل را بر حقوق بين‌الملل رجحان دهد. رجحان دادن سياست بين‌الملل بر حقوق بين‌الملل به اين معنا كه ليبرال دموكراسى آمريكايى يك توحش قرون وسطايى را دنبال مى‌كند وگرنه كشورى كه خود را وامدار تمدن مى‌نامد به تعهدات بين‌المللى كه خود از بانيان آن بوده است بى‌توجه نيست . آمريكا شايد بتواند با فشار بر دولت مالكى اين موافقت‌نامه را به امضا برساند اما از واقعيت‌هاى تاريخى و تاريخ نمى‌تواند رهايى يابد و همچنين نشان دادكه غربى‌ها استعمار نوين ملت‌هاى مظلوم را همچنان دنبال مى‌نمايند.

شكى نيست كه ايالات متحده در عراق يكى از اهدافى كه دنبال مى‌نمايد انزواى ايران اسلامى است اما نفوذ معنوى و سياسى ايران در عراق فراتر از اهداف از پيش تعيين شده آمريكاست .سفر نورى المالكى به تهران و ديدار با رئيس جمهور ايران نشان از عمق روابط دو كشور دارد . جمهورى اسلامى ايران نقض حاكميت يك كشور اسلامى را نقض منشور ملل متحد و دخالت در امور داخلى يك كشور تلقى مى‌كند. همين موضع رسمى جمهورى اسلامى ايران خواست و اراده ملى تمامى شهروندان عراق محسوب مى‌‌شود در حالى كه اهداف استعمارى ايالات متحده چه در عمل و چه در اعلام عملا اهدافى است كه خواسته ملى عراقى‌ها آن را تاكيد نمى‌كند و آينده اين موافقتنامه حتى در صورت پذيرش آن در هاله‌اى از ابهام باقى خواهد ماند .
يکشنبه 26 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: رسالت]

[مشاهده در: www.resalat-news.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 168]