وزارت بازرگاني از دلايل افزايش قيمت برنج گزارش داد

واضح آرشیو وب فارسی:سازمان خبری اقتصاد ایران: وزارت بازرگاني از دلايل افزايش قيمت برنج گزارش داد
با تاخير چند هفته اي؛تهران - خبرگزاري اقتصادي ايراناكونيوز: پس از گذشت چندين هفته از بروز بحران برنج در كشور، وزارت بازرگاني 10 دليل افزايش قيمت برنج در خارج و به تبع آن در داخل كشور را اعلام كرد.

به گزارش خبرگزاري اقتصادي ايران، وزارت بازرگاني در گزارشي به بررسي دلايل افزايش قيمت برنج در بازارهاي جهاني و به تبع آن در بازارهاي داخلي پرداخته و بر اين اساس، ده دليل را براي افزايش قيمت برنج برشمرده است.

در بخشي از اين گزارش با اشاره به بحران در بازار برنج، آمده است: فقيرترين افراد در جهان (1/1 ميليارد نفر) روزانه كمتر از يك دلار درآمد دارند. حدود 700 ميليون نفر اين جمعيت در كشورهاي توليدكننده برنج آسيا زندگي مي كنند. اگرچه اطمينان از عرضه كافي برنج و قابل تهيه بودن آن موجب كاهش فقر شده؛ ولي با اين وجود افزايش شديد در قيمتهاي جاري برنج موجب نگراني زيادي مي شود.

انقلاب سبز در آسيا كه از دهه 1960 با توليد واريته هاي جديد و پرمحصول برنج شروع شده منجر به افزايش عملكرد و سطح زير كشت برنج، كاهش فقر از طريق افزايش درآمد برنجكاران و كاهش قيمت برنج مصرف كنندگان فقير شهري و روستايي شد.

بنابراين گزارش وزارت بازرگاني، به هرحال اين كاهش بلندمدت در سال 2001 به پايان رسيد و افزايش قيمت برنج تاكنون ادامه دارد. ادامه افزايش قيمت برنج در سال 2007 و سه ماهه اول سال 2008 مشاهده مي شود. از سوي ديگر كشورهاي عمده صادركننده نظير ويتنام و هند اعلام كرده اند كه محدوديتهاي مختلفي بر صادرات برنج به منظور حمايت از مصرف كنندگان داخلي اعمال مي كنند. اين محدوديتها به افزايش بيشتر در قيمت برنج كمك نموده به طوريكه عرضه جهاني برنج كاهش يافته است.

در حاليكه صادركنندگان موجودي برنج را نگه مي دارند، واردكنندگان براي خريد برنج به بازار هجوم مي آورند تا بتوانند نيازهاي مصرفي برنج را تامين نمايند و از سوي ديگر موجودي خود را افزايش دهند. احتكار به وسيله تجار با اهداف سفته بازي نيز هيزم آتش در برخي كشورها را افزايش داده و كمبود برنج در بازار و افزايش قيمت آن اكنون به نقطه بحراني رسيده است.

گزارش وزارت بازرگاني مي افزايد، افزايش مصرف بيش از توليد را مي توان يكي از دلايل اساسي بحران برنج در ايران و دنيا دانست. چندين عامل بلندمدت و كوتاه مدت به بحران برنج دامن زده است. افزايش مداوم قيمت برنج در طي 8 سال اخير نشانگر اين است كه مصرف بيش از توليد بوده است، اين عدم تعادل در تقاضا و توليد قسمتي به وسيله كاهش در ذخيره برنج مستتر شده است. در حقيقت ذخاير برنج به سرعت در حال كاهش است و از سال 1988 به كمترين سطح خود رسيده است.

كاهش ذخاير، افزايش قيمت برنج را اندكي معتدل نموده در غير اين صورت قيمت از آنچه كه هست بيشتر مي شد. ذخيره پايين فعلي احتمال چنين تاثير آرامي را در آينده خنثي خواهد كرد و ريسك افزايش شديد در قيمت برنج را موجب خواهد شد.

افزايش اندك در سطح زيركشت را نيز مي توان يكي ديگر از دلايل برشمرد. سطح زيركشت برنج تقريبا در تمام كشورهاي آسيايي ميسر نيست. با افزايش اندك در سطح زيركشت و افزايش آرام عملكرد، رشد توليد برنج كمتر از رشد تقاضا بوده و اين درحالي است كه رشد جمعيت در كشورها ادامه داشته است.

در اين گزارش يكي ديگر از دلايل افزايش قيمت برنج را كاهش سرمايه گذاري عمومي در بخش تحقيق و توسعه كشاورزي عنوان شده است. بيشتردولتها قادر نيستند كه اين كاهش را به وسيله منابع خود جبران كنند. چنين سرمايه گذاري در آسيا براساس نرخ واقعي در طول زمان كاهش يافته به طوري كه مي توان گفت هزينه هاي عمومي انجام شده در بخش تحقيقات آسيا به طور متوسط 9/3 درصد در سال 90 افزايش داشته در حاليكه اين رقم در دوره قبل ¾ درصد بوده است. در سال 2000 نيز كل سهم هزينه هاي عمومي تحقيقات از توليد ناخالص داخلي كمتر از 53/0 درصد در كل كشورهاي در حال توسعه بوده است.

پنجمين دليل را مي توان افزايش مصرف آفريقا دانست. برنج در كشورهاي آفريقايي يك غذاي معمول و رايج شده است به طوريكه كل واردات اين قاره يك سوم كل تجارت جهاين اين محصول را تشكيل مي دهد. اين امر طي زمان افزايش يافته و رشد توليد برنج بسيار كمتر از رشد كل تقاضاها شده است. انتظار اين است كه رشد تقاضاي كشورهاي آفريقايي ادامه داشته باشد.

براساس گزارش وزارت بازرگاني، عامل ششم رشد جمعيت است كه از رشد توليد پيشي گرفته و پيش بيني مي شود در آينده اين امر نيز بدتر گردد. تقاضا براي برنج در آسيا به دليل افزايش جمعيت افزايش خواهد يافت. به اين معنا كه در ده سال آتي جهان به توليد 50 تن برنج بيش از توليد فعلي نياز خواهد داشت.

عوامل هفتم و هشتم و نهم را مي توان به ترتيب رشد اقتصادي، آبياري و افزايش قيمت نفت دانست. با رشد سريع اقتصادي در كشورهاي بزرگ نظير چين و هند تقاضا براي غلات هم براي مصرف انساني و هم براي خوراك دام و طيور افزايش خواهد يافت كه اين امر منجر به افزايش قيمت غلات در كل جهان خواهد شد.

سرمايه گذاري در آبياري كه بيشتر در دوره انقلاب سبز و دهه هاي 1970 و 1980 صورت گرفته اكنون به طور اساسي كاهش يافته است. از سوي ديگر قيمت نفت در سال گذشته به شدت روبه افزايش نهاده است. اين مورد علاوه بر كمك به فشار تورم عمومي، هزينه هاي حمل و نقل براي كشورهاي واردكننده برنج را نيز افزايش داده است.

همچنين شرايط آب و هوايي و بلاياي طبيعي نظير خشكسالي در هند و چين، توفان در فيليپين، سيل در بنگلادش به كاهش توليد كمك كرده است. از سوي ديگر شيوع آفات و بيماري ها نيز مشكل آفرين شده است.

در بخش ديگري از اين گزارش بهترين استراتژي براي پايين نگه داشتن قيمت برنج اطمينان به افزايش توليد سريعتر از تقاضا عنوان و تصريح شده است: توليد برنج مي تواند با گسترش سطح زيركشت و يا افزايش عملكرد در هكتار يا بوسيله تركيبي از آن دو مي توان با كمبود مقابله كرد.

براين اساس منبع اصلي افزايش توليد ، افزايش عملكرد در واحد سطح خواهد بود؛ به نحوي كه متوسط عملكرد جهاني برنج بايد سالانه به حدود 50 كيلوگرم در هكتار افزايش يابد . رشد بهره وري از طريق توسعه و انتشار تكنولوژيهاي بهتر تنها راه بلندمدت كاهش قيمتها و جلوگيري از افزايش بيشتر قيمت برنج است.

در پايان اين گزارش آمده است: به طور كلي در كوتاه مدت فعاليتهاي فوري دولتهاي ملي و آژانسهاي بين المللي بايد بر روي دو عامل بهره برداري سريع از تكنولوژيهاي موجود براي افزايش عملكرد و اصلاح سياستهاي موجود براي بهبود وضعيت غذايي خانوارهاي فقير متمركز شوند.

انتهاي پيام//
يکشنبه 26 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سازمان خبری اقتصاد ایران]

[مشاهده در: www.econews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 198]