بررسي سفر هم‌زمان هاشمي رفسنجاني و محمود احمدي‌نژاد به عربستان و ايتاليا ديپلماسي دوگانه ايران

واضح آرشیو وب فارسی:آفتاب: بررسي سفر هم‌زمان هاشمي رفسنجاني و محمود احمدي‌نژاد به عربستان و ايتاليا ديپلماسي دوگانه ايران
آيا يك روز رئيس جمهور ايران به بطالت گذشته است. اين وظيفه دستگاه ديپلماسي كشورمان است كه با هوشمندي بيشتري اولويت‌هاي سياست خارجي كشورمان را مشخص كنند.
آفتاب-محمدرضا نظري: روابط ايران و عربستان پس ازحوادثي كه براي حجاج ايراني در مكه روي داد تاكنون فراز و نشيب‌هاي فراواني را پشت سر گذاشته است، تا حدي كه پادشاه عربستان در سفر سيدمحمد خاتمي رئيس جمهور وقت ايران به رياض نقشه حمله آمريكا به ايران را به نشانه دوستي و برقراري روابط حسنه بين دو كشور در اختيار ايران قرار مي‌دهد.

پس از دوران طلايي مناسبات دو كشور با روي كار آمدن دولت نهم و كنار گذاشتن سياست تنش‌زدايي به مرور با افزايش تنش ايران با غرب و اوج گرفتن درگيري‌هاي لبنان شاهد ادامه بحران در مناسبات كشورمان با جهان عرب و به خصوص كشورهاي حوزه خليج‌فارس بوديم، تا حدي كه در آخرين نمونه «سعود الفيصل» وزير امور خارجه عربستان در مورد تحولات داخلي لبنان حملات مستقيمي را متوجه دستگاه ديپلماسي ايران كرد.

در چنين فضايي آيت‌الله‌ هاشمي رفسنجاني به عنوان رئيس مجلس خبرگان رهبري به دعوت پادشاه عربستان عازم مكه مي‌شود تا در كنفرانس بين‌المللي گفت‌وگوي مذاهب اسلامي شركت كند.

در شرايطي سفر رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام به عربستان آغاز شد كه هم‌زمان آقاي محمود احمدي‌نژاد عازم ايتاليا مي‌شود تا در اجلاس اضطراري سازمان غذا و كشاورزي سازمان ملل(فائو) شركت كند. نگاهي اجمالي به سطح حضور سران كشورهاي شركت كننده در اين اجلاس نشان مي‌دهد كه اين كنفرانس در سطح سران نبوده و مسئولان فائو فقط به دنبال فراخواني مسئولان كشاورزي كشورها جهت ارائه راهكارهايي مناسب جهت تاثيرگذاري برروي قيمت جهاني غذا بوده‌اند.

براي تحليل اين دو سفر بايد چند شاخص اصلي را مورد توجه قرار داد. اول اينكه چه ضرورتي ايجاب مي‌كرد كه چنين سفرهايي انجام شود؟ ديگر اينكه تا چه اندازه اين تعاملات توانسته است برروي دستگاه ديپلماسي كشورمان تاثير گذار باشد؟ و در نهايت اين سفرها چه دستاوردهاي عملي براي مردم و نظام جمهوري اسلامي به همراه داشته‌اند؟

در شرايطي كه هجمه فرافكني عليه ايران در بحران لبنان و برانگيخته شدن احساسات جهان عرب مي‌توانست چالش جديدي را در مقابل دستگاه ديپلماسي كشورمان قرار دهد،

” با افزايش تنش ايران با غرب و اوج گرفتن درگيري‌هاي لبنان شاهد ادامه بحران در مناسبات كشورمان با جهان عرب و به خصوص كشورهاي حوزه خليج‌فارس بوديم. ... “

شاهد سفر آيت الله هاشمي رفسنجاني به عربستان سعودي بوديم.

هر چند كه برخي انجام اين سفر را بيشتر مربوط به ارتباط خاص ايشان با «ملك عبدالله» پادشاه عربستان سعودي مي‌دانند ولي استقبال از ايشان به عنوان «مهمان ويژه» اين كنفرانس تا حدي بود كه رسانه‌هاي دولتي كه سعي مي‌كردند حضور ايشان را كم‌فروغ جلوه دهند اين بار نتوانستند در مقابل تكريم و احترام ويژه به ايشان، بي‌تفاوت عبور كنند.

اين سفر به غير از دستاوردهاي سياسي كه مي‌تواند در جهت تنش‌زدايي با جهان عرب به همراه داشته باشد در شرايطي انجام مي‌شود كه گروهي ضمن كوبيدن بر طبل اختلاف شيعه و سني، انسجام و وحدت جهان اسلام را هدف قرار داده‌اند، ولي خردمندي آيت الله هاشمي رفسنجاني توانست در سالروز شهادت بانوي سرافراز اسلام، فاطمه زهرا(س) مقامات سعودي را به گونه‌اي مجاب كند كه پس از گذشت سال‌ها زيارت قبور متبرك بقيع براي مشتاقان شيعه و زائران اقصي نقاط جهان به مراتب سهل‌تر از گذشته امكان‌پذير شود تا صداي راز و نياز بر سر مزار يادگاران اهل بيت(ع) و پيامبر اسلام و سلاله ايشان فضاي عطرآگين بقيع را تسخير كند.

روح كنجكاو و جستجوگر آيت الله هاشمي رفسنجاني، در سفر به عربستان به اينجا بسنده نكرد و ضمن حضور در باغ پهناور «فدك» توانست گوشه‌ايي از تاريخ غبار گرفته اسلام را از غربت

” تا چه اندازه اين تعاملات توانسته است برروي دستگاه ديپلماسي كشورمان تاثير گذار باشد؟ و در نهايت اين سفرها چه دستاوردهاي عملي براي مردم و نظام جمهوري اسلامي به همراه داشته‌اند؟ ... “

خارج كند و راه را براي بازشناسي آن هموار ‌سازد. فدك سرزميني است كه مسجد آن «مسجد فاطمه» نام دارد، نخلستان آن به «بستان فاطمه»، چشمه‌ها به «عيون فاطمه» و خود منطقه به «وادي فاطمه» معروف است.

در كنار سفر وحدت‌آفرين آقاي هاشمي رفسنجاني، سفر رئيس جمهور ايران به اجلاس اضطراري فائو در شرايطي رخ داد كه براي اولين بار عالي‌ترين مقام اجرايي كشورمان در اين اجلاس شركت مي‌كرد.

اين در حالي است كه مشكلات عديده معيشتي و بحران غذايي موجود در كشور به لطف درآمدهاي سرشار نفتي، ايران را به يكي از بزرگترين بنگاه‌هاي عظيم واردات در جهان تبديل كرده و ارائه راهكارهاي اقتصادي ايشان براي معيشت مردم جهان قابل تامل است.

هر چند كه عدم استقبال از رئيس جمهور در فرودگاه رم، نشان از رسمي نبودن سفر رئيس جمهور ايران به اروپا است ولي در اين مورد نمي‌توان به راحتي از زير سوال رفتن آداب ديپلماتيك و پروتكل‌هاي مشخص بين‌المللي غفلت كرد.

هر چند، برخوردهاي صورت گرفته در اجلاس فائو قابل قياس با حضور رئيس جمهور در دانشگاه كلمبيا نيست ولي خروج نخست‌وزير ايتاليا در هنگام سخنراني رئيس جمهور و يا عدم دعوت ايشان به مهماني شام [كه البته از سوي دفتر رئيس جمهور تكذيب شد]، همگي نكاتي است كه بايد به آن توجه داشت كه شأن و جايگاه نظام جمهوري اسلامي را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد.

هم‌رديف قرار دادن رئيس جمهور ايران با«رابرت موگابه» رئيس جمهور زيمبابوه و نوع رفتار مسئولان كشور ايتاليا با آنها ما را بر آن مي‌دارد تا

” روح كنجكاو و جستجوگر هاشمي رفسنجاني، در سفر به عربستان به اينجا بسنده نكرد و ضمن حضور در باغ پهناور «فدك» توانست گوشه‌ايي از تاريخ غبار گرفته اسلام را از غربت خارج كند.... “

فراتر از ديدگاه‌هاي جناحي و سليقه‌اي موجود در داخل كشور، خواهان پاسخ‌هاي روشن از سوي دستگاه ديپلماسي كشورمان باشيم كه طرح سئوال از وزير امور خارجه توسط مجلس هشتم درباره ضرورت اين سفر مي‌تواند سرآغازي براي شفاف‌سازي تحولات اخير در دستگاه سياست خارجي كشورمان باشد.

نكته جالب اين است كه آقاي احمدي‌نژاد در آخرين اظهارات خودشان درباره سفر به ايتاليا گفته‌اند كه «70 درصد ملت ايتاليا با ما هستند». به دنبال اين سخن اين سوال در ذهن نقش مي‌بندد كه نمايندگان اكثريت مردم ايتاليا چه كساني هستند و چه تعاملي با رئيس جمهور ايران داشته‌اند؟

به گزارش روزنامه لااستامپا، «روبرتو فيوره» رهبر نئوفاشيست‌‌هاي ايتاليا تنها مرد سياسي ايتاليايي بود كه حاضر شد با محمود احمد‌ي‌نژاد در ضيافت شام سفارت ايران در رم شركت كند.

اين در حالي است كه احزاب چپ ايتاليا در دوران اصلاحات ارتباط بسيار صميمي و گسترده‌اي با ايران داشتند ولي اكنون شرايط در ايتاليا طي چند سال اخير آنچنان تغيير كرده است كه «والتر ولتروني» كانديداي احزاب چپ كه از دوستان ايران محسوب مي‌شد طي گفت‌وگويي تلويزيوني خواستار ممانعت از حضور رئيس جمهور ايران به ايتاليا مي‌شود و يا «ايگنا چولا روسا» وزير دفاع ايتاليا در اظهاراتي غير مسئولانه، سخنان آقاي احمدي‌نژاد در ايتاليا را خلاف عقل و تاريخ اعلام و حتي «فرانكو فليني» رئيس مجلس ايتاليا ملاقات خود را با «ابوالفضل زهره‌وند»

” خروج نخست‌وزير ايتاليا در هنگام سخنراني رئيس جمهور و يا عدم دعوت وي به مهماني شام همگي نكاتي است كه بايد به آن توجه داشت كه شأن و جايگاه نظام جمهوري اسلامي را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد.... “

سفير ايران در رم لغو مي‌كند.

به لحاظ اقتصادي نيز در شرايطي آقاي احمد‌ي‌نژاد تجار ايتاليايي را مشتاق مبادله اقتصادي مابين دو كشور مي‌دانند كه معاون وزير امور خارجه ايتاليا «استفانيا كراكسي» دختر رهبر فقيد سوسياليست‌هاي ايتاليا پس از سفر آقاي احمد‌ي‌نژاد به رم اعلام مي‌كند كه به جاي صحبت از گسترش روابط و سرمايه‌گذاري‌هاي جديد در ايران بايد به فكر خارج ساختن سرمايه‌هايمان از اين كشور باشيم.

سفر سه روزه رئيس جمهور ايران در حالي تنها با 15 ساعت اقامت در رم به پايان رسيد كه به گزارش روزنامه لاريوبليكا، نامه‌هاي مسالمت‌جويانه رئيس جمهور ايران به «جورجيونا پوليتا» رئيس جمهور و «سيلويو برلسكوني» نخست وزير و يا حتي تقاضاي ديدار با پاپ بنديكت شانزدهم رهبر كليساي كاتوليك راهي به جايي نبرده است. [دفتر رياست جمهوري، اعلام كرده كه درخواستي براي ملاقات با پاپ از سوي رئيس جمهور مطرح نشده بوده‌است].

در پايان مي‌توان گفت كه دعوت از رئيس جمهور براي شركت در هر كنفرانس و يا اجلاسي به معني الزام جهت شركت در اين برنامه نيست و بدون مشخص شدن سطح شركت‌كنندگان حتي اين حضور مي‌تواند تبعات خاصي را به همراه داشته باشد.

حضور مكرر رئيس جمهور در سفرهاي استاني داخل كشور و سفرهاي خارجي در كنار علاقه شديد ايشان به حضور در كنفرانس‌هاي خبري و ملاقات با رسانه‌ها اين سوال را در افكار عمومي متبادر مي‌كند كه اوقات رئيس جمهور ايران چگونه سپري مي‌شود؟

به هر حال سفر ايشان به ايتاليا با توجه به عدم ملاقات مسئولان و رجال سياسي ايتاليايي و يا ساير كشورهاي اروپايي و نيز با توجه به كوتاه بودن سوال برانگيز سفر ايشان، مي‌توان اين نتيجه را گرفت كه به نظر مي‌رسد كه در خوش بينانه ترين حالت يك روز رئيس جمهور ايران به خوبي نگذشته‌است و اين وظيفه دستگاه ديپلماسي كشورمان است كه با هوشمندي بيشتري اولويت‌هاي سياست خارجي كشورمان را مشخص كنند.
شنبه 25 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: آفتاب]

[مشاهده در: www.aftabnews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 296]