گفت‌وگو ی اختصاصی با سعيد بيابانكي درباره شعر آييني؛

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
گفت‌وگو ی اختصاصی با سعيد بيابانكي درباره شعر آييني؛

سعيد بيابانكي : انجمن‌هاي ادبي مداحان تأسيس شود سعيد بيابانكي با انتقاد از عملكرد جشنواره‌هاي شعر آييني، پيشنهاد تأسيس انجمن‌هاي تركيبي و تلفيقي ادبا و مداحان را براي ارتقاي سطح كيفي مداحي و شعر آييني مطرح كرد. به گزارش راسخون ، «سعيد بيابانكي»، شاعر آييني، به مناسبت فرارسيدن ايام فاطميه، با حضور در خبرگزاري فارس درباره شعر آييني معاصر ايران سخن گفت. وي معتقد است براي رسيدن به مفهومي منسجم از شعر آييني در وهله اول بايد ابتدا يك تعريف از شعر آييني ارائه دهيم. از نظر بيابانكي شعر آييني شعري است كه از خداوند شروع مي‌شود به پيامبر و معصومين مي‌رسد و به مدح، نعت و منقبت مي‌پردازد. شاعر مجموعه شعر آييني «پرواز اصفهان مشهد» كه به تازگي منتشر شده، تصريح كرد: ايجاد سؤال، شبهه و نكات فلسفي نيز در اين حوزه جاي مي‌گيرند، براي مثال من رباعيات خيام را هم در اين ژانر درنظر مي‌گيرم؛ در نتيجه شعر آييني يك دايره وسيع را شامل مي‌شود. وي افزود: اما شاهديم كه هرچه به دنياي معاصر نزديك شديم اين دايره وسيع كوچكتر شده و دليلش هم از نظر من اين است كه آدم‌ها كوچكتر شده‌اند.

* بسياري از شعراي آييني اطلاعات ادبي ندارند بيابانكي در اين گفت‌وگو اظهار داشت: يك ويژگي شعر آييني اين است كه مخاطب بيشتري نسبت به شعر معمولي دارد و دليلش هم اين است كه برد آن به دليل مسائل اعتقادي در بين توده مردم بيشتر است. وي به ذكر مثالي پرداخت و گفت: براي مثال يك شعر آييني در مكان‌ها و مجلس‌هايي خوانده مي‌شود كه تعداد نفرات حاضر در آن جلسه خيلي بيشتر از يك شب شعر معمولي است؛ مساجد، تكايا و رسانه ملي با آن برد درخورش از اين نمونه‌اند. اين شاعر آييني در ادامه بيان داشت: خيلي‌ها به واسطه اين‌كه بخواهند براي خود اعتبار كسب كنند وارد اين حوزه مي‌شوند و افراد ديگري هم هستند كه صرفاً به خاطر اعتقاداتشان در اين حوزه كار مي‌كنند. بيابانكي تأكيد كرد: بسياري از كساني كه در اين حوزه شعر مي‌سرايند، متأسفانه اطلاعات ادبي چنداني ندارند. براي مثال جامعه مداحان و ذاكران حلقه‌هايي هستند كه ارتباط بسيار نزديكي با مردم و توده دارند اما ارتباط شان با ادبيات جدي خيلي محدود است. از اين جهت شعر مذهبي ما سطح پايين‌تري نسبت به ادبيات جدي ما دارد. بيابانكي در ادامه صحبتش افزود: فرستنده و گيرنده اين نوع اشعار اكثراً از طبقه عوام هستند كه متأسفانه آشنايي چنداني با ادبيات جدي ‌ندارند و از اين جهت است كه شعر آييني ما نسبت به گونه‌هاي ديگر شعري‌مان نتوانسته خيلي پيشرفت كند. * در زمينه شعر آييني كوتاهي مي‌شود بيابانكي، سراينده مجموعه «سنگچين» گفت: بُعد انديشه‌ورزي در شعر آييني ما دارد از بين مي‌رود و تنها بُعد عاطفي آن به جا مانده است. وي افزود: هيچ شكي نداريم كه در شعر آييني بايد بعد عاطفي تازه نگه داشته شود. بُعد منطقي مخاطب كار شاعر نيست و بايد بر دوش خطيب گذاشته شود. اين شاعر ادامه داد:مخاطبي كه درگير اين‌گونه شعري است بيشتر اين اشعار را براي ارضاي حس و عواطف مي‌خواند نه براي انديشه. سخنران نمي‌تواند بعد عاطفي يك قضيه را برجسته كند و همين جاست كه شعر شروع مي‌شود. بيابانكي تصريح كرد: حال آسيب‌هايي هم در اين ميان وجود دارد. گاهاً ما از الفاظ و عبارات و واژه‌هايي در توصيف معصومين استفاده مي‌كنيم كه به هيچ‌وجه در خور و شايسته نيست و اين لغات را هم براي تحريك احساس مخاطب به كار مي‌بريم. وي گفت: در ايام سوگواري‌ها و شادماني‌هايي كه به مذهب ما مربوط است شاهديم كه اشعار، نوشته‌ها و يا پوسترهاي پخش مي‌شوند كه به معناي واقعي آلودگي‌ ادبي هستند. در اين مدتي هم كه اين مسايل دارد رواج پيدا مي‌كند هيچ فكري براي آن نشده است به همين دليل نمي‌توان كسي را هم متهم كرد. وي ادامه داد: مطمئناً كشور مديران فرهنگي دارد ولي متأسفانه كوتاهي مي‌كنند. نمي‌دانم ما با چه منطقي بايد بيش از اندازه به جامعه مداحان در صداوسيما ميدان دهيم كه بعضاً با ادبيات جدي بيگانه‌ هستند. همه ما از اين مسئله رنج مي‌بريم. بارها مقام معظم رهبري هم بيان داشتند كه بايد در مداحي‌ها واقعيت‌ها را بيان كرد اما كو گوش شنوا! بيابانكي در انتقاد از صدا و سيما بيان داشت: رسانه ملي جايي است كه همه اين مسايل را نشر داده و از نظر من اصلاح هم بايد از همان جا شروع شود. اين شاعر كه خود در اجراي چند برنامه راديويي و تلويزيوني شركت دارد، در انتقاد از وضعيت شعر در صدا و سيما بيان داشت: شعر متأسفانه در صدا و سيما حكم پوشال را دارد، يعني هرجا كم آورديم از آن استفاده مي‌كنيم. مثلاً در يك برنامه راديويي وقتي مصاحبه يك نفر تمام مي‌شود و 2 دقيقه وقت اضافه مي‌آيد تهيه كننده مي‌‌گويد كه اين دو دقيقه به شعرخواني اختصاص يابد. * انجمن‌هاي ادبي مداحان تأسيس شود بيابانكي گفت: پيشنهاد من اين است كه شعر ادبيات هم مثل فوتبال در برنامه‌هاي صدا و سيما با حضور كارشناسان به نقد گذاشته شود و يك برنامه زنده توليد شود كه شعر و ادبيات را به چالش بكشد. وي در تبيين راه حلي براي آموزش دادن مداحان و آشنا كردن آن‌ها با ادبيات جدي تصريح كرد: مداح ابزار و وسيله‌اي كه در اختيار دارد شعر است، در نتيجه كافي است در هر شهري انجمن‌هاي ادبي و انجمن مداحان با يكديگر پيوند بخورند و به تعامل برسند. از نظر من بايد انجمن‌هاي تركيبي و تلفيقي تأسيس شود و مداحان از اين طريق تغذيه شوند. وي گفت: از نظر من حوزه هنري سازماني است كه مي‌تواند مسئوليت اين امر را برعهده بگيرد. اگر چاره‌اي انديشيده نشود مسئله همين طور پيش خواهد رفت. * جشنواره‌هاي شعر آييني كمكي نمي‌كنند اين شاعر آييني در ادامه بيان داشت: در دوران پس از انقلاب و به خصوص پس از جنگ پرداختن به شعر آييني بسيار افزايش يافته است. در دهه شصت جنگ، يك مضمون فراگير بود و در همه جا جاري بود. وقتي كه يك مضمون فراگير شد و حضور كلي پيدا كرد قطعاً در شعر هم راه پيدا خواهد كرد. ماياكوفسكي مي‌گويد شعر زاده يك سفارش اجتماعي است. وي ادامه داد: پس از اتمام جنگ وارد برهه‌اي مي‌شويم كه در آن احساس مي‌كنيم يك مضمون بزرگ مغفول مانده است و آن هم مذهب است. در دهه شصت به مقوله مذهب پرداخته شد، اما با آن نگاه شعاري كه مخصوص جنگ بود. خاصيت جنگ اين است كه شعار را با خودش مي‌آورد. در دهه 70 چون جنگ تمام شده ما به دنبال مفاهيم گمشده‌مان رفتيم كه يكي از آن‌ها همين مسئله مذهب است. بيابانكي درباره شعر آييني در دهه هشتاد بيان داشت: متأسفانه در دهه هشتاد به دليل ازدياد كنگره‌هاي شعر مذهبي و به دليل ازدحام اين دست اعمال كه گاهاً با رياكاري ‌هم آميخت؛ شعر آييني‌ كمي با مشكل مواجه شده است. ازدياد اين جشنواره‌ها باعث افت شعر مذهبي شده است. اين شاعر در پايان گفت: يك زمان من معتقد بودم كه شعر جشنواره‌‌پذير است، اما امروز معتقدم كه شعر را نمي‌توان در حد و حصرهاي جشنواره‌اي گنجاند. اگر قرار است جشنواره برگزار كنيم بايد جشنواره كتاب برگزار كنيم آن هم نه هر سال. /1001/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 123]