کاندیداهای سایه ، سرنوشت‌ساز یا نمایشی؟

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
کاندیداهای سایه ، سرنوشت‌ساز یا نمایشی؟

سرانجام مهلت ثبت نام نامزدهای ریاست‌جمهوری به پایان رسید، هرچند که به دلیل برخی نواقص در قوانین انتخابات در همان روزهای ابتدایی بیش از هزار نفر به وزارت کشور رفته بودند تا با تحویل مدارک موردنیاز ثبت‌نام نمایند، اما علی‌رغم حدس و گمان‌ها ، تایید و تکذیب‌ها، آمدن و رفتن‌ها در نهایت از میان نام‌هایی که از این جناح و آن گروه مطرح می‌شد چهار نفر به عنوان مطرح‌ترین و اصلی‌ترین کاندیداها برای رقابت در دهمین دوره ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کردند. همواره از ادوار گذشته تا امروز در انتخابات‌ها و به خصوص انتخابات ریاست‌جمهوری، در کنار نامزدهای اصلی دو جناح سیاسی موجود، افراد دیگری نیز پا به عرصه رقابت گذاشته‌اند که بنا به دلیل سوابق مدیریتی و ... چهره‌ای شناخته شده و دارای وزن اجتماعی - سیاسی هستند اما کاندیدای مطلوب و اصلح طیف خود نیستند یا کسانی دیگر که علی‌رغم مطرح بودن نام و سوابقشان مساعی خود را جهت حضوری مستقل به کار می‌بندند، این دسته از نامزدهای انتخاباتی عموما در انتخابات‌ها تحت عنوان کاندیدای سایه شناخته می‌شوند. به طور مثال رضا زواره‌ای و محمد ری‌شهری در انتخابات دوم خرداد 76 هر کدام با 772 هزار و 742 هزار رای سوم و چهارم شدند که فاصله بسیاری با دو کاندیدای اصلی جناح‌های سیاسی یعنی سیدمحمد خاتمی و ناطق نوری داشتند. همین طور می‌توان از محسن مهرعلیزاده با آرایی بیش از یک میلیون در خرداد 84 نام برد و در انتخابات پیش‌رو نیز از محسن رضایی و هم چنین با کمی تسامح از مهدی کروبی به عنوان کاندیدای سایه برای دو کاندیدای اصلی یعنی میرحسین موسوی و احمدی‌نژاد نام برده می‌شود. نامزدهایی که به آن‌ها اشاره شد تاثیرات متفاوتی را بر روند انتخابات و شکل‌گیری نتایج آن می‌گذارند، گاهی برخی افراد با حضور در صحنه نماینده قشری می‌شوند که بنا به دلیل نداشتن نماینده مقبول قصد تحریم انتخابات را دارند و بدین سبب با حضور این افراد که شاید کاندیدای اول و اصلی نباشند اما با ورود به عرصه سبب بالا رفتن مشارکت عمومی می‌شوند، با نگاهی به لیست نامزدهای ریاست‌جمهوری در دور اول ریاست‌جمهوری علی‌رغم میل مردم انقلابی به حضور در پای صندوق‌های رای و آرای بالای بنی‌صدر، حضور دیگر کاندیداها باعث مشارکت حداکثری در آن زمان بود، همان‌طور که در این دوره نیز از عبدالله نوری به عنوان کاندیدایی که می‌توانست طیف قهر کرده از صندوقهای رای را نسبت به انتخابات حساس کند نام برده می‌شد. گاهی تاثیر حضور کاندیدای سایه در انتخابات باعث شکل‌گیری تکثر آرا و کشیده شدن انتخابات به دور دوم می‌شود، همان‌طور که در انتخابات سال 84 شاهد آن بودیم، هر طیف با چندین نامزد وارد گود رقابت انتخاباتی شد و به دلیل تنوع کاندیداها دست مردم برای انتخاب نماینده خود بازتر شد و لذا رای واحد حول کاندیدای واحد شکل نگرفت و انتخابات برای اولین بار در تاریخ انقلاب اسلامی به دور دوم کشیده شد، امری که در انتخابات پیش‌رو نیز با حضور کاندیدای سایه و احتمال قریب به یقین عدم شکل‌گیری اکثریت بالای پنجاه درصد آرا حول کاندیدای واحد بعید و دور از ذهن نیست. حضور نامزدهای فرعی گاهی نیز باعث برهم خوردن ائتلاف‌ها و اجماع‌ها می‌شود، شاید مصداق بارز این مسئله، دبیرکل حزب اعتماد ملی باشد که علی‌رغم حمایت اکثر احزاب، گروه‌ها و نهادهای مدنی اصلاح‌طلب از دیگر کاندیدای این طیف به عنوان کاندیدا ثبت‌نام کرده و به نوعی از اجماع شکل گرفته عبور نموده است. شکسته شدن اجماع و ائتلاف در ادوار گذشته از جمله شورای شهر دوم یا مجلس هشتم نیز سبب شکست برای طیف اصلاحات شده بود. البته گاهی حضور این دست از نامزدها نشانه‌هایی از بروز اختلافات درون جناحی را همراه خود دارد که شاید در مقاطع دیگر قابل کتمان باشد اما در بزنگاه انتخابات به ناچار آشکار می‌گردد، رقابت کروبی - معین در سال 84 که در نهایت و پس از انتخابات به انشعاب کروبی و تاسیس حزب اعتماد ملی منجر شد و امروز رقابت احمدی‌نژاد - رضایی که نشان‌دهنده نارضایتی اصول‌گرایان از روند موجود بوده و البته این نارضایتی بارها از زبان لاریجانی، ناطق نوری و قالیباف یا دیگر سران جناح اصول‌گرا شنیده شده است اما در عرصه رقابت انتخاباتی خود را در قالب محسن رضایی مطرح و علنی ساخته است. جابه‌جایی شکست و پیروزی یک جناح در انتخابات از دیگر تاثیرات حضور کاندیدای سایه به شمار می‌رود، به عنوان مثال اگر مهرعلیزاده در انتخابات 84 شرکت نداشت، آرای قریب به یک میلیون و دویست و هشتاد و نه هزاری وی می‌توانست پیروزی را نصیب اصلاح‌طلبان نماید زیرا اختلاف آرای کروبی از احمدی‌نژاد تنها 600 هزار رای بود. این مسئله و تاکید بر اجماع و عدم تعدد کاندیدا شاید به دلیل گریز از شکست‌هایی است که در واقع با داشتن اکثریت آرا میدان را به رقیب واگذار می‌کند. ناگفته نماند که برخی از کاندیداهای سایه نیز با علم به عدم رای‌آوری صرفا جهت استفاده از فضای تبلیغات یا بیش از پیش مطرح شدن خود و طیف منسوب به خود در جامعه وارد فضای انتخابات می‌شوند که در ادوار گذشته نیز مصادیق زیادی دارند. باید گفت گاهی هم این کاندیدای سایه حضور می‌یابد تا انتخابات شکل رقابتی به خود بگیرد، امری که در دور پنجم ریاست‌جمهوری شاهد آن بودیم و شیبانی ثبت‌نام کرد تا هاشمی رفسنجانی رقیبی داشته باشد، هرچند که شیبانی خودش عنوان کرد به هاشمی رای خواهد داد. به هر حال در این دوره از انخابات نیز بی‌شک کاندیدای سایه تاثیر مستقیمی در شکل‌گیری نتایج خواهند داشت، امید است این حضور و این مشارکت در پایان به نفع مردم و کشور عزیزمان باشد. /2759/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 308]