هدف از تحقيق در نگارش آوايی قرآن تلفظ صحيح لغت است

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
هدف از تحقيق در نگارش آوايی قرآن تلفظ صحيح لغت است

مؤلف كتاب «نگارش آوايی قرآن» هدف از طرح خود را آشنايی مبتديان و نوسودان با تلفظ صحيح لغات دانست و گفت: نگارش آوايی خطی مكمل برای لغت است و از اين طريق نگارش، تلفظ صحيح لغت را می‌توان درك كرد. يكی از مباحثی كه در حوزه قرآن و قرآن‌پژوهی همواره در تاريخ مطرح بوده، مسئله چگونگی نگارش قرآن كريم است و از زمان نزول قرآن، برای حفظ قرآن از تحريف همزمان با عصر نزول، كاتبان دو روش را به كار می‌بردند؛ يكی حفظ قرآن، يعنی آياتی از سوی خداوند بر حضرت محمد نازل می‌شد، پيامبر اكرم به اطلاع مسلمانان می‌رساند و عده‌ای كه دارای حافظه قوی بودند آن را از بر می‌كردند و عده‌ای ديگر نيز آن را در نوشت‌افزارهای معمول زمان خود می‌نوشتند. «زيد بن ثابت» در اين باره می‌گويد: «كنّا عند رسول الله نولف القرآن من الرقاع» ما خدمت پيامبر (صلی‌الله عليه و آله) قرآن را از رقعه‌ها تاليف می‌كرديم. كاتبان قرآن كريم در دوران معاصر نيز شيو‌ه‌های مختلفی را برای نگارش قرآن به كار برده‌اند كه همه اين تلاش‌ها در اين جهت است كه قرائت صحيح قرآن حفظ شده و بدين‌ترتيب برخی از مشكلات مسلمانان در خواندن كلام‌الله مجيد برطرف می‌شود. «علی معماريان» عضو هيأت علمی دانشكده معماری و شهرسازی دانشگاه شهيد بهشتی است كه به تازگی كتاب «نگارش آوايی قرآن» كريم را با هدف آسان‌كردن روخوانی و روانخوانی قرآن برای اقشار مختلف جامعه به ويژه جوانان و نوجوانان منتشر كرده است. در اين پژوهش هر نشانه در مقابل يك آوا قرار می‌گيرد و اين عمل همانند قرارگيری آواها در كنار لغات درج شده در لغت‌نامه‌ها است؛ نشانه‌ها نيز در مقابل يك آوا از كلام وحی قرار گرفته و بر متن آن منطق رياضی حاكم است. گفت‌وگوی پايين به مناسبت تأليف اين كتاب انجام شده است. اصلی‌ترين هدف شما از تأليف كتاب «نگارش آوايی قرآن كريم» چيست؟ همان‌گونه كه می‌دانيد تاكنون برای رفع اشكال در هنگام روخوانی و روان‌خوانی قرآن كريم، تنها دو راه وجود داشت و افراد يا از طريق معلم آگاه يا صوت يك قاری معتبر در يادگيری روخوانی قرآن بهره می‌بردند، ولی با استفاده از اين كتاب راه سومی ايجاد شده كه با بهره‌گيری ارزان، سوادآموزان مبتدی حتی در سطح دبستان نيز می‌توانند به رفع اشكال خود به هنگام روخوانی قرآن كريم بپردازند. نگارش آوايی يك خط مكملی برای لغت است و در حقيقت از نگارش آوايی به معنای خود لغت نمی‌توان پی‌برد، بلكه فقط از نگارش آوايی به تلفظ صحيح لغت را می‌توان درك كرد. پژوهشی كه درباره نگارش آوايی قرآن انجام شد به اين طريق بود كه متن اصلی قرآن و نگارش آوايی آن در كنار يكديگر به كار رفته است. در اين كتاب همچنين از رسم‌الخط عربی برای نگارش آوايی استفاده شده است، وليكن با در نظرگرفتن دو ملاحظه. در حقيقت حرف «الف» در اول، وسط و آخر كلمات معادل صدای همزه يا حرف «ع» در زبان فارسی را دارد. شما در كتاب خود از شيوه نگارش آوايی استفاده برده‌ايد كه برای نخستين‌بار در كشور است، درباره اين روش كمی بيشتر توضيح دهيد؟آن‌چه در اين طرح بيش از هرچيز اهميت دارد اين است كه قوانين تجويد در اين طرح به درستی رعايت شده و دانش‌آموزان می‌توانند به سادگی با آن روخوانی قرآن كريم را آموزش ببينند. در حال حاضر برای رفع اشكال در روخوانی قرآن كريم دو راه وجود داشته است؛ يكی معلم كارآزموده و ديگر سی‌دی يك قاری معتبر و اين طرح يك روش سوم كه تاكنون نه در كشور و نه در جای ديگری در دنيا سابقه نداشته است كه از طريق مكتوب اشكال نوآموزان قرآنی رفع شود. در حقيقت اين طرح اين امكان را فراهم می‌كند كه برای مثال در روستاهای دورافتاده، بدون هزينه كردن برای معلم از اين طريق به‌صورت مكتوب با يك كتاب ساده در هنگام خواندن قرآن، شخص به اشكالات خود پی ببرد. فكر می‌كنيد اين طرح علاوه بر كشور در سطح بين‌المللی كاربرد داشته باشد؟ اين طرح سابقه‌ای طولانی‌مدت داشته است. اگر جمعيت جهان اسلام را در نظر بگيريم به جمعيتی بالغ بر يك ميليارد مسلمان برمی‌خوريم و می‌توان گفت اين طرح برای يك ميليارد مسلمان قابل استفاده است. شما در وهله نخست طرح خود، نخست به دانش‌آموزان پرداخته‌ايد. ويژگی مثبت اين طرح برای دانش‌آموزان و نوسودان به چه صورت است؟اين طرح به يك كار كارشناسی دقيق نياز دارد و بايد شرايطی برای كارشناسی آن فراهم شود. ما اين كار را در يكی از دارالقرآن‌ها به نام دارالقرآن «ريحانة‌ النبی» در ميدان قدس تجريش در بين دانش‌آموزان دبستانی به تجربه گذاشتيم و همين‌كار در دبستان دخترانه شاهد در اسلامشهر به حيطه تجربه گذاشته شد و دانش‌آموزان دبستانی در يك جلسه رفع اشكال را ياد بگيرند. ا یده این طرح چگونه در ذهن شما ایجاد شد؟ زمانی كه يك پروژه تحقيقاتی را در زمينه «فرهنگ‌ ده‌های ايران» انجام می‌دادم و به اين نتيجه رسيدم كه تاكنون بر روی دستگا‌ه‌های آوانگار فارسی و عربی كاری صورت نگرفته است. در اين كتاب تلفظ لاتين آبادی‌ها در مقابل كلمه آمده بود و اين ذهنيت در من شكل گرفت كه مخاطبان اين كتاب كه روستاييان، هستند، می‌توانند از عناوين لاتين بهره‌برداری كنند. همان‌جا ذهنيت پيش آمد می‌توانيم از علائم و نشانه‌های خط فارسی در نگارش آوايی زبان فارسی استفاده كنند و همين زمينه‌ای شد دستگاه آوانگار فارسی طراحی و به تأييد دانشگاه شهيد بهشتی و دانشگاه تهران رسيد. دستگاه آوانگار فارسی كاربردهای متفاوتی دارد كه نگارش آوايی قرآن كريم نخستين توليد آن است. خط فارسی نيز خطی است كه از خط قرآنی جان‌مايه گرفته است و به‌دليل علاقه شخصی خود به قرآن كريم، صلاح را بر آن ديدم كه نخستين توليد دستگاه آوانگار فارسی در زمينه نگارش آوايی قرآن كريم باشد كه از يك بنيان مستحكم در اين مسير برخوردار است. اي ن طرح تاكنون به‌صورت عملی نيز به مرحله آزمايش مطرح شده است؟ اكثر خط‌های دنيا با مشكل مواجهند، اما درباره رسم‌الخط فارسی و عربی كه اگر لازم باشد بايد پژوهش‌ها و تحقيقاتی بر روی رسم‌الخط صورت ‌گيرد. اصلاحاتی كه در زمينه خط قرآنی تاكنون شده بيشتر ، اصلاح نبوده و بيشتر شيو‌های خط مانند نسخ، نستعليق ولی درباره نگارش آوايی پس از اين‌كه روش ابداعی «ابی‌الاسود دعايی»، اقدامی در زمينه نگارش قرآن نمی‌بينيم و اقداماتی كه در اين زمينه انجام شده به بنيان اشكالات خط عربی و فارسی نمی‌پردازند. شما هم‌اکنون جلد دوم این کتاب را در دست تألیف دارید، در این جلد چگونه به نگارش آوایی قرآن پرداخته‌اید؟در جلد دوم كتاب، برخی از حواشی جلد نخست حذف شده و يكی از مشكلات جلد اول آن بود كه متن اصلی قرآن در مقابل نگارش آوايی قرار نگرفته بود كه اين يك نقطه ضعف بود و در جلد دوم كه هم‌اكنون در زير چاپ قرار دارد متن اصلی در مقابل نگارش آوايی قرار گرفته و هركسی می‌تواند متن اصلی را با نگارش آوايی مطابقت دهد و از آن استفاده كند.

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 420]