ويليام چيتيك: عقل نظري عقل استدلالي نيست بلكه «خرد بينا» است

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: ويليام چيتيك: عقل نظري عقل استدلالي نيست بلكه «خرد بينا» است
گروه انديشه: «بابا‌افضل كاشاني» عقل نظري را به «خرد بينا» ترجمه مي‌كند و واقعا هم همين‌طور هست، چون عقل نظري عقل استدلالي نيست، بلكه عقلي است كه مي‌بيند.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، نشست «بررسي قلب فلسفه اسلامي؛ جست‌و‌‌جوي معرفت نفس در آموزه‌هاي بابا‌اففضل كاشاني» با حضور پروفسور «ويليام چيتيك» در مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران برگزار شد.

در اين نشست كه با حضور دكتر «غلام‌رضا اعواني» رئيس مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه اسلامي، دكتر «مهدي محقق» رئيس هيئت مديره انجمن آثار و مفاخر فرهنگي ايران و جمعي از اندشمندان، اساتيد و دانشجويان از ساعت 10 الي 12 برگزار شد، دكتر اعواني در ابتداي اين نشست ضمن خوشامدگويي به حضار و ويليام چيتيك به بيان خاطراتي از زمان حضور دكتر چيتيك در ايران پرداخت.

وي اظهار كرد: فهم درست و دقيق و رسيدن به كنه انديشه‌هاي انديشمندان سخت است و اين در مورد عرفا و انديشه‌هاي عرفاني آن‌ها سخت‌تر به نظر مي‌رسد و مشكل‌تر از اين كار بيان درست، علمي و آكادميك اين معرفت‌ها است كه پروفسور چيتيك با ديدگاه‌ و جهان‌بيني و همه جانبه‌نگري به اين كار پرداخته است و جهان‌بيني و ديدگاه چيتيك در بررسي آثار گذشتگان شگفت‌انگيز است.

در ادامه اين سخنان دكتر چيتيك به ارائه سخن پرداخت و گفت: «بابا‌افضل» را از وقتي كه در ايران بودم مي‌شناختم، اما وقتي كه در مركز مطالعات اسلامي دانشگاه كلمبيا در حال نوشتن دائرة‌المعارف بوديم، قرار شد كه براي بابا‌افضل مقاله‌اي بنويسيم كه من قبول كردم و براي نگارش آن به مطالعه شديد آثار وي پرداختم.

نويسنده كتاب «درآمدى بر تصوف و عرفان اسلامى» افزود: بابا‌افضل نسبت به ديگر فيلسوفان مسلمان هم‌چون بوعلي، ملاصدرا و ... بسيار راحت‌تر مي‌نويسد. براي مطالعه آثار بوعلي و يا ملاصدرا بايد ساعت‌ها وقت صرف كنيد تا چند صفحه از آثار آن‌ها را مطالعه كنيد و بفهميد، اما آثار باباافضل اين طوري نيست. وي براي كساني مي‌نويسد كه عربي بلد نيستند و از اين‌رو فلسفه را به فارسي نوشته است و بنابراين براي همه قابل فهم است.

وي تأكيد كرد: نثر بابا‌افضل، شيرين‌ترين نثر فلسفي به زبان فارسي است. اين نثر خيلي فلسفي است؛ اگر چه عرفاني هم هست ـ البته نثر سهروردي نيز همين‌گونه است، اما آثار سهروردي بيشتر عرفاني است تا فلسفي. بابا‌افضل عقل نظري را به «خرد بينا» ترجمه مي‌كند و واقعا هم همين‌طور هست، چون عقل نظري عقل استدلالي نيست، بلكه عقلي است كه مي‌بيند.

نويسنده كتاب «راه عرفانى عشق» در ادامه سخنانش در بررسي آخرين اثر خود «جهان‌شناسي و جان‌شناسي» خاطرنشان كرد: اكنون فلاسفه در دنياي غرب در حوزه‌اي تنگ و محدود كار مي‌كنند و معمولا تحت‌ تأثير بنيان‌گذار مكتب خود هستند. فلاسفه امريكايي، چيزي غير از فلسفه غرب را قبول ندارند و حتي گروهي از آن‌ها چيزي غير از فلسفه مدرن را قبول ندارند. فلسفه اسلامي شايد در يك يا دو دانشگاه امريكا تدريس شود.

نويسنده كتاب «سيماى اسلام در كليات جهان‌بينى اسلامى» اذعان كرد: از حدود 50 سال در امريكا نسبت دين اسلام بي‌اعتنايي‌هايي وجود داشت و در عوض ادياني مانند هندو و بودا مورد توجه بودند، اما امسال حدود 100 كرسي مورد تقاضاي استاد در دانشگاه‌هاي امريكا در رابطه با رشته‌هاي مطالعات اسلامي وجود داشت، اين در حالي است كه در سال‌هاي گذشته اين تقاضا در حدود 5 كرسي بود.

اين محقق و استاد دانشگاه در ادامه سخنانش اظهار كرد: از قديم، علوم را به علوم نقلي و عقلي تقسيم مي‌كردند. علوم نقلي سينه به سينه منتقل مي‌شود و يا به صورت كتاب گسترش مي‌يابد. اصولا زبان، تاريخ و كتاب‌هاي مقدس از راه نقل گسترش مي‌يابند و بنابراين جزو علوم نقلي هستند.

چيتيك تصريح كرد: روش علوم نقلي، تقليد است. در علوم عقلي، آن‌چه در مقابل تقليد است، اجتهاد نيست، بلكه تحقيق است. تحقيق؛ يعني رسيدن به حق و حقيقت؛ اگرچه شايد ابتداي علوم عقلي با تقليد باشد، ولي سرانجام بايد تقليد را در علوم عقلي را كنار گذاشت. براي رسيدن به علم نفس نمي‌توان از كسي تقليد كرد. تنها راه شناخت خود، رجوع به خود است نه استفاده و تقليد از ديگران.

نويسنده كتاب «ايمان و عقل در اسلام» گفت: توجه بيشترم در كتاب «جهان‌شناسي و جان‌شناسي» اين است كه علم توحيدي براي مسلمانان نبايد تقليدي باشد، بلكه عقلي است. توحيد در همه اديان مشترك است، حتي در آن آيين‌هايي كه ظاهرا توحيدي نيستند مانند آيين هندو.

وي در پايان سخنانش اظهار كرد: قسمت سوم اين كتاب در مورد اين است كه انديشمندان مسلمان در گذشته علم جهان و علم نفس را در يك سطح نگه مي‌كردند و البته اين در مورد اديان ديگري غير از اسلام هم صادق است.

نشست «بررسي قلب فلسفه اسلامي؛ جست‌و‌‌جوي معرفت نفس در آموزه‌هاي بابا‌اففضل» با حضور پروفسور «ويليام چيتيك»، دكتر «غلام‌رضا اعواني» رئيس مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه اسلامي، دكتر «مهدي محقق» رئيس هيئت مديره انجمن آثار و مفاخر فرهنگي ايران و جمعي از اندشمندان، اساتيد و دانشجويان از ساعت 10 الي 12 در مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران برگزار شد در آن دكتر اعواني و دكتر چيتيك به ارائه سخن پرداختند.
چهارشنبه 22 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 211]