سينماي كودك در آستانه فراموشي

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: سينماي كودك در آستانه فراموشي
سينماي كودك در جهان جايگاه شناخته شده اي دارد و هر ساله در اين ژانر فيلم هاي شاخص و قابل توجهي ساخته مي شود كه در بين بزرگسالان نيز طرفداران بسياري دارد اما در ايران چند سالي است كه اين نوع ژانر سينمايي فراموش شده و بيشتر فيلمسازان حرفه اي اين عرصه به تدريج با اين گونه سينما خداحافظي كرده اند.

سرويس هنري برنا: بخشي از سينماي كودك و نوجوان ايران، روزگاري با حضور چهره هاي برجسته اي چون عباس كيارستمي، كيومرث پوراحمد، كيانوش عياري، مجيد مجيدي، كامبوزيا پرتويي، محمد علي طالبي، مرضيه برومند، پوران درخشنده، ابوالفضل جليلي و ديگران جايگاهي مهم براي خود به دست آورده بود اما در سال هاي اخير از اين نوع سينما خبري نيست و اين سينما تقريباً هيچ سهمي در توليد فيلم هاي كودك و نوجوان ندارد.

اگر نگاهي به فيلم هاي معدود و اندكي كه طي سال هاي اخير در ژانر كودك و نوجوان ساخته شده اند، بياندازيم به اين مورد برمي خوريم كه كارگردانان صاحب نام اين سينما به طور كامل سينماي كودك و نوجوان را فراموش كرده اند و شايد در طول سال تعداد انگشت شماري فيلم با محوريت كودكان و نوجوانان ساخته شود.

سينماي مهجور كودك و نوجوان در واقع بدون ‌متولي به حيات خود ادامه مي دهد و توليدات آن نيز تضميني براي نمايش و اكران ندارند و در صورت نمايش هم با در اختيار داشتن سينماهاي محدود، موفقيت چنداني در گيشه ندارند و با توجه به مشكلاتي كه سينما در حال حاضر با آن مواجه است، شايد در آينده نه چندان دور اين گونه سينمايي از چرخه توليد حذف شود.

نخستين فيلم هاي بلند سينمايي ژانر كودك

ساخت فيلم بلند سينمايي براي كودكان، در واقع پس از انقلاب با فيلم "حياط پشتي مدرسه عدل آفاق" ساخته داريوش مهرجويي شكل گرفت(1359). اين فيلم در سال 1367 با تغييراتي اجازه نمايش يافت.
به مرور، ساخت فيلم بلند براي كودكان و نوجوانان جاي خود را باز كرد و روز به روز رونق بيشتري گرفت. "دونده" اميرنادري، "ابراهيم در گلستان" ايرج امامي، "شهر موش ها" محمد علي طالبي و مرضيه برومند، "گلنار" كامبوزيا پرتويي و ... از اين نمونه ها هستند. به تدريج فيلمسازي براي كودكان خود به گونه اي سودآور و پرطرفدار در سينماي ايران تبديل شد و بخش خصوصي هم به سمت ساخت فيلم هايي در ژانر كودك روي آورد اما با ركود و بحران سينماي ايران از دهه 70، توليد آثار كودكان نيز رو به كاستي نهاد.
علي رغم برگزاري بيست و يك دوره جشنواره، سينماي كودك ايران به شكل بي سابقه اي بي رمق و راكد شده و در آستانه محو قرار گرفته است.

سرزمين جشنواره ها

برگزاري بيست و يك دوره جشنواره فيلم كودك و نوجوان هم به نظر مي رسد نتوانسته كمك قابل توجهي به رونق سينماي كودك و نوجوان بكند زيرا هر ساله فيلم هايي به اصطلاح براي كودك و نوجوان ساخته مي شود و در اين جشنواره به نمايش در مي آيد اما عملاً هيچ اتفاق و تحولي در اين گونه سينمايي رخ نمي دهد .همچنين در بيشتر اين فيلم ها تنها به حضور چند كودك و نوجوان اكتفا مي شود و محور داستان بازهم بزرگ ترها قرار مي گيرند.

«اسماعيل براري» كارگردان سينما در اين باره مي گويد: «كشور ما امروز انگار سرزمين جشنواره هاست ولي آيا با اين همه جشنواره، ملت شادي هستيم؟ جالب اينجاست وقتي فلان بانك و بهمان پاساژ هم مي خواهد قرعه كشي كند اسمش را مي گذارد جشنواره. حتي در مدرسه دختر كوچك من هم وقتي مي خواهند جشني بگيرند، اسم آن‌را مي گذارند جشنواره. گويا ما از لغت جشنواره زياد استفاده مي كنيم ولي منظورمان چيز ديگري است كه احتمالاً جمع شدن و سخنراني و شيريني و پذيرايي به همراه چند قطعه موسيقي است.»

وي مي افزايد: «اصل اين جشنواره هاي مورد نظر، به سكه اي است كه به فيلم ها يا آدم ها مي‌دهند. اگر منظور دوستان از برگزاري جشنواره فيلم كودك اين است كه هيچ؛ اين جشنواره حتي توان اين را ندارد كه روي پاي خودش بايستد. اين گونه جشنواره ها به سرعت فراموش مي شوند طوري كه سال بعد ديگر به ياد نمي آوريد كه سال پيش چه اتفاقي افتاد و چه جشنواره اي برگزار شده بود، چه رسد به اين كه چرخه عظيم سينمايي مانند كودك و نوجوان را به حركت در بياورد.»

سينماي فراموش شده كودك

هر ساله بنا بر يك رسم يا عادت نابجا با پايان جشنواره، سينماي كودك به فراموشي سپرده مي شود و پرونده هاي آن تا يكي دو ماه مانده به آغاز جشنواره بعدي بايگاني و توليد در سينماي كودك متوقف مي شود. بازهم همان سناريو تكرار مي شود و چند كارگردان و چند تهيه كننده معدود، با استفاده از ترفندهايي، اقدام به ساخت فيلم هايي براي كودكان و نوجوانان مي كنند و هر ساله بين 9 تا 10 فيلم بلند در جشنواره به نمايش در مي آيد و تهيه كننده بايد به فكر اكران و هزينه هايي كه متحمل شده باشد.
به طور طبيعي با توجه به اين شرايط، زماني كه يك كارگردان و تهيه كننده فيلم مي سازد، علاقه مند است فيلم خود را اكران كند اما وقتي فيلم كودك در سينماي ما اينقدر محجور مانده و در هنگام اكران موفقيت چنداني ندارد، اين سينما رو به فراموشي گذاشته مي شود و سينماگران ديگر به دنبال ساخت چنين فيلم هايي نخواهند بود.

سينماي كودك نيازمند حمايت جدي

«كامبوزيا پرتويي» كارگردان سينما و به عنوان كسي كه در ژانر كودك و نوجوان فيلم هايي زيادي ساخته است، در اين باره مي گويد: «يكي از وظايف اصلي كانون پرورش فكري توليد فيلم و حمايت از سينماي كودك و نوجوان است كه در سال هاي گذشته اين وظيفه به خوبي انجام مي شد و ما شاهد توليد آثار خوبي براي اين گروه هاي سني بوديم ولي متاسفانه چند سالي است كه اين وظيفه به فراموشي سپرده شده است.»

وي افزود: «هم اكنون بسياري از كارهايي كه براي كودكان و نوجوانان در كانون پرورش فكري انجام مي شود، سطحي و بدون تفكر و كارشناسي لازم است و كارآيي گذشته خود را از دست داده است. به هر حال سينماي كودك و نوجوان نياز به حمايت، توجه نهادهاي دولتي و بخش خصوصي دارد. اگر دولت يا يك مركز خاص اين نوع سينما را جدي بگيرند به طور يقين فيلمسازان هم تشويق مي شوند و همه دست به كار شده و سينماي كودك و نوجوان در صنعت سينماي ايران شكل خواهد گرفت.»

«حبيب الله كاسه ساز» تهيه كننده سينما هم در اين باره معتقد است: «توجه به سينماي كودك و نوجوان به سياست گذاري مسئولان و مديران امور سينمايي كشور باز مي گردد و اين نوع سينما مانند سينماي دفاع مقدس نيازمند توجه و حمايت است. درباره سينماي كودك و نوجوان هم بايد از سوي نهادهاي مختلف فرهنگي حمايت هايي صورت گيرد و رونق اين نوع سينما بستگي به مسئولان امور سينمايي كشور دارد.»

تهيه كننده فيلم "اخراجي ها" به مسائل اقتصادي در سينماي كودك و نوجوان اشاره كرد و گفت: «مسائل اقتصادي در سينماي ايران بسيار مهم است و فيلم هاي سينماي كودك و نوجوان نيز به دليل داشتن مخاطبان خاص در گيشه زياد موفق نيستند و به همين بسياري از تهيه كنندگان تمايل چنداني به سرمايه گذاري براي اين نوع سينما ندارند. سينماي كودك و نوجوان نبايد به فراموشي سپرده شود و بايد با كمك همه مسئولان به داد اين نوع سينما رسيد.»

در هر صورت اين سينما به هر نوع حمايتي نياز دارد! چون سينماي كودك جزو سينماهاي خاص است و طبيعي است كه اگر در كنار فيلم هاي گيشه اي قرار بگيرد، شكست مي خورد، چون توان مقابله ندارد. اين سينما به حمايت بيشتري نيازمند است و اين حمايت از راه هايي خاص ممكن است، صورت بگيرد.
سه شنبه 21 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 172]