را در آيه 47 سوره حج ناظر به سنت‌هاي تاريخي مي‌داند

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: سيري در آيات متناقض‌نماي قرآن كريم / 4شهيد صدر كلمه «يوم»را در آيه 47 سوره حج ناظر به سنت‌هاي تاريخي مي‌داند
گروه انديشه: علامه شهيد صدر كلمه «يوم» در آيه 47 سوره مباركه «حج» را ناظر به سنت‌هاي تاريخي مي‌داند و معتقد است اين لفظ در آيه 4 سوره مباركه «معارج» ناظر به روز قيامت است.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا)، حجت‌الاسلام و المسلمين «ابراهيم يعقوبيان» در بخش قبلي گفت‌وگو با سرويس انديشه و علم اين خبرگزاري به بيان نظرات آيت‌الله سبحاني، علامه طباطبايي و علامه شهيد صدر پرداخت و در بخشي از سخنانش كه در رابطه با نظر مرحوم علامه صدر درباره رفع تناقض بين آيات مورد بحث بود، گفت: دين يك قانون صرف نيست كه هر كس دلش خواست عمل كند و هر كه نخواست عمل نكند.

وي هم‌چنين تصريح كرد: «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ»؛ يعني گرايش به دين جزو فطرت بشر است و اگر بشر با فطرت خود به مبارزه بپردازد، ممكن است چند روزي را بگذراند، اما بايد تبعات آن را هم بپردازد. تبعات آن همان عذاب قيامت و سختي در زندگي دنياست. در اين‌جاست كه تعجيل در عذاب كرده و مي‌گويند اين عذاب كجاست؟ غافل از اين‌كه سرعت آن‌ها با سرعت خداوند متفاوت است.
بخش قبلي را اين‌جا بخوانيد

مدرس حوزه علميه مشهد در ادامه اين گفت‌وگو تأكيد كرد: «لا تبديل لخلق الله» اين سنت خداوند متعال است و در خلقت الهي اصلا امكان تبديل نيست و چون دين‌پذيري و گرايش به دين جزو فطرت بشر پس نمي‌توان اين فطرت را تبديل كرد. اگر در آن دست ‌برده شود، خراب شده و دست‌برندگان در آن ضايع و خار مي‌شوند؛ زيرا همان‌طور كه بيان شد تبديل در سنت خداوند وجود ندارد.

وي در توضيح بحث فوق به موضوعي حاشيه‌اي پرداخت و اين موضوع را عنوان كرد كه چرا گراني سرسام‌آور شده است و چرا اين همه اجناس‌ها گران شده‌اند؟ آيا واقعا در جهان صنعتي امروز مي‌توان آرامش داشت؟ در پاسخ بايد از راه «تعرف الاشياء باضدادها» عمل كرد. ابتدا ضد آن را بايد تبيين كرد كه عامل سلب آسايش و آرامش چيست و بعد عوامل آرامش را به دست آورد.

نويسنده كتاب «مدرسه نامرئي» در ادامه افزود: برخي مسائل هست كه شايد با روان‌شناسي روز بتوان با آن تحليلي را انجام داد، ولي در حقيقت يك سري از مسائل هستند كه نمي‌توان با اين علوم آن‌ها را تحليل كرد. مثلا شخصي نزد امام صادق(ع) رسيد و عرض كرد: يا ابن رسول‌الله(ص)، برخي اوقات همين طور كه در خانه نشسته‌ام دلم مي‌گيرد و بي‌قرار شده، اختيار از كفم رفته و مضطرب مي‌شوم، اما برخي اوقات هم در خانه نشسته‌ام ناگهان قلبم آرام مي‌شود و آرامش روح پيدا مي‌كنم. سر اين امر چيست؟»

وي در ادامه افزود: حضرت صادق(ع) در پاسخ فرمودند: «شما شيعيان از طينت ما هستيد. گاهي اوقات كه ما خوشحال مي‌شويم، اين خوشحالي ما به شما هم سرايت كرده و شما هم آرام مي‌شويد. اما گاهي اوقات كه ما ناراحت مي‌شويم، غم ما به شما سرايت كرده و شما غمگين و مضطرب مي‌شويد.»

مدرس مكتب جامعةالرضوية در ادامه اين بحث حاشيه‌اي كه به نوعي توضيح براي مطلب اصلي بود، گفت: عصر جمعه، عصر دل‌گيري است. دو علت دارد: علت بسيار مهم اين است كه عصر جمعه و غروب جمعه را گفته‌اند عصر ارتباط با عالم غيب است. وقت پرواز است؛ يعني زماني است كه روح به شدت ميل پيدا مي‌كند كه به همراه حجت خدا و ولي‌عصر(عج) سري به عالم ملكوت بزند. ليكن ما اين زمان را صرف ديدن فيلم، خوردن و ديگر امور دنيوي مي‌كنيم.

وي در ادامه اظهار كرد: در اين حالت روح آزرده مي‌شود؛ زيرا زماني كه روح مي‌خواهد به سوي بالا حركت كند يا به قول شاعر «جان‌گشايد سوي بالا بال‌ها/ تن زند اندر زمين چنگال‌ها» روح مي‌خواهد هم‌پاي حضرت حجت(عج) پرواز كند به عالم بالا، اما شما پايش را گرفته‌ايد و نمي‌گذاريد. پس بعضي تحليل‌ها را بايد از ناحيه دين و معارف دين به آن رسيد و مورد بررسي قرار داد و علت مسائل را جويا شد.

نويسنده مقاله «نفاق يا شخصيت پنهان» گفت: منظور از اين موارد كه بيان كردم (مسائل گراني و فقدان به عاقبت رسيدن خيلي از كارها) اين است كه اين همه اقتصادان، وزير، استاد دانشگاه و ... كه در اين مسائل فعاليت مي‌كنند، اين‌گونه نيست كه همه دروغ بگويند، همه اختلاس كنند، واقعا خيلي‌ها به دنبال انجام كار خير و خدمت به مردم هستند. اما چرا نمي‌شود؟ درست است كه عوامل دروني و بيروني دخالت دارد، اما همه كارها اين نيست. اين‌گونه نيست كه ما اقتصادان داشته‌ باشيم، وزير خوب داشته باشيم و استاد دانشگاه عالي داشته باشيم، مشكل حل است.

يعقوبيان اشاره‌اي به حديثي كرد و گفت: مرحوم شيخ صدوق در «خصال» آورده است كه خدا وقتي به يك قوم غضب مي‌كند «اذا غضب الله علي قوم و لن ينزل به العذاب» درست است كه عذاب نازل نكرده است، اما آن قوم مغضوب است. حال مقياس سنجش اين‌كه اين قوم مغضوب هست يا خير چيست؟ فرمودند كه: «قيمت‌ها بالا مي‌رود و قابل كنترل نيست. عمرها پايين مي‌آيد و كوتاه مي‌شود. تجار متدين سود نمي‌برند. ميوه‌ها رشد نمي‌كند. نهرهاشان كم آب مي‌شود. باران بر اين‌ها نمي‌بارد.» اين‌ها همه مقياس است و بايد اين‌ها را در تحليل‌هاي خود جاي دهيم و كنار نزنيم.

وي با بيان اين مسائل به همان موضوع اول كه شهيد صدر بيان كرده بود بازگشت كه «يستعجلونك بالعذاب» و گفت: با اين توضيحاتي كه در حاشيه در تبيين نظر شهيد صدر عنوان كردم، مشخص مي‌شود كه سرعت الهي با سرعت انسان چه تفاوتي دارد. هزار و چهارصد سال گذشته است و با دست در دست هم گذاشتن صنعت، تكنولوژي، مدرنيته و ... بي‌توجه به خداوند متعال، بشر در حركت است.

مدرس حوزه علميه مشهد مقدس گفت: «يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ ﴿6﴾ الَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ ﴿7﴾؛ اى انسان چه چيز تو را درباره پروردگار بزرگوارت مغرور ساخته. همان‌كس كه تو را آفريد و [اندام] تو را درست كرد و [آن‌گاه] تو را سامان بخشيد.» خداوندي كه اگر بخواهد، نمرود را با پشه‌اي از بين مي‌برد و اگر مقدر بداند پيامبر(ص) را با تار عنكبوتي كه «أَوْهَنَ الْبُيُوتِ» هست نجات مي‌دهد. اي انسان از چه كسي روي بر مي‌گرداني، به هر سمتي غير از خدا روي كني به سراب روي كردي. «دور است سر آب در اين باديه هشدار*تا غو ل بيابان نفريبد به سرابت»

يعقوبيان افزود: مرحوم شهيد صدر معتقد است اين‌ها اشاره به سنت‌هاي تاريخي دارد. پس با اين نظر «يوم» در آيه شريفه سوره حج اشاره به سنت تاريخي است؛ يعني يك روز پيش خداوند متعال اندازه هزار سال شماست. زمان «إِنَّ بَطْشَ رَبِّكَ لَشَدِيدٌ»(سوره مباركه بروج، آيه شريفه 12) هم مي‌رسد عجله نكنيد و «أَخْذًا وَبِيلًا»(سوره مباركه مزمل، آيه شريفه 16) هم خواهيد شد. شهيد صدر «يوم» سوره مباركه معارج را اشاره به روز قيامت مي‌داند.

وي در بيان وجه جمع بين اين دو آيه در نظر شهيد صدر گفت: از نظر مرحوم صدر اين دو آيه از نظر زمان و مكان متفاوت است؛ زيرا آيه سوره مباركه حج اشاره به سنت‌هاي تاريخي، مكان و زمان دنيايي و آيه سوره مباركه معارج اشاره به روز قيامت و زمان و مكان قيامت دارد؛ لذا وجه جمع را اين‌گونه بيان مي‌كند. البته ايشان بين اين دو آيه را جمع كرده است، اما مسئله دوم اين است كه بين دو آيه شريفه سوره مباركه معارج و سوره مباركه سجده وارد نشده‌اند.

اين گفت‌وگو ادامه دارد ... .
دوشنبه 20 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 442]