واضح آرشیو وب فارسی:ايرنا: "ويگل"، پاسخي ايراني به دروغي هاليودي(بخش سوم و پاياني)
داخلي. فرهنگي . ويگل .
حفاريهاي غيرمجاز در شهر ويگل
آنطوريكه كارشناسان ميگويند تعداد محوطه هاي باستاني در ايران به رقم حيرتانگيز ۴۰۰هزار بالغ ميشود به همين دليل كشور ما،"بهشت باستانشان" خوانده ميشود.
همانطوريكه گفتم در ميان اين حجم عظيم محوطههاي تاريخي، ويگل در نوع خود منحصر بفرد محسوب ميشود اما همين اثر بيتا،دهان سارقان آثارفرهنگي و هنري را چنان آب انداخته كه مدتهاست بيمحابا در دل اين محوطه تاريخي سرگرم نقب زدن و حفاريهاي غيرمجاز براي به يغما بردن مواريث فرهنگي كشورند.
خيال حفاران غيرمجاز و دنده پهن فعال در محوطه باستاني ويگل ظاهرا" آنقدر راحت است كه براي در امان ماندن از شلاق خورشيد كوير حتي اقدام به احداث آلاچيق در محل كردهاند تا در سايهسار آن با خيال راحت به كاوش در دل اين شهر تاريخي و در واقع تخريب و انهدام بقاياي آثار برجا مانده در آن ادامه دهند و ظاهرا هم هيچكس به آنها نميگويد بالاي چشمشان ابروست.
"جاوري" رييس اداره باستان شناسي اصفهان هشدار داده است كه اين حفاريها تاكنون آسيب زيادي به محوطه ويگل وارد كرده است.
واقعيت نيز اين است كه سارقان آثار فرهنگي و هنري، هر جا ردي از مواريث ديرين ايران زمين بيابند مانند خوره بهجانش ميافتند وتا تهش را درنياورند و جيب گشادشان را پرنكنند،ول نميكنند كه نمونهاش،غارت اشياي تاريخي جيرفت است كه حديثش را همه كم و بيش ميدانند و نمونه جديدترش(البته در ابعاد مرموزانهتر كه جاي گفتنش اينجا نيست) مخدوش كردن يك كتيبه متعلق به دوره هخامنشيان در جزيره خارك است.
پرمسلم،كشور ما به عنوان درهي نادرهي تمدن بشري با قدمت چندين هزار ساله و داشتن گنجينههاي فراوان و گرانبهاي تاريخي و فرهنگي كه بسياري از ممالك ديگربخصوص نورسيدهها حسرت داشتن حتييك اثر ازآنها را دردل دارند، نيازمند عزم جدي و همت والا براي صيانت و حفاظت ازمواريث خود است و صدالبته با اما و اگر هم اين كار درست نميشود كه نميشود.
اصولا"حفاظت از آثار فرهنگي و تاريخي به دوشكل ،يكي حفاظت علمي مانند مرمت و حفاظت در برابر آسيبهاي طبيعي و ديگري حفاظت فيزيكي تقسيم ميشود كه اين دومي برعهده يگان حفاظت سازمان ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري گذاشته شده است.
البته اگر انصاف بدهيم با توجه به وجود اينهمه آثار كشف شده و كشف نشده در كشور، حتما حفاظت از آنها كار سادهاي نيست و با امكانات و نيروي موجود نميتوان از همه آنها محافظت كرد.
"امير ضيائيان " مسئول مركز فرماندهي و كنترل يگان حفاظت ميراث فرهنگي در اينباره گفته است:"نيروهاي حفاظتي ميراث فرهنگي در سراسر كشور تنها چهار هزار نفرند درحالي كه ۲۰هزاراثر ثبت شده و يك ميليون و ۲۰۰هزاراثر شناخته شده غيرثبتي در كشور وجود دارد و با اين تعداد نيرو نميتوان كار حفاظت از آثار را بدرستي انجام داد".
پس روشن است كه رسالت سترگ حفاظت از نمادهاي فرهنگي و تاريخي اين سرزمين نيازمند تخصيص سخاوتمندانهتر امكانات و نيرو است و بهتراست بدانيم كه ارج و قرب اين كار نيز كمتر از دفاع از مرزهاي جغرافيايي نيست و در اين زمينه ، كار نيكو كردن از پركردن است.
يك نكته مهمتر را كه نبايد از آن غافل شويم، اين است كه همگام با فعاليت تخريب چيان و يورشگران به آثار فرهنگي در داخل، ويرانگران هويت فرهنگي در خارج نيز بيكار ننشستهاند و هرازگاه، سازشان را عليه ما كوك ميكنند.
بواقع،امروزه تخريب و تحريف هويت فرهنگي و ملي كشورها،ترفندي مزورانه در راستاي منويات سياسي قدرتهاي زورگوي عالم است.اگر حرفم را باور نداريد به همين خيمهشب بازي هاليوديها در ساخت فيلم " سيصد" يا دو دوزه بازي برخي موسسات آمريكايي نظير "نشنال جئوگرافي" در ناميدن خليج فارس به نام خليج عربي توجه كنيد تا ببينيد به آخور كجا بندند.
حتم بدانيد اگر هاليوديها،گستاخانه و بيشرمانه با تهيه فيلم مندرآوردي و مغرضانه خود ميكوشند چهره تابناك ايرانيها در طول تاريخ بشر را در نزد جهانيان تيره و تار و حتي بربر صفت نشان دهند، فقط و فقط ، هدفشان انجام كاري است كه تاكنون از طريق ماشين سياست نتوانستهاند عليه اين ملك و ملت انجام دهند و در واقع فيلم"سيصد" ، ديپلماسي هاليودي وزارت خارجه آمريكا عليه جمهوري اسلامي ايران است.
خندهدار شايد هم گريهدار اين است كه در اين سوي عالم، حتي همين امارات فكسني و قنداق پوش كه درمقايسه با تاريخ كشور معمر ما،بزور دوران نوزاديش را ميگذارند،نيز بو برده كه بايد ازهمين اهرم عليه ما استفاده كند.هر چند يانكيها هم با حمايت مستقيم و غيرمستقيم از آنها ميدانند كه اگر اين كار (حمايت از امارات) براي آنها آب ندارد،نان كه دارد يعني از اين طريق اقل- كم ميتوانند تلنگري به ايران بزنند تا شايد دل تفتهاشان خنك شود.
پس اگر امروزهروز، حتي امارات فسقلي براي ما كوراوغلي ميخواند و وقيحانه خليج فارس را خليج عربي و همنوا با آن،گستاخانه،جزاير ايراني را متعلق به خود ميداند و از آنسو نيز هاليوديها به اشاره عموسام، دري وري سيصدشان را ميبافند،هدف هر دويشان گلآلودكردن آب براي گرفتن ماهيهايي است كهدر درياي سياست نتوانستهاند صيد كنند.
البته بلافاصله بگويم كه همين" سيصدسازهاي دغل باز و آب زيركاه " كه حالا اينگونه پشت سر تاريخ وتمدن ما لغز ميخوانند و صفحه ميگذارند دهنشان براي به چنگ آوردن يكي از همين آثار خرده و ريزه تمدن ايراني كه در هذيان ماليخوليايي سيصد آنگونه آنرا متوحش نشان ميدهند آنقدر باز است كه گوش ميخوابانند تا هرآينه خبري از پيداشدن يك اثر يا شي تاريخي در اين سرزمين باستاني را شنيدند يكجوري از طريق همين سارقان آثار فرهنگي، عينهو هزاران هزار اثر به يغما برده شده به آن سوي آب، آن را هپلي هاپو كنند تا ويترين موزههاي رنگارنگشان را هرچه بيشتر با فروغ آثار تاريخي ايرانيان بيارايند و بعدهم پز داشتن آنها را بهجهانيان بدهند.باز اگر ژاژخاهان ينگه دنيايي، چشم و روي قدرشناسي داشتند، بد نبود، اما حاشا به حيايشان كه روي گربه را هم سفيد كرده است.
چه بسا، آبروي بسياري از همين موزههاي پر طمطراق و دهن پركن مثل "لوور"، "آرميتاژ" و بقيه در كمند جلوه و جلال آثار ماست و بالاغيرتا" براي اينهمه عزت و آبرويي كه آثار و اشياي ايراني به آنها بخشيده، سزاوار است در قبال تبار فاخر ايراني لنگ بيندازند اما آنها به طمع اغراض سيري ناپذيرشان ، آنگونه نمك ميخورند و اينگونه نمكدان ميشكنند.
البته برغم اينگونه افتضاحات اخلاقي و بيچشم وروييهاي شبه هنري، فيالواقع گنجينه آثار تاريخ هشت هزار ساله و تمدن دو هزار و پانصد ساله ايرانيان بخودي خود، آنقدر چشمآسا و در عين حال آبروبخش تاريخ بشر است كه اين قماش بي هويت و نوآمده به عرصه جغرافياي سياسي عالم نميتوانند با زنگار توهمات خود روي آنها را بپوشانند.
براي نمونه همين شهر ويگلي كه من دارم حديثش را ميگويم كه تازه نمونهي كوچكي از بيكرانكي مظاهر تاريخ و تمدن پرفروغ ايراني است، تنها گوشه چشمي از گستره گوهربار تاريخ اين سرزمين براي باز كردن مشت يانكي هاي بيهويتي كه خود بخوبي از دوران بربريت و خصائل داني نياكانشان در برابر انسانيت و خصائل عالي اسلاف ايراني با خبرند بس است.
ايران اين سرزمين فرهنگ ساز تمدن آرا ، آنچنان هيبت تاريخي ، عزت مدني و مظهر تمدني براي باليدنش در چنته دارد كه انوار خيرهكنندهاش ، ديدگان شب پرههاي چشم آبي موبور ينگه دنياي غرب وحشي وحشي را تا حد كورشدن، ميزند.
بيرودرواسي،بگذاريد اين را هم ازقلم نيندازم كه در كناردغل بازي مكاران جهانيبراي قلب حقايق تاريخ ملت متمدن و تاريخساز ايرانخود ما نيز سهوا" و ناشيانه و با بيتوجهاي بهحفاظت از آثارمان كه نتيجه احتمالياش همان بلايي است كه سر آن سرباز دوران هخامنشيآمد و همچنين سهلانگاري نسبت به آموزش معرفيآثارمان بهجهانيان،بخودي خودبه ادانمايي و جنقلوك بازي سياسي فرهنگي ، شارلاتانيسم ايراني ستيز، عليه خود كمك كردهايم.
در همين زمينه،خانم"ساروخاني " باستان شناس اداره ميراث فرهنگي كاشان در بارهضرورت آموزش معرفي آثار فرهنگي و تاريخي كشورمان معتقد است كه ما اگر درراه كشف آثار فرهنگيمان مثلا" همين محوطه باستانيويگل از مجامع تحقيقاتي جهاني كمك بگيرد ماحصل اكتشافات ، بخودي خود جنبه و برد بينالمللي پيدا ميكند و همين امر به اشاعه تاريخ و فرهنگ كشورمان در نزد جهانيان و خنثي كردن توطئهها و غرض ورزيها كمك خواهد كرد.
بگذاريد درباره همين سايت ويگلي كه موضوع سخن ماست و مشكلات حفاظتش را برشمردم، يك خبر خوب هم بدهم و آن اين است كه به گفته "محسني تبار" رييس اداره ميراث فرهنگي شهرستان آران و بيدگل، طبق مصوبه سفر اول رييس جمهوري بهمنطقه، قرار است "كاروانسراي مرنجاب"و"سايت ويگل " در قالب يك طرح مورد توجه دولت قرار بگيرد كه اگر چنين شود حتما خيلي زود تق كار آلاچيق نشينان يغماگر در اين خطه درميرود واگر امروز مچشان گير نيفتد حتما" فردا دمشان به تله خواهد افتاد.
بهتر است يادآور شوم كه طبق اين مصوبه انجام مطالعات ساماندهي و تعيين حريم سايت ويگل و از آن مهمتر قرارگرفتن ويگل در رديف محوطه هاي باستاني "سيلك"و"اريسمان"مورد توجه دولت قرار گرفته كه كارشناسان،قرار گرفتن سايت ويگل در كنار محوطههاي باستاني سيلك و اريسمان را نشانه اعتبار و اهميت بخشي مسئولين به اين سايت منحصربفرد ميدانند.
ضرورت مطالعه، ساماندهي و تعيين حريم سايت ويگل
هي گفتم و بازهم ميگويم كه محوطه باستاني ويگل در ردهبندي محوطههاي تاريخي ايران يك استثنا محسوب ميشود.
كارشناسان معتقدند در صورت انجام كاوشهاي علمي ميتوان انبوه آثار معماري دوره هاي مختلف تاريخي نهفته در زير چتر ماسههاي اين خطه را براحتي خارج كرد.همچنين با كاوش علمي در بقاياي سايت ويگل نه تنها ميتوان وارد فضاي مسكوني قرون سلجوقي و ايلخاني شد بلكه تاريخ اين منطقه درآن دورهها را كه مجهولات زيادي دارد،روشنتر نمود.بعلاوه كاوشگري قادر است نوع حركت ماسهها و نقش عواملاقليمي درانهدام وانقراض جوامع انساني درخط القعر شمال نوار قم اردكان(حد واسط بين دق سرخ زواره و درياچه نمك) و جابجايي مرز حياتي را مشخص كند.
بهقرار اطلاع،اين سايت تاريخي بدنبال برنامهريزي و انجام كارهاي مطالعاتي و شناسايي كل محوطه،اينك بهصورت سيستماتيك و باهمكاري موسسه باستان شناسي دانشگاه تهران در مرحله احياي دوباره قرار دارد.
گفته ميشود سايت باستاني ويگل در كنار مراحل مطالعاتي،تعيين عرصه و حريم آن در حال پيگيري كار براي كاوشهاي باستان شناسي است. در اين زمينه ادامه مطالعات و پژوهشهاي تكميلي و گمانهزنيهاي هيات باستان شناسي به آيندهي نزديك موكول شده است.
البته كارشناسان،اجراي برنامههاي ميداني در اين محوطه را تنها ۲۰درصد كار و بقيهامور را جزو كارهاياجرايي ميدانند و بااشاره بهارزش مطالعاتي پروژه ويگل،جلب گردشگر و ايجاد اشتغال در منطقه براين باورند كه با سرمايهگذاري بخش خصوصي امكان تبديل اين منطقه به پارك موزه وجود دارد.
از آن بالاتر اين است كه به خاطر جايگاه استثنايي محوطه ويگل ،بتازگي خبر تاسيس مركز مطالعات و پژوهشهاي دوره اسلامي دراين محوطه مطرحشده و در همين زمينه دكتر"فاضلي"رييس پژوهشكده باستان شناسي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري پنجم ارديبهشت سال ۸۷پس از بازديدش از سايت ويگل،از وجود اين طرح خبر داده و اولين قدم در اين راه را حفظ و نگهداري اين اثر شامل توجه به شرايط جغرافيايياش و جلوگيري از تخريبهاي انساني دانسته و افزوده است: اين كار بايد با كمك فرماندهي يگان حفاظت شروع شود سپس مركز مطالعات دوره اسلامي در اين منطقه داير گردد.
به گفته فاضلي،درطول پنج سال برنامههاي مدوني انجام و با كاوش افقي كوشش ميشود ساختمانهاي نهفته از زيرتپه ماهورها بيرون آيد سپس تمهيدات دائمي براي حفاظت از آنها درنظر گرفته شود.
در اين ميان ، جاوري، مدت زمان لازم براي انجام مراحل تحقيق در اين محوطه شامل مراحل بررسيهاي سطحي، گمانهزني، حفاري و كاوش علمي را ۱۵تا ۲۰سال برآورده كرده و گفته است:با توجه به اينكه ويگل به خاطر اهميتش قرار است در آينده بهمركز بررسي و مطالعه تحولات قرون اوليه شهرسازي و معماري اسلامي تبديل شود، انجام اين كار مستلزم تخصيص سالي ۲۰۰ميليون تومان اعتبار است.
تصاوير مرتبط
دوشنبه 20 خرداد 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ايرنا]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 230]