نگاهي به آسيب هاي دنداني ناشي از ضربه ؛ مراقب مرواريدهايتان باشيد!

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: نگاهي به آسيب هاي دنداني ناشي از ضربه ؛ مراقب مرواريدهايتان باشيد!
دكتر مينا زارعي، استاديار دانشگاه و متخصص درمان ريشه دندان اغلب صدمات دنداني در سنين 10 - 7 سال به دلايلي نظير افتادن كودكان در منزل يا مدرسه بروز مي كند. تصادفات يا نزاع نيز از دلايل ديگر بروز چنين حوادثي است. صدمات دنداني بيشتر اوقات در ناحيه قدامي فكين فك بالا اتفاق مي افتد و ممكن است به صورت تك دنداني يا چند دنداني و حتي با درگيري بافت نرم يا بافت استخواني نگهدارنده دندان همراه باشد. چنين صدماتي اغلب به اقدامات درماني توسط يك تيم دندانپزشكي شامل دندانپزشك عمومي يا متخصصان درمان ريشه، اطفال، جراحي و پروتز دارد. طبقه بندي آسيبهاي دندان ناشي از ضربه شكستگي تاج: شكستن بخشي از تاج دندان (قسمت قابل رويت دندان در حفره دهان) كه ممكن است بادرگيري اعصاب و عروق دندان و يا صدماتي نظير شكستگي هاي استخواني و آسيبهاي نسج نرم دهاني نيز همراه باشد. شكستگي تاج و ريشه: در اين مورد علاوه بر تاج دندان، بخشي از ريشه نيز دچار شكستگي مي شود كه البته ممكن است مانند مورد قبل با عوارض ديگري نيز همراه باشد. شكستگي ريشه: گاهي در معاينات باليني كه انجام مي شود، ظاهر دندان يا دندانهاي ضربه ديده، آسيبي نديده است، ولي بايد توجه داشت كه اين مورد دليلي بر عدم آسيب نبوده و بايد معاينات تكميلي براي بررسي شكستگي ريشه نيز انجام شود. صدماتي كه منجر به جا به جايي دندان و آسيب بافت نگهدارنده آن مي گردند: اين گروه از صدمات از يك آسيب جزئي مخاط اطراف دندان يا يك جا به جايي شديد دندان همراه يا بدون ساير صدمات دنداني قابل تغيير است. خروج دندان از حفره استخواني نگهدارنده: شديدترين آسيب منجر به جابجايي دندان مي باشد. آسيبهاي دنداني همراه با شكستگي استخوان درمان آسيبهاي ناشي از صدمات دنداني را مي توان به سه سطح اوليه، ثانويه و ثالثيه تقسيم نمود. درمان اوليه: شامل اقدامات فوري و اورژانس مي باشد كه بلافاصله به دنبال صدمه وارده توسط دندانپزشك عمومي يا متخصصان صورت مي گيرد. چنين درمانهايي شامل جاي گذاري دنداني كه از حفره استخواني فك خارج شده است، ثابت نمودن دنداني كه دچار لقي شده است و يا حفظ قطعات شكسته يك دندان و حفظ نسج عصبي و عروقي دندان مي باشد. در مواجهه با انواع صدمات دنداني فوق الذكر اقدامات درماني در مورد برخي از اهميت و فوريت بيشتري برخوردار است كه مي توان آن را شامل سه گروه فوريت حاد (دندانهايي كه از حفره دهان خارج شده اند، شكستگي هاي فكي، جا به جايي هاي شديد دنداني و شكستگي ريشه). فوريت تحت حاد (رانده شدن دندان به داخل حفره استخواني، صدمات جزئي بافت نگهدارنده دنداني و شكستگي هاي تاج به همراه آسيب بافت عصبي و عروقي دندان) و فوريتهاي تأخيري (شكستگي تاج بدون درگيري اعصاب دنداني) دانست. آگاهي از چنين فوريتهايي منجر به اقدمات سريعتر و صحيح تري مي گردد. به طوري كه در صدمات جزيي اقدامات درماني اوليه ممكن است كفايت كند در حالي كه در صدمات شديدتر به مراحل بعد درمان نياز مي باشد. درمان ثانويه: اين مرحله درماني شامل موارد معاينات دقيق تري به شرح زير مي باشد. ارزيابي موقعيت عروق و اعصاب دندان درگير و بافتهاي نگهدارنده به صورت معاينات باليني و راديوگرافيك. - درمانهاي مناسب بافت عصبي عروقي (پالپ) دندان. - درمانهاي متناسب با آسيب بافت نرم و مخاطي اطراف. - ترميم هاي مناسب براي دندانهايي كه دچار شكستگي شده اند. - اقدامات درماني تخصصي تر در موارد صدمات شديدتري كه منجر به از دست رفتن تاج دندان آسيب ديده گرديده است. سطح سوم اقدامات درماني شامل كنترلهاي طولاني مدت چنين دندانهايي مي باشد تا وجود هرگونه عارضه جانبي نظير تحليل و از بين رفتن ريشه دندان، تغيير رنگ دادن، آسيبهاي تأخيري بافت عروقي و پالپ دندان بررسي گردد. صرفنظر از اقدامات درماني كه به طور مختصر طبقه بندي شد، با توجه به اينكه اغلب صدمات دنداني در كودكان در حضور والدين يا مربيان اتفاق مي افتد، به طور قطع آگاهي در مورد اقدامات اوليه و اورژانس در چنين مواردي بسيار كمك كننده خواهد بود، لذا در اين قسمت نكاتي كه والدين يا اطرافيان كودكان يا فرد صدمه ديده بهتر است آگاهي داشته باشند، ذكر مي شود. - شروع فوري اقدامات درماني و پرهيز از هرگونه تأخير در مراجعه به مراكز مجهز دندانپزشكي. - اقدامات درماني مناسب براي ترميم فوري دندان در مورد شكستگي هاي جزيي دندان به لحاظ حفظ اعصاب و عروق پالپ دندان و كمك به سير تكاملي ريشه بويژه در كودكان. اغلب كودكان مصدومان چنين حوادثي هستند كه مرحله تكاملي دنداني آنها كامل نشده است و دندانهايي در حال رويش دارند. لذا تأخير درمان صحيح و مناسب مي تواند منجر به از دست رفتن دندان به دليل عدم تكامل ريشه دندان و پالپ آن گردد. لذا توصيه مي گردد اطرافيان با حفظ خونسردي در پي چنين صدماتي، محيط دهان و همچنين اطراف كودك را ارزيابي نمايند، در صورت فقدان بخش يا تمامي يك دندان در جستجوي قطعات يا دندان خارج شده برآيند و از وارد آوردن آسيبهاي اضافي به موضع آسيب ديده پرهيز نمايند و به سرعت كودك را به مراكز دندانپزشكي انتقال دهند. - نگهداري دندانها يا قطعات دنداني خارج شده از حفره دهان در محيط مناسب: از آنجا كه خروج دندان از حفره استخواني يكي از شايع ترين حوادث دنداني در مقاطع دبستان و همچنين از شديدترين آسيبها با پيش آگهي ضعيف تري مي باشد، لذا آگاهي مربيان از شرايط نگهداري و انتقال چنين دندانهايي به مركز دندانپزشكي بسيار مفيد است؛ زيرا جاي گذاري بلافاصله دندان بسيار مؤثر است كه در صورت امكان بايد در محل حادثه انجام شود. در غير اين صورت چنين دندانهايي بايد در محيطي نگهداري شوند كه از آسيب بيشتر به انسان نگهدارنده ريشه و بافتهاي چسبيده به سطح آن جلوگيري كند. بهترين محيط يك محيط مايع حد واسط تجاري به نام «Hank» است كه چون اغلب در دسترس نمي باشد، لذا توصيه مي شود از شير براي انتقال دندان استفاده گردد. قرار دادن دندان در محل آن در حفره دهان و يا گوشه لب در بزاق مصدوم در صورت هوشياري نيز بسيار مفيد خواهد بود. سرم فيزيولوژيك انتخاب بعدي است و به هر دليل توصيه مي گردد از نگهداري دندان در شرايط خشك يا محيط آب معمولي بشدت پرهيز گردد. در مواردي كه دندان دچار جا به جايي شديد شده، ولي در حفره دهان باقي است. از فشار آوردن به دندان پرهيز شود و بيمار بلافاصله به مراكز دندانپزشكي منتقل شود. در مركز دندانپزشكي با درمانهاي اورژانسي مورد نياز شرايط نگهداري دندان يا دندانهاي آسيب ديده و ترميم بافت هاي صدمه ديده فراهم مي گردد. دندانپزشكان در مورد كنترل وضعيت واكسيناسيون كزاز بيمار توصيه مي كنند كه والدين بايد آن را پيگيري نمايند. اغلب درمانهايي كه انجام مي شود چند مرحله اي بوده و نياز به مراجعه مجدد بيمار در زمانهاي مشخص و تعيين شده دارد.لذا همكاري والدين و مراجعه منظم به دندانپزشك براي درمانهاي تكميلي و كنترلهاي بعدي از پيامدهاي نامناسب بدي تا حد زيادي پيشگيري خواهد نمود و در حفظ دندان و سلامت آن بسيار كمك كننده خواهد بود. درمانهاي دارويي توصيه شده دندانپزشك شامل ضد درد، ضد التهاب، آنتي بيوتيك و دهانشويه طبق دستور تا زمان لازم بايد انجام شود. رژيم غذايي نرم، كنترل عادات غذايي و رفتاري خاص در صورت لزوم و رعايت بهداشت دهاني مناسب جزو موارد حائز اهميت ديگر مي باشد. آسيبهاي دنداني ناشي از صدمه،مشكلاتي را براي دندانپزشك و بيمار به همراه دارد، لذا از انجام يك درمان مناسب در زمان لازم مي تواند يك موقعيت نااميد كننده را به يك وضعيت مطلوب و دايمي براي بيمار تبديل كند.
پنجشنبه 16 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 283]