نگاهي به فيلم سينمايي «هم خانه» ساخته مهرداد فريد؛ فيلمنامه فداي ساختار!

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: نگاهي به فيلم سينمايي «هم خانه» ساخته مهرداد فريد؛ فيلمنامه فداي ساختار!
* مهدي نصيري * هم خانه كارگردان: مهرداد فريد بازيگران: بيتا سحر خيز، اكبر عبدي، مريم بوباني، و ... *خلاصه داستان: «مهسا» دختر دانشجوي شهرستاني به خاطر يكي از دروس دانشگاه مجبور است سه ماه تابستان را در تهران بماند، اما جايي براي ماندن ندارد. پيرزني كه صاحب يك باغ و خانه بزرگ است، حاضر مي شود تا خانه اش را براي مدتي كوتاه به يك زن و شوهر جوان بسپارد و ... * «مهرداد فريد» پيش از كارگرداني نخستين فيلم بلند سينمايي اش «آرامش در حضور مردگان» - سال 1385- سالها در مطبوعات و نشريات سينمايي كشور مشغول فعاليت بوده و در حال حاضر نيز دومين فيلم بلند سينمايي اش را با عنوان «هم خانه» بر پرده اكران سينماها دارد. شايد عدم موفقيت «آرامش در حضور مردگان» در گيشه، مهمترين انگيزه اي بوده است كه فريد را واداشته تا در دومين تجربه سينمايي اش، به سينماي تجاري روي بياورد.«هم خانه» يك فيلم قصه محور است كه روايتي ساده و تا اندازه اي تكراري را بستر رويدادهايش قرار داده است، اما نكته مهم در مورد اين فيلم آن است كه وي عليرغم توجه به برخي مؤلفه هاي تماشاگر پسند، به هيچ وجه دغدغه هاي سينمايي مقيد به اصول و خلاقيتهاي هنري را كنار نمي گذارد. «مهرداد فريد» در «هم خانه» كمدي اجتماعي عاشقانه اش را با لحني متفاوت به نمايش مي گذارد و همواره سعي دارد تا با گرايش به ترفندهاي خلاقانه، لحن و روايت متفاوتي را در اثرش تجربه كند.كمدي مقيد به قصه مهمترين ويژگي «هم خانه» است. در واقع يك قصه با بستر روايي اجتماعي محور و محمل لحني كميك قرار گرفته و كارگردان سعي دارد تا با استفاده از عناصر كميك، اين قصه اجتماعي را همراه با برخي انتقادها و اشارات اجتماعي روايت كند. انتخاب زواياي متفاوت و نامعمول دوربين، حركات هجومي دوربين براي نزديك شدن و دور شدن از سوژه، تدوين و سرعت بخشيدن يا كند كردن موقعيت و رويداد و ... از جمله ويژگي هاي كار فريد در حوزه پرداخت تصويري فيلم هستند. اين ويژگي ها علاوه بر آنكه لحن كميك فيلم را تقويت كرده، تا اندازه اي هم توانسته است فيلم را از پرداخت تكراري و معمول (كه عموماً تكراري و خسته كننده است) نيز دور كند. به عنوان مثال مي توان سكانس تنها شدن مهسا در خانه پيرزن بعد از رفتن او به فرودگاه را نمونه آورد؛ نگاه خلاقه به موقعيت، انتخاب زوايا و قاب بندي هاي متفاوت دوربين و تدوين سريع و عجيب فيلم اين سكانس را به مقطعي جالب و دوست داشتني از زندگي دختر دانشجو تبديل كرده و در ضمن بر لحن كميك آن نيز دامن مي زند. فيلم مهرداد فريد، به جز اين خلاقيتها كه در پرداخت و ساختار تصويري اش دارد، در ساير حوزه ها تنها يك ملودرام- كمدي ساده با موضوعي تكراري و دستمالي شده است. پسر عاشق به خاطر دختر جوان فداكاري مي كند و عاقبت دل دختر را به دست مي آورد. داستان جز روابط ميان اين دختر و پسر و روايت تلاشهاي يك طرفه پسر براي ابراز علاقه به دختر، چندان چيز ديگري ندارد. در واقع فريد همين محمل ضعيف داستاني را بستر موقعيتهاي كميك فيلم قرار داده و به كمك موقعيتهاي سرگرم كننده و خنده دار رابطه ميان شخصيتها قادر است تماشاگر را در سالن سينما نگه دارد. همچنين بسياري از مقدمات و زمينه هاي لازم براي باور پذير كردن داستان و موقعيتها و همچنين اصول مربوط به منطق روايي نيز در فيلم رعايت نشده است. ضرورت و نياز دختر دانشجو به پيدا كردن يك «هم خانه» صوري، آنقدر كه بايد از طرف تماشاگر باور نمي شود؛ دختر و پسر دانشجوي فيلم، با وجود آنكه به واسطه تحصيلاتشان در فيلم موجه جلوه داده شده اند، اما به هيچ وجه با درس و دانشگاه ارتباط پيدا نمي كنند و دائم مشغول رسيدگي به جزييات و امور پيش پا افتاده مربوط به رابطه شان با خانه پير زن هستند. بعضي از رويدادها و موقعيتها مثل بازگشت پير زن از سفر، ورود ناگهاني پدر مهسا، نقش دايي جمشيد در فيلم و ... نيز بيشتر از آنكه منطقي و توجيه پذير به نظر برسند، سر هم بندي شده و سطحي هستند و در برخي فصول تماشاگر را آزار مي دهند. «مهرداد فريد» در «هم خانه» گهگاه، بدون توجه و با سطحي نگري از كنار عناصر و ضرورتهاي ساختار داستاني گذشته و آنقدر كه به لحن و ساختار تصويري كارش اهميت داده، به فكر توجيه موقعيتها و رويدادهاي ساختاري فيلمنامه اش نبوده است.استفاده از دو بازيگر معمولي- بدون شهرت و محبوبيت- شايد تا اندازه اي موفقيت تجاري فيلم را در گيشه با مشكل مواجه كند، اما فريد براي جبران اين ضعف- در حوزه سينماي تجاري- از حضور چند بازيگر شناخته شده تر مثل اكبر عبدي و عسل بديعي نيز در نقشهاي كوتاه استفاده كرده و در تيزرهاي تبليغاتي سعي دارد تا از اين حضور براي تبليغ فيلمش بهره بگيرد، ضمن اينكه «بيتا سحرخيز» نيز در «هم خانه» ناموفق نيست و بازي قابل قبولي ارائه مي كند.
پنجشنبه 16 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 285]