گرمي و سردي مزاج د رطب سنتي و پزشكي مدرن؛ آدمهاي بالاي صفر، آدمهاي زير صفر!

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: گرمي و سردي مزاج د رطب سنتي و پزشكي مدرن؛ آدمهاي بالاي صفر، آدمهاي زير صفر!
پژوهشگر ايراني براي نخستين بار موفق به شناسايي تفاوت افراد سرد و گرم مزاج از ديد پزشكي مدرن شد.يكي از پژوهشگران پزشكي كشورمان در تحقيقاتي بي سابقه، با بررسي و مقايسه خصوصيات فيزيولوژيك و ايمونولوژيك افرادي كه در طب سنتي از آنها به عنوان سرد مزاج و گرم مزاج ياد مي شود، نشان داد اين تقسيم بندي كه صدها سال پيش انجام شده داراي پايه اي كاملاً علمي است كه مي توان از آن در تشخيص و درمان بيماريها و برگرداندن تعادل بر عملكرد بدن بهره گرفت. دكتر شهرام شهابي، عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي اروميه و مجري طرح در تحقيقات خود دريافت افراد گرم مزاج داراي فعاليت سيستم عصبي سمپاتيك محيطي بيشتر و فعاليت سمپاتيك فوق كليوي، كورتيكوستروئيد فوق كليوي و سيستم عصبي پاراسمپاتيك (عصب واگ) كمتري نسبت به افراد سرد مزاج هستند.وي در گفتگو با خبرنگار ايسنا با اشاره به اينكه انواعي از طبهاي سنتي موجود در دنيا از جمله طب سنتي ايراني (Traditional Iranian Medicinc)، افراد را به دو گروه كلي سرد مزاج و گرم مزاج تقسيم مي كنند، اظهار داشت: از نظر طب سنتي، از آنجا كه انسان معتدل به طور مطلق بندرت وجود دارد، بيشتر افراد گرفتار غلبه كم و بيش يكي از مزاجهاي گرم يا سرد هستند.وي با بيان اين مطلب كه براساس مطالب كتابهاي مربوط به طب سنتي ايراني از جمله كتاب قانون ابن سينا و نيز انواع ديگري از طبهاي سنتي مانند طب سنتي يوناني، طب سنتي چيني، طب سنتي عربي و...، افراد به چهار مزاج گرم و خشك، گرم و مرطوب، سرد و خشك و سرد و مرطوب تقسيم مي شوند كه از اين بين دو مزاج گرم و سرد مزاجهاي اصلي را تشكيل مي دهند، تصريح كرد: افراد گرم مزاج معمولاً افراد پرانرژي، پركار، فعال و برونگرا هستند كه احساسات خود را سريع بروز مي دهند، به طوري كه افراد گرم و خشك تحريك پذيري فوق العاده اي دارند و خيلي زود خشمگين مي شوند. در افراد گرم مزاج معمولاً سوزش اندامها و احساس حرارت ناگهاني بدون علت مشاهده مي شود. نبض افراد گرم مزاج سريع مي زند و رگها، برجسته و فراخ است به طوري كه افراد گرم و مرطوب، رنگ چهره شان به دليل فراواني خوني كه در رگها وارد مي شود به سرخي گرايش دارد. بدن افراد گرم مزاج در هواي سرد به راحتي با عوامل فيزيكي و فيزيولوژيك گرم مي شود، اما خنك شدن بدن آنها در هواي گرم به راحتي قابل انجام نيست. افراد گرم مزاج معمولاً غذاهاي گرم مزاج (از نظر طب سنتي) را بخوبي تحمل نمي كنند. اين پژوهشگر افزود: از سوي ديگر در بين افراد داراي مزاج سرد، سستي، ناتواني، كمبود انرژي و احساس ضعف شايع است؛ به طوري كه افراد سرد و مرطوب، كند، بي حال و بي حوصله بوده و تمايل چنداني به انجام كار ندارند و افراد سرد و خشك بندرت تا پايان روز انرژي كافي براي انجام كار دارند. به طور كلي افراد سرد مزاج درون گرا بوده و احساسات خود را كمتر بروز مي دهند. افراد سرد و مرطوب تحريك پذيري پايين دارند و بي خيال و غيرحساسند. نبض در آنها آرام بوده و رگها باريك است، خون اندكي در آنها جريان دارد، به طوري كه سفيدي و رنگ پريدگي در افراد داراي مزاج سرد و مرطوب كاملاً مشهود است. بدن افرادي كه دچار غلبه سردي مزاج هستند، در هواي سرد به راحتي با عوامل فيزيكي و فيزيولوژيك گرم نمي شود و سرما تا مدت زيادي در بدن اين افراد باقي مي ماند. افراد سرد مزاج معمولاً غذاهاي سرد مزاج (از نظر طب سنتي) را بخوبي تحمل نمي كنند. اين متخصص ايمونولوژي در ادامه با بيان تعريفي كه از اين مزاجها در طبهاي سنتي از جمله طب سنتي ايراني انجام شده است، تأكيد كرد: در اين پژوهش سعي شده مشخص شود آيا افرادي كه از لحاظ طب سنتي به گرم مزاج و سرد مزاج تقسيم بندي مي شوند، از نظر علم جديد و مدرن امروز نيز با هم تفاوتي دارند يا نه! از آنجا كه پاسخ بدن به استرسها از طريق سه سيستم يعني اعصباب سمپاتيك، اعصاب پاراسمپاتيك و غدد فوق كليوي صورت مي گيرد كه تحريك هر كدام از اين سيستمها اثرات متفاوتي روي هوموستاز (حفظ تعادل اعمال بدن) در بدن داشته و عملكرد آنها نقش مهمي در حفظ تعادل اعمال بدن دارند، در اين پژوهش سعي شد نشان داده شود كه فعاليت اين سيستمها در بدن افراد گرم مزاج و سرد مزاج چه تفاوتهايي با يكديگر دارند.وي گفت: منبع اصلي ترشح هورمون نوراپي نفرين، سيستم عصبي سمپاتيك و منبع اصلي ترشح هورمونهاي اپي نفرين و كورتيزول، غدد فوق كليوي است، از سوي ديگر، سيستم عصبي سمپاتيك به دو بخش سيستم عصبي سمپاتيك مربوط به اعصاب محيطي سمپاتيك و سيستم عصبي سمپاتيك مربوط به غدد كليوي تقسيم بندي مي شود. سيستم عصبي پاراسمپاتيك نيز مربوط به تحريك اعصاب واگ است. عضو هيأت علمي دانشگاه علوم پزشكي اروميه توضيح داد: از سويي پاسخهاي ايمني نيز كه نقش مهمي در حفظ تعادل اعمال بدن دارند، به دو دسته كلي «TH1» (T Helper) و «T Helper 2» (TH2) تقسيم مي شوند كه انحراف پاسخ ايمني به سمت «TH1» باعث تقويت پاسخ ايمني سلولي و انحراف پاسخ ايمني به سمت«TH2» باعث تقويت پاسخ ايمني هومورال، توليد آنتي بادي و همچنين واكنشهاي آلرژيك مي شود. دكتر شهابي افزود: در اين طرح فعاليت سيستمهاي ياد شده (سيستم عصبي سمپاتيك محيطي، سيستم عصبي سمپاتيك غدد فوق كليوي، سيستم عصبي پاراسمپاتيك و ترشح كورتيزول توسط غدد فوق كليوي و همچنين انحراف پاسخهاي ايمني به سمت«TH1» و «TH2» در افراد گرم مزاج و سرد مزاج مورد بررسي قرار گرفت. وي خاطرنشان كرد: نتايج اين مطالعه كه براي نخستين بار در دنيا روي افراد گرم مزاج و سرد مزاج براي ارزيابي سيستم نورواندوكرين و الگوي سايتو كايني (TH2/ TH1) پاسخهاي ايمني انجام شد، دلالت بر اين داشت كه افراد گرم مزاج داراي فعاليت سيستم عصبي سمپاتيك محيطي بيشتر و فعاليت سمپاتيك فوق كليوي، فعاليت كورتيكوستروئيد فوق كليوي و فعاليت سيستم عصبي پاراسمپاتيك (عصب واگ) كمتري نسبت به افراد سرد مزاج هستند. همچنين تمايل الگوي سايتوكايني در آنان نسبت به افراد سرد مزاج، بيشتر به سمت «TH2» مي باشد. دكتر شهابي اظهار داشت: علاوه بر آن، با افزايش نسبت شدت گرمي مزاج به شدت سردي آن، فعاليت سيستم عصبي سمپاتيك محيطي افزايش مي يابد. همچنين هنگامي كه مزاج به سمت شديداً گرم يا شديداً سرد ميل مي كند، انحراف سيستم ايمني به سمت پاسخهاي «TH2» افزايش مي يابد، اما اين افزايش هنگام ميل به سمت مزاج شديداً گرم بسيار بيشتر از هنگامي است كه مزاج به سمت شديداً سرد ميل مي كند. وي افزود: اين پژوهش اولين تحقيقي است كه در مورد اساس علمي تقسيم بندي افراد به گرم مزاج و سرد مزاج نه تنها در طب سنتي ايراني، بلكه در تمامي طبهاي سنتي كه به اين تقسيم بندي باور دارند، انجام شده است. متأسفانه در اين زمينه تا به حال كار علمي صورت نگرفته بود و براي توجيه تفاوت افراد گرم مزاج و سرد مزاج، تنها يك سري پيشنهادهاي تئوريك مطرح شده بود. در حالي كه مشخص شدن اساس علمي تفاوت افراد سرد مزاج و گرم مزاج (مانند مشخص شدن اساس علمي ديگر اصول طب سنتي) اين امكان را فراهم مي كند تا طب مدرن در تشخيص و درمان بيماريها و برگرداندن تعادل به عملكرد بدن از طب سنتي نيز كمك بگيرد. دكتر شهابي با اشاره به اينكه متأسفانه امروزه موضوع تقسيم بندي افراد به گرم مزاج و سرد مزاج در كتابهاي مرجع پزشكي جايگاهي ندارد و با عنوان نداشتن اساس علمي، تعدادي از پزشكان، وجود اين تفاوت را رد مي كنند، ابراز اميدواري كرد كه اين بررسي بتواند شروعي براي انجام كارهاي تحقيقاتي ديگر در اين زمينه و از سويي باعث معرفي طب سنتي ايراني در جهان شود و اين طب سرنوشتي مانند طب سوزني چيني پيدا كند كه با مشخص شدن ميزان قابل توجهي از اساس علمي و مكانيسم عمل طب سوزني توسط تحقيقات علمي، اين طب از حالت منطقه اي خود به يك علم پزشكي مدرن و جهاني تبديل شد و بي ترديد جايگاه امروز خود را در جهان مديون تحقيقات علمي است كه روي آن انجام شده است. به گفته وي، عدم مشخص شدن اساس علمي مزاجهاي گرم و سرد (مانند ديگر مفاهيم طب سنتي ايراني) از يك سو باعث شده است كه درمانهاي طب سنتي ايراني هنوز بر پايه تجربه، آزمون و خطا و مراجعه به متون باقي مانده از گذشته هاي بسيار دور باقي بماند و از سوي ديگر باعث بي اعتنايي طب نوين به تواناييهاي درماني طب سنتي ايراني شده است.
دوشنبه 13 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 425]