؛ گوشها براي چه به صدا در مي آيند؟

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: بررسي علل بيماري «وزوز گوش» در مصاحبه دكتر « فيليپ پي نارد» ؛ گوشها براي چه به صدا در مي آيند؟
*مريم سادات كاظمي «اكويين» يا «وزوز گوش» پديده اي ناشناخته است كه علل زيادي در بروز آن دخيل بوده و علايم آن در افراد مختلف، متفاوت است. در اين حالت، بيمار صداهايي را مي شنود كه هيچ علت خارجي ندارند. به طور كلي اين صداها تيز و آهسته هستند كه مرتب توليد شده و تنها خود بيمار آنها را مي شنود. اين صداها به آساني در محيطهاي مختلف بين صداهاي عادي گم مي شوند، اما ممكن است در سكوت مطلق بسيار آزاردهنده باشند. به علاوه صداهاي بلند نيز مشكل را تشديد مي كند. آمار نشان مي دهد سالانه 50 تا 80 هزار فرانسوي براي اين بيماري به پزشك مراجعه مي كنند، حال آنكه 5 ميليون نفر از آن رنج مي برند. در واقع بيماران مبتلا به «وزوز گوش» نبايد خودسرانه به فكر درمان باشند و ضروري است در مراحل ابتدايي بيماري با پزشك مشورت نمايند. اما در حال حاضر معمولاً افراد بسيار دير، به طور متوسط پس از 7 سال نزد پزشك مي روند. پزشك اطلاعات مهم را بررسي كرده و براي بيمار آزمايش كامل تجويز مي كند. در صورت نياز تست شنوايي نيز براي ارزيابي قدرت شنوايي انجام مي شود. در اكثر موارد نخستين بررسي براي تشخيص بيماري كفايت مي كند. نكته شايان ذكر ديگر اين است كه اين بيماري كاملاً دروني است و فقط براي خود بيمار قابل درك است، و به همين دليل پزشك نيز نمي تواند حالت آن را به طور مشخص توصيف كند. اين صداها به دو دسته صداهاي ذهني و واقعي تقسيم مي شوند. گروه اول احساسات( تخيلات) فرد هستند كه واقعيتي ندارند، اما دسته دوم صداهايي حقيقي هستند كه بدن آنها را توليد مي كند. صدا ممكن است در يك يا هر دو گوش شنيده شود، اما در اغلب موارد بيمار نمي تواند به طور دقيق تشخيص دهد صدا در كدام گوش است و احساس مي كند صدا در سرش مي پيچد. به نظر مي رسد مشكلات مربوط به « وزوز گوش» در نتيجه واكنش نامناسب ناقل هاي عصبي به وجود مي آيد. اين پيامها كه ناقل موجهاي عصبي در طول عصب شنيداري هستند، مي توانند به هر دليلي نارسايي و عملكرد نامناسب پيدا كنند. گرچه بندرت ممكن است اين مشكل غير قابل تحمل شود، اما بايد گفت كيفيت مطلوب زندگي را كاهش مي دهد، به طور مستقيم بر خلق و خو تأثير مي گذارد و گاه رابطه فرد با اطرافيان را دچار مشكل مي كند. علاوه بر اين، سرگيجه، از دست دادن تعادل و كاهش قدرت شنوايي از ديگر عوارض بيماري است. مطلب ديگر اين كه تنها 25درصد بيماران به طور منظم به پزشك مراجعه مي كنند و بقيه با مشكل خود كنار آمده و بي توجه به آن به زندگي عادي خود ادامه دهند. كنار آمدن با بيماري اهميت بالايي دارد و در عمل چندان نيازي به مصرف دارو نيست. در اينجا وظيفه پزشك آموزش به بيمار، كمك به او در جهت تغيير رفتارهاي ناسازگار، پيش بيني مشكلات آينده و متقاعد كردن بيمار براي استفاده از سمعك در صورت از دست دادن شنوايي است. از هر دو نفر، يكي در دوره اي از زندگي دچاراين مشكل مي شود 5 درصد سالمندان هميشه با آن دست به گريبان هستند. انواع صداهايي كه بيمار مي شنود صداهاي ذهني: زنگ زدن، صداي افراد، همهمه و پچ پچ، جز جز و جلز و ولز، وز وز، صداي سوت. صداهاي واقعي: صداي جريان خون يا انقباض عضلات. علت بيماري مشكلات گوش داخلي 1- سن: با بالا رفتن سن و سخت شدن شريانها، معمولاً تغييراتي در گوش به وجود مي آيد كه به آن «پيرگوشي» گفته مي شود. پيرگوشي با كاهش شنوايي در فركانسهاي بالا و معمولا با «وزوز گوش» همراه است. 2- آترواسكلروز: تنگ شدن شريانها به علت رسوب كلسترول. 3- بيماري منير: اين بيماري با افزايش ناگهاني و مداوم سرگيجه ها بروز مي كند و با وزوز گوش و ناشنوايي همراه است و در نتيجه فشار آندولنف؛ مايع طبيعي موجود در گوش داخلي، ايجاد مي شود. 4- آسيب ديدگي شنوايي: قرار گرفتن در معرض صداهاي شديد مي تواند به گوش داخلي آسيب بزند. گوش دادن به واكمن با صداي بلند، شركت در كنسرتها و جشنهاي شبانه از جمله علل ابتلاي افراد كمتر از 40 سال به بيماري است. در حالي كه منشا بيماري سالمندان، زمينه شغلي آنها ( كار با چوب، فلزات و...) است. به همين دليل از دوران جواني بايد به پيشگيريهاي لازم توجه داشت. 5- داروها: بعضي داروها مانند آسپرين موجب حساس شدن عصب شنوايي مي شوند. 6- عارضه عروق مغزي. 7- تومور عصب شنوايي. 8- شكستگي جمجمه. مشكلات گوش مياني 1- اوتيت گوش مياني: اين التهاب تا اندازه اي مسير شنوايي را مسدود مي كند. 2- سوراخ شدن پرده گوش: صداي بسيار شديد، اوتيت گوش مياني و يا حتي ضربه به گوش مي تواند موجب پاره شدن پرده گوش شود. 3- اتواسپونژيوز: اين بيماري كه به آن اتواسكروز(تصلب گوش نيز گفته مي شود، ارثي است كه طي آن استخوان اسفنجي در لابيرنت استخواني گوش تشكيل مي شود و قدرت تحرك استخوان ركابي؛ يكي از استخوانهاي كوچك گوش مياني را كم مي كند. نقش استخوان ركابي انتقال لرزشهاي صوتي به گوش مياني است. درماني براي اين بيماري شناخته نشده و ممكن است به ناشنوايي بينجامد.) مشكلات گوش خارجي انسداد مسير خروج موم گوش: موم گوش مي تواند مسير شنوايي را مسدود كند. درمان علل مربوط به گوش دروني منشأ «وزوز گوش» مزمن معمولا كهولت سن، آسيب ديدگي شنوايي، عارضه عروق مغزي، تومور و شكستگي جمجمه است. در درجه اول بيمار بايد خود را با مشكل وفق داده و روشهاي كسب آرامش مانند موسيقي ملايم و تمدد اعصاب را فرا بگيرد. داروهاي اتساع دهنده رگها مي توانند براي غلبه بر نشانه هايي از بيماري مؤثر باشد. با وجود اين، تأثير آنها محدود باقي مي ماند. در برخي موارد بسيار حاد، پزشك داروهاي كورتيزون تجويز مي كند. كاهش كلسترول بالا با تغيير بعضي عادات غذايي و مصرف دارو، مي تواند به كاهش علايم بيماري كمك كند. در مورد بيماري منير نيز كه يك بيماري مزمن است، گاه برخي داروها مؤثر هستند. رژيم كم نمك و داروهاي زياد كننده ادرار به خاطر تنظيم فشار آندولنف توصيه مي شود. چنانچه اين روشها نتيجه بخش نباشند، ممكن است پزشك از ميان پرده گوش، جنتامايسين تزريق كند. جذب اين آنتي بيوتيك در مايع آندولنف در اغلب موارد باعث بهبود بيماري مي شود. اين روش درمان بسيار رايج، با بي حسي موضعي انجام مي شود و بيمار به راحتي مي تواند آن را تحمل نمايد. علل مربوط به گوش مياني «وزوز گوش» با درمان مناسب بهبود مي يابد. چنانچه علت بيماري اوتيت گوش مياني باشد، با مصرف آنتي بيوتيك به سرعت درمان مي شود. سوراخ شدن پرده گوش نيز اغلب خود به خود خوب مي شود، اما گاه به عمل جراحي نياز است. طي عمل، روي سوراخ پرده گوش يك كاغذ استريل مي گذارند كه باعث مي شود پوست به هم بچسبد و لايه جديدي ساخته شود. «اتواسپونژيوز» نيز به كمك عمل جراحي درمان مي شود. در اين عمل جزئي، ليگمان استخوان ركابي بريده مي شود تا تغيير پذيري و تحرك استخوان دوباره به حالت اول بازگردد. علل مربوط به گوش خارجي در اين مورد پزشك به راحتي جرمهايي كه مسير شنوايي را مسدود كرده، برمي دارد. اين عمل ممكن است به روش ساكشن يا شستشو با سرنگ آب انجام شود. در ادامه دكتر « فيليپ پي نارد» پزشك بيمارستان « ژرژ پم پيدو» و نويسنده كتاب «زندگي خوب در كنار بيماري اكويين» در ارتباط با آخرين نتايج به دست آمده روش رفتار درماني توضيحاتي مي دهد: * آقاي دكتر! به عنوان اولين سؤال توضيحاتي اجمالي درباره بيماري « وزوزگوش» بفرماييد؟ ** «وزوز گوش» در واقع صداهايي است كه بيمار معمولا به طور دايم مي شنود و ديگران قادر به شنيدن آن نيستند. اين افراد از صداهاي وزوز، سوت، فش فش، صداي آب و... گله دارند. اين بيماري به هيچ وجه منشأ رواني ندارد. به « وزوز گوش» صداي سكوت نيز گفته مي شود و زماني كه صداهاي محيط ، نتوانند بر آنها غلبه كنند، شنيده مي شود. در حدود 20درصد موارد يعني 3 ميليون نفر از بيماران مبتلا در فرانسه، از اين موضوع رنج مي برند و كاهش قدرت شنوايي مرتبط با بيماري، ادراك كلمات را در محيطهاي پر سرو صدا يا گفتگوي چند نفر مشكل مي كند. * عملكرد ابتلا به بيماري چيست؟ ** دو حالت براي بيماري «وزوز گوش» تشخيص داده شده است. نوع رايج تر آن ( 95درصد موارد) كه به آن «اكويين عصبي حسي» نيز گفته مي شود، در نتيجه آسيب پايانه هاي حسي شنوايي و يا مجراهاي عصبي كه از آنها نشأت مي گيرند، به وجود مي آيد. نوع ديگر كه بندرت ديده مي شود (5درصد موارد) زمينه شنيدن صداهاي خفيفي را ايجاد مي كند كه البته به سيستم عصبي گوش مربوط نمي شود، بلكه يك مشكل عروقي يا اشكال در انتقال موجهاي صوتي قبل از تحريك پايانه هاي حسي گوش كه «سلولهاي مژگاني» نيز ناميده مي شوند، است. * سلولهاي مژگاني در كجا قرار دارند و وظيفه آنها چيست؟ ** كاربرد كلمه «مژگاني» از آن جهت است كه اين سلولها پوشيده از مژه هاي حساس به لرزشهاي صوتي هستند و در اندام مارپيچ بسيار كوچكي به نام «حلزون گوش» قرار دارند . اين سلولها هزاران ريز پايانه هستند كه نقش آنها تغيير شكل موجهاي عصبي به تكانه عصبي است. اين تكانه ها توسط پايه هاي اعصاب شنوايي، بخشهايي از مغز را كه مسؤول بررسي و آناليز آنهاست، در اختيار مي گيرند و در نتيجه آنچه ما مي شنويم برگردان مغز و تفسير صداست. * چه عللي را مي توان براي ابتلا به بيماري برشمرد؟ ** مهمترين علت بيماري، آسيب ديدگي صوتي در هر شكل كه ممكن است منشا آن شغل فرد (كار با چكش، سر و صداي هواپيما و...)، حوادث(صداي انفجار، غوطه ور شدن در دريا و...)، تفريحات پر سر و صدا(موزيكهاي بسيار بلند، تيراندازي) و يا زياده روي در استفاده از واكمن باشد. در درجه دوم بايد به بيماريهاي عروقي بخصوص فشار خون بالا اشاره كرد كه روي گوش تأثيرهاي شديدي مي گذارد و در نهايت بالارفتن سن و پيرشدن سلولهاي حسي حلزون گوش را نيز نبايد ناديده گرفت. همچنين بندرت در 3 درصد موارد، سمي بودن برخي داروها و در 1 تا 2 درصد، بيماريهاي خاص حلزون گوش مانند هيدروپس و بيماري منير را مي توان عامل بيماري دانست. نورينوم صوتي ( تومور خوش خيم) استثنا باقي مي ماند. از دست دادن شنوايي حتي جزئي در 70 درصد بيماران مبتلا، صرف نظر از اينكه علت چه باشد، ديده مي شود. اما سرگيجه مشكل رايج همه بيماران نيست. * چه معايناتي روي اين بيماران بايد صورت گيرد؟ ** اولين تجويز، شنوايي سنجي است تا قدرت گوش در شنيدن صداها در حد طبيعي، بخصوص صداهاي زير كه بيشترين ناراحتي را بيماران در اين باره دارند، تشخيص داده شود. همچنين مي توان عملكرد سيستم اعصاب شنوايي را به كمك نوار مغز سلولهاي شنوايي ثبت كرد. MRI نيز مي تواند در بررسي علت دقيق قابل درمان مؤثر باشد. * روشهاي درماني با توجه به علل آن، چه نتايجي در بر خواهند داشت؟ ** وقتي مشكل، به اعصاب حسي و مدت طولاني از شروع بيماري گذشته مربوط باشد، هيچ درماني نتيجه بخش نخواهد بود؛ اما مي توان اقدامهايي براي كاهش ناراحتي ها انجام داد. گذاشتن دستگاه هاي كوچك قابل حمل، مجهز به نيروي كمك شنوايي روي يك يا هر دو گوش مؤثر هستند. اين وسايل توليد صداهاي خنثي مي كنند كه صداهاي مرتبط با بيماري را كم و بيش در خود پنهان مي سازد. اما چنانچه علت بيماري اعصاب حسي نباشد، مي توان اميدوار بود با عمل جراحي بيماري بهبود يابد. * اصول روش رفتاردرماني بر چه مبنايي است؟ ** گرچه اين روش از دهه 80 در ايالات متحده انجام مي شده، ولي ما در سال 2001 نخستين جلسه مشاوره با بيماران را در بيمارستان «ژرژ پم پيدو» همراه با «پروفسور پي ير بومفيل» ترتيب داديم. هدف از اين تكنيك، ارائه راهكارهايي به بيمار است تا خود بتواند ناراحتي اش را كنترل كرده و آن را بهبود بخشد. اين برنامه چندين مرحله دارد: در وهله اول علت بيماري تشخيص داده شده، تفاوت آن با ديگر مشكلات مشابه در نظر گرفته و بيماري كم اهميت جلوه داده مي شود. سپس تمرينات تمدد اعصاب و كسب آرامش را به بيمار آموزش مي دهيم. پس از 3 جلسه مشاوره فردي، 8 جلسه مشاوره گروهي( هر گروه به طور متوسط 6 نفر) براي بيماران گذاشته مي شود. در جلسات گروهي بيماران با شيوه هاي بررسي و عملكرد مناسب كنترل مشكلات شنوايي و عوارض آن آشنا مي شوند. * نتايج حاصل از اين تكنيك چيست؟ ** اين روش روي 96 بيمار كه هيچ درمان ديگري براي آنها مؤثر نبوده، نشان داد طي 3 ماه، در 3/70 درصد موارد بيماري تا 75درصد بهبود يافت. بدين ترتيب تا يك سال بيمار مشكلي ندارد و سپس مطابق ديگر تحقيقات بين المللي تأثير درمان آن از بين مي رود. و در آخر يك توصيه براي همه بيماران داريم: «از سكوت دوري كنيد!» توصيه هاي لازم و مفيد براي غلبه بر بيماري - دوري كردن از صداهاي فوق العاده بلند: حتماً از صداهاي بسيار شديد كه باعث « وزوز گوش» شده يا آن را تشديد مي كند ، دوري كنيد. واكمن را با صداي معمولي گوش دهيد. اگر در محيطهاي پر سر و صدا كار مي كنيد و يا به شكار مي رويد، از محافظهاي گوش استفاده نماييد. - مراقبت در خواب: در سكوت، شنيدن صداها محسوس تر مي شود. اگر اين صداها در خواب شما اختلال ايجاد مي كند، موزيك ملايم و آرام بخش گوش دهيد تا بر اين صداها غلبه كند. - اهميت به روشهاي تمدد اعصاب: گرچه استرس عامل «وزوز گوش» شمرده نمي شود، اما به نظر مي رسد بين اين دو ارتباط وجود دارد. روشهاي كسب آرامش را به كار بريد، زيرا آرامش مي تواند در كاهش شنيدن صداهاي آزاردهنده مؤثر باشد. به كمك قرار دادن سنسورهاي الكتروني روي بدن، واكنش قلب، عضلات و تنفس به استرس اندازه گيري مي شود. سپس روان درمانگر تكنيكهاي كسب آرامش را متناسب با نياز فرد به وي آموزش مي دهد. پزشك معالج مي تواند متخصص اين امر را به بيمار معرفي نمايد. - امتحان كردن وسايل الكتروني: تكنسين هاي پروتز، دستگاه هايي در اختيار بيمار قرار مي دهند كه توليد صداي خنثي مي كنند( صدايي كه تا حد بالايي فركانس صدا را پوشش مي دهد). استفاده از اين وسايل در اغلب موارد راحت و قابل تحمل است، شدت پاييني دارند و صداهايي را كه فرد مي شنود، ناپديد مي كند. به هر حال اين شيوه براي همه توصيه نمي شود و بايد با پزشك مشورت شود. - تغيير داروها: مصرف آسپرين را كه عصب شنوايي را حساس مي كند، به حداقل برسانيد. اگر علت بيماري آسپرين باشد، قطع دارو، شدت بيماري را كاهش داده و يا حتي باعث بهبودي كامل مي شود. سعي كنيد بيشتر داروهاي تب بر، مسكن يا داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي مصرف كنيد. - پيشگيري از تجمع جرم گوش: بد نيست بدانيد كه گوش پاك كن، فقط مومهاي لاله گوش را به بخشهاي عمقي تر گوش خارجي منتقل مي كند كه تجمع جرمها را تسهيل مي كند. براي تميز كردن گوش از يك تكه پارچه مرطوب استفاده كنيد و هرگز پارچه را به قسمت داخلي گوش فرو نبريد. اگر غده هاي مترشحه گوش شما، موم زيادي ترشح مي كنند، گاهي اوقات روي گوشها كيسه آب گرم و نه خيلي داغ بگذاريد. اين كار باعث مي شود مومها نرم تر شده و در نتيجه راحت تر خارج مي شود. همچنين در داروخانه، قطره هاي مخصوص نرم شدن جرم گوش به طور آزاد به فروش مي رسد. مترجم: مريم سادات كاظمي fr.E sante.www fr.Paris Match. www
دوشنبه 13 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 389]