گزارشي از جام جهاني كوچك؛ لحظه شماري براي يورو 2008

واضح آرشیو وب فارسی:جام جم آنلاین: گزارشي از جام جهاني كوچك؛ لحظه شماري براي يورو 2008
جام جم آنلاين: جام ملت‌هاي اروپا به مراتب جوان‌تر از مسابقات جام جهاني است. رقابت هاي جام جهاني در سال 1930 پايه گذاري شد و 30 سال پس از اين تاريخ، تورنمنتي كوچك تر تحت عنوان رقابت هاي جام ملت هاي اروپا، پا به عرصه حيات گذاشت.

به گزارش مهر، تمايل حضور در چنين مسابقاتي، در دوره‌هاي اول، بيش از همه در بين كشورهاي بلوك شرق محسوس بود كه مي‌كوشيدند از طريق كسب موفقيت‌هاي ورزشي، در صحنه سياسي دنيا نيز پررنگ‌تر ظاهر شوند و نامشان در صف كشورهاي مطرح دنيا قرار گيرد. البته نقش و محبوبيت جام ملت‌هاي اروپا به مرور زمان تغيير كرد.

تا سال 1960 وضع بدين منوال بود كه دور پاياني اين تورنمنت با حضور فقط چهار تيم دركشورميزبان برگزار مي‌شد كه خود نيز يكي از اين چهار تيم بود. درچارچوب اين همين تورنمنت، تنها دو ديدار نيمه نهايي و يك ديدار فينال انجام مي‌گرفت. اين چهار تيم هم در پيكارهايي مقدماتي تعيين مي‌شدند كه بازي‌هاي گروهي و در پي آن، ديدارهاي رفت و برگشت يك چهارم نهايي را در بر مي‌گرفت.

دوره‌هاي 1960تا 1968 و آغازي دشوار

در سال 1960 فرانسه ميزبان بازي ها بود، اما بعد از شكست در مرحله نيمه نهايي و ناكامي 2 بر صفر برابر چكسلواكي در ديدار بر سر مقام سوم، انتظارات تماشاگران خود را برآورده نساخت. قهرماني اولين دوره مسابقات جام ملت‌هاي اروپا نصيب شوروي شد كه چهار سال بعد (1964) هم در فينال بازي ها حضور داشت، اما مغلوب اسپانيا شد.

ميزباني يورو 1968را ايتاليا برعهده داشت و خود هم سرآخر عنوان قهرماني را به دست آورد، البته با بخت و اقبال فراوان. ايتاليايي‌ها در ديدار نيمه ‌نهايي به مصاف شوروي رفتند كه حاصل بازي بعد از وقت قانوني و وقت اضافي صفر بر صفر بود. در آن دوران از ضربات پنالتي خبري نبود و برنده ديدارهاي نيمه نهايي در چنين مواردي به حكم قرعه مشخص مي‌شد. قرعه پيروزي هم به اسم ايتاليا خورد و ميزبان بازي ها در فينال روياروي يوگسلاوي قرار گرفت. اين ديدار بعد از وقت قانوني و اضافي با نتيجه تساوي يك بر يك به پايان رسيد. البته در فينال ديگر از قرعه و قرعه‌كشي خبري نبود و در صورت تساوي، بازي بايد تكرار مي‌شد. در دومين بازي ايتاليا موفق شد يوگسلاوي را 2 بر صفر شكست داده و عنوان قهرماني را از آن خود كند.

جام 1972 بلژيك و ظهور غولي به نام آلمان

دهه هفتاد ميلادي را مي‌توان دهه طلايي فوتبال آلمان دانست. آلمان‌ها در اين دهه چه در مسابقات جام جهاني و جام ملت‌هاي اروپا و چه در رقابت‌هاي باشگاهي در اروپا، نقشي برجسته ايفا كردند.

در جام ملت‌هاي اروپا كه در بلژيك برگزار شد، آلمان‌ها تيمي را روانه ميدان كردند كه بسياري آن را بهترين تيم ملي تاريخ فوتبال اين كشور مي‌دانند.

ستاره بزرگ آن دوران فرانتس بكن‌باوئر، يگانه قيصر دنياي فوتبال بود كه در كنارش چهره‌هايي درخشان چون سپ ماير، گونتر نتزر و گرد مولر حضور داشتند.

در آن دوره بود كه ملي‌پوشان آلمان به يك پيروزي بزرگ تاريخي دست يافتند و در چارچوب بازي‌هاي مقدماتي براي نخستين بار توانستند تيم ملي انگليس را در استاديوم تسخيرناپذير ويمبلي لندن با نتيجه 3 بر يك شكست دهند.

تيم ملي فوتبال آلمان در آن دوره، بلژيك ميزبان بازي‌ها را در دور نيمه نهايي با نتيجه 2 بر يك مغلوب كرد و در بازي فينال 3 بر صفر روسيه را درهم كوبيد. گرد مولر كه به بمب‌افكن تيم ملي آلمان مشهور بود در دو بازي ? گل به ثمر رساند و آقاي گل رقابت ها لقب گرفت.

جام 1976 يوگسلاوي و تولد ضربات پنالتي

نخستين باري كه فدراسيون فوتبال اروپا تصميم گرفت برنده يك ديدار را در صورت تساوي دو تيم بعد از 120 دقيقه بازي، از طريق ضربات پنالتي مشخص كند، در جام 1976 يوگسلاوي بود. آلمان‌ها كه سال 72 قهرمان اروپا و 74 قهرمان جهان شده بودند، در ديدار فينال به مصاف چكسلواكي رفتند. اين ديداربعد از تساوي 2 بر 2 در وقت قانوني و وقت اضافي به پنالتي كشيده شد.

در فينال 1976 و در حالي كه بازيكنان چكسلواكي همگي ضربه‌هاي خود را به ثمر رسانده بودند، اولي هوينس، مدير ورزشي فعلي باشگاه صاحبنام بايرن مونيخ و يكي از بازيكنان مهم تيم ملي آلمان در آن زمان، توپ را به آسمان بلگراد فرستاد و آرزوي آلمان به دفاع از عنوان قهرماني را بر باد داد.

در دوره‌هايي كه از آنها سخن به ميان آمد، ساختار رقابت‌هاي جام ملت‌ها كم و بيش ثابت ماند. به مرور زمان كشورهاي بيشتري تصميم گرفتند كه وارد گود شوند و از اين رو شمار تيم هاي شركت‌كننده در دور مقدماتي افزايش يافت، اما با وجود اين، تورنمنت نهايي كماكان از دو بازي نيمه نهايي و يك بازي فينال تشكيل شده بود.

به همين علت بود كه فدراسيون فوتبال اروپا بعد از گذشت چند دوره تصميم گرفت كه با تغيير ساختار بازي‌ها، به جذابيت اين جام بيافزايد.

جام 1980 ايتاليا و نخستين تغيير اساسي

اولين بار در مسابقات 1980 در ايتاليا بود كه هشت تيم در دور نهايي شركت داشتند كه در دو گروه تقسيم شده بودند. تيم‌هاي اول هر گروه مستقيما به فينال صعود مي‌كردند و دو تيم دوم هر گروه بر سر كسب مقام سوم، به مصاف هم مي‌رفتند.

درآن دوره، تيم ملي آلمان با دو برد مقابل چكسلواكي و هلند و يك تساوي برابر يونان به‌عنوان سرگروه به فينال صعود كرد و در بازي نهايي هم با پيروزي 2 بر يك بر بلژيك براي دومين بار به‌ عنوان قهرماني اروپا دست يافت.

ازجمله ستارگاني كه در اين موفقيت مهم سهيم بود، مي‌توان از كارل هاينس رومنيگه نام برد و همچنين از هورست هروبش كه به هيولاي سرزني شهرت داشت و برند شوستر كه به فرشته موطلايي معروف بود. ناگفته نماند كه ? بازيكن تيم منتخب آن دوره از مسابقات، آلماني بودند.

جام 1984 فرانسه و برگزاري جشني بزرگ

جام ملت‌هاي اروپا در سال 1984 را بايد نقطه عطفي در اين بازي‌ها دانست. در اين سال فرانسه ميزباني برگزاري هفتمين دوره را برعهده داشت و نه تنها به بهترين وجه از عهده انجام اين وظيفه برآمد، بلكه با كسب عنوان قهرماني، شور و شادي فرانسويان را دو چندان كرد.

فرانسه در آن سال بيش از همه از وجود يكي از نوابغ بزرگ عالم فوتبال بهره مي‌برد، اعجوبه ‌اي به نام ميشل پلاتيني كه طي 5 بازي 9 گل به ثمر رساند و نه تنها آقاي گل مسابقات شد، بلكه ركوردي به جا گذاشت كه بعيد مي‌ رسد روزي شكسته شود. از آن گذشته پلاتيني توانست در ديدار تيمش در برابر يوگسلاوي در طول يك نيمه سه گل به ثمر برساند و در اين عرصه هم ركوردي از خود برجاي بگذارد.

جام 1988 آلمان و غفلتي سرنوشت ساز در دوئل بزرگ

در سال 1988 براي اولين بارميزباني برگزاري جام ملت‌هاي اروپا به آلمان واگذار شد و طبيعي است كه سطح توقع مردم اين كشور از تيم ملي هم بالا بود.

ملي‌پوشان آلمان مرحله گروهي را با دو پيروزي برابر دانمارك و اسپانيا و يك تساوي مقابل ايتاليا ، پشت سرگذاشتند و به‌عنوان سرگروه راهي نيمه نهايي شدند. حريف آلمان دراين مرحله هلند بود. بازي هاي بين هلند و آلمان هميشه پرهيجان و جنجالي بوده‌اند. اين امر دست كم تا اندازه‌اي، ريشه در تاريخ و اشغال هلند توسط ارتش نازي درجنگ جهاني دوم دارد.

تيم ملي فوتبال هلند در اين دوره ستاره‌هاي زيادي داشت كه البته نقش دو چهره از ديگران برجسته‌تر بود: رود گوليت، هافبك و كارگردان بازي نارنجي‌پوش هاي هلند و ماركو فان باستن، مهاجم مهارنشدني اين تيم كه در حال حاضر خود سرمربيگري هلند را برعهده دارد.

لوتار ماتئوس از نقطه پنالتي گل اول آلمان‌ها را به ثمر رساند و در دقيقه 74 هم رونالد كومان با به ثمر رساندن ضربه پنالتي براي هلند، بازي را به تساوي كشاند.

نبرد آلمان و هلند در آن زمان، دوئل دو بازيكن هم بود: يورگن كوهلر، مدافع مياني آلمان و ماركو فان باستن، مهاجم هلند. در سال 1988بخت با هلند يار بود؛ فان باستن از يك غفلت كوچك كوهلر سود جست و دو دقيقه مانده به پايان بازي، گل پيروزي را براي هلند به ثمر رساند. اين موفقيت در عين حال انتقام شكست دو بر يك هلند از آلمان در جام جهاني 1974 هم بود.

در ديدار فينال آن دوره، هلند با نتيجه 2 بر صفر مقابل روسيه به برتري رسيد و براي اولين بار به عنوان قهرماني اروپا دست يافتند. ناگفته نماند كه ماركو فان باستن، ستاره آن دوره نيز، با 5 گل آقاي گل بازي‌ها شد.

جام 1992 سوئد و موفقيت غافلگيركننده دانمارك

مسابقات فوتبال قهرماني اروپا در سال 1992 در سوئد برگزار شد، از يك لحاظ تاريخي شد. با توجه به جنگ بالكان و فروپاشي يوگسلاوي سابق، اين كشور كه دور مقدماتي را با موفقيت پشت سر گذاشته بود، از حضور در دور نهايي محروم ماند و دانمارك به جاي يوگسلاوي راهي اين پيكارها شد.

بازيكنان دانمارك كه با خيال خوش و آسودگي خاطر ايام مرخصي و استراحت را مي‌گذراندند، از طرف فدراسيون فوتبال كشورشان خبردار شدند كه بايد در رقابت هاي جام ملت هاي اروپا شركت كنند.

ملي‌پوشان دانمارك كه برخلاف تيم‌هاي ديگر، فرصت چنداني براي تداركات، آماده‌سازي و انجام ديدارهاي آزمايشي نداشتند با كمي بخت و اقبال و پس از موفقيت هاي دور از انتظار در مرحله گروهي، نخست تيم ملي هلند، مدافع عنوان قهرماني را در مرحله نيمه نهايي در ضربات پنالتي مغلوب كردند و سپس تيم ملي فوتبال آلمان، قهرمان جهان در آن زمان را در بازي فينال با نتيجه 2 بر صفر به زانو درآوردند.

جام 1996 انگليس و شروع فصلي تازه

دومين تحول اساسي در جام ملت هاي اروپا، با فروپاشي شوروي و به وجود آمدن جمهوري‌هاي ريز و درشت صورت گرفت. با توجه به افزايش ناگهاني تعداد كشورهاي اروپايي و فدراسيون‌هاي فوتبال در اروپا، تصميم گرفته شد كه در جام 1996 انگليس، شمار تيم‌هاي شركت كننده در دور نهايي از 8 تيم به 16 تيم افزايش پيدا كند: چهار گروه چهار تيمي كه دو تيم اول و دوم به مرحله يك چهارم نهايي راه پيدا مي كنند.

يك نوآوري ديگر اين دوره، گل طلايي بود كه در وقت اضافي برنده مسابقه را تعيين مي‌كرد. يعني اگر در وقت اضافي، تيمي گل برتري را به ثمر مي‌رستند، بازي در همان لحظه به پايان مي‌رسيد و تكليف برنده هم مشخص مي‌شد.

آخرين پيروزي بزرگ انگليس ميزبان بازي هاي يورو 96 ، به سي سال پيش از آن برمي‌گشت: كسب عنوان قهرماني جهان در سال 1966. انگليسي ها درصدد تكرار موفقيت پيشين خود بودند. همه چيزبراي تيم ملي انگليس خوب پيش رفت تا مرحله نيمه نهايي كه اين تيم مقابل آلمان قرار گرفت.

انگليسي‌ها كه در جام جهاني 1990 ايتاليا در مرحله نيمه نهايي در ضربات پنالتي از آلما‌ن‌ها شكست خورده بودند، اين بار نيز در ضربات پنالتي تسليم ملي‌پوشان آلمان شدند. فينال جام ملت هاي اروپا در سال 1996 بين آلمان و جمهوري چك برگزار شد كه با پيروزي 2 بر يك آلمان خاتمه يافت. ناگفته نماند كه اليوور بيرهوف، مهاجم آلمان در اين ديدار اولين گل طلايي تاريخ فوتبال را به ثمر رساند.

جام 2000 بلژيك و هلند و ظهور فرانسه

جام ملت‌هاي اروپا در سال 2000 از لحاظ شمار تيم‌هاي شركت كننده تفاوتي با دوره پيشين نداشت، اما يك نوآوري بزرگ را دربرمي‌گرفت و آن اينكه براي نخستين بار ميزباني برگزاري مسابقات را دو كشور به طور مشترك برعهده داشتند: بلژيك و هلند.

تيم ملي فوتبال آلمان، مدافع عنوان قهرماني اروپا كه ستاره‌اش در جام جهاني 98 فرانسه رو به افول گذاشته بود، تلخ‌‌ترين دوره خود را تجربه كرد. آلمان‌ها در مرحله گروهي، با يك تساوي و دو شكست در قعر جدول قرار گرفتند.

روزنامه جنجالي «بيلد» در پي اين ناكامي بي‌سابقه، در صفحه اول با تيتر درشت خطاب به ملي پوشان آلمان نوشت: «شما خل و چل‌هاي فوتبال اروپا هستيد و باعث شرم و خجالت آلمان!»

درحاليكه ستاره فوتبال آلمان بشدت رو به خاموشي گذارده بود، درخشش ستاره يك تيم ديگر اروپا روز به روز بيشتر مي‌شد: تيم ملي فرانسه كه در سال 1998 در خانه خود، عنوان قهرماني جهان را كسب كرده و آن دوران، فوتبال جذاب و مدرني را به نمايش مي گذاشت.

در آن دوره از بازي‌ها، تيم ملي بلژيك، يكي از دو ميزبان مسابقات در همان مرحله گروهي حذف شد. در مقابل، ميزبان ديگر، يعني هلند بازي‌هاي خوبي از خود به نمايش گذاشت و اگر شانس بيشتري داشت، در مرحله نيمه نهايي در ضربات پنالتي مغلوب ايتاليا نمي‌شد.

لاجوردي‌هاي ايتاليا كه بعد از 32 سال بوي قهرماني به مشام‌شان خورده بود، در ديدار فينال به مصاف فرانسه، قهرمان جهان رفتند و لحظاتي پيش از پايان بازي با نتيجه يك بر صفر از فرانسه جلو بودند كه ويلتورد، بازيكن تازه نفس فرانسه گل تساوي را به ثمر رساند و بازي به وقت اضافي كشيده شد. در وقت اضافي نيز ديويد ترزگه، مهاجم تيم ملي فرانسه با زدن گل طلايي كار ايتاليا را يك سره كرد و باعث تداوم طلسم قهرماني اروپا براي لاجوردي‌ها شد.

جام 2004پرتغال و تولد يونان

جام ملت‌هاي اروپا در سال 2007 با يك ضربه غافلگير كننده آغاز شد. تيم ملي فوتبال يونان كه بعد از 24 سال براي دومين بار توانسته بود در دور نهايي رقابت هاي جام ملتهاي اروپا حضور پيدا كند، در همان ديدار افتتاحيه اولين ضربه غافلگيركننده را وارد كرد و 2 بر يك پرتغال، ميزبان بازي‌ها را كه براي عنوان قهرماني دندان تيز كرده بود، شكست داد.

ملي پوشان يونان كه با يك تساوي برابر اسپانيا و يك شكست مقابل روسيه، در گروه‌ شان دوم شده بودند، در مرحله يك چهارم نهايي به مصاف فرانسه، مدافع عنوان قهرماني رفتند و يك بر صفر از سد حريف خود گذشتند.

يوناني‌ها در نيمه نهايي هم كار ملي‌پوشان جمهوري چك را يكسره كردند و در بازي فينال روياروي تيمي قرار گرفتند كه در نخستين بازي 2 بر يك آن را شكست داده بودند: پرتغال ميزبان بازي‌ها. اگر چه پرتغالي‌ها تشنه انتقام بودند، اما بعد از 90 دقيقه همچنان تشنه ماندند، چرا كه كاريستياس، يكي از ستارگان يونان در آن دوره، با تك گل خود، ناممكن را ممكن ساخت و كشورش را براي اولين بار به‌عنوان قهرماني اروپا رساند.

جام 2008 اتريش و سوئيس

در اين دوره از رقابت ها باز هم دو كشور به طور مشترك ميزباني جام ملت‌هاي اروپا را بر عهده دارند: اتريش و سوئيس. اين بار هم 16 تيم در 4 گروه تقسيم شده و ساختار بازي‌ها مانند سه دوره گذشته است، با اين تفاوت كه در پيكارهاي اين دوره، از گل طلايي و يا گل نقره‌اي خبري نيست.

اين بار هم فهرست مدعيان كسب عنوان قهرماني بلند بالاست: از فرانسه و ايتاليا گرفته تا آلمان و همچنين اسپانيا كه هميشه در صف مدعيان قرار دارد.

بسياري از كارشناسان فوتبال، كسب عنوان قهرماني اروپا را به مراتب دشوارتر از كسب عنوان قهرماني جهان مي‌دانند، چرا كه در اين جام حريف به اصطلاح آساني وجود ندارد و برترين‌هاي اروپا روبروي هم قرار مي‌گيرند.
يکشنبه 12 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جام جم آنلاین]

[مشاهده در: www.jamejamonline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]