در آينه تاريخ - مجوز كار به كارگران افغان داده مي‌شود

واضح آرشیو وب فارسی:دنياي اقتصاد: در آينه تاريخ - مجوز كار به كارگران افغان داده مي‌شود

در آينه تاريخ - مجوز كار به كارگران افغان داده مي‌شود

نيكي محجوب: يك سال پيش دولت فهرست 22 استان ممنوعه را اعلام كرد كه پناهندگان افغان و عراقي اجازه ورود به آن را نداشتند. با چنين سياستي دو گزينه براي پناهندگان مي‌ماند، نخست نقل مكان به مناطقي كه دولت براي آنها مشخص كرده بود و ديگري بازگشت به كشور كه ديگر نمي‌توان آن را بازگشت داوطلبانه ناميد. از طرفي به دليل كمبود آگاهي و اطلاع‌رساني محدود بسياري از پناهندگان افغان سردرگم شدند. آنهايي كه هنوز در مناطق ممنوعه زندگي مي‌كنند، به محض شناسايي دستگير و به افغانستان بازگردانده مي‌شوند. در همين راستا با «كارلوس زاكاگنيني دو اوري» نماينده كميسر عالي امور پناهندگان سازمان ملل UNHCRدر ايران مصاحبه‌اي انجام شده كه در پي مي‌آيد.

بازگرداندن افغان‌ها به كشورشان در حالي اجرا مي‌شود كه بسياري از آنها مي‌خواهند در ايران به زندگي خود ادامه دهند، كميسارياي عالي پناهندگان چگونه مي‌تواند به پناهندگان افغان ثبت‌نام شده كمك كند؟
كميسارياي عالي سازمان ملل متحد در امور پناهندگان براي حمايت از پناهندگان افغان به دولت ايران كمك مي‌كند. از آنجايي كه مي‌دانيد برنامه بازگشت داوطلبانه از نهم آوريل 2002 در حال اجراست، طبق آخرين آمار حدود بيش از 900 هزار نفر پناهنده ثبت شده افغان در كشورهستند (طبق اعلام وزارت كشور همچنين حدود 5/1 ميليون افغان ثبت نشده هم در كشور حضور دارند). در طرح آمايش 3 كه از ژانويه 2008 آغاز شده، افغان‌هاي پناهنده ثبت نام كردند. اطلاعات اين طرح هنوز كامل نشده است، اما نشان دهنده اين موضوع است كه، اگرچه حدود 800 هزارنفر افغان به كشورشان بازگشته‌اند اما حدود 900 هزار نفر همچنان مي‌خواهند در ايران بمانند و علاقه‌اي به بازگشت ندارند. برخي از آنها حدود سه دهه است كه در ايران زندگي مي‌كنند و بسياري از كودكان افغان نيز در ايران متولد شده‌اند.
(UNHCR)كميساريا اميدوار است حمايت از پناهندگان را با همكاري دولت ادامه دهد و افغان‌ها بتوانند به زندگي در ايران ادامه دهند و سطح زندگي‌شان نيز ترقي كند.
شما اشاره به كودكان افغاني كرديد كه در ايران متولد شده‌اند، اين كودكان با فرهنگ افغانستان به نوعي بيگانه‌اند، زماني كه به افغانستان بازگردانده شوند، با فرهنگي متفاوت روبه‌رو مي‌شوند، از سوي ديگر بسياري از آنها علاقه‌مند به تحصيل هستند اما به دلايلي اين امكان در ايران برايشان فراهم نيست، چگونه به اين كودكان كمك مي‌كنيد؟
اين كودكان فرهنگ را از خانواده مي‌گيرند و هرچند كه در ايران زندگي مي‌كنند و به مدرسه ايراني مي‌روند، فرهنگ خود را از دست نمي‌دهند.
در خصوص كودكان افغاني كه درخواست تحصيل دارند كميساريا به دولت ايران كمك مي‌كند تا توانايي اين كودكان در حوزه تحصيل تا مقاطع عالي افزايش يابد.
بسياري از اين كودكان مادرشان ايراني است، اين زنان با مردان افغان ازدواج كرده‌اند و به هنگام خروج افغان‌ها مجبور به ترك ايران هستند، كميساريا به اين زنان چگونه كمك مي‌كند و چگونه با دولت ايران در اين زمينه همكاري مي‌كنيد؟
زنان ايراني كه با مردان افغان ازدواج كرده‌اند، مجبور به بازگشت به افغانستان نيستند، همان‌طور كه هيچ زن و مرد افغاني اجباري براي بازگشت ندارد. من در اينجا تكرار مي‌كنم كه «بازگشت به افغانستان داوطلبانه است. هيچ‌كس مجبور به بازگشت نيست». زنان ايراني و مادران ايراني كه فرزندانشان متولد از پناهنده افغان است اگر همسرانشان بخواهند داوطلبانه بازگردند هيچ مشكلي براي ماندن و يا رفتن ندارند. فرهنگ در افغانستان متفاوت از ايران است اين موضوعي است كه خانواده بايد براي آن تصميم بگيرد كه بماند و يا بروند با مسائل مختلف كنار بيايند. يك مادر ايراني كه فرزندي افغان دارد هنوز يك شهروند ايراني است.
در خصوص مهاجران غيرقانوني كه با زنان ايراني ازدواج كرده‌اند، كميساريا مي‌تواند به اين زنان كه مجبور به بازگشتند كمك كند يا خير؟
كميساريا نمي‌تواند به هيچ‌يك از مهاجران غيرقانوني كمك كند يا توضيح و پيشنهادي براي آنها ارائه دهد. فقط از دولت خواستيم در هنگام بازگرداندن اين افراد رفتاري مناسب و انسان‌دوستانه داشته باشند. موضع مهاجران غيرقانوني افغان مسئله جدي براي دولت ايران است. همان‌طور كه رئيس‌جمهور نيز نسبت به بازگشت سريع اين مهاجران غيرقانوني پيش‌تر صحبت كرده بود.
از طرفي نيز مشكلات افغانستان مانند عدم ثبات تحصيلي، سلامت، اقتصاد، كار و معيشت سبب شده كه مردم نتوانند به راحتي در اين كشور به زندگي ادامه دهند و مجبور شوند براي گذران زندگي به كشور ديگري بروند. اين ترك كشور به معناي زندگي بهتر و آينده روشن‌تر نيست تنها فرصتي است براي گذراندن زندگي. دفتركميساريا در ايران هيچ اختيار و تعهدي نسبت به مهاجران غير‌قانوني در ايران ندارد.
آيا تاكنون هيچ مهاجر غيرقانوني‌اي به كميساريا مراجعه كرده است؟
خير، مهاجران ثبت نشده عموماً به دفتر ما مراجعه نمي‌نمايند.
چه تعداد از پناهندان افغان در ايران، زن، مرد و كودك هستند؟
به تازگي طرح ثبت‌نام پناهندگان افغان در طرح آمايش 3 به شكل آن لاين انجام گرديد. اين اطلاعات جمع‌آوري شده و نتايج آن در آينده نزديك اعلام مي‌شود. اين طرح توسط دفتر امور اتباع خارجه انجام شده است. در اين بررسي آمار وضعيت زنان، مردان و كودكان از لحاظ سن، جنسيت، تحصيلات و مسائل ديگر روشن مي‌شود. آمايش 3 بسيار دقيق‌تر و روشن‌تر از آمايش‌هاي قبلي است. اين ثبت نام الكترونيكي فراگير و پيشرفته بود. نرم‌افزاري براي بخش‌هاي مختلف اطلاعات طراحي شده و تمامي اطلاعات افراد دسته‌بندي مي‌شود.
فكر مي‌كنيد نتايج اين بررسي چه زماني منتشر شود؟
فكر مي‌كنم زمان ثبت‌نام تمام شده و در طول 12 تا 16 هفته آينده اطلاعات آماده استفاده است.
بسياري از كارفرمايان از ترس بسته‌شدن محل كارشان، كارگران افغان را اخراج مي‌كنند، كميساريا چگونه مي‌تواند به اين كارگران كمك كند؟
بسياري از افغان‌ها به شكل غيرقانوني كار مي‌كنند و مشكلات بسياري براي كارگران افغان هميشه وجود داشته است. اما در طرح آمايش 3 براي نخستين‌بار ثبت‌نام‌شدگان اجازه كار دريافت مي‌كنند. بر اساس اين طرح زمينه‌اي براي پناهندگان فراهم مي‌شود كه بتوانند با مجوز كار قانوني به دنبال كار بگردند. همان‌طور كه اشاره كرديد غيرقانوني بودن كارگران افغان مشكلات بسياري را براي كارگر و كارفرما به وجود مي‌آورد. با داشتن اين مجوز كار قانوني وضعيت زندگي افغان‌ها بهبود مي‌يابد، ضمن اينكه كارفرمايان مي‌توانند راحت‌تر نيروي كار پيدا نمايند. كارگران نيز بدون ترس مي‌توانند استخدام شوند و از حقوق كارگري بهره‌مند شوند.
در كشورهاي ديگر وضعيت تحصيلي و معيشتي افغان‌ها بهتر از ايران است، چرا در ايران وضعيت پناهندگان افغان مناسب نيست و بيشتر آنها براي تامين مخارج اوليه زندگي در مضيقه هستند؟
بايد در اين بحث دو موضوع را مدنظر داشت نخست اينكه ايران همسايه فيزيكي افغانستان است، همانند پاكستان. در ايران نزديك به يك ميليون پناهنده ثبت‌‌شده افغان زندگي مي‌كنند (طبق اعلام دولت حدود 5/1 ميليون مهاجر ثبت نشده نيز در ايران به سر مي‌برند) و در پاكستان بيش از دو ميليون. با احتساب شرايط و تعداد افغان‌ها به راحتي مي‌توان مي‌گفت درهيچ كجاي دنيا چنين جمعيت زيادي از افغان‌ها ساكن نيستند. افغان‌ها در كشورهاي ديگر به دليل تعداد كم و از لحاظ تحصيلات خوب يا حرفه‌هاي عالي به چشم مي‌آيند اما در كشورهاي همسايه وضعيت متفاوت است. در پاكستان و ايران تعدادي هستند كه تحصيلات عالي دارند حال در زمره پناهنده يا غيرپناهنده. اما در عين حال بسياري از افغان‌هاي پناهنده در ايران تحصيلات كافي ندارند و سال‌هاست كه در اين كشور زندگي مي‌كنند. حتي برخي از آنها از حقوق شهروندي مناسب هم برخوردار نيستند.
اين به اين دليل نيست كه دولت ايران و كميساريا امكانات كافي به اين افراد ارائه نكر‌ده‌اند و تنها به عنوان پناهنده به آنها امكانات ناچيزي مي‌دهند؟
بسياري پناهنده افغان هستند كه از وضعيت اقتصادي و فرهنگي متفاوتي برخوردارند. تعداد پناهندگان فقير در ايران زياد است. اما توجه داشته‌باشيد ايران كشور ميزبان پناهنده است و اقشار متفاوتي از پناهندگان را در خود جاي داده است. بسياري از افغان‌ها ديگر در اردوگاه‌ها زندگي نمي‌كنند، آنها درون شهر‌هاي مختلف زندگي مي‌كنند. البته اين موضوع كه برخي از آنها از لحاظ زندگي و معيشت در وضعيت مناسبي نيستند قابل انكار نيست. اما بسياري از آنها به شكل غيرقانوني كار مي‌كنند و من فكر مي‌كنم طرح آمايش 3 و ارائه مجوز قانوني كار مي‌تواند زندگي راحت‌تري را براي اين گروه رقم بزند.
افغان‌ها و عراقي‌ها چندين سال است كه در ايران زندگي مي‌كنند، اما هيچگاه فشار بر عراقي‌هاي پناهنده به اندازه افغان‌ها نبوده، دليل اين موضع چيست؟
اين به نظر من درست نيست. تعداد افغان‌ها بسيار بيشتر از عراقي‌هاست. در غير اينصورت تفاوتي بين پناهندگان افغان و عراقي نيست. كميساريا فشاري براي بازگرداندن افغان‌ها نمي‌بيند. اگر فشار به همه افغان‌ها بود دولت در آمايش 3 آنها را ثبت‌نام نمي‌كرد. اجازه كار به آنها داده نمي‌شد. اين برنامه با هدف استقرار افغان‌ها طراحي شده است.
آيا هنوز اردوگاه‌هاي كميساريا در ايران براي پناهندگان افغان فعال است؟
آنچه ما به عنوان اردوگاه به‌كار مي‌بريم به ايران اطلاق نمي‌گردد بلكه در ايران مي‌توان به جاي اردوگاه آنها را مراكز اسكان ناميد. در اين مراكز اسكان بسته نيست. اين مراكز همچنان به فعاليت خود ادامه مي‌دهند. اين مراكز پناهگاه‌هايي است براي پناهندگان، اما به معناي جداسازي آنها از ديگران نيستند. اين مراكز توسط كميساريا اداره نمي‌شود. مراكز اسكان توسط خود افغان‌ها در استان‌هاي مختلف اداره مي‌شود.
در اين سرپناه‌ها چه امكاناتي در اختيار افغان‌ها قرار داده مي‌شود؟
امكانات تحصيلي،‌بهداشتي، آب سالم، برق، دارو و... توسط دولت ايران به اين مراكز ارائه مي‌شود.
يکشنبه 12 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: دنياي اقتصاد]

[مشاهده در: www.donya-e-eqtesad.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 316]