واژه‌شناسي تربيت از منظر امام خميني‌(ره)

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: واژه‌شناسي تربيت از منظر امام خميني‌(ره)
گروه خبرنگاران افتخاري / بهزاد احمدپورفاضلي: امام خميني(ره) اعتقاد داشت كه امر تربيت ملت در فرهنگ صحيح و فرهنگ مستقل اسلامي تحقق پيدا مي‌كند كه اگر جامعه‌اي درست تربيت بشود و فرهنگ آن از طريق آموزش و پرورش در آن جامعه نفوذ كند، آن جامعه، ملت نمونه‌اي را پديد خواهند آورد.
تربيت از ماده (رَبَوَ) به معاني اتمام، اصلاح، رشد بخشي و نمو دادن مرحله به مرحله متربي تا حد نهايي آن، زياد كردن، پاكيزه كردن، پرورش دادن و بزرگ كردن است.

تربيت در اصطلاح تعاريف متعددي دارد و هركس از زاويه اي به آن نگريسته و تعريفي خاص از ان ارائه داده است. يكي بر اساس هدف، ديگري بر اساس روش و سومي بر اساس تلفيقي از روش و هدف. تربيت بر اساس آيات و روايت شريفه يعني: برانگيختن و شكوفا كردن و رشد دادن استعدادهاي انسان در جهت كمال به همراه تلاش متربي و فراهم كردن زمينه ها و عوامل مؤثر و لازم.

در بينش اسلام‌، تربيت انسان اساسي ترين كار انبيا بوده و هدايت انسان كه فلسفه بعثت رسولان، انزال وحي و كتب آسماني بوده است، هرگز يك مقوله در عرض ديگر نيازهاي آدمي نيست كه اختصاص به اوقاتي داشته باشد بلكه تربيت صحيح است كه استعدادهاي واقعي انسان را در همه ابعاد شكوفا مي‌سازد و به فعليت مي‌رساند.

در واقع تربيت است كه تمدن واقعي را مي‌آفريند. در اين مقال قصد داريم كه تربيت را از ديدگاه حضرت امام خميني (ره) كه خود مربي بزرگي بودند بررسي نماييم و به بعضي از سخناني كه معمار بزرگ انقلاب در خصوص تربيت ايراد فرمودند اشاره‌اي داشته باشيم.

1-شكوفايي فطرت از تربيت صحيح : حضرت امام خميني (ره) به پاك بودن فطرت انسان در ابتداي خلقت اشاره مي كند و مي فرمايد : ( انسان از اول اين طور نيست كه فاسد به دنيا آمده باشد از اول با فطرت خوب به دنيا آمده با فطرت الهي به دنيا آمده « كل مولود يولد علي الفطره » كه همان فطرت انسانيت، فطرت صراط مستقيم، فطرت اسلام، فطرت توحيد است.

اين تربيت‌هاست كه يا همين فطرت را شكوفا مي‌كنند يا جلوي شكوفايي فطرت را مي‌گيرند.

2-نور تزكيه: حضرت امام همواره با استناد به آيات قرآن كريم تزكيه را مقدم بر تعليم مي‌دانست و معتقد بود : تزكيه براي اين است كه نور هدايت در انسان واقع بشود تا تزكيه نشديد طغيان براي شما حاصل خواهد شد، تا تزكيه نشده‌ايد علم براي شما خطرناك است خطرناك‌تر از هر چيزي، تا تزكيه نشده‌ايد مقام براي شما خطرناك است وشما را به هلاكت دنيايي و اخروي مي‌كشاند.

3- عدم توجه به تربيت: امام امت (ره) در خصوص بي‌توجهي به مقوله تربيت و اين كه اگر انساني با اين امر مهم بيگانه شود مي‌فرمايند : انسان يك موجود است كه اگر چنانچه مهار نشود و سرخود بار بيايد و يك علف هرزه‌اي باشد و تحت تربيت واقع نشود هرچه بزرگتر بشود به حسب سال و بلند پايه تر بشود به حسب مقام، آن جهات روحي تنزل مي‌كند و آن معنويات تحت سلطه شيطان بزرگ كه همان شيطان نفس است واقع مي‌شود.

4- ماموريت انبيا : از بزرگترين و مهمترين وظايف انبيا اين بوده كه خودشان مربيان بزرگ انسانيت بودند و حضرت امام خميني (ره) هم در اين‌باره مي‌فرمايد : خداي تبارك و تعالي انبيا را مامور فرمودند كه اين ها بيايند و تربيت كنند اين انسان را، كه برسد به آن مراتب مافوق طبيعت و ما هرچيزي كه در آن قابيلت هست فعليت پيدا بكند و تربيت يك تربيت الهي بشود.

5-نياز به تربيت: انسان از همان زمان تولد نياز به تربيت دارد و حال اگر بخواهد در جامعه‌اي قرار بگيرد كه تربيت در راس امور باشد بهتر مي‌تواند به مرحله كمال برسد.

حضرت امام خميني (ره) در خصوص نياز مبرم كشور به تربيت مي‌فرمايد : جمهوري اسلامي محتاج به تربيت و تزكيه است تمام قشرهاي ملت ما و‌ همه ملت‌ها احتياج به تربيت و تزكيه دارند، احتياج به تعليماتي كه از ناحيه انبياء آمده است دارند.

6- كشمكش انسان‌ها : اصولاً ريشه بسياري از مشكلاتي كه براي افراد به وجود مي‌آيد در اثر كم توجهي به مسئله تربيت است. امام خميني(ره) مي‌فرمايد : ما اگر چنانچه خودمان را تربيت بكنيم مشكلاتمان همه رفع مي‌شود.

همه مشكلاتمان از اين است كه ما تربيت نديده‌‌ايم يك تربيت الهي و تحت ببرق اسلام در نيامديم . به حسب واقع همه اين كشمكش‌هايي كه شما ملاحظه مي‌كنيد همه اين كارشكني‌هايي كه براي ملت ما هست همه اين ها براي اين است كه تربيت نيست در كار تزكيه نيست.

7-تربيت جوانان : حضرت امام خميني (ره) از بين همه قشرها به تربيت جوانان بيشتر اشاره دارند و در اين خصوص مي فرمايند : اول مطلب اين است كه جوان هاي ما درست بشوند، اين جوان‌هايي كه در آتيه بايد اين مملكت را حفظ كنند، اين مملكت را اداره بكنند اين‌ها بايد درست تربيت بشوند و اصلاح بشوند.

8-اصلاح خود مقدم بر همه چيز : اصولاً اگر بخواهيم يك جامعه صالح داشته باشيم مي‌بايست تمام افراد خودشان را اصلاح كنند و امام (ره) مي‌فرمايند: مبارك آن وقتي است كه خودمان بتوانيم خودمان را بسازيم و دنبال آن كشور را هراصلاحي نقطه اولش خود انسان است اگر چنانچه خود انسان تربيت نشود نمي تواند ديگران را تربيت كند.

9- خطر عدم تربيت : امام خميني (ره) در خصوص كساني كه تربيت نشده اند مي فرمايند : گرفتاري همه ما براي اين است كه ما تزكيه نشده‌ايم تربيت نشديم، عالم شدند تربيت نشدند.

دانشمند شده‌اند تربيت نشده‌اند، تفكراتشان عميق است تربيت نشده‌اند و آن خطري كه از عالمي كه تربيت نشده است و تزكيه نشده است بر بشر وارد مي‌شود از خطر مغول بالاتر است.

10 -محكوميت در صورت عدم اصلاح :

حضرت امام مي فرمايد : من اكنون روزهاي آخر عمرم را مي گذرانم و دير يا زود از ميان شما مي روم ولي آينده ي تاريك و روزهاي سياهي براي شما پيش بيني مي كنم اگر خود را اصلاح نكنيد ، مجهز نگرديد ، نظم و انضباط در امور درسي و زندگي خود حكمفرما نسازيد ، در آتيه خداي نخواسته محكوم به فنا خواهيد بود.

********************************************************************

پي‌نوشت‌ها :

1- قرآن كريم

2- تعليم و تربيت از ديگاه امام خميني (ره) – معاونت پژوهشي و موسسه تنظيم و نشر آثار امام

3- صحيفه نور

4- يادنامه ي امام روح الله –وزارت آموزش و پرورش
جمعه 10 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 333]