آداب دعا و مناجات هايي براي سال نو

واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:

آداب دعا و مناجات هايي براي سال نو انواع دعا خواندن بنده مر خداي را سه روي دارد هر سه را دعا گويند: اوّل آن است که بر وي ثنا گويد و به پاکي بستايد و به يگانگي وي اقرار دهد چنان که گويد: «انت الله لا الاّ انت ربُّنا لک الحمد» ديگر وجه آن است که بنده عفو خواهد و مغفرت و رحمت گويد: «اغفرلي و ارحمني واعف عنّي و اهدني» سه ديگر وجهه آن است که حظّ دنيوي خواهد، گويد: «ارزقني مالاً و ولداً.» اين هر سه قسم را دعا گويند. شرط دعا آن است که بنده در حال دعا، شکسته دل باشد و اندوهگين؛ و دعا کند به تضرّع و زاري. آداب دعا از آداب دعا آن است که طاعتي و صدقه اي فرا پيش دارد. در خبر است که مردي در مسجد رسول صلي الله عليه و آله دعا مي کرد و رسول در وي مي نگريست و تبسّم مي کرد، گفتند: يا رسول الله! چرا تبسّم کردي؟ گفت عجب آمد مرا دعاي اين مرد، يک بار بگفت که يا ربّ! الله يک بار گفت که لبيک؛ پس دو بار بگفت که يا ربّ! الله دو بار بگفت که لبيک پس سه بار بگفت که يا ربّ! الله سه بار بگفت که لبيک.(1) آداب دعا و مناجات هايي براي سال نو انواع دعا خواندن بنده مر خداي را سه روي دارد هر سه را دعا گويند: اوّل آن است که بر وي ثنا گويد و به پاکي بستايد و به يگانگي وي اقرار دهد چنان که گويد: «انت الله لا الاّ انت ربُّنا لک الحمد» ديگر وجه آن است که بنده عفو خواهد و مغفرت و رحمت گويد: «اغفرلي و ارحمني واعف عنّي و اهدني» سه ديگر وجهه آن است که حظّ دنيوي خواهد، گويد: «ارزقني مالاً و ولداً.» اين هر سه قسم را دعا گويند. شرط دعا آن است که بنده در حال دعا، شکسته دل باشد و اندوهگين؛ و دعا کند به تضرّع و زاري. آداب دعا از آداب دعا آن است که طاعتي و صدقه اي فرا پيش دارد. در خبر است که مردي در مسجد رسول صلي الله عليه و آله دعا مي کرد و رسول در وي مي نگريست و تبسّم مي کرد، گفتند: يا رسول الله! چرا تبسّم کردي؟ گفت عجب آمد مرا دعاي اين مرد، يک بار بگفت که يا ربّ! الله يک بار گفت که لبيک؛ پس دو بار بگفت که يا ربّ! الله دو بار بگفت که لبيک پس سه بار بگفت که يا ربّ! الله سه بار بگفت که لبيک.(1) دعا کليد رحمت است و گواه عبوديّت و پيوستن را وسيلت. هر کس که در دعا بر وي گشودند، در اجابت هم بر وي گشادند که مي گويد جلّ جلاله:«بخوانيد مرا تا اجابت کنم شما را»؛ دعا، پيرايه پيوستگان است و مايه دست گرفتگان و حلقه در حق به دست جويندگان. مصطفي صلي الله عليه و اله گفت: «دعا سلاح مؤمن و ستون دين و نور آسمان و زمين است.» هر که به کاري درماند يا او را نکبتي رسد و دست در دعا و تضرّع زند، دست اعتماد به ضمان الله زده نياز به برّ وي زده است. و شرط آن است که به وقت دعا آواز نرم دهد و خاطراز حرمت پر کند و به اجابت يقين باشد. اهميت دعا بدان که دعا کردن و حاجت و نياز به درگاه بي نياز برداشتن، اهل شريعت را مقامي جليل است، عين عبادت است و رسيدن به بهشت را نيک وسيلت است؛ اما حال عارفان، حالي ديگر است و طريق ايشان طريقي ديگر.(2) نشان اجابت دعا، ثبات است بر دعا. چون بر دعا ثبات کردي، اگر از اجابت که نصيب تو است، محروم ماني به عبادت که حقّ الله تعالي است، مشرّف گردي و اين قدم وراي آن قدم است و اين مقام به از آن مقام. عادت خلق چنان است که مرغ بگيرند و او را قفسي سازند و آب و علف آماده دارند تا آن مرغ به وقت سحر به بانگ آيد؛ همچنين ربّ العزّة عابدان و عارفان را در وجود آورد و دنيا قفس ايشان ساخت و منافع و مصالح ايشان در دنيا مهيّا کرد و کارهاشان راست کرد، آنگه در محکم تنزيل گفت: «و بالاسحار هم يستغفرون»(3) بنده به عجز خود در وقت سحر مي زارد و مي خروشد و حق به لطف خود ميشنود و مي نيوشد.(4) عيد عاشقان اي به عيدي دلم به روي تو شاد عيد را تو مبارک باد هر کجا ياد چهره تو کنند هيچ کس را ز عيد نايد ياد اي بسا دل که از هواي لبت در ميان گل و گلاب افتاد هر زمان شادي مو است مرا زان رخ همچو صورت نوشاد ني غلط ميکنم چه مي گويم با چنين غم چگونه باشم شاد قبله نيکوان بغدادي وز تو چشمم چو دجله بغداد بر فلک تاختي به تندي اسب تا رخت ماه را رخي بنهاد (5) در گنج رحمت خدايا تو مارا صفايي بده به ما بينوايان نوايي بده در گنج رحمت بر ما بگشاي و زان داد هر جا گدايي بده همه دردناکان درمانده ايم حکيمي !به هر يک دوايي بده سگ کوي رندان آزاده ايم دران کوچه ما را سرايي بده بلائيست اين نفس کافر عبيد گرش مي تواني سزايي بده (6) ايام رحمت خدايا!اين ايّام است که تفضيل نهادي اين ايام را بر ايام ديگر و بزرگ گردانيدي اين ايام را به تحقيق که رسانيدي تو مرا به اين ايام به لطف و رحمت خود، پس فرود آور بر ما در اين ايام از برکت هاي خود و فراخ گردان بر ما در اين ايام از نعمت هاي خود. خدايا!به درستي که من مي خواهم از تو آنکه رحمت فرستي بر محمد و آل محمد و آنکه راه راست نمايي ما را در اين ايام، راه راست و پاکي از گناه و بي نيازي و بگرداني کردار ما را در اين روزها از آن چيزي که دوست داري و خشنود باشي. خدايا!به درستي که من ميخواهم از تو اي محلّ هر شکايتي و اي شنونده هر رازي و اي بيننده هر پيدا و اي داننده هر پنهاني، آنکه رحمت فرستي بر محمد و آل محمد و آنکه بر داري از ما ايام رنج و محنت را و اجابت کني از براي ما در اين ايام دعا را و قوت دهي دراين ايام و اعانت کني ما را و توفيق دهي در اين ايام مر چيزي که دوست داري اي پروردگار ما و خشنود باشي بر چيزي که فرض کردي بر ما از فرمان برداري خود و فرمان برداري رسول خو و اهل محبت تو، يعني ائمه معصومين. خدايا!به درستي که من مي خواهم از تو اي مهربان تر مهربانان، آنکه رحمت فرستي بر محمد و آل محمد وآنکه ببخشي ما را در اين ايام، خشنودي؛ به درستي که تو شنونده دعايي. و باز مداراز ما بهتر چيزي که فرود آيد در اين ايام از آسمان و پاک گردان ما را از گناه، اي داننده غيب ها، و واجب گردان از براي ما در اين ايام بهشت را. خدايا!رحمت بفرست بر پيمبر و آل پيمبر و مگذار مر ما را در اين ايام گناهي مگر که بيامرزي تو آن، نه اندوهي مگر که خلاص گرداني ما را از آن و نه قرضي مگر که قضا کني تو آن را و نه غايبي مگر باز رساني او را و نه حاجتي از حاجت هاي دنيا و آخرت مگر که آسان گرداني و بر آوري، به درستي که تو بر همه چيزي توانايي. خدايا!اي داننده اشياي پنهاني، اي رحم کننده بر اشک هاي چشم، اي اجابت کننده دعاها، اي پروردگار زمين ها و آسمان ها، اي آن کسي که مشتبه نمي شود بر او آوازهاي مختلف، رحمت فرست بر محمد و آل محمد و بگردان ما را در اين ايام از آزاد کرده هاي خود و خلاص کرده شده هاي خود از آتش دوزخ و از آن کساني که فيروزي يافته اند به بهشت و از نجات يافتگان به رحمت خود، اي رحيم تر رحم کنندگان، و رحمت بفرست بر محمد و آل محمد و سلام فرست بر او سلام فرستادني.(7) اميد نيازمندان اي در سر هر کس از تو سوداي دگر در راه تو هر طايفه را رأي دگر چيزي ز تو گر از تو تمّنا دارد ما جز تو نداريم تمّناي دگر اي آن که به جز تو نيست فرياد رسي غير از کرمت نداد کس داد کسي کار من مستمند بيچاره بساز کان بر تو به هيچ آيد و بر ما به بسي(8) اظهار عجز و طلب رحمت اي از حرم ذات تو عقل آگه ني وز معصيت و طاعت ما مستغني مستم ز گناه و از رجا هشيارم اميد به رحمت تو دارم يعني (9) گر گوهر طاعتت نسفتم هرگز ور گرد گنه ز رخ نرفتم هرگز نوميد نيم ز بارگاه کرمت زيرا که يکي را دو نگفتم هرگز(10) گر من گنه روي زمين کردستم عفو تواميد است که گيرد دستم گفتي که به روز عجز گيرم دستت عاجز تر از اين مخواه کاکنون هستم(11) يا رب بگشاي بر من از رزق دري بي منّت مخلوق رسان ما محضري از باده چنان مست نگه دار مرا کز بي خبري نباشدم درد سري(12) يا رب بدل اسير من رحمت کن بر سينه غم پذير من رحمت کن بر پاي خرابات رومن بخشاي بر دست پياله گير من رحمت کن(13) کنه خردم در خور اثبات تو نيست و انديشه من به جز مناجات تو نيست من ذات تو را به واجبي کي دانم داننده ذات تو به جز ذات تو نيست(14) دعايي براي آغاز به نام خداوند بخشاينده مهربان ابتدا مي کنم. به نام خدايي که روشن سازنده هر روشني است. به نام خدايي که او تدبير کننده کار هاست. به نام خدايي که آفريد روشني را از روشني. حمد خدايي را که آفريد نور را و فرو فرستاد نور را بر کوه طور در نامه نوشته شده يعني لوح محفوظ به اندازه معيّن بر پيمبري که اصلاح کرده کار او را، و حمد آن خداي را که او به عزيزي ذکر شده و به فخر کردن مشهور است. ابتدا مي کنم به نام خداي بخشاينده مهربان. به نام خدا و به توفيق خدا. محمد صلي الله عليه و آله رسول خداست. رحمت خدا بر او و آل او، ابراهيم عليه السّلام دوست خداست. ساکن شود بر آن کسي که ساکن شد به امر او، چيزي که در شب و روز است و او شنواست و دانا و او بر همه چيز توانا است.(15) اي معبود به حق، اي معبود به حق. اي نو آفريننده آسمان ها، و زمين ها، اي صاحب بزرگي و شرف. اي مهربان، اي منت نهنده. اي زنده، اي پاينده. اي کسي که نيست معبودي جز تو،اي منت نهنده. خدايا!رحمت فرست بر محمد و آل محمد عليه السّلام. به نام خداي بخشنده مهربان ابتدا مي کنم. چنين باد،چنين باد.(16) طلب عافيت خدايا!به درستي که مي خواهم از تو عافيت تو را در همه کارهاي خود؛ و پناه مي گيرم به تو از رسوايي اين جهان و از عذاب آن جهان.(17) خدايا!به درستي که مي خواهم از تو اسباب رحمت تو را و لوازم آمرزش تو را و فيروزي به بهشت و خلاص از آتش و از هر بلايي و خشنودي دربهشت و همسايگي پيمبر تو محمد صلي الله عليه و اله و آل او. بر ايشان است سلام. خدايا! آنچه با ماست از نعمت، پس از توست. نيست خدايي جز تو. طلب آمرزش مي کنم از تو و باز مي گردم به سوي تو.(18) دوام رحمت خدايا!به حق محمد و آل محمد رحمت فرست بر محمد و آل محمد عليه السلام و ايمن مگردان ما را از مکر خود و فراموش مگردان ما را ياد کردن خود و بر مدار از ما پرده خود را و محروم مگردان ما را بخشايش خود و فرود ميار بر ما خشم خود و دور مگردان از ما برکت خود و باز مدار ما را از عافيت خود و نيکو گردان از براي ما آن چيزي که داده اي تو ما را و زياده گردان ما را از بخشايش خود که با برکت است وپاکيزه و نيکو است و نيک است و تغيير مکن آنچه با ماست از نعمت تو و نااميد مگردان ما را ازبخشايش خود و خوار مگردان ما را بعد از عزيز گردانيدن تو و گمراه مگردان ما را بعد از آنکه راه راست نموده اي ما را ببخش مر ما را از نزد خود مهرباني، به درستي که تو بسيار بخشنده اي. خدايا! بگردان دل هاي ما را پاک از صفات ناپسنديده و جان هاي ما را پاکيزه و زبان هاي ما را راست گو و ايمان ما را هميشه و يقين ما را راست و تجارت ما را تجارتي که زيان به آن نرسد. خدايا!بده تو ما را در اين جهان نيکويي و در آن جهان نيکويي و نگاه دار ما را به مهرباني خود از عذاب آتش دوزخ.(19) گاه وصل و لقا اي عاشقان اي عاشقان، آمد گه وصل و لقا از آسمان آمد ندا که: «اي ماه رويان الصّلا» اين سر خوشان اي سر خوشان، آمد طرب دامن کشان بگرفته ما زنجير او، بگرفته او دامان ما آمد شراب آتشين، اي ديو غم، کنجي نشين اي جان مرگ انديش، رو، اي ساقي باقي، درا اي هفت گردون مست تو، ما مهره اي در دست تو اي هست ما از هست تو در صد هزاران مرحبا از طرب شيرين نفس، هر لحظه مي جنبان جرس اي عيش، زين نه بر فرس، بر جان ما زن اي صبا اي بانگ ناي خوش سمر، در بانگ تو طعم شکر آيد مرا شام و سحر از بانگ تو بوي وفا بار دگر آغاز کن، آن پرده ها را ساز کن بر جمله خوبان ناز کن، اي آفتاب خوش لقا(20) اي يار ما دلدار ما، اي عالم اسرار ما اي يوسف ديدار ما، اي رونق بازار ما نک بردم امسال ما خوش عاشق آمد پار ما ما مفلسانيم و تويي صد گنج و صد دينارما ما کاهلانيم و نويي صد حجّ و صد پيکار ما ما خفتگانيم و تويي صد دولت بيدار ما ما خستگانيم و تويي صد مرهم بيمار ما ما بس خرابيم و تويي هم از کرم معمارما من دوش گفتم عشق را: «اي خسرو عيّار ما سر در مکش، منکر مشو، تو برده اي دستار ما» وا پس جوابم داد: «ني از است اين کار ما» چون هر چه گويي وا دهد همچون صدا کهسار ما من گفتش: «خود ما کهميم و اين صدا گفتار ما زيرا که، کَه را اختياري نبود اي مختار ما»(21) پي‌نوشت‌ها: 1ــ کشف الاسرار و عدة الابرار، ج 1، صص 499ــ501 2ــ همان، ج4، ص 269ــ274. 3ــ ذاريات: 18؛ و در سحرگاهان به استغفار مي پردازند. 4ــ همان، ج6، ص 19ــ 20 5ــ ديوان ظهيرالدين فاريابي، ص 247. 6ــ کليات عبيد زاکاني، ص 205. 7ــ ذخيرة آلاخرة، صص 197 و 198 8ــ کليات عبيد زاکاني، ص 273. 9ــ رباعيات خيام، ص 7. 10ــ همان. 11ــ همان. 12ــ همان، ص8 13ــ همان، ص 9. 14ــ همان، ص10. 15ــ ذخيرة آلاخرة، ص 270. 16ــ همان، ص 261. 17ــ همان، ص 136. 18ــ همان، ص 144. 19ــ همان، ص 145 20ــ کليات ديوان شمس تبريزي، انتشارات اقبال (تک جلدي)، ص 21. 21ــ همان. منبع:گنجينه شماره 82 /ج

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: راسخون]

[مشاهده در: www.rasekhoon.net]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 472]