عبور از بحران آب با 10درصد صرفه‌جويي

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: عبور از بحران آب با 10درصد صرفه‌جويي

همشهريان عزيز!‌

مي‌دانم كه هوا گرم شده و در شرايطي كه به همين دليل مصرف آب لاجرم افزايش يافته است، هشدارهاي پي در پي مسئولان و رسانه‌هاي گروهي در زمينه احتمال قطع آب و ضرورت صرفه‌جويي در مصرف آن، فكر شما را ازاين كه آب جيره‌بندي شود و زندگي را در فصل گرما برهمگان سخت كند، به خود مشغول داشته است.‌

براي اين كه كمترنگران شويد و از به اصطلاح استرس رهايي يابيد، از قول مسئولان ذي‌ربط خيالتان را راحت مي?كنيم كه به ياري پروردگار و تلاش كاركنان صنعت آب و برق، تابستان امسال قطعي آب نخواهيم داشت و براي آن كه اين وعده با اطمينان خاطر بيشتري تحقق يابد، كافي است هريك ازمادرمصرف آب، تنها 10 درصد صرفه‌جويي كنيم تا تابستان داغ امسال را هم بدون جيره‌بندي آب، پشت سربگذاريم. ‌

منظور از صرفه‌جويي هم كاستن از آشاميدن آب و ديگر مصارف ضروري نيست، بلكه پرهيزازشستن خودرو و يا حياط خانه‌ها، با آب تصفيه شده و خودداري از باز گذاشتن يكسره شيرآب، به هنگام استحمام است. همين و والسلام !‌

ايران، كشوركم آب‌

مي‌دانيد كه كشور ما به طوركلي كم آب است و اين مشكل در برخي مناطق به شكل حادتري چهره مي‌كند.‌

‌ هرسال بافرارسيدن فصل گرما، كمبودمنابع آب و ضرورت صرفه‌جويي در مصرف آب، در شهرهايي مانند تهران مي‌شود و مورد توجه مردم و مسئولان قرار مي‌گيرد. دليل اين كمبود هم روشن است: منابع آب شهرها و استان‌هاي ايران، متناسب با رشدجمعيت كشور و مصرف شهروندان نيست. با اين همه، نمي‌توان گفت كه مسئولان آب و برق دست روي دست گذاشته‌اند و تنها نظاره‌گر كم‌آبي و توصيه‌ به هموطنان در زمينه صرفه‌جويي در مصرف آب هستند.‌

‌ در حال حاضرطرح‌هاي آبرساني بسياري در سراسر كشور براي يافتن منابع جديد آبي و بهره برداري از آن‌ها، در حال اجرا است و براساس اين طرح و برنامه ريزي‌ها است كه مسئولان با قاطعيت مي‌گويند كه اگر مصرف آب در شهرهاي بزرگي مانند تهران تنها 10 درصد پايين بيايد، عبور بي‌دردسر از مشكل كمبودآب در تابستان، امكان پذير است.‌

نبود تناسب جمعيت و منابع آب تهران ‌

يكي از استان‌هاي پرجمعيت كه از سال‌هاي دور همواره با مشكل كمبود آب روبرو بوده، استان تهران است كه در اين باره مهندس داود ملايي، مديرعامل شركت آب و فاضلاب استان تهران مي‌گويد:‌

- در حالي كه 3/19 درصدجمعيت ايران در استان تهران ساكنند، تنها 4 درصد منابع آبي كشور در اين استان وجود دارد و اين عدم تناسب، موجب شده است تامين آب مورد نياز اهالي استان تهران همواره با مشكلاتي روبرو باشد، كه امسال هم اين وضع تكرارمي‌شود.‌

مي‌پرسيم: اما به نظر مي‌رسدكه وضع بارندگي در زمستان گذشته خوب بوده است.‌

مهندس ملايي پاسخ مي‌دهد: بله، سال آبي امسال با بارش‌هاي خوبي آغاز شد، اما متاسفانه تداوم نيافت و پس از مدت كوتاهي بارش برف و باران در اغلب نقاط كشور، جايش را به سرماي شديد هوا داد و اين سوءتفاهم را در مردم به وجود آورد كه براي تابستان به قدركافي آب در منابع زيرزميني و برف در كوهستان‌ها، ذخيره شده است. حال آن‌كه رودخانه‌هاي كم‌آب، آن هم در شرايطي كه تابستان هنوز فرا نرسيده است، عكس تصور مردم را ثابت مي‌كند.‌

به عبارت ديگر، بارش‌ها و بخصوص بارش برف تا اواخر بهمن ماه سال قبل نزديك به وضع عادي (نرمال) بود، اما از اسفندماه تا به امروز به جز موارد بسياركم، در استان تهران بارندگي قابل توجهي نديديم. نتيجه اين كه بررسي كارشناسان نشان داد كه ميزان بارندگي در استان تهران نسبت به مدت مشابه سال قبل 46درصد و نسبت به متوسط 40 سال گذشته 26 درصدكاهش يافته است. ‌

مهندس ملايي با بيان اين كه در سال‌هاي گذشته به طورميانگين 70 درصدآب مصرفي شهر تهران از منابع سطحي، يعني سدهاي كرج، لار و لتيان تامين شده و مابقي آب‌هاي زيرزميني بوده است، مي‌افزايد: ميزان مصرف آب شرب در استان تهران تا پايان امسال محاسبه شده است كه براين اساس، استان يادشده تا پايان اسفند ماه سال جاري از نظرآب‌هاي سطحي (سدها) حدود 161 ميليون مترمكعب كمبودآب دارد، كه بديهي است جبران آن از طريق افزايش آب‌هاي سطحي ممكن نيست. بنابراين بايد به اصطلاح دست به دامان آب‌هاي زيرزميني و به عبارت ديگر، حفر و تجهيز چاه‌هاي آب به عنوان پشتوانه آب‌هاي سطحي شد.‌

از حوالي نيمه دوم اسفند 86 كه پديده خشكسالي در سال 87 قطعي شد، طرح‌هاي اضطراري براي مقابله با كمبودآب موردبررسي قرارگرفت و در اين رابطه حفروتجهيز 155 حلقه چاه در استان تهران به تصويب رسيدكه تاكنون 46 حلقه چاه حفروتجهيزشده است و اخذ مجوز، بستن قراردادبا پيمانكاران و ديگراموراجرايي چاه‌هاي ديگر در دست اقدام است و اميدداريم حداكثرتا 2 ماه آينده تمامي‌ظرفيت چاه‌هاي حفرشده در استان تهران تحقق يابد.‌

حفر و تجهيزچاه‌هاي آب‌

آنچه مهندس ملايي بيان داشته است، شايد تا حد قابل توجهي بتواند از دغدغه‌هاي خاطر ما بكاهد، و حيف است تلاش‌هاي فراواني كه براي حفرچاه‌هاي آب و تامين نياز مردم توسط مهندسان و كارگران زحمتكش در بيابان‌هاي داغ انجام مي‌گيرد، با اسراف در مصرف آب، به نتايج دلخواه نرسد. ‌

‌ به گفته او، منابع زيرزميني آب براي بهره برداري در مواقع اضطراري مانند تابستان امسال است. از اينرو سياست وزارت نيرو اين است كه از منابع يادشده حتي‌المقدوركمتر برداشت شود و اولويت با بهره‌برداري از آب‌هاي سطحي باشد.‌

‌ مهندس ملايي با بيان اين كه ارديبهشت ماه امسال تنها يك روزدراستان تهران باران باريده است، مي‌گويد: ساكنان شهرهاي استان تهران سال گذشته يك ميليارد و 495 ميليون مترمكعب آب مصرف كردند كه 750 ميليون مترمكعب آن، آب‌هاي سطحي و تقريبا به همين ميزان، آب‌هاي زيرزميني بود.‌

او با اشاره به اين كه حفر و تجهيز هر حلقه چاه به طور متوسط حدود 5/4 مترمكعب در ثانيه ظرفيت‌سازي مي‌كند، افزايش جمعيت را عامل مهمي ‌براي برهم زدن توازن تامين و مصرف آب مي‌داند و مي‌افزايد: وقتي منابع زيرزميني آب كاهش يابدو يا اصولا منابع جديدآب وجود نداشته باشدكه شناسايي و بهره‌برداري شود، بديهي است كه توسعه عملكرد حوزه آبرساني به شهرها نيزممكن نخواهد شد.‌

در حال حاضرشهرهايي مانند پرديس، شهريار و پرند هم به حفر چاه‌هاي جديدآب نياز دارند، اما چون ظرفيت برداشت آب‌هاي زيرزميني در شهر تهران بيشتر است100 حلقه چاه از 155 حلقه چاه مورد نظر در اين شهرحفر و تجهيز مي‌شود.‌

مهندس ملايي همچنين مي‌گويد: بيشترين سهم استفاده از آب‌هاي سطحي متعلق به تهران است و اگر روندهمكاري مردم با سازمان آب، كه از سال 1379 آغاز شده است امسال نيز استمرار يابد، شهر تهران از بحران كمبودآب در تابستان امسال نيز به سلامت عبور خواهد كرد. البته خوشبختانه هوا دربرخي از روزهاي ارديبهشت خنك شد، كه كاهش مصرف آب را به همراه آورد.‌

سياست شركت آب و فاضلاب استان تهران اين است كه علاوه بر تشويق مشتركان به رعايت الگوي مصرف با مشتركاني كه بدون توجه به كمبودمنابع آبي و نياز مردم مصارف بالاي آب را دارند، برخورد كند كه در اين خصوص سال گذشته به 6 هزار و 870 مشترك پرمصرف در استان تهران اخطارداده شد و سال جاري انشعاب 796 مشترك پرمصرف كه به اخطارها توجه نكرده بودند، قطع شد.

‌ موضوع ديگركه با مهندس ملايي در ميان مي‌گذاريم، ضرورت استفاده از تانكرهاي آب به جاي آب تصفيه شد شهري براي ساخت و سازها است. اواين موضوع را تاييد مي‌كند و درعين حال اظهار مي‌دارد: با توجه به محاسبه تصاعدي نرخ آب، اصولا قيمت بالاي آب مصرفي در ساختمان سازي اقتصادي نيست و تاكيد ما اين است كه سازندگان، از آب شهري استفاده نكنند.‌

تعدادمشتركان آب‌

تاكنون در شهر تهران حدود 950 هزار انشعاب و در استان تهران يك ميليون و 600 هزار انشعاب آب واگذارشده است و با توجه به اين كه در مجتمع‌هاي مسكوني به تمامي واحدها تنها يك انشعاب آب واگذار مي‌شود، تعداد مشتركان واقعي آب در استان تهران به 5/4 ميليون واحد مي‌رسد. ‌

مهندس ملايي دليل ساخت سد طالقان در غرب تهران را تامين آب بخش كشاورزي منطقه و در عين حال، پشتيباني از سد كرج عنوان مي‌كند و مي‌گويد: مشكل كمبود آب در شرق تهران حادتر است كه از كاهش ذخاير سدهاي لار و لتيان ناشي مي‌شود. براي جبران اين كمبود، سد و تصفيه‌خانه به ظرفيت 100 ميليون مترمكعب آب در حال ساخت است.‌

او همچنين مي‌گويد: در استان تهران حدود 1300 حلقه چاه عميق آب حفرشده كه كمتر از ظرفيت آن‌ها، آب برداشت شده است. زيرا آب‌هاي زيرزميني ذخائر آينده محسوب مي‌شوند و مجاز نيستيم هرقدركه دلمان خواست از اين ذخائر برداشت كنيم.‌

حال اگر جمعيت و به تبع آن مصرف آب افزايش يابد، از نظر برداشت آب فشار زيادي به منابع زيرزميني واردمي‌شود و به آن آسيب مي‌رساند.‌

در چنين شرايطي اگر برنامه جيره‌بندي آب هم به اجرا در آيد، قطع و وصل پي‌درپي لوله‌هاي قطورآب در نقاط مختلف شهر براي اعمال جيره‌بندي، به شبكه آبرساني خسارت مي‌زند. و در ضمن نه تنها مصرف را پايين نمي‌آورد، بلكه به دليل انباشت آب در گالن‌ها، بشكه‌ها و حتي وان‌هاي حمام و سپس دورريخت آن پس از ساعات قطع آب، مصرف را نيز افزايش مي‌دهد.‌

بنابر اين، جيره‌بندي آب به هيچ وجه در برنامه وزارت نيرو نيست و بهترين راه آن است كه هموطنان گرامي‌ مانند سال‌هاي گذشته، الگوي مصرف آب را رعايت كنندو اجازه دهند تابستان امسال بدون مشكل قطع آب سپري شود.‌

ما به دنبال آن نيستيم كه مردم آب ننوشند و يا فضاي سبز خانه‌هايشان را آبياري نكنند، بلكه هدف اين است كه آب به صورت منطقي مصرف شود. كما اين كه اگر تنها 2 دقيقه آب شيرحمام را داخل بطري‌هاي نوشابه خانواده بريزيم، تعدادي از آن‌ها پراز آب مي‌شود.‌

استاندارد مصرف براي هر نفر

استاندارد مصرف آب 150 ليتر در شبانه روز براي هر نفر است، كه اين مصرف گاه به 2 برابر استاندارد مي‌رسد. آن وقت به قول مهندس ملايي، ماموران شركت آب و فاضلاب نمي‌توانند خانه به خانه مردم بروند و در بزنندو آنان را به صرفه‌جويي در مصرف آب دعوت كنند، بلكه به گونه‌اي بايد فرهنگ‌سازي شود كه آحاد ملت، رعايت الگوي مصرف آب را وظيفه خود بدانند.‌

او جداسازي شبكه‌هاي آب آشاميدني و غيرآن را بسيار پرهزينه و غيرمنطقي مي‌داند و مي‌گويد: در اين صورت بايدمعادل 9 هزاركيلومتر شبكه لوله‌كشي آب شهر تهران، دوباره لوله‌گذاري شودكه امكان‌پذير نيست. به جاي اين كار، بهتراست مصرف آب آشاميدني در بطري ترويج شودكه عملي‌تراست و مي‌تواندآب با كيفيت بالا را براي مصرف آشاميدن، در اختيار مردم بگذارد.‌

مسابقه مصرف در مجتمع‌هاي مسكوني‌

يكي از مواردي كه به مصرف بيرويه آب كمك مي‌كند، مجتمع‌هاي بزرگ مسكوني است كه تنهايك كنتور آب دارند و از آنجا كه در هردوره مصرف، آب‌بها به تساوي ميان ساكنان مجتمع‌هاتقسيم مي‌شود، گويي مسابقه مصرف آب در مجتمع‌هاي يادشده به راه افتاده است و ادامه دارد.‌

مهندس ملايي در پاسخ اين سئوال كه آيا امكان نصب كنتورهاي جداگانه براي هريك از واحدهاي مجتمع‌هاي مسكوني وجود دارد، مي‌گويد: اين كه به هريك از بلوك‌هاي مجتمع مسكوني كنتور جداگانه بدهيم، در صورت پرداخت هزينه آن، مشكلي وجود ندارد. اما نصب كنتورهاي فرعي براي هر واحد، از وظايف و اختيارات ما نيست با اين حال، مجتمع‌هاي در حال ساخت پيشاپيش مي‌توانند لوله‌هاي هر واحد را تا بيرون مجتمع ادامه دهند، تا امكان نصب كنتورهاي جداگانه براي هر واحدآپارتماني به وجود آيد. البته اين كه هرمجتمع مسكوني تنها يك كنتور آب داشته باشد، به نفع مشتركان آب و به ضررما است. چراكه آب بها ميان واحدهاي مسكوني سرشكن مي‌شود و در اين صورت خالي بودن برخي از واحدها، به كاهش آب بهاي يك مجتمع كمك مي‌كند.‌

مهندس ملايي يكي از دلايل مشكل آبرساني در برخي از شهرهاي استان تهران مانند اسلامشهر را بي‌توجهي سازندگان خانه‌ها به طرح‌هاي جامع و تفضيلي شهرها مي‌داند و با اشاره به فعاليت حدود 100 گروه مروج صرفه‌جويي در مصرف آب در تهران، مي‌افزايد: براي مقابله با مشكلات تامين آب مورد نياز اهالي استان تهران، اجراي سه پروژه بزرگ موردتوجه قرارگرفته كه يكي از آن‌ها، ساخت سد به ظرفيت 100 ميليون مترمكعب و انتقال آب آن به تهران است كه موجب بهبود كيفيت آب مناطق جنوبي اين شهر هم مي‌شود و علاوه برآن، امكان مديريت بهترآبرساني به تهران رافراهم مي‌سازد.‌

دوم، انتقال آب سدطالقان به تهران و سوم، سرعت بخشيدن به اجراي طرح جامع فاضلاب تهران است كه دستاوردهاي آن كمك به بهداشت محيط زيست، پيشگيري از پايين آمدن كيفيت آب‌هاي زيرزميني به دليل احتمال نفوذ فاضلاب به آن‌ها و نيز به اصطلاح آب مصرفي شهروندان است كه پس از تصفيه، قابليت استفاده مجدد در بخش كشاورزي و آبياري فضاي سبز را دارد. لازمه اجراي تمامي ‌پروژه‌هاي يادشده نيز تامين منابع مالي آن‌ها است و در اين صورت تا حدودي مي‌توان به حل معضل كمبود منابع آب استان تهران، بخصوص در سال‌هاي خشكسالي اميدوار بود.‌

پنجشنبه 9 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 418]