خشكسالي، تاريكي، بي آبي حالا وقت صرفه جويي است شرايط زيست محيطي با بروز پديده خشكسالي سخت مي شود

واضح آرشیو وب فارسی:کيهان: خشكسالي، تاريكي، بي آبي حالا وقت صرفه جويي است شرايط زيست محيطي با بروز پديده خشكسالي سخت مي شود
حسن آقاييدر سال هاي نه چندان دور يك لامپ، يك راديو برقي لامپ دار و شايد يك يخچال 8يا 7فوت، مجموع وسايل برقي خانه ها را تشكيل مي داد اما امروزه در بسياري از خانه ها در حدود 20-15 وسيله برقي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرند آن زمان ها دكان ها و مغازه ها اغلب با يك چراغ زنبوري و برخي با يك تك لامپ روشن مي شد آنهم فقط در شب. اينك در هر فروشگاه همسطح و غيرهمسطح و بالاخانه و زيرزمين پنداري جشن و گلريزان ويژه است كه ده ها لامپ رنگارنگ؛ مدادي، هالوژني، نورافكن، كم مصرف، پرمصرف، ريسه اي و چشمكي و... روشن مي كنند آن هم نه تنها در شب كه از همان زماني كه كركره هاي مغازه را بالا مي كشند تا انتهاي تلاقي شب به نيمه شب. اما آيا مي دانيد كه فقط براي تامين برق مصارف خانگي و تجاري در كشورمان ساليانه حدود يك هزارو هفتصد و بيست و هشت ميليارد تومان يعني برابر حدود 64ميليون بشكه نفت خام هزينه مي شود؟... «خشكسالي» را نبايد در «تاريكي» و «بي آبي» بگذاريم... همت بلند داريم، هيچ كاري نشدني نيست و نخواهد بود.تا حدود 50 سال قبل خانواده هاي محدودي از انرژي الكتريسته بهره مند بودند اما به مرور و متأثر از اختراعات و توليدات جديد صنعتي دنياي متحول شده، تعداد وسايل برقي خانگي بيشتر و متنوعتر شد تا جايي كه امروزه نزديك بيست وسيله برقي در بيشتر خانواده ها موجود است. بديهي است فزوني تعدد لوازم برقي مورد استفاده خانگي ميزان مصرف برق را بالا مي برد كه هم در اقتصاد خانواده و هم در اقتصاد كشور تأثيرات گوناگوني مي گذارد.بهاي 64ميليون بشكه نفت براي تامين برقدر «راهنماي عملي استفاده بهينه از وسايل خانگي» تحت عنوان «مصرف عاقلانه» سازمان بهره وري انرژي ايران، آمده است: «ساليانه در كشور ما حدود 32ميليارد كيلو وات ساعت برق فقط در بخش خانگي و تجاري مصرف مي شود و براي توليد اين مقدار برق، حدود 64 ميليون بشكه نفت خام و حدودا يك هزار و هفتصد و بيست و هشت ميليارد تومان هزينه مي شود البته اين رقم با احتساب هر بشكه نفت خام 30دلار و هر دلار 900 تومان به دست آمده است.»محيط روشن است پس برق كم نيست!«در جامعه ما اين كه برق همواره هست به يك باور غلط درآمده است. تا زماني كه برق خاموش -قطع- نشود مردم قبول نمي كنند برق كم است. يا تا زماني كه آب به دليل كمبود، قطع نشود، كم آبي باورشان نمي شود.» با «محمد قرباني» يكي از شهروندان تهراني درباره چگونگي مصرف انرژي گفت وگو مي كنم كه بخشي از آن را در بالا خوانديم. وي اعتقاد دارد كه اكثر مردم از برق و آب بي رويه استفاده نمي كنند. عمده مسئله افراط در مصارف انرژي مربوط به برخي از مرفهين است.اين شهروند كه موتورسيكلت او وسيله كار و تأمين امرار معاش است، ادامه صحبتش در مورد سهميه بندي بنزين -به عنوان يك انرژي- است.«وقتي صحبت از توزيع متعارف و صرفه جويي در انرژي مي شود انتظار است كه سود اين قانونمندي را ببينيم و ببريم. براساس كارت سهميه بنزين روزانه يك ليتر بنزين به من و امثال من داده مي شود اما به آن كساني كه چند تا ماشين دارند هم به تعداد ماشين شان كارت سهميه داده شده است. كار من با موتور در سطح شهر است. ناچار روزي 4ليتر بنزين از سايرين تهيه مي كنم. اين شيوه به واقع نامتعادل است و از طرفي تأمين كننده نياز عده اي نيست، اما از سوي ديگر مي بينيم عده اي مرفه هيچ مشكلي در تأمين سوخت خودروشان ندارند.» وي با چنين ديدگاه، نتيجه گيري مي كند: «برنامه ريزيها براي صرفه جويي در انرژي از جمله برق لزوما مي بايد نيز زمينه ساز ايجاد تعادل و آسايش نسبي باشد. بايد طوري برنامه ريزي شود كه مشكل نه در توليد و توزيع و نه در مصرف عمومي به وجود نيايد. حرف ها با عمل ها براي همه يكي باشند. در آن صورت مردم هم راحت تر قبول مي كنند مثلا آب و برق و... كم است و متقاعد به صرفه جويي مي شوند نه آن كه برخي آنقدر اسراف مي كنند كه سهم قشر ديگر جامعه دچار مشكل شود.»ترك عادت اسراف«فرهنگ رعايت مصرف متعادل را بسياري از مردم رعايت نمي كنند».اين مطلب را «درويش ها» مغازه دار لوسترفروش مي گويد. لوسترهاي زيادي از سقف مغازه آويزان است اما تك و توك آن ها روشن هستند. او مي گويد: «دهها لوستر آويخته از سقف هستند اما به خاطر رعايت صرفه جويي و كاهش هزينه مصرف، 4 تا لوستر بيشتر روشن نمي كنم. در خانه هم به افراد خانواده تذكر مي دهم در كاهش مصرف برق در فضاي خانه توجه داشته باشند. براي مشتري هم توضيح مي دهم و توصيه مي كنم از لوسترهاي با لامپ هاي كم مصرف استفاده كنند.» وي به تفاوت زياد «وات» لامپ هاي معمولي- شمعي- با لامپ هاي كم مصرف اشاره مي كند: «يك لوستر داراي 12 لامپ شمعي كه هر لامپ 60 وات است جمعا 720 وات برق مصرف مي كند در صورتي كه براي چنين لوستر 12 عدد لامپ كم مصرف و هر يك 7 وات باشد مناسب است. به اين نحو از هر لامپ 53 وات برق صرفه جويي خواهد شد ضمن آن هر لامپ تا 2 متر فضاي اتاق را روشن مي كند. »وي درباره لامپ هاي كم مصرف، به اين نكته اشاره مي كند كه براي ترغيب مردم به استفاده از اين گونه لامپ ها، در قيمت آنها تجديدنظر شود چرا كه الان يك نوع لامپ كم مصرف 2 هزار تومان عرضه مي شود در حالي كه يك لامپ شمعي 300 تومان است، مردم به تفاوت زياد قيمت ها توجه مي كنند اما به ميزان مصرف هر كدام توجهي ندارند. وي معتقد است: «در خانواده ها بزرگترها خود ضمن رعايت مصرف بهينه از برق و ساير انرژي ها، به اعضاي كوچكتر تذكر بدهند و توصيه كنند در مصرف برق نيز افراط نكنند. بايد اين فرهنگ در خانواده ها نهادينه شود كه كمتر مصرف كردن هم به صرفه اقتصاد خانواده و هم مفيد براي اقتصاد و توسعه كشور است. از نظر شرعي هم اسراف پذيرفته نمي شود.»«عابد» فروشنده شبرنگ، در ادامه صحبت قبلي خود پيرامون صرفه جويي در انرژي و آن كه لامپ هاي كم مصرف به عنوان يكي از راه هاي بهينه سازي مصرف معرفي مي شود، اين باور را دارد كه جايگزين كردن لامپ هاي با مصرف كم به جاي لامپ هاي معمولي و رايج با مصرف بالا به دليل آن كه نور لامپ هاي كم مصرف به لحاظ رنگ، نازيبايي و بي روحي در محيط كار و خانه نوعي افسردگي مي آورد مورد استقبال همگاني قرار نمي گيرد. وي مي افزايد: «ما در خانه براي صرفه جويي در مصرف برق مدتي از لامپ هاي كم مصرف در لوسترمان استفاده كرديم ولي به علت نوع نور و تأثير روحي آن، مجددا لامپ هاي شمعي را مورد استفاده قرار داديم.»برق بي موقع خاموش!اول بار كه وارد آپارتمان مي شوم كليد برق را مي زنم و تك لامپ اتاق روشن مي شود بلادرنگ نوه 5 ساله ام از سمت ديگر اتاق مي دود و به من مي گويد نبايد حالا برق را روشن كرد و كليد را پايين مي زند و لامپ خاموش مي شود.«مجابي» صاحب نظر در امور برق و شاغل در يك شركت مرتبط با برق، با اشاره به اين كه از آن اقدام فوري و تذكر مسئولانه كودك خانواده اش شگفت زده شده است به عمق نهادينه شدن فرهنگ صرفه جويي به هنگام اشاره مي كند و مي گويد كه فرهنگ مناسب رويه صحيح مصرف كردن در ميان مردم ما جايگاه مطلوبي ندارد. وي ادامه مي دهد؛ «در بسياري از كشورها هم در معابر و خيابان ها و هم در خانه هاي مسكوني و مغازه ها و ادارات صرفه جويي در مصرف برق كاملا رعايت مي شود تا حدي كه در اين خصوص مي توان چنين تصويري از مراعات قاعده و نظام مندي مصرف برق ارائه كرد شب هنگام در خيابان ها پنداري اصلا نور روشنايي برق نيست و يا آن قدر نور كم است همانند تابندگي ماه از پشت ابرهاي رقيق. مغازه ها با تك لامپ، هيچ نور اضافي و چشم آزار ندارند. خانه ها هم عموما با يك لامپ معمولي در شب، روشنايي دارند.»او در ادامه صحبت خود مي گويد: «اما در شهرهاي ما و كشور ما اكثر خانواده ها اعم از تحصيلكرده و داراي عناوين علمي- اجتماعي و تاجر، مرفهين هنگام شب تمام چراغ ها و لوسترهاي پرشعله روشن مي كنند و حتي بعضا چراغ هاي حياط و كنار باغچه ها روشن است.»به باور وي، فرهنگ سازي مصرف بهينه در انرژي از جمله برق الزاما مي بايد از مهدهاي كودك شروع شود تا به تدريج فراگير و نهادينه موظف شود: «بچه ها از كودكي بهتر و عميقتر آموزش و فرهنگ را نيز در مصارف انرژي درك مي كنند.» به گفته اين كارشناس در حال حاضر مصرف انرژي به ويژه برق در كشورما به اندازه مصرف سرانه تمام كشورهاي اروپايي است. بنابراين واقعيت ها، لازم و ضروري است فرهنگ مصرف بهينه برق، آب، گاز و در جامعه و خانواده ها جدي گرفته شود. وي مي گويد: «در مقابل اين ضرورت، اما خانواده ها اغلب از اين كه يك لامپ در اتاق خانه شان روشن كنند، گلايه و شكوه ها مي كنند كه مي خواهيم فضاي اتاق مان خيلي روشن باشد، دلمان روشن باشد، حوصله مان تنگ نشود. اين گونه احساسات- سنتي- تلقيني- در اينجا در شرايطي است كه دنيا نيز با كمبود انرژي مواجه است.»نورافشاني در يك اتاق 20 متري!يك فروشنده لوازم روشنايي برقي، مي گويد: «مردم ايران دنبال نور زياد هستند. مشتري مي آيد يك لوستر 20-10 شعله براي يك فضاي 20 متري مي خواهد. اكثر طالب نور كم نيستند.»«يداللهي» مي افزايد:« در كشورهاي ديگر به ويژه كشورهاي آسيايي و از جمله چين مردم به دليل گران بودن نرخ مصرف برق، كم مصرف مي كنند. اكثر چراغ هاي روشنايي برق خانگي مجهز به ولوم «ديمر» (وسيله تنظيم نور) هستند اما مردم ايران هميشه دنبال تزيين نور برق هستند.»به نظر اين فروشنده، براي بهينه سازي و صرفه جويي انرژي برق، افزايش نرخ مصرف تاثيري چندان در كاهش مصرف نخواهد داشت: «بايد شيوه استفاده صحيح به مردم آموزش داده شود چرا كه طرز مصرف درست از وسايل برقي مهمتر از شيوه اعمال افزايش نرخ مصرف است.» وي معتقد است:«دولت نرخ مصرف را بالا نبرد اما تعيين تعرفه ميزان مصرف براي خانواده ها را به عنوان يك پيشنهاد مطرح مي كند.»براساس داده هاي سازمان بهره وري انرژي ايران (سابا)، هر وسيله جديدي به همراه خود رفاه بيشتري را براي خانواده ها به ارمغان مي آورد. بسياري از اين وسايل پس از چند سال در خانه جاي خود را بازمي كنند كه همه در پي استفاده از آنها هستند و از طرفي بر هزينه هاي خانواده ها نيز تاثير به سزايي دارد چرا كه شكي نيست كه هزينه برق و ... وسايل خانگي به نسبت استفاده از آنها بالا مي رود. تحقيقات گوناگون نشان داده است كه استفاده نادرست از اين وسايل نيز عامل بسيار مهمي در افزايش هزينه برق است... صرفه جويي و اصلاح الگوي مصرفي در كليه بخش هاي جامعه و به ويژه در بخش خانگي كه مصرف كننده بخش بزرگي از انرژي الكتريسيته مي باشد از اهميت به سزايي برخوردار است... تجربه چند دهه گذشته نشان داده است كه رشد اقتصادي و توسعه صنعتي كه خود پايه هاي اصلي پيشرفت تكنولوژي و رسيدن به اقتدار سياسي و اقتصادي و شكوفايي فرهنگي هستند، تا اندازه زيادي به استفاده درست و منطقي از منابع انرژي ارتباط دارد. در توصيه ها و توضيحات فراوان مكتوب سازمان ياد شده پيرامون گسترش فرهنگ بهينه سازي انرژي نيز آمده است: با انجام راهكارهاي ساده مي توان فرهنگ بهينه سازي مصرف انرژي را گسترش داد. بر اين مبنا، يكي از گزينه هاي «مصرف عاقلانه»، استفاده منطقي از وسايل روشنايي است از جمله رعايت نكات رنگ هاي روشن و نور طبيعي در ساختمان، پاك كردن گرد و غبار از لامپ ها و حباب ها، خودداري حتي الامكان از خاموش و روشن كردن بي دليل لامپ ها، در صورتي كه از لوسترهاي چند شاخه استفاده مي كنيد، از لامپ هاي كم مصرف 10 وات- مخصوص لوستر- و يك «ديمر= دستگاه تنظيم نور» استفاده كنيد، كنترل هر چند سال يك بار سيم كشي منزل به وسيله متخصص نقص سيم كشي الكتريكي مي تواند سبب بالا رفتن مصرف و كم شدن عمر لامپ و وسايل برقي ديگر شود. استفاده از لامپ هاي رشته اي كه با صرفه تر از لامپ هاي كم توان هستند. با استفاده از تعداد كمتري لامپ پرتوان به جاي تعداد بيشتر لامپ كم توان، در مصرف انرژي صرفه جويي كنيد. افزايش كارايي لوازم برقي رعايت راهكارهاي عملي و ساده ذيل، منجر به افزايش كارايي كولرها مي شود و در نهايت مصرف انرژي الكتريكي را نيز كاهش مي دهد: «ظرفيت برودتي كولرها بايد متناسب با فضاي مورد استفاده و شرايط آب و هوايي محل انتخاب شود. كولرهاي بزرگتر تنها منجر به مصرف بي مورد انرژي الكتريكي مي شود، استفاده از كولرهاي گازي براي مناطق گرم و مرطوب و از كولرهاي آبي براي مناطق معتدل، انتخاب كوتاه ترين مسير كانال كشي و چنانچه كانال كولر خارج از ساختمان قرار دارد حتماً عايق كاري با پشم شيشه شود، انتخاب كوتاهترين مسير كانال كشي. هر چه مسير كانال كشي كولرهاي آبي بيشتر و پرپيچ و خم باشد، فشار هوا در مسير كانال افت پيدا مي كند. جبران آن به انرژي بيشتري نياز دارد. تعويض حتي الامكان هر ساله پوشال هاي كولر، تميز كردن و رفع اشكالات كولر پيش از شروع به كار آن در فصل گرما، كاركرد كولر را بهبود بخشيده، مصرف انرژي آن را كاهش مي دهد و از هدر رفتن سرما نيز جلوگيري مي كند. پرهيز حتي الامكان از روشن نگه داشتن مداوم كولر در طول روز، كولرهاي گازي از جمله پرمصرف ترين وسايل خانگي هستند...» توصيه هاي سودمند در زمينه كاربردهاي درست از وسايل گرمايش و سرمايش، مصرف آب و ... و در نهايت به منظور صرفه جويي در مصارف آب، برق و ... فراوانند. بنابراين براي حصول نتايج مفيد در چرخه اقتصاد خانواده، كشور و توسعه امكانات رفاه بخش و ... به نظر مي رسد. تمام هر آنچه كه سازمان هاي مسئول و مديريت شهري و كشوري و ... در اين موارد به عنوان راهنمايي عملي در بهينه سازي مصرف در قالب جزوه و كتابچه منتشر كرده اند آن گاه نتيجه بخشي بيشتر خواهد شد كه در دسترس عموم واقع شده باشد.
پنجشنبه 9 خرداد 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: کيهان]

[مشاهده در: www.kayhannews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 302]