واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش روز شنبه خبرنگار فرهنگي ايرنا،مرتضي آويني با روايت فتح به عنوان اثر شناسنامه دار و ارزشي شناخته مي شود. آويني هيچ گاه در طول هشت سال دفاع مقدس دوربين اش را كنار نگذاشت و از هر فرصتي براي ثبت و ضبط آن دوران طلايي و تكرار نشدني بهره گرفت. ساخت بيش از 70 قسمت در قالب مجموعه روايت فتح از دوران دفاع مقدس، تحرير كتاب فتح خون و آينه جادو از جمله مهمترين فعاليت هاي آويني در آن دوران به شمار مي رود. آويني نگاهي ويژه به سينما داشت. او از يكسو به سينماي مردم پسند اعتقاد داشت و از سويي سينمايي كه نام جشنواره را يدك مي كشيد، نمي پسنديد و از اين ميان به خلق سينماي ملي بيش از هرنوع دسته بندي سينمايي در كشور اعتقاد داشت. وي همچنين فيلمسازاني همچون هيچكاك را به لحاظ تكنيكي قبول داشت و در مقابل تفكرات فيلمسازاني همچون تاركوفسكي را نمي پسنديد. آويني به سينماي نوين فارغ از سينماي گلخانه اي اعتقاد داشت و از حرف هاي خود در اين زمينه كوتاه نيامد. بسياري از كارشناسان و اهالي سينما معتقدند كه انديشه هاي شهيد آويني در عرصه سينما مغفول مانده و با رجوع به اين تفكر مي تواند موجبات تحول در سينماي ايران را فراهم كند. *تفكر آويني در سينماي ايران فراموش شده است گلعلي بابايي معاون هنري بنياد حفظ آثار و نشر ارزش هاي دفاع مقدس، شهيد آويني را فيلمسازي معتقد دانست و گفت: تفكرات اين شهيد در ارايه تصويري حقيقي از هشت سال دفاع مقدس در سينما به دست فراموشي سپرده شده است. وي افزود: سينما در نگاه شهيد آويني ابزاري فرهنگي است و از اين هنر بايد در جهت اهداف عالي جامعه استفاده كرد. معاون هنري بنياد حفظ آثار و نشر ارزش هاي دفاع مقدس با بيان اينكه هاليوود از سينما براي دستيابي به اهداف شيطاني اش استفاده مي كند، افزود: در مقابل نيز افرادي مانند شهيد آويني از اين امكان ظرفيت سينما براي ترويج تفكر دفاع مقدس و يا همان سينما ديني بهره بردند. سينمايي واقعگرا و بكري كه حقيقت زندگي رزمندگان دفاع مقدس را تصوير مي كرد. وي ادامه داد: در حقيقت تفكر و نگاه آويني نسبت به سينما، ارايه و بيان لحظات عارفانه و ناب روزهاي دفاع مقدس است. بابايي در پاسخ به اين پرسش كه هنر برگرفته از تفكر هنرمنداني چون شهيد آويني در جامعه هنري ما چه جايگاهي دارد؟، گفت: پيروي از تفكر شهيد آويني و ساخته هاي وي امروز به ندرت در سينماي ايران مشاهده مي شود، چرا كه اين شهيد بزرگوار حساسيت خاصي به ارايه تصويري واقعي از دفاع مقدس داشت در حالي كه سينماگران امروز بيشتر به دنبال بيان تراوشات ذهني خود هستند. به عقيده خالق كتاب غوغاي غبار برخي از ساخته هاي سينماگران درباره جنگ تحميلي ماهيت بيروني ندارند و حتي براي رزمندگان دفاع مقدس نيز ملموس نيست. نويسنده كتاب گردان حبيب با يادآوري اينكه ساخته هاي آويني مرجع مناسبي براي افرادي است كه قصد فعاليت در سينماي دفاع مقدس را دارند، افزود: مستند هاي شهيد آويني واقعيت هاي جنگ تحميلي را در اختيار سينماگران نسل جديد قرار مي دهند و در نهايت اين فيلمسازان مي تواند از تصاويري كه وي ثبت كرده، موضوع هاي مختلفي را در سينماي داستاني و قصه گو پي ريزي كنند. خالق كتاب همپاي صاعقه همچنين درباره اينكه اگر شهيد آويني در جامعه امروز ما حضور داشت نسبت به توليدات سينما و تلويزيون چه نظري ارايه مي داد؟،گفت: به طور يقين از شرايط فعلي سينما ناراضي بود و آن را از نقدهاي تند و گزنده خود در امان نمي گذاشت زيرا وي از سينماي زمان خود نيز با وجود داشتن رنگ و بوي دفاع مقدس راضي نبود. *گذشت زمان از تازگي افكار شهيد آويني نمي كاهد انسيه شاه حسيني كارگردان فيلم سينمايي پنالتي، نيز در اين باره گفت: افكار شهيد آويني درحوزه فرهنگ و هنر بخصوص سينما و دغدغه هايش درباره مبارزه با ظلم و باطل با گذشت زمان كهنه نمي شود. وي يادآورشد:سخنان ارزشي و انساني در هر مقطع زماني كاربرد دارد اما ايدئولوژي و تفكر افرادي مانند شهيد آويني هيچ گاه تازگي خود را از دست نمي دهد. اين كارگردان با يادآوري اينكه محور دغدغه افرادي همچون آويني حق و باطل، مبارزه با ظلم و ستم و دفاع از شرافت و انسانيت بوده است، افزود: معتقدم او دغدغه هاي ارزشي و مذهبي بسياري داشت و از آنجا كه صاحب فكر بود، نظريه هايش نيز كاربردي و قابل تامل است. كارگردان فيلم پنالتي همچنين به وضعيت فعلي سينماي ايران اشاره كرد و ادامه داد: مديران فعلي سينما تاكنون عملكرد اميدواركننده اي داشته اند اما خدا را شكر مي كنم كه آويني و ساير شهدا امروز نيستند و فيلم هاي كه در چند سال اخير ساخته شده را نمي بينند. شاه حسيني ابراز اميدواري كرد كه با ايجاد وحدت در جامعه سينمايي وضعيت دشوار توليد و عرضه فيلم سامان يابد. *آويني به جنگ نگاه ابزاري نداشت رضا برجي عكاس و مستندساز سينما نيز با يادآوري اينكه مجموعه روايت فتح بر گرفته از تصاوير و گفتار متن است، گفت: صداي شهيد سيد مرتضي آويني به تصاويري كه از دل و جان گرفته بود، معنا مي بخشيد.آويني نگاه ابزاري به جنگ نداشت. وي يادآورشد: صداي شهيد آويني هيجان و موسيقي را از تصاويرمجموعه روايت فتح حذف كرده بود. وي قبل از اينكه تصويري هيجاني پخش شود آن را توضيح مي داد چون بنايش بر هيجان نبود. اين مستند ساز با بيان اينكه مرتضي نگاه مردم به جنگ را فهميده بود و آن را بسط داد، ادامه داد: شهيد آويني در اواخر مستند روايت فتح به پختگي و استادي دست يافت و به خوبي مي توانست هر گفتار متني را در هر قالبي جاي دهد. فيلمبردار روايت فتح به اين جمله شهيد آويني كه ما نان و نام نمي خواهيم اشاره كرد و يادآور شد: بنابراين تيتراژ ابتدايي روايت فتح و تيتراژ پاياني گروه جهاد تلويزيون نوشته مي شد. برجي با بيان اينكه آويني به جنگ نگاه ابزاري نداشت، گفت: برخي از مستندسازان بيشتر به صحنه هاي جنگي و شليك آر پي چي و فضاي جنگ اهميت مي دهند در صورتي كه آدم هاي جنگ براي شهيد آويني مهم بود و آنها را به تصوير مي كشيد. وي توضيح داد: سيد شهيدان اهل قلم هميشه يادآور مي شد كه در يك گردان استاد دانشگاه، مسوولان ادارات مختلف، دكتر، نانوا و بقال در كنار هم و براي رسيدن به يك هدف واحد مي جنگند. به گفته اين كارگردان، شهيد آويني هميشه مي گفت كه يك هفته تا 10 روز قبل از تصويربرداري به گردان برويد تا بسيجي ها و رزمندگان با دوربين انس بگيرند تا وقتي با آنها صحبت مي كنيد آنچه را كه در قلب شان هست را بيان كنند. برجي با يادآوري اينكه شهيد آويني خبرنگار را از اين مستند حذف كرده بود، افزود: وي دليل اين امر را ارتباط بيشتر مخاطب با رزمندگان عنوان مي كرد و مي گفت اگر بسيجي مستقيما با دوربين صحبت كند، خودش است. وي ادامه داد: وقتي نكات مدنظر شهيد آويني را انجام مي داديم، پيام هاي رزمندگان از روح و جانشان نشات مي گرفت و شعاري نبود. * سينما با بهره گيري از تفكرات شهيد آويني متحول خواهد شد كارگردان فيلمبه كبودي ياس با يادآوري اينكه شايد اگر شهيد آويني زنده بود، توليدات تلويزيوني و سينمايي كيفيت بهتري داشت،گفت: اگر نگاه و انديشه آويني در سينماي ما كاربردي شود به طورحتم تغييرات ديگري را تجربه خواهيم كرد. جواد اردكاني به نگاه ارزشي شهيد آويني به سينما پرداخت و افزود: معتقدم آنچه تحت عنوان سينماي ديني رايج است و تفكر آويني نيز در رديف از آن جاي مي گيرد، هنوز در تئوري پردازي ها قاعده مند نشده است . كارگردان فيلم شور شيرين با بيان اينكه هر فردي تعريف خاص خود را از سينماي ديني دارد و عموما تعاريف يكديگر را نيز نقض مي كنند، ادامه داد: در ايران مكتب هاي ادبي و فكري تنها براساس توليدات و نقد منتقدان ايجاد مي شوند در حالي كه سينماي كشور روسيه يا همان شوروي سابق از درون مجموعه اي از نقطه نظرهاي تئوري و اصرار فيلمسازان بر اعمال آن بيرون آمده است. اردكاني به وقوع انقلاب اسلامي اشاره كرد و گفت: در سال هاي ابتداي پس از انقلاب فيلمسازان بر اساس يك ايدئولوژي واحد فيلم مي ساختند اما اين روند ادامه پيدا نكرد و مجموعه توليدات، سينما را به سمت تفكرمذهبي وعرفاني هدايت نكرد. *انديشه هاي آويني نتوانستند به يك شاكله و يا سبك تبديل شوند كارگردان فيلم چوري ادامه داد: آويني نيز با تفكر خاص خود وارد سينما شد كه البته انديشه هاي وي مجال نيافت تا به شاكله و يا سبك در اين عرصه تبديل شود و تنها مجموعه روايت فتح متر و معياري براي ساخت مستندهايي با موضوع دفاع مقدس بدل شد. تفكر آويني مجال عرضه در عرصه سينماي داستاني نيافت. *آويني از فيلم عروس حمايت كرد كارگردان فيلم سينمايي به كبودي ياس با تاكيد براينكه تفكرآويني مابه ازاي بيروني پيدا نكرد، افزود: رويكرد مرتضي آويني در سينماي داستان گو چندان منطبق با آنچه در روايت فتح به تصوير مي كشيد نيست زيرا او از فيلم سينماي عروس حمايت كرد درحالي كه اگر اين اثر را با معيارهاي ارزشي بررسي كنيم نمره بالاي نخواهد گرفت. *آويني نقدهاي گزنده اي به ساخته هاي مخملباف داشت وي همچنين ادامه داد: آويني بسياري از فيلم هاي را كه ظاهر مذهبي داشتند را صريحا نقد مي كرد به طور نمونه نقدهاي گزنده اي به ساخته هاي محسن مخملباف داشت و حتي او را به عنوان فيلم ساز قبول نمي كرد. به عقيده اين فيلمساز، آثارمستندي كه به عنوان شاخص سينماي آويني پيش روي ما است قابل انطباق با سينماي قصه گوي مورد نظر او نيست. به گفته اردكاني آويني پيش از تعليم و انتقال اطلاعات بر تاثير ارزش ها اهميت مي داد و شايد به همين دليل از فيلم عروس حمايت مي كرد. كارگردان فيلم سينمايي شورشيرين يادآورشد:شهيد آويني در زمان خود با بسياري از فيلم هاي روشنفكري و يا عرفان هاي قلابي مخالفت مي كرد و البته در مقابل فيلم هاي بي مايه نيز مي ايستاد با اين شرايط اگر در جامعه سينماي امروز ما حضور داشت درصد بالاي از فيلم هاي عامه پسند، از طرف او نمره قبولي را دريافت نمي كردند. اردكاني با يادآوري اينكه شايد اگر آويني زنده بود توليدات تلويزيوني و سينماي ما كيفيت بهتري داشتند، توضيح داد: نگاه انساني و ميل به تعالي در تمامي ساخته هاي آويني است به طور مثال در روايت فتح با لحني از جنگ به عنوان يك پديده خشن صحبت مي كرد كه همه را تحت تاثير قرار مي داد. اين كارگردان تاكيد كرد: اگر نگاه و انديشه آويني در سينماي ما كاربردي شود به طور حتم اين عرصه با تحولات اساسي روبه رو خواهد شد . شهادت سيدمرتضي آويني در 20 فروردين ماه سال 1372 بر اثر انفجار مين، پايان كار اين شهيد بزرگوار نبود. آثار وي همچنان به عنوان بهترين آثار تلويزيوني بخصوص در عرصه دفاع مقدس خودنمايي مي كند و به گفته اين شهيد بزرگوار: دل خونين ما شقايقي است كه داغ شهادت شما را برخود دارد آيا آن روز خواهد رسيد كه بلبلي ديگر در وصف ما سرور شهادت بسرايد. فراهنگ**1983**
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 432]