واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک: View Full Version : كاغذسازي در ايران Zilan6th November 2006, 10:07 PMبيش از يکصد سال است که هيچ کاغذ در ايران ساخته نشده است . اين خود مایة تأسف است زيرا ايران در انتقال صنعت کاغذسازی از چين به باختر نقش اصلی داشته است . هخامنشيان تا زمان اسکندر روی لوحه های گلی می نوشتند در صورتی که ثابت شده است که پارتها روی پوست می نوشتند و واژة يونانی ديفترا را برای آن به کار می بردند يعنی همان واژه ای که در ايران دفتر ناميده می شود. در حدود سال 650 ميلادی ساسانيان کاغذچينی را که از پوست درخت توت ساخته می شد به ايران وارد کردند ، اما اين کاغذ منحصراً برای مدارک مهم دولتی به کار برده می شد . با اينکه فتح سمرقند و آغاز کاغذسازی در آن شهر درست معلوم نيست در چه سالی بوده است و تاريخهای متعددی در اين باره داده شده است ، اما از کتابهای عربی می توان ثابت کرد که در ژوئيه 751 فرماندار عباسيان در خراسان فرماندة سپاه خود زيادبن صالح را به جنگ دو تن از رؤسای ترک که عليه اعراب شوريده بودند و چينيها آنها را ياری می کردند فرستاد ، روايات چينی نيز اين مطلب را تأييد می کند . در جنگ اصلح در نزديک رود طراز ارتش ترک و چين شکست خورد و ميان اسيران چينی چندين تن کاغذساز بودند که آنها را به سمرقند برده و تشويقشان کردند که صنعت کاغذسازی را در آنجا داير کنند . جالب اينجاست کاغذی که در سمرقند يا شهرهای ديگر جهان مسلمان توليد می شد از پوست درخت توت که چينيان ابداع کرده بودند نبود ، بلکه از پارچه های نخی ، کنف ، و يا به اصطلاح علف چينی ساخته می شد که اين خود نيز از اختراعات چينيها بود و آن را در سال 105 ميلادی کشف کرده بودند . پژوهشهای شيميايی ميکروسکپی که از کاغذهای ساخت سمرقند به عمل آمده نشان می دهد که کاغذساز ايرانی هيچ گاه برای ساختن کاغذ از پوست درخت توت استفاده نکرده است . همين تحقيقات نشان داد که گزارشهايی که تاکنون دربارة ساخت کاغذ ايرانی داده شده و گفته می شد که از پنبه ساخته شده است درست نيست . کاغذهايی که مسلمانان درست می کردند اساساً از الياف پنبه ساخته نمی شد . تاريخهای اوليه اعراب تأييد می کند که استادکاران چينی مدتی صنعت کاغذسازی سمرقند را اداره مـی کردند و بعد ايرانيان از آنها تحويل گرفتند . در سال 794 نخستين کارخانة کاغذسازی در بغداد بنياد يافت و کاغذ زيبايی ، که پس از کاغذ سمرقند از بهترين کاغذها بود توليد می کرد صنعت کاغذسازی به سوريه ، مصر و شمال افريقا نيز گسترش يافت ، و در سال 1154 اعراب نخستين کارخانة کاغذسازی را نزديک والنسيا ( Valencia ) در اسپانيا بنياد نهادند و در سال 1390 نخستين کارخانة کاغذسازی در نورمبرگ آلمان برپا شد . آزمايشهای شيميايی نشان می دهد که کاغذسازان ايرانی در سمرقند مادة آهاری اختراع کردند که آن را روی کاغذ می زدند و به اين وسيله برای نوشتن با مرکب و قلم نی آماده می شد . آهاری که ابتدا روی کاغذ می زدند نشاسته گندم بود ، بعدها از شيرة کتيرا و جوشيدة بوتة سريش استفاده کردند . منبع: Iran Art سایت ما را در گوگل محبوب کنید با کلیک روی دکمه ای که در سمت چپ این منو با عنوان +1 قرار داده شده شما به این سایت مهر تأیید میزنید و به دوستانتان در صفحه جستجوی گوگل دیدن این سایت را پیشنهاد میکنید که این امر خود باعث افزایش رتبه سایت در گوگل میشود
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 607]