واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: سمهايي كه ميخوريم! برخي فلزات سنگين مثل آهن براي بدن ضروري هستند اما برخي مثل سرب هيچ سودي براي بدن ندارند و حتي مقادير زياد آن ايجاد مسموميت هم ميكند. برخي فلزات سنگين موجود در محيط مثل جيوه نيز بسيار سمي هستند. جام جم آنلاين: شيوه جديد زندگي ماشيني و دسترسي آسان به انواع مواد شيميايي، داروها، سموم و... باعث شده شيوع مسموميتهاي اتفاقي و عمدي در جامعه افزايش يابد. پيشگيري از مسموميتها موجب ارتقاي سطح سلامت و بهداشت عمومي جامعه ميشود.علاوه بر آن با توجه به محدوديت تختهاي بيمارستاني و هزينههاي بالاي دارو و درمان اين امر ميتواند به كاهش هزينههاي درماني نيز كمك شاياني نمايد. بسياري از مسموميتها ناشي از بيمبالاتي است كه با اندكي احتياط ميتوان جلوي آن را گرفت.مسموميت ميتواند بر اثر باكتريها، ويروسها، برخي انگلها، فلزات خاص و مواد پروتوزا ايجاد شود. اين آلودگيها ميتوانند همچنين در انسان ايجاد بيماري عفوني كنند و يا اينكه فقط تحت تاثير سموم مترشحه آنها، مسموميت ايجاد گردد. در بعضي مواقع مسموميتها و عفونتها ميتوانند تواما ايجاد گردند. طبق برآوردهاي موجود مسموميتها علت 7 درصد كل مرگهاي ناشي از حوادث در جهان است. در واقع آماري كه ما از مسموميتها ميبينيم تنها قسمت كوچكي از حقايق موجود است. در كشورهاي پيشرفته، موارد مسموميت از نوع غيرعمدي است ولي در كشورهاي در حال پيشرفت در بزرگسالان و بخصوص زنان بيشتر به قصد خودكشي است.گياهان سميدر كشور ما هر چند آمار دقيق و رسمي از شيوع مسموميتهاي گياهي وجود ندارد ولي گزارشهاي موردي حاكي از بروز انواع مسموميتهاي اتفاقي و عمدي در اثر مصرف گياهان در مناطق مختلف كشور است. شرايط اقليمي و تنوع آب و هوايي در كشور ما منجر به ايجاد تنوع زيادي در گونههاي گياهي شده است كه اين امر خود موجب دسترسي مردم به انواع گياهان دارويي و سمي در مناطق وسيعي از كشور ميشود. در ساليان اخير، افزايش گرايش مردم به مصرف داروهاي گياهي و گياهان دارويي، سبب مصرف گياهان به صورت ناآگاهانه و خودسرانه با حدس داشتن ارزش دارويي و به منظور خوددرماني بيماريها شده است. مسموميت ناشي از گياهان در كودكان زير 5 سال شيوع بيشتري دارد. كنجكاوي ذاتي كودكان در اين محدوده سني و وجود جذابيت در شكل و رنگ بخشهاي مختلف يك گياه سمي مانند ميوه، دانه و برگ آن، سبب ميشود تا كودك به صورت اتفاقي و از روي كنجكاوي اقدام به بلع قسمتهاي مختلف يك گياه سمي نمايد.قابل ذكر است بسياري از گياهان دارويي در صورتي كه به صورت خودسرانه و با مقادير بيش از حد مصرف شوند ميتوانند سبب بروز مسموميت در انسان شوند. علاوه بر آن برخي از انواع گياهان تزييني مانند ديفنباخيا و خرزهره كه در باغچههاي منازل و آپارتمانهاي مسكوني كاشته و نگهداري ميشوند نيز ميتوانند در صورت مصرف اتفاقي موجب بروز مسموميت در انسان شوند.خوشبختانه مسموميت با گياهان در بسياري از موارد از نظر شدت از نوع خفيف يا متوسط بوده و داراي ماهيت محدود شونده ميباشد، بطوري كه تنها در صورت درمانهاي اوليه و علامتي علايم و نشانههاي مسموميت كاهش يافته و برطرف ميشوند. با اين وجود برخي از گياهان مانند شوكران، خرزهره، تاتوره، گل انگشتانه و كرچك قادر به ايجاد مسموميتهاي شديد و حتي كشنده در انسان ميباشند كه اين امر خود نياز به انجام اقدامات درماني فوري و ويژه و انتقال سريع بيمار مسموم به يك مركز درماني را اجتنابناپذير مينمايد.سم يا دارومصرف خودسرانه داروها بدون تجويز پزشك، يكي از شايعترين علت بروز مسموميت در جهان است كه مقادير مصرف بالاي برخي از داروهاي به ظاهر كمخطر، ميتوانند براي فرد، كشنده باشند. مصرف بيش از حد مجاز دارو موجب مسموميت مصرفكننده ميشود. حتي مصرف بيش از حد ويتامينها هم مسموميتزا هستند.در آمريكا مسموميت دارويي غيرعمد به يك عامل مهم مرگ و مير در اين كشور تبديل شده به طوري كه پس از تصادفات وسايط نقليه در رديف دوم از اين نظر قرار ميگيرد. مرگ و مير ناشي از مسموميت دارويي كه عمدتا در اثر داروهاي تجويزي است، بين سالهاي 1999 تا 2004 در اين كشور تا 68 درصد افزايش يافته است.مسموميتهاي دارويي در بالغين اغلب عمدي است و بيشتر به منظور اقدام به خودكشي يا در اثر مصرف داروها با ميزان بالا ايجاد ميشود و در مواردي كه بيمار دير مراجعه كند يا خوب درمان نشود ممكن است منجر به مرگ شود. اما در كودكان اين طور نيست. داروهايي همچون پروفن و آسپرين بچه به علت طعم و رنگ خاصي كه دارند براي كودكان جالب بوده بنابراين به مصرف اين داروها روي ميآورند ولي خوشبختانه از حدود چند سال اخير توليد آسپرينهاي فانتزي با رنگها و طعمهاي جذاب حذف شده تا به اين طريق از مسموميتهاي ايجاد شده در اثر مصرف اين نوع دارو جلوگيري شود.اما تنها كودكان در معرض خطر نيستند. سالمندان نيز ممكن است به علت تشابه ظاهري شكل داروها، ابتلا به فراموشي، عدم اطلاع از نام داروها، بيسوادي يا كمسوادي يا خوانا نبودن مقادير مصرفي دارو مندرج روي جلد، داروي خود را به اشتباه يا به طور تكراري مصرف كنند، به همين دليل بايد بر نحوه مصرف داروي افراد مسن خانواده نظارت نمود .ميم مثل ماردر ايران، با توجه به شرايط اقليمي و جغرافيايي و وجود گونههاي شناخته شده مارهاي سمي، هر ساله شاهد بروز حوادثي ناشي از گزيدگي توسط اين جانوران و مسموميت و حتي مرگ و مير ناشي از آن در نقاط مختلف كشور هستيم. بر خلاف تصور، مار يك حيوان تهاجمي محسوب نميشود و در مقابله با انسان بيشتر گزيدگيها در مواردي كه فرد سعي در صيد و يا برهمزدن لانه و يا آرامش مار را داشته باشد، صورت ميگيرد. در صورت مارگزيدگي بايد بيمار هرچه سريعتر به مراكز درماني مجهز انتقال داده شود.فلزات مسمومبرخي فلزات سنگين مثل آهن براي بدن ضروري هستند اما برخي مثل سرب هيچ سودي براي بدن ندارند و حتي مقادير زياد آن ايجاد مسموميت هم ميكند. برخي فلزات سنگين موجود در محيط مثل جيوه نيز بسيار سمي هستند.مسموميت با فلزات سنگين با توسعه معادن فلزات، تصفيه و استفاده از آنها زياد شده است. حتي با وجود شناخت فعلي از خطرات فلزات سنگين، ميزان وقوع مسموميت با آنها بالاست. اكثر اين مسموميتها نيز در اثر آلودگيهاي محيط زيست و صنايع بوجود ميآيد.به تناسب مسائل گروههاي شغلي گروه كثيري از هموطنان ما نظير كارگران ساختمان، چاپخانهها، مكانيكهاي رادياتورهاي اتومبيل، كارگران صنعت شيشه و كريستال، پليسهاي كنترل ترافيك و حتي معتاداني كه از هروئين آلوده به سرب استفاده ميكنند در معرض خطر مسموميت با اين فلز هستند.مرگ بيصدابا سرد شدن هوا مسموميت ديگري در كشور ما شايع ميشود؛ مسموميت با منوكسيدكربن. اين گاز سمي بيرنگ، بيبو و بيمزه كه به عنوان قاتل خاموش شناخته شده است هر ساله هزاران نفر را به كام مرگ ميكشاند. مسموميت با گاز منوكسيدكربن كشندهترين مسموميت غيرعمدي در كشور ماست و شيوع آن در فصل زمستان بالاست. تنها در در 8 ماهه اول سال گذشته 352 نفر بر اثر گازگرفتگي جان باختند كه از اين تعداد نيز 244 نفر مرد و 108 نفر زن بودند.وسايل گرمكننده خانگي، شومينه، اجاق گاز، دودكشهاي مشكلدار بخاري، اگزوز ماشينها، آبگرمكنهاي خراب، بخاريهاي نفتي و حتي كبابپزهاي ذغالي از جمله منابع توليد گاز منوكسيدكربن است. تصاعد اين گاز از وسايل گرمايشي خطر خفگي را به دنبال دارد كه به اين منظور بايد پيشگيريهاي لازم انجام شده و اصول ايمني رعايت شود. سردرد، تهوع و خستگي از جمله علايم مسموميت با منوكسيدكربن است كه ممكن است به علت تشابه با آنفلوآنزا، در دقايق ابتدايي جدي گرفته نشود.تهوع و استفراغ و در موارد شديدتر سردرد، حالت خوابآلودگي شديد، كسلي، خستگي و كاهش قدرت عضلاني از جمله علايم اوليه مسموميت در افراد به شمار ميروند. چنانچه افراد در اين مرحله متوجه چنين علايمي شدند، با خارج شدن از فضاي آلوده ميتوانند از پيشرفت مسموميت پيشگيري كنند. بتدريج اختلال در تفكر و تمركز، گيجي، بيقراري، خوابآلودگي و تنفسهاي سخت و كوتاه ناشي از مسموميت با گاز منوكسيدكربن بروز ميكند.دقت و توجه به داغ بودن دودكش بهترين آزمايش سلامت دودكش است. در صورتي كه لوله دودكش بخاري سرد باشد دليلي بر خارج نشدن محصولات احتراق و گازهاي سمي از دودكش است. در صورت استفاده از وسايل گرمايي مانند بخاري و شومينه، نبايد تمامي روزنههاي جريان هوا در منزل و بويژه محل خواب مسدود شود. مشترك بودن لوله دودكش شومينه براي چند واحد آپارتمان در صورت كوچك بودن سايز مجراي خروجي و لولهكشي آن باعث برگشت دود از شومينه روشن طبقات پايين به داخل آپارتمان در شومينه خاموش طبقات بالاتر ميشود.مسموميت غذاييدهان،اصليترين راه ورود سموم به بدن است و غذاي مسموم از شايعترين علل مسموميت محسوب ميشود. سالانه تقريباً 20 درصد افراد دچار مسموميت غذايي ميشوند. بر اين اساس برآورد ميشود هر ساله بيش از پنج ميليون ايراني دچار اين مشكل ميشوند.اكثر مسموميتهاي غذايي يا به علت عدم رعايت بهداشت در هنگام درست كردن غذا ايجاد ميشود يا به علت عدم پخت كافي آن صورت ميگيرد. غذاهاي مسموم ممكن است ظاهر، بو يا مزه عادي داشته باشند. باكتري غذاهاي مسموم ميتواند در برخي مواد غذايي خاص بيشتر رشد كند. گوشت، مرغ و ماهي و غذاهاي دريايي، لبنيات، برنج پخته شده و تخم مرغ غذاهاي پرخطري از نظر ايجاد مسموميت محسوب ميشوند. اما آلودگي غذايي فقط محدود به اين غذاها نميشود. سبزيجات، ميوهجات و سالادهاي آماده شده هم ميتوانند خطرناك باشند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 502]