واضح آرشیو وب فارسی:سیمرغ: زندهیاد كاملی اوایل دهه 30 و كاملا اتفاقی به دوبله پیوست. او برای دیدن یكی از بستگان خود به استودیو سانترال رفته بود كه یكی از اعضای استودیو صدایش را شنید و از او خواست تا در اتاق ضبط، جملهای را بگوید... 22 شهریور دومین سالگرد درگذشت عطاءالله (تقی) كاملی، دوبلور و مدیر دوبلاژ برجسته و باسابقه تلویزیون و سینماست. به این مناسبت و به خاطر پخش مجدد سریال «در برابر باد» زندگی و آثار او را مرور میكنیم.زندهیاد كاملی اوایل دهه 30 و كاملا اتفاقی به دوبله پیوست. او برای دیدن یكی از بستگان خود به استودیو سانترال رفته بود كه یكی از اعضای استودیو صدایش را شنید و از او خواست تا در اتاق ضبط، جملهای را بگوید. پس از این تست صدا، سیامك یاسمی كه در آن روز فیلم موزیكال «رویای شیرین» را دوبله میكرد، او را بسیار تشویق كرد كه به حرفه دوبله بپردازد. از این زمان طی حدود نیم قرن، كاملی با صدای پرطنین و باصلابتش، نقشهای بسیاری را در ایران جاودانه كرد و او به دلیل جنس صدایش بیشتر دوبلور شخصیتهای مقتدر و بعضا نظامی و خشن بود. وی دوبلور تقریبا ثابت كرك داگلاس بود و از سال 1343 در فیلم «اسپارتاكوس» ـ با مدیریت محمدعلی زرندی ـ تا سال 1383 در فیلم «راههای افتخار» ـ با مدیریت جلال مقامی ـ در بیشتر فیلمهای این بازیگر به جایش صحبت كرد. صدای او آنچنان با چهره و شخصیت داگلاس در آثار مختلف عجین شد كه گویندگی دوبلورهای دیگر را به جای این بازیگر بسیار محدود كرد. «جدال در اوكی كورال»، «7 روز در ماه می»، «آخرین غروب»، «نوری در حاشیه دنیا»، «وایكینگها»، «شور زندگی» (دوبله اول) و «راز» از جمله فیلمهایی هستند كه كاملی در آنها به جای كرك داگلاس صحبت كرد. بازیگر دیگری كه صدای كاملی با وی عجین شد، رابرت استاك بود. سریال «تسخیرناپذیران» و فیلم «غروب تبهكاران» از جمله آثاری بودند كه كاملی به جای استاك صحبت كرد. این گوینده فقید به جای بازیگران دیگری نیز صحبت كرد، اما هیچگاه به دوبلور ثابت آنها تبدیل نشد، زیرا صدای دیگران بهتر روی آنها قرار گرفت؛ همفری بوگارت در «هرچه سختتر زمین میخورند» (ظاهرا كاملی در چند دوبله سینمایی دیگر نیز به جای بوگارت صحبت كرد اما صدای حسین عرفانی با این بازیگر عجین شد)، شون كانری در «پنجه طلایی»، مارلون براندو در «اینك آخرالزمان» (دوبله اول)، ایو مونتان در «دایره سرخ» (دوبله دوم)، ریچارد هریس در «سرگرد وندی» و گاری كوپر در «درخت اعدام». آن مرحوم به جای بازیگران ایرانی نیز زیاد صحبت كرد، ایلوش خوشابه در «افعی»، احمد هاشمی در «قرق» و «پادزهر»، خسرو دستگیر در «مهمانی خصوصی» و «چشم شیطان»، هوشنگ بهشتی در «كمالالملك»، ابراهیم آبادی در «توطئه»، منوچهر حامدی در «فانی»، «روز شیطان»، «آوای فاخته» و «روزی روزگاری»، اما صدای كامل بیشتر با فتحعلی اویسی عجین شد و در چند فیلم از جمله «ناخدا خورشید» و سریال «بشارت منجی» به جای این بازیگر صحبت كرد. اویسی و حامدی برای بازی در «ناخدا خورشید» و «روز شیطان» كاندیدای دریافت جایزه از جشنواره فیلم فجر بودهاند كه گویندگی پرقدرت كاملی قطعا در این امر تاثیر داشته است. كاملی در گویندگی و نوشتن متن آنونس فیلمها و گویندگی آثار مستند نیز فعال بود. او دوبله آنونسها را از همان اولین سالهای ورودش به عرصه دوبلاژ و با فیلم «ارزش پول» آغاز كرد و به گفته خودش كارش در «شعلههای سوزان آمستردام» بسیار مورد توجه قرار گرفت. او دوبله مستندها بویژه از نوع تاریخی ـ جنگی را از اواسط دهه 40 آغاز كرد كه بیشتر آنها برای تلویزیون بود. او در چند سال پایان عمرش بیشتر روی دوبله آثار مستند متمركز شده بود. كاملی مدیریت دوبلاژ را حدود 2 سال پس از پیوستن به جامعه دوبله آغاز كرد. «لورنس عربستان» ساخته دیوید لین از جمله معروفترین فیلمهای سینمایی است كه او دوبله كرده است. كاملی ـ بخصوص در سالهای پس از انقلاب ـ آثار ماندگار و فراوانی را در گویندگی و مدیریت دوبلاژ در تلویزیون به جای گذاشت. غیر از بعضی از آثار كه به آنها اشاره شد، گویندگی او در سریالهای «غرالدین قسام» (با مدیریت سعید شرافت و به جای سرهنگ جاناتان)، «لبه تاریكی» (به جای گادبولت)، «ارتش سری» (به جای سرگرد راینهارت)، «ناوارو» (به جای سركیس)، «تسخیر زمین» (به جای ژنرال ریس) و «پزشك دهكده» (به جای جانیكش در نقش كیدكول) بسیار قابل توجه و كم نظیر بود. او مدیریت دوبلاژ چند سریال را نیز به عهده داشت كه در زمان خود و بعضا در پخش مجددشان آثار پربینندهای بودند: «اسكیپی»، «داستان زندگی»، «در برابر باد»، «پوآرو» و «سوییسی» (دوبله دوم).اسكیپی، سریالی بود كه از برنامه كودك و نوجوان پخش میشد و هنوز صدای كاملی كه در تیتراژ آن میگفت: «... و با شركت كانگوروی بوتهزار»، اسكیپی در گوش علاقهمندان زنگ میزند.«داستان زندگی» مجموعهای ژاپنی بود كه پس از «سالهای دور از خانه» از بهار 1369 پخش آن آغاز شد. كاملی متنی را نوشته بود كه خود در تیتراژ سریال و پیش از درج اسم، آن را خواند و به اثری معروف تبدیل شد: «زندگی منشوری است در حركت دوار؛ منشوری كه پرتو پرشكوه خلقت با رنگهای بدیع و دلفریبش آن را دوست داشتنی، خیالانگیز و پرشور ساخته است. این مجموعه دریچهای است به سوی، داستان زندگی». انتخابهای كاملی برای نقشهای مختلف این اثر فوقالعاده بود. صدای جوان و شاداب مینو غزنوی برای نقش هانیكو دختری شاد و پرشور از جوانی تا میانسالی و صدای لطیف و قابل انعطاف ثریا قاسمی برای نقش مادر وی از جمله بهترین انتخابهای كاملی بود.«در برابر باد» كه اخیرا برای چندمین بار از تلویزیون پخش شد، یكی از شاهكارهای دوبله است. گویندگان همگی درست و بجای انتخاب و هدایت شدهاند و اجراهایشان سطح بالاست. انتخاب زهره شكوفنده به جای دختری جوان به نام مری مالویی كه سختیهای فراوانی میكشد، عالی است. ناصر تهماسب (جاناتان ادوارد گرت) و فهیمه راستكار (پالی) در نقشهایی كه از سن صدای آنها جوانتر است، عالی كار كردهاند. اكبر منانی (دینی)، خسرو شایگان (فرمانده ایرلندی) و منوچهر والیزاده (ویل) كه آن زمان صدایش تغییر نكرده بود، در نقشهایی مثبت و ناصر نظامی (پایك) و خسرو خسروشاهی (گرویل) كه آن زمان صدایش هنوز جذاب و گوشنواز بود، در نقشهایی منفی خیلی خوب و پذیرفتنی هستند. نكته جالب این كه حسین عرفانی (چارلز) و رفعت هاشمپور (لویزا) و تعدادی دیگر از دوبلورهای با سابقه نقشهایی نسبتا كوتاه را به عهده داشتهاند و اگر «در برابر باد» در سالهای اخیر دوبله میشد، هیچ مدیر دوبلاژی برای این نقشها اجبارا یا با اختیار خود از دوبلورهای با سابقه استفاده نمیكرد. گویندگانی كه كاملی انتخاب كرده همگی سرجای خود هستند و حتی صداهای مشابه نیز برای نقشهایی كه گفتهاند مناسب نیست، مثلا مینو غزنوی برای مری، بهرام زند برای گرت، مهرزادیان برای پایك و خود كاملی برای چارلز. كاملی همانند «داستان زندگی» اجرای گفتار تیتراژ را نیز به عهده گرفته است: و آزادی این درفش پاره پاره از جورستمگران هنوز در اوج اهتزاز است همچون تندر و برق در برابر باد.«پوآرو» در سال 1373 آغاز شد. پیش از دوبله سریال، 3 فیلم تلویزیونی ـ با همان بازیگران اصلی ـ با سرپرستی ایرج رضایی دوبله شد.در این دوبله، رضایی خود به جای دیوید ساچت (پوآرو) صحبت كرد و 2 نقش دیگر ـ هستینگز و بازرس جپ ـ را به ناصر ممدوح و تورج مهرزادیان سپرد. این دوبله نسبتا خوب بود اما دوبله سریال با گویندگی اكبرمنانی (پوآرو)، جلال مقامی (هستینگز) و ایران بزرگمهر (خانم لمون) بسیار بیشتر جلب توجه كرد هر چند كه اشكالاتی نیز داشت. در این دوبله كاملی خود عهدهدار نقش سر بازرس جپ شد كه گویندگیاش از جمله كارهای ماندگارش بود.عطاءالله كاملی 2 سال پیش از فوتش براثر تصادف، مجروح و خانهنشین شد. او در حالی كه دوران نقاهت را میگذراند و آماده حضور مجدد در عرصه دوبله میشد، بعدازظهر 22 شهریور 1387 در 79 سالگی درگذشت. این دوبلور و مدیر دوبلاژ توانا با آن صدای گیرا و مسحوركنندهاش مصداق بارز این شعر است:از شمار دو چشم یك تن كم وز شمار خرد هزاران بیش
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سیمرغ]
[مشاهده در: www.seemorgh.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 548]