واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش خبرنگار اقتصادي ايرنا، قبل از كشف نفت در چاههاي مسجد سليمان، عامل تاثيرگذار اقتصادي در عرصه بينالملل براي كشورمان موقعيت جغرافيايي و ژئوپلتيكي بوده است به نحوي كه از ايران به عناويني چون دروازه هندوستان و حلقه اتصال همسايه شمالي با آبهاي گرم ياد ميشد. با گذشت زمان و آشكار شدن تبعات وابستگي به نفت و اقتصاد تك محصولي، لزوم رفع وابستگي به طلاي سياه همواره از دغدغهها و شعارهاي مسئولان كشورمان بوده است. كارشناسان معتقدند يكي از ظرفيتهايي كه در صورت استفاده بهينه مي تواند به ميزان قابل توجهي از وابستگي كشور به نفت كاسته و در عين حال درآمدهاي ارزي بالايي را نصيب كشورمان كند موضوع ترانزيت است. نگاهي به اقدامات چند سال اخير دولت در توسعه زيرساختها نشان مي دهد با وجود تنگناهاي مالي، طي چند سال اخير گامهاي بلندي براي توسعه شبكه ارتباطي كشور برداشته شده است. پروژههايي كه هر كدام از آنها به منظور رفع يكي از گلوگاههاي ترانزيتي اجرايي شده است. **آزادراه خرم آباد - پل زال سال گذشته آزادراه 104 كيلومتري خرم آباد - پل زال كه ارتباط مناطق مركزي و شمالي كشور را با جنوب و جنوب غرب برقرار مي سازد، توسط رييس جمهوري افتتاح شد. محور قبلي با وجود گردنههايي چون تنگه فني ايمني بسيار پاييني داشته و سرعت نقل و انتقال كالا و مسافر به ميزان قابل توجهي پايين بود. با افتتاح اين آزاد راه مي توان اميدوار بود كاميونهايي كه به بنادر جنوبي كشور تردد مي كنند با سرعت و ايمني بالاتري كالاها را از اين بنادر منتقل كنند. از نكات قابل تامل در احداث اين آزادراه نحوه مشاركت بخش دولتي و خصوصي است و اين نوع همكاري در شرايطي كه وزارت راه در تامين بودجه پروژهها با مشكل مواجه است مي تواند گره گشاي پروژههاي نيمه تمام باشد. ** بزرگراه بندرعباس – سيرجان يكي ديگر از پروژههاي عمراني كه در توسعه ترانزيت در كريدور شمال – جنوب نقش غيرقابل انكاري دارد، بزرگراه بندرعباس - سيرجان است كه در هفته گذشته افتتاح شد. اين بزرگراه كه طبق اظهارات معاون وزير راه و ترابري ساليانه 40 ميليون تن بار در آن جابه جا مي شود، در واقع حلقه اتصال بندر شهيد رجايي به عنوان مهمترين بندر كانتينري جنوب كشور با ساير مناطق به شمار مي رود. به گفته مديرعامل شركت ساخت توسعه زيربناهاي حمل و نقل، كل محور بندرعباس – سيرجان 300 كيلومتر است كه هم اكنون 180 كيلومتر آن با اختصاص 200 ميليارد تومان تكميل شده است و 120 كيلومتر باقيمانده آن نيز 80 درصد پيشرفت فيزيكي دارد. قبل ازاحداث اين تونل جاده بندرعباس -سيرجان به جاده مرگ معروف شده بود، كه با احداث اين تونل يك هزار و 238 كيلومتري نقطه صعبالعبور آن قابل عبور و زمان سفر و مصرف سوخت به ميزان قابل توجهي كاهش پيدا كرده است. ** قانون احداث پروژههاي عمراني به حمل و نقل ريلي تعميم مي يابد به اعتقاد كارشناسان يكي از كارآمدترين و با صرفه ترين روشهاي حمل و نقل به ويژه ترانزيت كالا حمل و نقل ريلي است از همين رو براساس سند چشم انداز 20 ساله كشور در افق 1404 بايد 25 هزار كيلومتر راهآهن احداث شود كه نشان دهنده جايگاه اين شق از حمل و نقل است. توسعه شبكه ريلي در كشور نيازمند منابع مالي گستردهاي است و همين امر از موانع توسعه خطوط ريلي در كشورمان به شمار ميآيد، با اين وجود مي توان اميدوار بود آن طور كه مدير كل دفتر سرمايه گذاري و امور اقتصادي راه آهن مي گويد با اصلاح قوانين و مقررات زمينه را براي حضور فعال بخش خصوصي در اين بخش فراهم كرد. به گفته حسين عاشوري قانون احداث پروژههاي عمراني از گذشته با رويكرد مشاركت بانكها و بخش غيردولتي در آزادراهها تدوين و اجرايي شده و قرار است اين رويكرد به ساير پروژههاي عمراني از جمله بخش ريلي تعميم يابد. در صورتي كه اين پيشنهاد مورد تائيد و تصويب نمايندگان قرار گيرد، عملا بسترهاي قانوني براي مشاركت بيشتر بخش غيردولتي در صنعت حمل و نقل ريلي فراهم مي شود. ** پيشرفت 50 درصدي خط آهن قزوين- رشت در حال حاضر يكي از حلقههاي مفقوده كريدور شمال - جنوب خط آهن قزوين- رشت -آستاراست كه به گفته مدير كل منطقه دو شركت ساخت و توسعه زيربناهاي حمل و نقل 50 درصد پيشرفت فيزيكي دارد. به گفته صادق وجدي در حال حاضر قطعه اول پروژه راه آهن قزوين - رشت به طول 40 كيلومتر حدود 85 درصد است و قطعه آخر اين راه آهن كه به ايستگاه رشت منتهي ميشود، نيز به 75 درصد پيشرفت فيزيكي رسيده كه با احتساب پيشرفت فيزيكي قطعات مياني كه به صورت ميانگين بين 30 تا 55 درصد برآورد مي شود، مجموع پيشرفت فيزيكي عمليات زيرسازي اين راه آهن استراتژيك حدود 50 درصد ميشود كه قبلا از سوي مسئولان ارشد وزارت راه و ترابري نيز اعلام شده است. آن طور كه اين مقام مسئول در وزارت راه گفته است اتمام عمليات حدفاصل قزوين تا منجيل به 230 ميليارد تومان و تكميل عمليات اجرايي از منجيل تا رشت نيز به همين ميزان اعتبار نيازدارد و اين در حالي است كه اعتبار مصوب سال جاري براي اين پروژه 120 ميليارد تومان است. ** كريدور غرب- شرق، راهي به درياي مديترانه در كريدور شرق و غرب مهمترين پروژه ارتباطي، راه آهن غرب است كه اخيرا با موافقت هيات وزيران اعتبارات مسير ملاير- كرمانشاه به 2 هزار و 500 ميليارد ريال افزايش يافت. اين خط ريلي كه امكان ارتباط ريلي استانهاي غرب كشور با تهران و شبكه راه آهن سراسري را فراهم ميكند از ايستگاه سمنگان (نزديك اراك) شروع و ضمن عبور از شهرهاي ملاير، كنگاور، صحنه، كرمانشاه، اسلام آباد غرب ، گيلانغرب ، قصرشيرين به خسروي واقع در مرز بين ايران و عراق منتهي شده و از آن پس از طريق خانقين، بغداد، موصل، قامشلي، ديرالزور، رقه و حلب به بندر لاذقيه ختم ميشود. امكان برقراري ارتباط ريلي بين ايران و عراق از طريق مرز خسروي ، اتصال راه آهن جمهوري اسلامي ايران به بندر لاذقيه واقع در ساحل درياي مديترانه و امكان برقراري ارتباط ريلي ترانزيتي بين كشورهاي آسياي ميانه و درياي مديترانه از طريق خاك كشورمان از مزاياي اين طرح به شمار مي رود. هرچند طبق اظهارات وجدي نيازهاي منطقهاي، تراكم جمعيتي و ميزان جابه جايي مسافر، نحوه اولويت بندي پروژهها و تخصيص اعتبارات و امكانات را مشخص مي كند با اين حال نكته مهمي كه به نظر مي رسد در اولويت بندي پروژهها بايد مد نظر قرار گيرد، ترانزيتي بودن محورهاي ارتباطي است. كمبود منابع مالي از جمله دغدغهها و موانع توسعه محورهاي ارتباطي مي باشد به گونه اي كه به اذعان مسئولان و كارشناسان اجرايي كردن پروژههايي كه وزارت راه و ترابري در سطح كشور در دست اجرا دارد با اين بودجهها بسيار مشكل است. از همين رو لازم است سرمايهاي كه در اين پروژهها به كار رفته است بازگشتي داشته باشد تا از اين طريق بتوان بخشي از منابع مورد نياز براي تكميل ساير پروژهها تامين كرد. وزارت راه و ترابري پروژههاي متعددي در مناطق مختلف كشور در دست اجرا دارد، افتتاح هر كدام از آنها زمينه را براي تسريع و رواني حمل و نقل فراهم مي سازد. با اين وجود اين اقدامات تنها يك روي سكه است و بخش ديگري از اقداماتي كه در جهت ايجاد تقاضا بايد فراهم شود برعهده دستگاه ديپلماسي كشور است. امروزه يكي از مهمترين وظايف دستگاه ديپلماسي كشورها توسعه روابط اقتصادي است و اين دستگاه در حقيقت با رفع موانع توسعه روابط اقتصادي با ساير كشورها ضمن ارتقاي ظرفيتها در عين حال زمينه استفاده بهينه از ظرفيتهاي موجود را فراهم مي سازد. فرض كنيم كه تمام گلوگاههاي ترانزيتي كشور با احداث و تكميل انواع راههاي ارتباطي تكميل شد، اگر توان جذب بار و احيانا مسافر به داخل كشور رانداشته باشيم، در واقع اهدافي كه از ايجاد اين ظرفيتها مد نظر داشتهايم، محقق نشده است. هر چند نماينده ويژه دولت در امر ترانزيت تلاشهاي زيادي براي معرفي فرصتها و ظرفيتهاي كشورمان داشته است، با اين وجود اين اقدامات رافع مسئوليت دستگاه ديپلماسي نيست و اگر قرار است آن طور كه معاون اول رئيس جمهور گفته تا پايان دولت دهم حجم ترانزيت بايد به 40 ميليون تن در سال برسد، بايد همگام با توسعه زيرساختهاي حمل و نقل توسعه تقاضا را هم مد نظر قرار دهيم. اقتصام ** 2021 ** 1574
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 561]